یکی از سوالات رایج بیماران استفاده از دهانشویه ارتودنسی در این دوران است؛ و این که آیا ممکن است دهانشویه به بریس آسیب
بزند یا خیر؟ نوع و نحوه استفاده از دهانشویه مخصوص ارتودنسی از سری نکات مهم در بهداشت دهان و دندان در طول دوره درمان ارتودنسی است.
دهانشویه مخصوص ارتودنسی برای جلوگیری از تجمع آلودگی و ذرات مواد غذایی در زیر براکت و سیم ارتودنسی و در نهایت عدم ایجاد پوسیدگی برای بیماران تجویز می‌شود. در این محتوا به بررسی مزایا، انواع دهانشویه ارتودنسی و نحوه استفاده از آن خواهیم پرداخت.
فهرست عناوین
دهانشویه ارتودنسی چیست؟
دهانشویه ارتودنسی، یک دهانشویه مخصوص برای این دوران است که از ترکیبات خاصی تشکیل شده است و در طول دوره درمان، بحران ایجاد پوسیدگی دندان را تا حد زیادی کنترل کرده و نقش پر رنگی در سلامت دندان‌های سیم کشی شده دارد.
نحوه استفاده از دهانشویه ارتودنسی به درستی و در مواقع ضروری از مهم ترین موارد در تمیز نگهداشتن مداوم دندانها در طول دوره درمان است. دهان شویه مخصوص ارتودنسی به دلیل داشتن یک سری ویژگی‌های منحصر به فرد در حفاظت از دندان‌های ارتودنسی شده در طول دوره درمان کمک می‌کند.
مزایای استفاده از دهانشویه مخصوص ارتودنسی
زمانی که از رعایت نکات صحیح در بهداشت دهان و دندان صحبت می‌شود، دهانشویه ارتودنسی در لیست کارهای موثر و اصلی قرار دارد. دهانشویه مناسب ارتودنسی با ترکیبات به کار رفته در تولید آن بر روی دندان اثر مثبتی داشته و از تجمع پلاک‌های دندانی ایجاد کننده پوسیدگی جلوگیری می‌کند.
برای جلوگیری از تجمع پلاک‌های دندانی در زیر براکت و بین بریس و سیم نصب شده بر روی دندان از چندین واکنش شیمیایی و مکانیکی استفاده شده که رایج ترین آنها استفاده از دهان شویه ارتودنسی است. بیشترین حجم استفاده از دهانشویه مخصوص ارتودنسی در نوع ارتودنسی ثابت توصیه می‌شود.
احتمال بالای گیر کردن مواد غذایی در بین ابزار ارتودنسی ثابت، باقی ماندن طولانی مدت این مواد به دلیل عدم امکان حرکت دادن بریس و براکت از روی دندان بر اهمیت استفاده از دهانشویه ارتودنسی افزوده است.
دلایل مختلفی برای استفاده از دهانشویه وجود دارد که مهم‌ترین آنها عبارت است از:
- رفع بوی بد دهان
- پیشگیری از پوسیدگی دندانها
- کاهش جرم و پلاک دندان
- پیشگیری یا کاهش جینجیویت (مرحله اولیه بیماری لثه)
انواع دهانشویه ارتودنسی
اگرچه موادی مانند آب، عامل‌های پاک کننده، طعم دهنده‌ها و رنگ دهنده‌ها در تمام دهانشویه‌ها وجود دارد، اما دهانشویه‌ها از نظر مواد فعال با هم تفاوت دارند، که باید پیش از خریداری کردن با متخصص ارتودنسی هماهنگ و مشورت شود.
انواع اصلی دهانشویه عبارت است از:
- از بین برنده بوی بد دهان
- دهانشویه آنتی باکتریال
- دهانشویه فلورایددار
دهانشویه رفع بوی بد دهان
این نوع دهانشویه با ترکیبات عامل بوی بد دهان واکنشی شیمیایی می‌دهد و آنها را غیرفعال می‌کند. این نوع دهانشویه فقط به طور موقت بوی بد دهان را کنترل می‌کند یا کاهش می‌دهد و به دلیل دارا بودن مواد طعم دهنده باعث طراوت دهان نیز می‌شود.
به یاد داشته باشید که استفاده از آن، مشکل بوی بد دهان را درمان نمی‌کند و کمکی به کاهش پلاک، بیماری لثه یا پوسیدگی دندان نمی‌کند.
دهانشویه آنتی باکتریال
این نوع دهانشویه مستقیماً باکتری‌های دهان را از بین می‌برد تا پلاک از روی دندانها زدوده شود، شدت بیماری لثه کمتر شود و مشکل بوی بد دهان از بین برود. دهانشویه آنتی باکتریال تمامی مشکلات پلاک، بیماری لثه، پوسیدگی دندان و بوی بد دهان را همزمان کاهش می‌دهد. دهانشویه با باکتری‌هایی که سمومی تولید می‌کنند که به لثه‌ها آسیب می‌زند و باعث پوسیدگی دندان می‌شود، مقابله می‌کنند.
موثرترین دهانشویه ارتودنسی، حاوی کلرهگزیدین است که دارای اثر ضدباکتریایی فوری است. دهانشویه آنتی باکتریال به دلیل جذب سطحی روی سطح مینای دندان از رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌کند.
اگر کلرهگزیدین غیرفعال نشود، اثر آن بیش از هر دهانشویه دیگری در دهان باقی می‌ماند؛ تا حدودی به همین دلیل است که کلرهگزیدین بر دیگر درمان‌های بیماری لثه ترجیح داده می‌شود. مزیت جانبی کلرهگزیدین این است که درد ناشی از آفت و زخم‌های دهانی را کم می‌کند و روند التیام را شتاب می‌دهد.
