ارتودنسی کردن نامرتبی دندان ها ، بی‌نظمی ، به هم ریختگی و شلوغی دندانها در کلینیک تخصصی ارتودنسی دکتر سعید قریشی با کلیه روش‌های ارتودنسی از جمله ارتودنسی ثابت ، ارتودنسی متحرک ، ارتودنسی لینگوال و ارتودنسی نامرئی و روش‌های پیشگیری و درمانی دیگر برای رفع مشکلات نامرتبی دندانها انجام می‌گیرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روش‌های ارتودنسی و رزرو نوبت می‌توانید با ما تماس حاصل فرمایید.
فهرست عناوین
مال اکلوژن در ارتودنسی کردن نامرتبی دندان ها
مال اکلوژن یا به هم ریختگی دندان ها به معنی داشتن دندان‌های نامرتب و شلوغ و یا همتراز نبودن دندان‌های بالا و پایین است.
بی نظمی دندانها به طور خفیف هیچ گونه بیماری یا عوارض پزشکی خاصی ایجاد نمی کند و تأثیر منفی چندانی هم بر زیبایی چهره ندارد ، اما اگر این نامرتبی دندانها شدید باشد، می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در خوردن و جویدن غذا و نیز در قدرت تکلم شخص شود.
بعضی افراد هم به خاطر عدم مرتب کردن دندان ، در مقابل دیگران احساس اضطراب و خجالت دارند.
انواع حالات نامرتبی دندانها
اصطلاح مال اکلوژن یا نامرتبی دندانها به چند مورد ناهنجاری احتمالی اشاره دارد که عبارتند از:
جلو بودن دندان‌های بالا
یعنی دندان‌های بالایی جلو به سمت بیرون فشار داده شوند.
کوچک بودن اندازه فک پایین و نامتناسب بودن آن با فک بالا می تواند علت بروز این عارضه باشد.
فاصله‌دار بودن یا شلوغ و درهم بودن دندانها
وجود فضای بیش از حد و یا تنگ بودن فضای موجود برای رشد دندانها می تواند باعث فاصله افتادن بین دندانها و یا شلوغی و درهم بودن آنها شود.
تراز نبودن خط وسط دندان‌های بالا و پایین
به هم نرسیدن دندان‌های بالا و پایین
جلو بودن فک بالا
در هنگام بستن دهان، دندان‌های جلویی بالا در جلوی دندان‌های پایینی قرار می گیرند و قسمتی از سطح دندان‌های جلویی پایین را می‌پوشانند.
در صورت شدید بودن این عارضه ممکن است حتی دندان‌های پایین به داخل سقف بالایی دهان فرو بروند.
جلو بودن فک پایین
در هنگام بستن دهان، دندان‌های جلویی پایین در جلوی دندان‌های بالا قرار می‌گیرند و قسمتی از سطح دندان‌های جلویی بالا را می‌پوشانند.
کراس بایت
دندان‌های بالا در موقعیت نامناسبی بر روی دندان‌های پایین قرار می‌گیرند.
چرخش دندان
هنگامی است که یک دندان در جای خود چرخیده و یا از جایگاه درست خود خارج می‌شود.
جا به جایی دندان ها
یعنی یک یا چند دندان در جای یک یا چند دندان دیگر رشد کنند.
عوامل نامرتبی دندانها
مال اکلوژن یا نامرتبی دندانها معمولاً به خاطر مشکلاتی که در شکل یا اندازه فک یا دندانها وجود دارد، ایجاد می‌شود.
اگر اندازه فک کودکان خیلی کوچک باشد، ممکن است فضای کافی برای رشد دندان‌هایشان وجود نداشته باشند ، در این صورت مشکل شلوغی دندانها پیش می‌آید و خود دندانها بر روی هم فشار آورده و همدیگر را به خارج از جایگاه درست خود می‌رانند.
عادت به مکیدن شست، استفاده از پستانک و افتادن دندانها از دیگر عواملی هستند که باعث نامرتبی دندانها می‌شوند.
عوامل ژنتیکی
صفاتی از قبیل اندازه فک و اندازه دندانها به صورت ژنتیکی در افراد مختلف به ارث می‌رسد ، همین عامل می‌تواند باعث پیدایش دندان‌های شلوغ و بزرگ در یک فک کوچک و یا دندان‌های کوچکی که در یک فضای زیاد در فک بزرگ رشد کرده‌اند، گردد.
