اباتمنت دندان (Abutment) وظیفه اتصال را به عهده دارد و معمولا همراه با ایمپلنت، پروتز دندان به کار می‌رود. شما هم اگر در حال جستجو در میان روش‌های ترمیم دندان باشید، با عباراتی مانند اباتمنت ایمپلنت یا اباتمنت در ایمپلنت مواجه شده‌اید. دلیل این موضوع این است که اباتمنت در واقع قسمتی از ایمپلنت دندان محسوب می‌شود.
در این مطلب قصد داریم توضیح دهیم اباتمنت چیست، چه کاربردهایی دارد و انواع آن کدام هستند. اگر شما نیز در مورد اباتمنت دندان کنجکاو هستید و یا سوالی در مورد آن دارید، با ما همراه باشید.
فهرست عناوین
اباتمنت چیست؟
ایمپلنت دندان از ۳ بخش اصلی تشکیل شده است:
- پایه ایمپلنت دندان که در داخل سوراخی در استخوان فک قرار می‌گیرد
- اباتمنت که پس از بهبود بافت استخوانی روی پایه ایمپلنت (فیکسچر) پیچ شده و تاج دندان را نگه‌می‌دارد
- تاج مصنوعی دندان که ممکن است روکش، بریج یا دندان مصنوعی باشد و کار جویدن را انجام می‌دهد
هر بخش از ایمپلنت دندان انواع گوناگونی دارد که با توجه به شرایط، نوع آن توسط دندانپزشک انتخاب می‌شود. در بخش بعد انواع اباتمنت را معرفی می‌کنیم.
معرفی انواع اباتمنت
همانطور که دیدید، اباتمنت دندان در حقیقت واسطی بین پایه ایمپلنت و پروتز دندانی است. اباتمنتها را براساس فاکتورهای متفاوتی می‌توان دسته‌بندی کرد:
۱. انواع اباتمنت از نظر نحوه اتصال
بعد از انجام جراحی ایمپلنت در استخوان فک، نیاز به یک وقفه زمانی ۲ تا ۶ ماهه است تا ایمپلنت و استخوان عجین شوند و اصطلاحا جوش خوردگی یا اتفاق بیفتد. بعد از طی این زمان، اباتمنت ایمپلنت با یکی از روش‌های زیر متصل می‌شود:
- اباتمنت پیچ شونده: در وسط پروتزهایی که روی اباتمنت قرار می‌گیرند سوراخ‌هایی قرار دارد. از طریق این سوراخ‌ها، اباتمنت با پیچ به روکش متصل می‌شود.
- اباتمنت سمان شونده (Cemented): این دسته با چسباندن به تنه اصلی محکم می‌شود؛ زیرا در این مورد سطح اباتمنت صاف است.
- اتصالات اوردنچری: این نوع برای دست دندان و یا پارسیل محکم شده با ایمپلنت به کار می‌رود. این نحوه اتصالات مانند دکمه‌های فشاری هستند که با مختصر فشاری جا رفته و یا جدا میشوند.
۲. انواع اباتمنت از نظر روش ساخت
یکی از دسته‌بندی‌های محبوب اباتمنت دندان، دسته بندی آنها بر اساس روش ساخت آن‌هاست:
۲-۱. کاستوم اباتمنت: اباتمنت ایمپلنت سفارشی همانطور که از نام آن مشخص است، کاملا اختصاصی برای بیمار در لابراتوار ساخته می‌شود. برای ساخت کاستوم اباتمنت دندانپزشک، ایمپلنت یا قالب فیکسچرلول را با کمک ایمپرشن کوپینگ می‌سازد. لازم به ذکر است که ایمپرشن کوپینگ بخشی است که به ایمپلنت دندان متصل شده، و عملیات قالب گیری روی آن انجام می‌شود. کاربرد اصلی ایمپرشن کوپینگ تعیین مکان روکش دندان است. دندانپزشک ترمیمی موقعیت ایمپلنت و شکل لثه را قالب‌گیری کرده و بر اساس آن، لابراتوار یک کاستوم اباتمنت تولید می‌کند که مانند دندانی طبیعی از بافت لثه پشتیبانی خواهد کرد.
۲-۲. اباتمنت پیشساخته: اباتمنت پیشساخته یا استوک توسط تولیدکنندگان به صورت حرفه‌ای تولید میشوند. برخلاف کاستوم اباتمنت و ایمپرشن کوپینگ، اباتمنت ایمپلنت پیشساخته توسط سازندگان با تکنولوژی پیشرفته ساخته و مستقیما توسط قالب فیکسچرلول انتخاب میشوند. اباتمنتهای پیشساخته از کاستوم اباتمنت ارزان‌تر هستند؛ استفاده از آنها آسان است؛ و زمان کمتری برای کاشت دندان صرف می‌شود.
