تغذیه در دوران ارتودنسی اولین گامی است که باید به دقت آن را کنترل و رعایت کنید. اگرچه امروزه درمان ارتودنسی با استفاده از ابزارها و تجهیزات محکم و به‌روز انجام می‌شود، با این حال بهتر است مراقبت‌ها و احتیاط‌های لازم رعایت شود.
به همین خاطر بسیاری برایشان سوال پیش می‌آید که در زمان ارتودنسی چه بخوریم؟ به طورکلی غذاهای چسبناک، سفت یا موادی که نیاز به جویده شدن زیاد دارند، برای شخصی که ارتودنسی انجام داده، مضر است. بهتر است برای رعایت هر چه بیشتر تغذیه دوران ارتودنسی از غذاهای نرم بیشتر استفاده کنید و به‌محض شروع درمان، از مصرف برخی گوشت‌ها، سبزیجات و نان‌های سفت بپرهیزید.
به بیان دیگر بعد از ارتودنسی بیمار باید غذاهایی را میل کند که به براکت‌ها و سیم‌های نگهدارنده و متصل کننده بریس‌ها به یکدیگر آسیب نزند. پس مواد غذایی نرم بهترین انتخاب و از غذاهای مناسب برای ارتودنسی مخصوصا در روزهای اول است.
به محض قرار گرفتن بریس در دهان بهتر است مواد غذایی سفت و خام یا مواد سختی مانند بعضی گوشت‌ها، سبزیجات و نان‌ها را از رژیم غذایی حذف کنید و غذاهای نرم را جایگزین آنها نمایید. البته عادت کردن به این رژیم غذایی جدید دشوار است، اما به خاطر بسپارید که مادامی که تحت درمان ارتودنسی هستید، بریس‌ها عامل تعیین کننده انتخاب غذا هستند!
در این مقاله سعی کرده‌ایم به بایدها و نبایدهای تغذیه دوران ارتودنسی نیز بپردازیم.
فهرست عناوین
نکات تغذیه در دوران ارتودنسی
لازم نیست در مدت ارتودنسی از تمام غذاهای مورد علاقه خود دست بکشید، با این حال باید بدانید که با میل کردن بعضی غذاها ممکن است براکت‌ها و سیم‌ها شل شود یا بشکند و با عدم رعایت تغذیه در ارتودنسی، مدت درمان ناخواسته طولانی شود.
ابتدا فهرستی از غذاهایی را بررسی می‌کنیم که باید هنگام ارتودنسی از آنها اجتناب شود:
- از جویدن خودکار، مداد و ناخن اجتناب کنید. این عادت‌ها بیش از هر چیز دیگر به بریس آسیب می‌زند.
- از خوردن مواد غذایی چسبناک خودداری کنید.
- مواد غذایی سفت یا ترد را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
- از گاز زدن به هر خوراکی دارای هسته، پر کردنی سفت یا در کل مرکز سخت خودداری کنید. برای مثال دنده یا پای مرغ را به دندان نکشید؛ اول گوشت را از استخوان جدا کنید.
- خوراکی را با دندان جدا نکنید. برای مثال سیب را با چاقو به تکه‌های کوچک ببرید و این تکه‌ها را با دندان‌های عقب بجوید.
از خوردن این مواد غذایی در حین درمان ارتودنسی پرهیز کنید
- ذرت بو داده
- آجیل و خشکبار
- آب نبات سفت و چسبناک
- آدامس
- یخ
- چیپس
- شیرینی‌های سفت
- ذرت بوداده
- بلال
- شکلات چسبناک یا سفت
- پیتزا
- کلوچه‌های سفت
باید سعی شود از جویدن و گاززدن غذاهای سفت مخصوصاً با دندان‌های پیشین ممانعت به عمل آید. همچنین بهتر است مواد غذایی زیر را ابتدا خرد کرده و بعد میل کنید:
- سبزیجات خام
- نان تست
- نان سفت مانند سنگک
- میوه‌ها
- گوشت
- انواع برگر
- بلال
- سبزیجات خام
- نان‌های برشته
- پیتزا با پنیر زیاد
- انواع ساندویچ‌ها
مواد غذایی پیشنهادی و تغذیه در حین درمان ارتودنسی
- نان: برش‌های کوچک نان، بیسکوییت، مافین، نان مکزیکی (تورتیلا)
- لبنیات: پودینگ، ماست، بستنی، پنیر نرم
- گوشت سفید و قرمز: مرغ نرم، برش‌های نازک گوشت قرمز
- غلات: برنج و پاستا
- غذاهای دریایی: ماهی تون، خرچنگ، ماهی سالمون، خار تمام ماهی‌ها باید گرفته شود.
