کراس بایت معمولاً در کودکی ایجاد می‌شود و به خودی خود با افزایش سن، اصلاح نمی‌شود؛ این نوع ناهمراستایی دندانها ممکن است بین دندانهای جلویی باشد و یا دندانهای عقبی و یا هر دو؛ کراس بایت بر سلامت دهان تأثیر می‌گذارد بنابراین باید حتماً درمان شود.
فهرست عناوین
کراس بایت چیست؟
در حالت نرمال دندانهای بالایی در جلو و عقب و کناره های دهان کمی جلوتر (بیرون تر) از دندانهای پایینی قرار میگیرند بنابراین هنگامی که در ردیف دندان بالا و پایین درست بر روی هم قرار نمی‌گیرند، به عنوان اختلال بایت یا ناهمراستایی دندانها تفسیر می‌شود که باید تحت درمان قرار بگیرد. کراس بایت دو نوع کراس بایت جلوی دهان و کراس بایت عقب دهان دارد.
کراس بایت عقب دهان به این صورت تعریف می‌شود: دندانهای عقبی بالایی بر سطح داخلی دندانهای عقبی پایینی قرار میگیرند . ۱ تا ۱۶% کودکان پیش از بیرون زدن دندانهای دائمی، دچار کراس بایت عقب دهان هستند.
کراس بایت جلوی دهان به این صورت ایجاد می‌شود: سقف دهان به دندانهای جلویی بالایی نیرویی وارد می‌کند که پشت دندانهای جلویی پایینی قرار میگیرند. میزان شیوع کراس بایت جلوی دهان، چهار تا پنج درصد گزارش شده است.
تأثیر کراس بایت
در صورتی که دندانها به خوبی بر یکدیگر جفت نباشد یا هم‌ردیف نباشد، احتمال بروز مشکلات دندانی زیاد می‌شود. شایع‌ترین پیامدهای ناهمراستایی دندانها پوسیدگی دندان، عفونت لثه و فشار بر عضله های فکها است که منجر به سردرد و درد فک ، درد گردن، شانه و کمر می‌شود.
همچنین گفته می‌شود دندان قروچه و رشد غیر طبیعی فکها در اثر ناهمراستایی دندانها و فکها اتفاق می‌افتد. اگر این وضعیت اصلاح نشود ممکن است رشد صورت نامتقارن شده و در نتیجه کودک دچارمشکل اعتماد به نفس شود.
روش‌های درمان کراس بایت
بهترین زمان برای حل مشکلات بایت، کودکی یا نوجوانی است اما برای افراد بزرگسال هم راه حل وجود دارد. درمان مشکلات بایت با تنظیم موقعیت دندانها، سقف دهان یا فکها با وسیله ارتودنسی انجام می‌شود.
بزرگ کننده فک بالا ( وسیع کننده کام)
در این روش یک وسیله دهانی به سقف دهان وصل می‌شود تا قوس دندانی را به تدریج بزرگ‌تر و کام را پهنتر کند. هر روز باید پیچی که در وسط بدنه بزرگ کننده قرار دارد، پیچانده شود. این وسیله در کودکان که هنوز در سن رشد قرار دارند، کارایی دارد.
بزرگ کننده غیر ثابت فک
این وسیله به شکلی طراحی شده است که افراد بزرگسال هم می‌توانند از آن بهره ببرند و باید از این وسیله غیر ثابت (متحرک) شب هنگام استفاده نمایند تا در صورتی که تنها کمی لازم است فک بالا بزرگ‌تر شود، به تدریج این کار انجام شود.
بزرگ کردن فوری فک بالا با کمک جراحی
در این روش جراح عمل جراحی انجام می‌دهد تا استخوان فک را بریده و به شکلی که می‌خواهد در بیاورد. پس از عمل جراحی بیمار باید وسیله دهانی مخصوصی که اختصاصی برای او طراحی شده، استفاده نماید. عمل جراحی امکان می‌دهد کام بیشتر از حدی که با بزرگ کننده کام ممکن است، پهن شود .
براکت ارتودنسی
درمان با براکت ارتودنسی ممکن است به تنهایی و یا همراه با بزرگ کننده کام، استفاده شود. براکت دندانها را صاف و همراستا می‌کند و موقعیت آنها را بهبود می‌بخشد.
در طول دوره درمان ارتودنسی باید دندانهای خود را تمیز نگه دارید تا احتمال پوسیدگی دندان و عفونت لثه کاهش یابد. دو مرتبه در روز مسواک بزنید و یک مرتبه نخ دندان بکشید. از دهان‌شویه آنتی باکتریال استفاده کنید تا از تجمع پلاک در سطوحی که تمیز کردن آنها دشوار است، جلوگیری شود.
کراس بایت احتمال مشکلات دندانی را افزایش می‌دهد و منجربه درد فک، گردن و شانه می‌شود.
اگر چه درمان کراس بایت در کودکی بسیار مؤثرتر است اما در بزرگسالی نیز قابل درمان است. بنابراین هر سنی که دارید می‌توانید برای درمان کراس بایت به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.