۳. انواع اباتمنت از نظر جنس
انواع اباتمنت دندان (اباتمنت زاویه دار، کاستوم اباتمنت، اباتمنت پیچ شونده و…) معمولا با استفاده از مواد مختلفی مانند تیتانیوم، فولاد ضد زنگ جراحی، طلا و اخیرا زیرکونیوم ساخته میشوند. در ادامه برخی از آنها را بیشتر معرفی می‌کنیم:
۳-۱. اباتمنتهای تیتانیومی: تیتانیوم به علت خواص منحصر به فرد آلیاژهای خود به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. آنها قدرت و زیست سازگاری خیلی بالایی دارند، و می‌توانند در هر نوع بازسازی پروتزی مورد استقاده قرار بگیرند.
۳-۲. اباتمنتهای زیرکونیومی: این اباتمنتهای جدید برای تکمیل بعد زیبایی‌شناسی ایمپلنت دندان در دندانپزشکی کاربرد دارند. زمانی که بازسازی زیرکونیومی یا سرامیکی انجام شد، اباتمنتهای زیرکونیومی ایمپلنت‌ها، گزینه بسیار مناسبی هستند. با استفاده از این اباتمنتها، مشکل افتادن سایه فلزی اباتمنتهای فلزی در زیر روکش ایمپلنت برطرف می‌شود.
علاوه بر تیتانیوم و زیرکونیوم، اباتمنتهای ایمپلنت‌های دندانی می‌توانند از مواد دیگر مانند آلیاژهای طلا، فولاد ضد زنگ و غیره ساخته شوند (گرچه کاربرد آنها کمتر است).
اباتمنت زاویه دار
با انواع اباتمنت در ایمپلنت از جمله کاستوم اباتمنت، اباتمنت پیچ شونده و… آشنا شدیم. اما مورد دیگری در میان انواع اباتمنت ایمپلنت وجود دارد که بسیار شنیده می‌شود: اباتمنت زاویه دار.
باید توجه داشته باشید که اباتمنت همیشه موازی با پایه ایمپلنت دندان کار گذاشته نمی‌شود. بنابراین، از اباتمنت زاویه دار زمانی استفاده می‌شود که ایمپلنت نسبت به پروتزی که قرار است روی آن قرار بگیرد، زاویه دارد. هدف اصلی از طراحی اباتمنت زاویه دار و استفاده از اباتمنت زاویه دار این است که در پایان کار، همه دندانها و اباتمنتها موازی یکدیگر قرار بگیرند. در ادامه به نکات مثبت استفاده از اباتمنت زاویه دار اشاره می‌کنیم.
مزایای اباتمنت زاویه دار
- عدم نیاز به پیوند استخوان که عملی تهاجمی است و نتایج آن قابل پیش بینی نیست. اباتمنت زاویه دار برای بیماران دارای شرایط بدنی مختلف که پیوند استخوان برای آنها ممکن نیست، گزینه‌ی مناسبی است.
- اباتمنت زاویه دار اجازه قرار دادن ایمپلنت‌هایی را می‌دهد که ربطی به ساختار آناتومیک استخوان ندارند.
- طراحی ایمپلنت با اباتمنت زاویه دار به گونه‌ای است که در برابر شکستن بسیار مقاوم است.
- نتایج بالینی بهتر همراه با پیش بینی عالی در کوتاه مدت و همچنین دراز مدت.
- این امکان را فراهم آورده است تا فرایند ترمیم دندان بسیار ساده باشد.
- ثبات ایمپلنت حتی در صورت وجود حجم اندکی استخوان.
- پیش بینی عالی در کوتاه مدت و نیز در دراز مدت.
- کاهش هزینه‌های جراحی و طول درمان.
قیمت اباتمنت
قیمت اباتمنت باتوجه به نوع آن می‌تواند متغیر باشد. قیمت اباتمنت سفارشی بالاست و در مواقعی که پیاده‌سازی اصلاحات پروتزی با ایمپلنت‌های استاندارد امکان پذیر نیست، از آنها استفاده می‌شود. اما همانطور که گفتیم، قیمت اباتمنت در ایمپلنت پیشساخته پایینتر از کاستوم اباتمنت است. البته معمولا قیمت اباتمنت جزئی از قیمت ایمپلنت تلقی و به صورت تمام شده به فرد اعلام می‌شود.
برای اطلاع از قیمت اباتمنت به‌طور دقیق، حتما باید توسط متخصص معاینه شوید. چراکه اباتمنت دندان در اشکال گوناگون عرضه می‌شود و بسته به درمان، دندانپزشک تشخیص می‌دهد که کدامیک برای بیمار بهتر است و طول عمر بیشتری خواهد داشت.