حساسیت عاج دندان در ۲۰ تا ۳۰ درصد از بزرگسالانی که عاج دندانشان (دنتین) نمایان شده، اتفاق می افتد. این نوع حساسیت دندان در هنگامی که عاج در معرض محرکهای شیمیایی، مکانیکی یا دمایی خاصی قرار میگیرد به صورت درد کوتاه و شدیدی احساس میشود. علت حساسیت دندان نمایان شدن لایه عاج (که در زیر مینا قرا دارد) در اثر پسروی لثه، فرسایش، سایش، درمان پریودنتال و یا ترمیمهای دندانی نقص دار است.
شکل- تصویر سمت راست توبولهای دندان پیش از استعمال وارنیش فلوراید سدیم ۵ درصد را نشان میدهد. تصویر سمت چپ توبولهای دندان پس از درمان وارنیش فلوراید را نشان میدهد.
خوشبختانه همه افرادی که دچار نمایان شدن عاج دندان هستند، دچار حساسیت دندان نمیشوند. دلایل حساسیت دندان متعدد است به طوری که واکنش به محرکها در هر فرد متفاوت است. محرکهایی که باعث واکنش درد میشوند به محرکهای لامسه ای، دمایی، شیمیایی یا اسمزی دسته بندی میشوند. متخصصان دندان باید گزینه های درمانی را به خوبی بشناسند و درست به کار بگیرند تا نواحی حساس شده درمان شود. در اینجا با درمان وارنیش فلوراید برای رفع حساسیت دندان بیشتر آشنا میشوید.
وارنیش فلوراید چیست؟
وارنیش فلوراید در واقع فلوراید بر پایه رزین است که حاوی فلوراید سدیم ۵ درصد می باشد. وارنیش مستقیما روی سطح دندان مالیده میشود. استفاده از وارنیش فلوراید برای درمان حساسیت دندان مورد تایید سازمانهای نظارتی است و همچنین به عنوان اولین خط دفاعی در مقابل پوسیدگی دندان استفاده میشود. تاثیر وارنیش فلوراید را میتوانید در تصویر بالا مشاهده کنید.
هنگامی که وارنیش فلوراید قرار است استفاده شود، برای بهینه بودن نتایج برای بیمار و دندانپزشک، ایمنی بیمار، رضایت از نتایج و سهولت استفاده چند ویژگی است که باید مد نظر قرار بگیرد. زمانی که رضایت بیمار مورد نظر باشد طعم و رنگ وارنیش فلوراید یکی از فاکتورهای کلیدی است.
وارنیش فلوراید معمولی و مرسوم بدون طعم است. پس از استعمال آن بر دندان و خشک و سخت شدن آن، رنگدانه زرد مشخصی در سطح دندان باقی می ماند (تا چند ساعتی که بیمار اجازه ندارد دندانهایش را بشوید رنگ دندانها زرد دیده میشود). در نتیجه بیمار پس از ترک مطب از ظاهر دندانهایش خجالت زده و میشود و با آن راحت نیست. بنابراین برای راحتی بیمار این فاکتور زیبایی در رضایت بیمار اهمیت زیادی دارد.
یکی دیگر از جنبه های رضایت بیمار در سهولت استعمال فلوراید نهفته است. در حال حاضر وارنیش فلوراید موجود به صورت چند دوز و تک دوز وجود دارد. استفاده از چند دوز آن پرزحمت است. دندانپزشک ابتدا باید مقدار مورد نیاز از موادی را که داخل ظرف میریزد به خوبی تخمین بزند. استفاده از مواد زیادی و هدر رفتن وارنیش در کاربرد چند دوز به سهولت ممکن است اتفاق بیفتد.
پیشرفت تکنولوژی کمک شایانی به دندانپزشک‌ها کرده است تا گزینه‌های درمانی راحت‌تر، کارامدتر و موثرتر را برای بیمارانشان به کار بگیرند. سازندگان تجهیزات و مواد دندانپزشکی محصولات جدیدی برای حل مشکلات درمانهای دندانپزشکی ساخته اند.
محصولات وارنیش فلوراید جدیدی که وارد بازار شده اند طعم و بوی دلپذیری داشته و پس از خشک شدن تغییر رنگ ندارند بلکه هنگامی که خشک میشوند، همرنگ دندان میشوند. بنابراین بیمار در حالی مطب را ترک میکند که طعم میوه ای در دهان احساس کرده و دندانهایش سفید است.
محصول وارنیش فلوراید تک دوز استفاده و نگهداری آسانتری دارد. دندانپزشک خیلی راحت تنها یک بسته تک دوز را باز میکند و مقدار دقیق و مشخص شده وارنیش فلوراید را استفاده میکند. زمان استفاده از آن نیز کمتر بوده و بیمار زودتر مرخص میشود. وارنیش فلوراید چند ساعت باید روی دندانها بماند و محتوای فلوراید را در فضای دهان و به خصوص در نواحی پوسیدگی و بین دندانی که بیشتر به وجود آن نیاز است، آزاد کند. بیمارانی که حساسیت عاج شان تداوم دارد، ممکن است هر شش ماه یک بار نیاز به تکرار درمان وارنیش فلوراید داشته باشند.
وارنیش فلوراید حاوی فلوراید به شدت تغلیظ شده است. کاربرد آن همانند هر فلوراید موضعی دیگر باید با دقت صورت بگیرد. چون اگر مواد در حفره دهان باقی بمانند ممکن است بلعیده شوند. با استعمال مناسب وارنیش فلوراید مقدار فلوراید باقی مانده در دهان کاهش می یابد.
حساسیت عاج در حال حاضر یک مشکل دندانپزشکی شایع است که با پیر شدن جمعیت افزایش می یابد. این روش درمانی فوری برای برطرف کردن حساسیت دندان با روشی غیر تهاجمی است.
درمان وارنیش فلوراید چگونه است؟
۱- سطح دندانها باید تمیز شود.
۲- دهان با آب شستشو داده میشود.
۳- آب و بزاق اضافی خارج و خشک میشوند.
۴- وارنیش فلوراید طبق دستور العمل شرکت سازنده محصول آماده میشود. به خاطر داشته باشید استفاده از سیستم تک دوز بهتر است.
۵- یک لایه وارنیش با ضخامت تقریبا نیم میلی متر مستقیما روی سطح دندانها مالیده میشود. برای این کار از فرچه یا مسواک مخصوص باید استفاده شود. توجه داشته باشید وارنیش اگر در تماس با بزاق قرار بگیرد ظرف چند ثانیه خود را میگیرد. سپس یک لایه غنی از فلوراید در مجاورت سطح دندان باقی می‌ماند.
۶- به بیمار بگویید دندانهای خود را تا دو ساعت پس از درمان مسواک نزده و چیزی نخورد. همچنین در آن روز نباید دهان را با دهان شویه حاوی فلوراید شستشو دهد.
