مسلماً همه ما می‌دانیم سیگار کشیدن چه تأثیری بر سلامت بدن می‌گذارد اما شاید بسیاری از ما تأثیر دخانیات بر سلامت دهان و دندان و پیامدهای جدی آن را ندانیم.
سیگار کشیدن و مصرف دخانیات علاوه بر این که در سلامت بدن تأثیر می‌گذارد، مشکلات زیادی برای سلامت دهان ایجاد می‌کند که ازجمله آنها می‌توان به سرطان دهان اشاره کرد.
سیگار کشیدن باعث زرد شدن دندان‌ها و زبان می‌شود. به راحتی می‌توانید لکه های فراوان ایجاد شده در سطح زبان را ببینید. همچنین سیگار و تنباکو و عوارض جدی برای لثه ایجاد می‌کنند.
دخانیات و سرطان دهان
جدی‌ترین پیامد مصرف دخانیات سرطان دهان است. به سختی می‌توان گفت چند در صد از افرادی که سیگار می‌کشند، دچار سرطان دهان می‌شوند. اما میزان مرگ و میر افراد سیگاری مبتلا به سرطان دهان بالا است ( ۴۰ تا ۵۰% از تمام موارد ابتلا) که در چند دهه اخیر تغییری نکرده است.
جامعه سرطان آمریکا تخمین می‌زند ۹۰% از افراد مبتلا به سرطان دهان ( این سرطان ممکن است در زبان، لب‌ها، گلو و یا داخل دهان ایجاد شود)، نوعی دخانیات مصرف کرده‌اند. خطر سرطان دهان در افراد سیگاری شش برابر افراد غیر سیگاری است. خطر سرطان دهان در هر فرد بستگی به طول مدت استعمال دخانیات دارد.
هر چه مدت بیشترین مصرف کنید خطر آن بیشتر می‌شود.
دخانیات و بیماری لثه
سیگار کشیدن باعث پوسیدگی دندان نمی‌شود، بلکه لثه را بیمار می‌کند. تحلیل رفتن استخوان نیز بخشی از فرایند بیماری لثه است. این فرایند با التهاب لثه شروع می‌شود و با تحلیل رفتن استخوان و لثه پشتیبانی‌کننده دندان ادامه می‌یابد. برای کند کردن فرآیند بیماری لثه یا بازگرداندن آن درمان‌های جراحی و غیر جراحی وجود دارد اما در صورتی که این وضعیت درمان نشود، در نهایت دندان از دست رفته و استخوان فک آسیب می‌بیند. در پژوهشی مشخص شد در بیش از ۵۰% موارد بیماری لثه، سیگار کشیدن دخیل بوده است.
اغلب افراد تصور می‌کنند انواع مختلف دخانیات با یکدیگر تفاوت داشته و برخی از آنها بی خطر هستند اما دخانیات در هر نوع و شکلی که باشد خطرات خود را دارد و به سختی می‌توان گفت کدام یک بدتر است.
استعمال مرتب دخانیات در هر شکل و نوعی که باشد سلامتی شما را به خطر می‌اندازد. احتمال سرطان لب در افرادی که قلیان می‌کشد اما زیاد سیگار نمی‌کشند، بیشتر است. افرادی که تنباکوی بدون دود مصرف می‌کنند چهار تا شش برابر بیشتر از افرادی که تنباکو مصرف نمی‌کنند دچار سرطان دهان می‌شوند.
افرادی که تنباکوی بدون دود مصرف می‌کنند، در خطر بیشتر پوسیدگی دندان قرار دارند چرا که برخی انواع توتون جویدنی حاوی قند هستند. قند اولین عامل پوسیدگی دندان است.
محافظت از سلامت دهان
سه اصل زیر به محافظت و سلامت دهان کمک می‌کند:
ترک سیگار: پس از ترک سیگار خطر مشکلات دهان و دندان تا حد قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند. هر چه مدت بیشتری در ترک بمانید، احتمال این بیماری‌ها کمتر می‌شود. یک دهه پس از ترک سیگار احتمال بیماری لثه در شما مشابه فرد غیر سیگاری است. بسیاری از دندانپزشکان به بیماران خود در ایجاد انگیزه برای ترک سیگار کمک کرده و توصیه های مفیدی به آنها می‌کنند.
چکاپهای منظم دندانپزشکی: سرطان دهان نیز مانند سایر سرطان‌ها در صورت شناسایی زود هنگام آسان‌تر درمان شده و نتایج درمان بهتر و مؤثرتر خواهد بود. خوشبختانه با چکاپهای منظم دندانپزشکی می‌توان سرطان دهان را خیلی زود شناسایی کرد. هر گونه زخم دهانی که بهبود نمی‌یابد را باید با نمونه برداری مورد بررسی قرار داده و از سرطانی نبودن آن اطمینان حاصل نمود. هر چه زودتر درمان را شروع کنید، احتمال نجات بیشتر می‌شود.
مسواک زدن: بیشتر افرادی که بیماری لثه دارند، بهداشت دهان را خوب رعایت نکرده اند. مواد سرطان زای موجود در سیگار و همچنین دمای بالای سیگار ساختار بافت‌های لثه و دهان را تخریب می‌کند. بنابراین افرادی که دخانیات استعمال می‌کنند، باید خیلی بیشتر از دیگران مراقب بهداشت دهان بوده و مرتباً مسواک بزنند و نخ دندان بکشند.
در صورتی که دخانیات مصرف می‌کنید، کاهش مصرف و در نهایت قطع مصرف آن، مهم‌ترین کاری است که می‌توانید برای حفظ سلامت دهان و دندان و همچنین سلامت بدن خود انجام دهید.