- سبزیجات: سیب زمینی شیرین، نخود سبز، پوره سیب زمینی، انواع سبزیجات بخارپز
- میوه: موز، گلابی، پوره سیب، پرتقال
- شیرینی‌ها یا تنقلات نرم و غیرچسبنده
- هندوانه و طالبی
- انگور
- ژله و کره بادام زمینی
- اسپاگتی، ماکارونی و پنیر و دیگر غذاهای تهیه شده با رشته
رعایت رژیم غذایی سالم و مغذی برای حفظ سلامت دندان و تمام بدن ضروری است. هر چه سالم‌تر باشید، نتیجه بهتری از ارتودنسی خواهید گرفت، چرا که با تغذیه مناسب در ارتودنسی تمام مواد غذایی لازم برای استخوان‌ها و بافت‌های در حال تغییر فراهم می‌شود.
هرچند که ممکن است رعایت این رژیم غذایی در ابتدای کار، دشوار به نظر برسد ولی می‌توان با انجام چند راهکار ساده مانند یافتن جایگزین مناسب برای غذاهای ممنوعه، از دسترس خارج کردن آنها، آرام غذا خوردن و… تغذیه دوران ارتودنسی را به بهترین نحو انجام داد.
تغذیه در زمان استفاده از ارتودنسی متحرک
در زمان استفاده از ارتودنسی متحرک قاعدتاً نباید هنگام غذا خوردن با بریس مشکلی داشته باشید؛ اما اگر نتوانستید با وجود بریس در دهان غذا بخورید و به اجبار آن را درآوردید، حتماً بریس را در جعبه مخصوص یا پلاستیکی قرار دهید تا آسیب نبیند و آن را بلافاصله پس از صرف غذا در دهان بگذارید.
رعایت رژیم غذایی محتاطانه برای جلوگیری از آسیب دیدگی دندان‌ها، لثه‌ها و بریس ضروری است. مواد غذایی چسبناک و سخت و نیازمند جویدن زیاد را مدتی کنار بگذارید و از آشامیدن نوشیدنی‌های گازدار و قندی، از جمله نوشابه‌های رژیمی و آب میوه‌های تازه اجتناب کنید.
دو یا سه بار در روز تمیز کردن و مسواک زدن دندان‌ها با خمیردندان حاوی فلوراید بسیار مهم است؛ هنگام مسواک زدن بریس را دربیاورید.
نتیجه‌گیری
در دوران ارتودنسی مراقبت از دندان‌ها و ابزارهای به‌کار گرفته‌شده در دهان بیش از زمان‌های دیگر حائز اهمیت است چراکه دندان‌ها در این دوران آسیب پذیرتر هستند. تغذیه دوران ارتودنسی یکی از اصلی‌ترین اموری است که دندانپزشک، از شما می‌خواهد حتماً آن را رعایت کنید. استفاده از غذاها، سبزیجات و میوه‌های نرم و استفاده از آنها در قطعات کوچک شده از جمله اموری است که باید مد نظر داشته باشید، همچنین برای رعایت اصول تغذیه در دوران ارتودنسی، استفاده از موادغذایی سفت و چسبنده را به طور کلی کنار بگذارید.
متخصصان کلینیک دکتر قریشی فهرستی از مواد غذایی مناسب را در اختیارتان می‌گذارند تا در این مدت از نظر تغذیه مشکلی نداشته باشید و بریس‌ها آسیب نبیند. با متخصص ارتودنسی ما مشورت کنید تا بهتر بتوانید در تغذیه در حین درمان ارتودنسی عمل کنید.