سپریتورهای ارتودنسی (که عموماً به نام فاصله انداز یا جدا کننده) شناخته میشوند، بندهای پلاستیکی یا ابزارهای فلزی هستند که در ارتودنسی از آنها استفاده میشود. فاصله اندازها در دومین جلسه درمان ارتودنسی، قبل از آنکه بندهای دندانهای آسیا کار گذاشته شوند، بین دندانهای آسیا قرار داده میشوند. جدا کنندهها، بندهای پلاستیکی حلقوی که یک سانتی متر قطر دارند و بین دندانهای آسیای بالا و پایین قرار میگیرند. ممکن است 1-8 جدا کننده یا گیره فنری کوچک فلزی (جدا کنندههای فنری) استفاده شود تا دندانهای آسیا را به دور از یکدیگر هل دهد. فاصله اندازها به مدت 1 تا 2 هفته بین دندانها قرار میگیرند و به آرامی دندانها را از یکدیگر دور میکنند تا زمانی که فاصله آنها به حدی برسد که متخصص ارتودنسی بتواند سیمکشیها یا بندهای دندانهای آسیا را در بین آنها قرار دهد یا وسیع کننده را با حلقههای فلزی در جای خود فیکس کند.
اهداف
فاصله اندازها معمولا برای ایجاد فاصله بین دندانها، پیش از قرار دادن سیمکشیها استفاده میشوند. جدا کنندهها ممکن است باعث درد یا تحریک دهان شوند اما بیماران اغلب میدانند که نباید آنها را دستکاری کنند یا آنها را لق و شل کنند. سپریتورها معمولاً پلاستیکی هستند اما میتوانند فلزی هم باشند. زمانی که دندانهای بیمار بسیار به یکدیگر نزدیک هستند میتوان از سپریتور استفاده کرد. هر چند گاهی استفاده از سپراتورها با درد همراه است اما آنها تنها یک الی دو هفته در دهان قرار میگیرند. فاصلهای که جدا کنندهها به وجود میآورند برای کار گذاشتن تجهیزات ارتودنسی یا سیمکشیها ضروری است.
فرایند قرار دادن سپریتور
فرایند کار گذاشتن فاصله اندازها معمولاً شامل عبور دادن نخ دندان از بند پلاستیکی و قرار دادن جدا کننده بین دندانها میشود. برخی سپریتورها گیرههای فنری کوچک فلزی هستند که دندانها را به دور از یکدیگر فشار میدهد. در طول فرایند کار گذاشتن سپریتورها اندکی فشار احساس میشود و پس از آن نیز مقداری احساس ناراحتی خواهید داشت اما به طور کلی فرایند کار گذاشتن جدا کنندهها کاملاً بدون درد است، البته ممکن است بیمار بلافاصله پس از کار گذاشتن فاصله اندازها احساس درد کند که از فشار وارد شده بر روی دندانها حاصل میشود. بسته به اینکه شلوغی دندانها تا چه اندازه باشد، گاهی از ابزارهای ارتودنسی خاصی برای کشیدن یا باز کردن بندهای پلاستیکی استفاده میشود. اگر استخوان فک بسیار شلوغ باشد، فاصله اندازها ممکن است موجب درد شدید و مداوم شوند که به دلیل نزدیک تر بودن دندانها به یکدیگر است. درد مدتی پس از کار گذاری جدا کننده آغاز میشود و معمولاً چند روز ادامه مییابد.
درد
اگر بین دندانهای آسیاب فاصله نسبتاً کمی وجود داشته باشد (یا اساسا هیچ فاصلهای وجود نباشد)، در این صورت جدا کننده، اعصاب موجود در لثه را تحریک خواهد کرد و این امر موجب درد مداوم خواهد شد. در برخی موارد سپریتور در لثه فرو میرود و باعث خونریزی و تورم میشود و از این رو بیش از سیمکشی میتواند باعث درد و ناراحتی شود. متخصص ارتودنسی ممکن است به شما توصیه کند مایعات سرد بنوشید یا بستنی بخورید تا اثر مشابه اما قدرت و ماندگاری کمتر ایجاد شود. فاصله اندازها معمولاً باعث ایجاد درد میشوند و البته داروهای مسکن میتوانند در صورت نیاز درد را کاهش دهند. بسته به محل قرارگیری سپریتور در دهان بیمار، ممکن است جدا کننده در ابتدا آسیبی وارد نکند اما پس از مدتی آسیب بزند یا اینکه بلافاصله مشکلاتی را ایجاد کند. بسته به نوع سپریتور ممکن است در هنگام جویدن باعث درد شود و مصرف برخی غذاها را با مشکل روبرو کند (به خصوص غذاهای خشک، سفت یا ترد). برخی افراد ممکن است حسی مشابه افتادن دندان شیری را تجربه کنند. مسواک زدن باعث نمیشود سپریتورها از جای خود خارج شوند و مسواک زدن منظم و نه بیش از حد، در هنگام وجود سپریتورها، مفید خواهد بود.