زخم و آفت دهان حین ارتودنسی

بریس‌های دندانپزشکی (dental brace) نوعی تجهیزات ارتودنسی هستند که علاوه‌بر پیشگیری از بروز مشکلات مرتبط با سلامت دندان‌ها در آینده، تاثیر شگفتی در اصلاح انواع مشکلات دندانی دارند. اما مواجه شدن با برخی از عوارض جانبی از جمله زخم و آفت دهان حین ارتودنسی موجب می‌شود تمرکز بر مزایای سلامتی طولانی‌مدت این نوع خدمات با چالش همراه باشد.

زخم و آفت دهان حین درمان ارتودنسی یکی از نگرانی و دغدغه‌ی بسیاری از بیماران است. زخم‌های دهانی که به آفت دهان معروف هستند زخم‌های کوچک و بسیار دردناک هستند که در داخل دهان تشکیل می‌شوند. تشخیص علت بروز زخم‌های دهانی ناشی از بریس‌ها (یا همان تعبیر عامه زخم ناشی از سیم کشی دندان) و همچنین ممانعت از بروز چنین عارضه‌ای کمک خواهد کرد تا بیمار دوره‌ی درمان ارتودنسی را بدون درد و با راحتی سپری کند.

 

علت زخم دهان در ارتودنسی چیست؟

با وجود این‌که هنوز علت دقیق وجود زخم دهان حین ارتودنسی مشخص نشده است اما عوامل متعددی ممکن است موجب بروز چنین مشکلی در افراد شود. هنگامی که برای اولین بار از بریس‌ها استفاده می‌کنیم معمولا تحریک ناشی از اصطکاک بریس‌ها با لبه‌ی داخلی لب‌ها و گونه‌ها موجب تشکیل زخم‌های کوچک موسوم به آفت‌های دهانی می‌شود. گاهی همین تحریک‌های کوچک زمینه‌ی بروز آفت‌های دهانی را فراهم می‌کند. به‌محض این‌که دهان به وجود بریس‌ها عادت می‌کند زخم‌ها کمتر شده و یا کاملا از بین می‌روند.

از عوامل رایج دیگری که موجب بروز چنین عارضه‌ای در دهان می‌شوند می‌توان به خراش‌های کوچک، سایش و یا گازگرفتن ناگهانی اشاره کرد. لازم به ذکر است که خراش‌های کوچک داخل دهان همیشه ناشی از آسیب یا حادثه نیست بلکه در برخی مواقع مصرف غذاهای خشک و خراشنده موجب چنین مشکلی می‌شود. شاید از شنیدن این خبر متعجب شوید اما حقیقت این است که استرس همانطور که نقش مهمی در دندان‌قروچه دارد گاهی موجب بروز آفت‌های دهانی نیز می‌شود.

 

پیشگیری از زخم دهان ناشی از سیم کشی دندان

با مشاهد آفت دهان حین درمان ارتودنسی، مراجعه به متخصص ارتودنسی اولین کاری است که باید انجام داد. متخصصین ارتودنسی با تشخیص علت عارضه می‌توانند راه حل مناسبی را دراختیار بیمار قرار دهند. پیشگیری و درمان آفت‌های دهانی بسیار حائز اهمیت است چراکه تحریک بیشتر روند بهبود آفت‌ها را کندتر کرده و زمینه‌ی بروز عفونت در دهان را فراهم می‌کند.

بریس‌ها دارای انواع مختلفی هستند بنابراین گاهی اوقات زخمی شدن لب و زبان ممکن است هیچ ارتباطی با وجود بریس‌های بیمار در دهان نداشته باشند. اگر متخصص ارتودنسی تشخیص دهد که زخم دهان بعد از ارتودنسی ناشی از بریس‌های دندانی است، ممکن است یکی از راه‌حل‌هایی که در این قسمت معرفی می‌کنیم را پیشنهاد کنند:

 

واکس ارتودنسی (موم ارتودنسی)

واکس‌های ارتودنسی یا به‌عبارتی موم‌های ارتودنسی از مواد طبیعی مانند موم زنبورعسل یا موم پارافین تهیه شده‌اند. هنگامی که دچار آفت و زخم دهان بعد از ارتودنسی شده‌اید، توصیه می‌شود موم‌های ارتودنسی را مستقیما روی براکت‌های نزدیک به ناحیه آسیب دیده دهان قرار دهید. این کار علاوه‌بر این که موجب می‌شود بریس‌ها کمتر با داخل دهان تماس داشته باشند، بلکه موجب کاهش تحریک نیز می‌شود.
واکس‌های دندانی را می‌توان در هر ساعت از روز حتی قبل از خواب نیز استفاده کرد. طبق نظر بسیاری از بیماران استفاده از واکس‌های دندانی قبل از خواب نه‌تنها به کاهش درد در طول شب کمک می‌کند بلکه کمک می‌کند بیمار کمتر به وجود بریس‌ها در دهان فکر کند.

یکی از معایب موم ارتودنسی این است که با گذشت زمان خاصیت خود را از دست داده و خراب می شود بنابراین بهتر است هنگامی که احساس کردید موم‌ها پوسته پوسته می‌شوند آن‌ها را تعویض کنید. نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد این است، از آن‌جایی که موم‌ها از مواد غیرسمی شاخته شده‌اند بنابراین بلعیدن غیرعمد مقدار کمی از موم جای هیچ نگرانی نداشته و کاملا بی‌خطر است. واکس ارتودنسی در بیشتر داروخانه‌ها موجود هستند و پیداکردن آن‌ها کار سختی نیست درصورت تمام شدن کافی است به داروخانه‌ها مراجعه کنید.

