تعداد بزرگسالانی که برای درمان ارتودنسی به مطب‌های دندانپزشکی مراجعه می‌کنند در سال‌های گذشته افزایش قابل توجهی یافته است. دلیل این استقبال به افزایش آگاهی جامعه و اهمیت سلامت دهان و دندان و زیبایی دندان‌ها برمی‌گردد.
ارتودنسی سرامیکی و شفاف یا همرنگ دندان نیز سهم قابل توجهی در علاقمند شدن بزرگسالان به ارتودنسی داشته است.
“دهان فلزی” یا “ریل راه آهن” عباراتی بودند که عموماً برای توصیف افراد دارای براکت های فلزی در گذشته به کار برده می‌شد؛ چرا که حلقه‌های فلزی اطراف تمام دندان‌ها، از جمله دندانهای قدامی، گذاشته می‌شد.
پیشرفت‌های اخیر در زمینه تکنیک‌های اتصال براکت به دندان این امکان را فراهم ساخته است تا براکت مستقیماً به دندان متصل شود و دهان دیگر آن ظاهر ناخوشایند فلزی را نداشته باشد.این مدل براکت ها از جنس سرامیک (به رنگ) چینی یا کریستال (بی رنگ) هستند. مزیت عمده این مدل براکت ها دید کم آنها در درمان ارتودنسی می باشد. ارتودنسی سرامیکی طی 10 تا 15 سال اخیر پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته‌اند، به گونه‌ای که در حال حاضر جایگزین زیباتری برای براکت های فلزی قدیمی محسوب می‌شوند.
درکلینیک تخصصی ارتودنسی دکتر قریشی از روش های مختلف ارتودنسی جهت رفع و درمان انواع مشکلات حالات دندان از جمله ارتودنسی به براکتهای سرامیکی و شفاف برای زیبایی بیشتر در حین درمان استفاده می شود، بهترین براکت با توجه به رنگ دندان هر بیمار از میان برندهای مختلف موجود انتخاب می‌شود. در مجموع اگر رنگ دندان بسیار روشن باشد، براکتهای شفاف‌تر معمولاً ظاهر بهتری ایجاد می‌کند. حال آن که براکتهای همرنگ دندان برای دندانهای با رنگ معمول تا تیره گزینه بهتری است.
مزایای براکت های شفاف و سرامیکی
درخواست روزافزون برای داشتن لبخندی زیباتر و پیشرفت‌های اخیر در زمینه بریس‌های زیبایی بزرگسالان بیشتری را به درمان ارتودنسی علاقمند ساخته است که پیش از این بی‌سابقه بوده است. اکثر افرادی که در گذشته از به چشم خوردن فلز در دهان خود ناراحت بودند و تمایلی به ارتودنسی نداشتند، امروزه با آسودگی خاطر به استقبال ارتودنسی سرامیکی می‌روند. ارتودنسی نامرئی نیز راه‌حل جایگزین دیگری محسوب می‌شود.
در هر حال ارتودنسی نامرئی محدودیت‌هایی دارد که ارتودنسی سرامیکی را گزینه مناسبتری برای بعضی بیماران می‌سازد.
براکتهای شفاف جایگزینی فوق العاده برای براکت های فلزی هستند که به کمک آنها می‌توان بدون جلب توجه اطرافیان به لبخندی رویایی دست یافت. چنانچه پس از اتمام ارتودنسی با ارتودنسی سرامیکی به خوبی از دندان‌ها مراقبت شود، لبخندی زیبا و جذاب تا سال‌ها بر لب نقش خواهد بست. افرادی که دچار فاصله بین دندانهای خود و اوربایت و… هستند می توانند از براکت های شفاف استفاده کنند.
اکثر بزرگسالان ارتودنسی سرامیکی را به دلیل زیبایی ظاهری‌شان به ارتودنسی با براکت های فلزی ترجیح می‌دهند. ارتودنسی سرامیکی در درجات مختلف شفافیت ارائه می‌شود؛ بنابراین می‌توان براکت سرامیکی همرنگ دندان یا یک بریس شفاف را انتخاب کرد. فرایند نصب براکت ها برای هر ردیف دندان یک ساعت بطول می‌انجامد.
آیا امکان استفاده از ارتودنسی سرامیکی در تمام انواع ناهنجاری ها وجود دارد؟
می توان از این براکت ها در انواع مشکلات ارتودنسی استفاده نمود ولی درمان با این براکت ها در مواردی که شدت مشکل زیاد باشد توصیه نمی شود، همچنین در مواردی که درمان های جراحی نیز در کنار ارتودنسی تجویز می گردد، استفاده از آنها توصیه نمی شود.
مدت زمان درمان با ارتودنسی سرامیکی
مدت زمان درمان با ارتودنسی سرامیکی با زمانی که طول می‌کشد تا دندان‌ها صاف و مرتب شود برابر است. در جلسه مشاوره با متخصصان ارتودنسی کلینیک تخصصی دکتر قریشی مناسب بودن ارتودنسی سرامیکی یا شفاف متناسب با سبک زندگی و نیازهای بیمار تعیین می‌شود. شکل درمان با این براکت ها افزایش اصطکاک در طی درمان ارتودنسی است که باعث افزایش طول درمان می گردد. معمولادرمان با این براکت ها 15 تا 20 درصد به طول درمان اضافه می کند.