دهانشویه فلوراید دار
دهانشویه حاوی فلوراید با افزایش مقاومت دندان، احتمال پوسیدگی دندان را کاهش می‌دهد. فلوراید موجود در دهانشویه مینای دندان را تقویت می‌کند، در نتیجه دندان در برابر اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌های موجود در دهان مقاوم‌تر می‌شود و به این ترتیب از پوسیدگی آن پیشگیری می‌شود، یا دست‌کم احتمال پوسیدگی کاهش می‌یابد.
دهانشویه فلورایددار یکی از بهترین نمونه های دهانشویه مخصوص ارتودنسی استکه در این دوران توصیه می‌شود، چرا که سیم‌کشی دندانها محل مناسبی برای گیر کردن ذرات غذا و انباشته شدن پلاک است که اگر از روی دندانها زدوده نشود، به پوسیدگی دندان منجر خواهد شد.
معایب الکل موجود در دهانشویه
تنها نگرانی که در رابطه با دهانشویه‌ها وجود دارد این است که اگر از دهانشویه حاوی الکل استفاده کنید، با مشکل خشکی دهان مواجه خواهید شد. علاوه بر این که دهانشویه حاوی الکل سندرم خشکی دهان را تشدید می‌کند، اگر میزان الکل آن بالا باشد، باعث زخم شدن بافت‌های نرم نیز می‌شود.
این زخم‌ها و پوسته پوسته شدن‌ها بستر مناسبی را برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌کند، با بیشتر شدن باکتری‌ها غلظت سولفور نیز بالاتر می‌رود و مشکل بدبویی دهان نیز به مسائل قبلی اضافه می‌شود. بنابراین دقت داشته باشید که حتماً دهانشویه بدون الکل خریداری نمایید.
نحوه استفاده از دهانشویه ارتودنسی
برای استفاده از دهانشویه در زمان ارتودنسی دندان، کافی است مراحل زیر را انجام دهید:
- با توجه به دهانشویه انتخابی برای دندان، (که گفتیم لازم است قبل از خریداری با متخصص ارتودنسی خود مشورت کنید) میزان مناسب از آن را که برای دهانشویه فلورایددار ۱۰ میلی لیتر و برای دهانشویه معمولی ۲۰ میلی لیتر است بردارید.
- آن را به مدت ۳۰ ثانیه در دهان بچرخانید و سپس خالی کنید و به هچ عنوان آن را قورت ندهید.
- لازم است بعد از استفاده از دهانشویه تا ۲ ساعت هیچ چیز نخورید، حتی آب.
علائم استفاده بی رویه از دهانشویه مخصوص ارتودنسی
دهانشویه هم، مانند بسیاری از چیزهای دیگر، باید به میزانی که لازم است استفاده شود و استفاده بیش از اندازه آن می‌تواند مضر باشد. شما حتی میزان استفاده از دهانشویه را در طول روز یا هفته، باید از متخصص خود بپرسید؛ اما علائمی که نشان دهنده استفاده بی رویه از آن است عبارتند از:
- لک شدن دندانها به مرور زمان
- آفت های ملتهب و دردناک
- بروز خشکی دهان
- شاهد خونریزی از دهان هنگام استفاده از دهانشویه
بهترین دهانشویه ارتودنسی کدام است؟
بهترین دهانشویه ارتودنسی، دهانشویه حاوی فلوراید است، چرا که این فراورده محافظت از دندانها را افزایش می‌دهد. دهانشویه‌های دیگر باید متناسب با وضعیت دهان و دندانها مصرف شود و ممکن است استفاده ناآگاهانه از آن که مشکل فعلی را برطرف می‌کند، به بروز مشکلات دیگر نیز دامن بزند. به خاطر داشته باشید که هرچند استفاده از دهانشویه برای رعایت بهداشت دهان و دندان مفید است، اما دهانشویه را هیچ‌گاه نباید جایگزین مسواک زدن و کشیدن نخ دندان کنید.
در دوران ارتودنسی، بهتر است از دهانشویه حاوی الکل استفاده نکنید، همانطور که در بالا گفتیم، ممکن است باعث خشکی دهان و به دنبال آن زخم شدن بافت های نرم شود.
بهترین زمان مصرف دهانشویه مخصوص ارتودنسی؟
به طور کلی، بهترین زمان استفاده از دهانشویه، بعد از مسواک زدن و کشیدن نخ دندان است، اما اینکه چند بار در روز یا هفته لازم است از آن استفاده شود، بستگی به نوع دهانشویه دارد؛ کافی است دستورالعمل استفاده از آن را روی جلد دهانشویه بخوانید و از متخصص ارتودنسی خود مشورت بگیرید.
آیا می‌توان بریس متحرک را با دهانشویه ارتودنسی تمیز کرد؟
خیر، شستشوی بریس ها با دهانشویه نه تنها آنها را تمیز نمی کند، بلکه باعث آسیب رساندن و تغییر رنگ آنها می شود. پس بهتر است برای شستشو و تمیز کردن بریس ها از انواع دهانشویه ها استفاده نکنید.
در این محتوا سعی کردیم که شما را با انواع دهانشویه ارتودنسی آشنا کنیم و نحوه استفاده از آن و بهترین نوع دهانشویه مخصوص ارتودنسی را شرح دهیم، اما به یاد داشته باشید که استفاده از دهانشویه برای همه ضرورت ندارد، بنابراین حتماً در ویزیت بعدی از دندانپزشک خود در این باره راهنمایی بخواهید.