از دیگر مزایای واکس ارتودنسی می‌توان به نوع بسته‌بندی آن اشاره کرد. موم‌ها به‌گونه‌ای بسته بندی شده‌اند که به راحتی قابل حمل هستند بنابراین سعی کنید همیشه مقداری در کیف خود همراه داشته باشید تا درصورت نیاز استفاده کنید.

 

سیلیکون دندانی

سیلیکون‌های دندانی از موارد دیگری است که از بروز آفت دهان بعد از ارتودنسی که ناشی از بریس‌ها است، پیشگیری می‌کند. پوشش سیلیکونی یا نوارهای سیلیکونی جایگزین واکس‌ ارتودنسی هستند و با قرار گرفتن بر روی براکت‌ها مانع تماس بریس‌ها با داخل دهان می‌شوند.

سیلیکون‌های دندانی در مقایسه با موم‌های ارتودنسی از ماندگاری و عمر طولانی‌تری برخوردارند. موم‌های ارتودنسی همانطور که قبلا اشاره کردیم نیاز به تعویض دارند اما سیلیکون دندانی به‌دلیل این‌که پوسته پوسته و خراب نمی‌شود نیازی به تعویض ندارد.

وجود برخی معایب در سیلیکون‌های دندانی موجب شده موم‌های ارتودنسی همچنان از طرفداران زیادی برخوردار باشند. کابرد سخت نوارهای سیلیکونی و قرار دادن آن روی براکت‌ها یکی از مشکلاتی است که بیشتر بیماران شکایت دارند. شرط اصلی چسبیدن سیلیکون‌ها به براکت‌ها خشک بودن کامل براکت‌ها است.

بیماران معمولا به این نتیجه می‌رسند که استفاده کردن و قرار دادن سیلیکون‌ها روی براکت‌ها نیاز به حوصله و تمرین زیادی دارد. از دیگر معایب نوارهای سیلیکونی برای درمان زخم دهان بعد از ارتودنسی، می‌توان به قیمت و هزینه‌ی بالای آن‌ها اشاره کرد. بنابراین اگر واقعا در معرض آفت دهانی هستید بهتر است به دنبال راه درمان کم‌ هزینه‌تر باشید.

به‌خاطر داشته باشید که هیچ یک از موارد ذکر شده برای محفاظت از بریس‌ها در طول ورزش مناسب نیستند. در چنین شرایطی بهتر است از محافظ‌های دهانی استفاده کرد.

 

نکاتی جهت درمان‌ آفت و زخم‌ دهان در خانه

درصورتی که به آفت دهان بعد از سیم کشی دندان مبتلا شدید، نگران نباشید؛ چرا که گزینه‌های درمان خانگی متعددی در کنار داروی درمان آفت دهان وجود دارد. این روش‌های سریع و ساده، کمک شایانی به درمان زخم دهان بعد از ارتودنسی و کاهش درد می‌کنند.

شستشوی دهان با آب نمک و پراکسید هیدروژن

۲ قاشق چایخوری نمک را با مقداری آب و پراکسید هیدروژن ۳% مخلوط و تقریبا به‌مدت ۳۰ ثانیه دهان را شستشو دهید. از مزایای این داروی خانگی و سریع می‌توان به خاصیت ضدالتهابی، کاهش آفت‌ها و پیشگیری از عفونت در داخل دهان اشاره کرد. فقط مراقب بلعیدن محلول باشید.

شستشوی دهان با آب و جوش شیرین

برای تهیه این محلول شستشو دهنده کافی است ۱ قاشق چایخوری جوش شیرین را با نصف فنجان آب مخلوط و مصرف نمایید. جوش شیرین به دلیل خاصیت قلیایی که دارد اسیدهایی را که موجب تحریک می‌شوند خنثی کرده و با از بین بردن باکتری‌های موجود در دهان مانع تشدید درد آفت دهان ناشی از ارتودنسی می‌گردد.

دهان شویه‌های بدون نسخه

در برخی موارد متخصصین ارتودنسی به‌منظور کاهش التهاب وخطر عفونت ناشی از آفت‌های دهانی و مهمتر از همه تسریع روند بهبود ممکن است دهان شویه‌های ویژه‌ای را به بیمار توصیه کنند. خوشبختانه بسیاری از این دهان شویه‌ها در داروخانه‌ها موجود هستند. کافیست با راهنمایی داروساز، یکی از این دهان‌شویه‌ها را تهیه کرده و مطابق با دستورالعمل برای درمان زخم دهان بعد از ارتودنسی استفاده کنید.

خودداری از غذاهای تند و اسیدی

هنگام درمان هر گونه زخم‌ دهانی مانند زخم بعد از ارتودنسی، بهتر است از مصرف غذاهای تند و اسیدی که موجب بدتر شدن و تشدید بیماری می‌شوند، خودداری کرد. مصرف چنین خوراکی‌هایی نه تنها موجب کاهش روند بهبود می‌شوند بلکه هنگام تماس با زخم‌های سر باز موجب تشدید درد می‌شوند.

امیدواریم نکاتی که پیرامون درمان زخم دهان بعد از ارتودنسی و آفت دهان ناشی از سیم کشی دندان بیان شد، برایتان مفید باشد. هدف ما اینست که نگرانی شما را کاهش داده و به شما کمک کنیم تا با انتخاب روش‌های ساده خانگی و درست کردن محلول‌های شوینده هر چه سریعتر درد را کاهش دهید و روند درمان ارتودنسی را راحت‌تر طی کنید.