مراقبت از ارتودنسی سرامیکی
ارتودنسی سرامیکی به دلیل ظاهر زیباتر و به چشم نیامدن انتخابی فوق العاده هستند. با این حال نکات زیر باید مد نظر قرار گیرد:
- بریس‌های شفاف در مقایسه با بریس‌های فلزی شکننده‌تراند؛ به همین دلیل باید از خوردن مواد غذایی سخت یا چسبناک اجتناب شود و فعالیت‌هایی که در آنها احتمال ضربه دیدن دندان‌ها باشد، انجام نشود. البته مشکل شکنندگی این بریس‌ها با ابداع براکتهای بهتر و محکمتر در سال‌های اخیر کاهش یافته است.
- سرامیک با سیم اصطکاک بیشتری دارد. این سایش بیشتر روند درمان را به دلیل آهسته کردن حرکت دندان طولانی‌تر می‌سازد. بعضی بریس‌های شفاف با شیارهای فلزی فرو رفته در سرامیک ساخته می‌شود تا این مشکل کمتر شود. اثر بالینی واقعی این سایش یا وجود شیار فلزی جای بحث دارد و ممکن است عامل مهمی در تعیین زمان درمان ارتودنسی نباشد.
- چنانچه دندان هنگام جویدن با براکت در تماس باشد، سرامیک مینای دندان را به تدریج از بین خواهد برد. بنابراین توصیه می‌شود روی دندانهای پایین از بریس‌های سرامیکی استفاده نشود؛ استفاده از بریس سرامیکی برای دندانهای بالا و بریس فلزی برای دندانهای پایین احتمال ساییدگی مینای دندان را کاهش می‌دهد، بدون آن که اثر زیبایی این بریس‌ها تحت الشعاع قرار بگیرد، چون دندانهای پایین اکثر افراد هنگام لبخند زدن مشخص نمی‌شود.
معایب بریس‌های شفاف و سرامیکی
بریس‌های پلاستیکی و سرامیکی قدیمی به راحتی لک می‌شدند و تغییر رنگ می‌دادند؛ به علاوه شکننده نیز بودند. هر چند بریس‌های سرامیکی فعلی هنوز در مقایسه با بریس‌های فلزی شکننده‌تراند، اما ظرف سال‌های گذشته مقاوم‌تر شده‌اند.
در گذشته استفاده از بریس‌های شفاف با خطر آسیب دیدگی مینای دندان هنگام برداشتن بریس همراه بود. این نقطه ضعف همچنان بر بریس‌های شفاف وارد است، به ویژه اگر بریس روی دندان ضعیفی قرار داده باشد، بااین حال تغییراتی در نحوه اتصال بریس به دندان صورت گرفته است و برداشتن بریس‌ها آسان‌تر شده است تا خطر آسیب دیدگی مینای دندان کاهش یابد.
براکت های سرامیکی و رنگ دندان قیمت بسیار متفاوتی دارند که بر اساس کشور سازنده و کمپانی سازنده متفاوت می باشد. (قیمت می تواند بین 200 هزار تومان تا 1 میلیون تومان) متغییر باشد، از آنجایی که استفاده از براکت های سرامیکی ارزان قیمت باعث ایجاد مشکلات عمده در طول درمان ارتودنسی می شود در مطب ما از بهترین مدل براکت سرامیکی(ice مربوط به کمپانی ormco) استفاده می شود.
سوالات متداولی که درباره ارتودنسی با بریس های سرامیکی پرسیده می‌شود:
تفاوت براکت های سرامیکی با کریستالی چیست؟
براکت های سرامیکی از جنس چینی بوده و به رنگ سفید هستند ولی براکت های کریستالی نور را از خود عبور می دهند و رنگ دندان زیر خود را نشان می دهند. در اصل براکت های سرامیکی سفید رنگ هستند ولی براکت های کریستالی بی رنگ می باشند.
آیا امکان استفاده از سیم های سفید همراه این براکت ها وجود دارد؟
بله، اگرچه سیم های سفید در سایزهای مختلف وجود دارند ولی شرکت هایی که تمام این سایزها را داشته باشند، بسیار محدود هستند ولی امکان گذاشتن سیم سفید در اکثر طول درمان برای بیماران وجود دارد، مشکل سیم های سفید این است که این سیم ها دارای روکش سفید هستندکه بعد از مدتی خورده می شود و تکه های سیاه سیم از زیر آنها دیده می شود.
آیا براکت های سرامیکی امکان شکستن بیشتر نسبت به براکت های فلزی دارند؟
براکت های سرامیکی نسبت به فلزی ،محکمتر به دندان ها می چسبند ولی خود براکت ها احتمال شکستن بیشتری دارند و در بسیاری موارد دیده می شود که علی رغم اینکه براکت به دندان متصل است، تکه ای در آن شکسته و از بین رفته است.
آیا آنچه به عنوان ارتودنسی نامرئی شناخته می شود این نوع براکت ها هستند؟
ارتودنسی نامرئی اصلا به 3 دسته درمان ارتودنسی اصلاق می شود. 1- استفاده از براکت های سرامیکی در درمان 2- ارتودنسی با استفاده از براکت های پشت دندان ها (سیستم لینگوال) 3- استفاده از براکت های شفاف که به اصطلاح نوعی ارتودنسی نامرئی محسوب می شود.
هزینه ارتودنسی با بریس‌های شفاف و سرامیکی
بریس‌های سرامیکی شبیه به بریس‌های فلزی هستند، به جز این که از مواد همرنگ دندان ساخته می‌شوند تا از دندان تشخیص داده نشوند و نامرئی باشند. بریس‌های سرامیکی چندان توجه اطرافیان را جلب نمی‌کنند، اما باید هزینه بیشتری را نسبت به دیگر گونه‌های ارتودنسی بپردازید.