عادت‌ها و رفتارهای مربوط به دهان
بعضی از رفتارها که باعث وارد آمدن فشار مداوم بر دندانها می‌شود، می‌تواند دندانها را از جای اصلی خود منحرف نماید ، شایع‌ترین عادت‌هایی که باعث بروز نامرتبی دندانها می‌شود، عبارت است از:
- مکیدن شست یا انگشتان دست و استفاده از پستانک به مدت بیشتر از ۴ تا ۶ ساعت در شبانه‌روز
- تنفس از راه دهان – نوزادان و کودکانی که به خاطر گرفتگی جزئی در مجاری تنفسی خود از راه دهان تنفس می‌کنند، در معرض بروز نامرتبی دندانها هستند.
افتادن دندان
افتادن یک دندان باعث می‌شود که دندان‌های مجاور آن به سمت فضای خالی ایجاد شده در جای دندانی که افتاده است، رانده شوند و همترازی دندانها را به هم بریزند.
مهم‌ترین علل ریزش دندانها عبارت است از:
- مصدومیت و آسیب‌دیدگی مانند آسیب‌های ورزشی و سوانح رانندگی
- پوسیدگی دندان که باعث می‌شود آن دندان توسط دندانپزشک کشیده شود.
علائم نامرتبی دندانها
آشکارترین نشانه مال اکلوژن، انحراف، کج شدن یا پیش‌آمدگی دندانها می‌باشد.
علائم نامرتبی دندان ، چندان شایع نیست اما از نظر شدت می‌تواند در حد خفیف تا بسیار شدید باشد.
دندانپزشک شما می‌تواند با انجام یک معاینه تشخیص دهد که نامرتبی دندانها چه مشکلات و عواقبی را برای شما به دنبال داشته است. موارد زیر می‌تواند از جمله این مشکلات باشد:
- مشکل در جویدن غذا
- مشکل در گاز گرفتن با گونه‌ها یا سقف دهان
- لکنت زبان، مشکل در ادای بعضی از کلمات خاص و سایر اختلالات در تکلم
- درد عضلات صورت یا فک
- وضعیت نادرست قرار گرفتن دندانها بر روی هم به طور دائم
تشخیص نامرتبی دندانها
دندانپزشک معمولاً کودکان را به صورت دوره‌ای و در فواصل زمانی منظم از نظر علائم و نشانه‌های احتمالی مال اکلوژن یا نامرتبی دندانها، ارزیابی می‌نماید.
اگر فک یا دندان‌های کودک خارج از جایگاه درست خود باشد، ممکن است که دندانپزشک، او را به یک متخصص ارتودنسی ارجاع دهد ، بنابراین توصیه می‌شود که همه کودکان قبل از رسیدن به سن ۷ سالگی حتماً توسط یک متخصص ارتودنسی مورد معاینه قرار بگیرند.
دکتر سعید قریشی متخصص در انواع ارتودنسی، روش‌های زیر را برای تشخیص مشکلات و نوع درمان آنها انجام خواهد داد:
- پرسش‌هایی در مورد بیماری‌ها و سوابق پزشکی شما یا کودکتان می‌پرسد.
- دهان و دندانها را معاینه می‌کند.
- از صورت و دندانها عکس اشعه ایکس می‌گیرد.
- با استفاده از خمیر، یک الگو از وضعیت دندانها تهیه می‌کند.
ارتودنسی کردن نامرتبی دندان ها
اولین گام در فرایند درمان ارتودنسی کردن نامرتبی و به هم ریختگی دندان کودکان یا جوانان می‌تواند کشیدن بعضی از دندانها باشد ، این کار با هدف ایجاد فضای کافی برای رشد سایر دندانها انجام می‌شود.
مرحله بعد، نصب بریس‌های ارتودنسی است تا دندانها صاف شوند.
بریس‌ها می‌توانند علاوه بر صاف کردن دندانها به جابه‌جایی آنها و قرار گرفتن در وضعیت درست خود نیز کمک کنند.
در روش ارتودنسی از ابزارهای خاصی برای اصلاح روند رشد دندانها و فک‌ها و همتراز کردن آنها استفاده می‌شود.
علاوه بر نصب بریس‌ها، ممکن است اقداماتی نظیر کشیدن دندان یا جراحی هم به عنوان قسمتی از درمان ارتودنسی انجام شود.
به طور کلی برای درمان نامرتبی دندانها روش‌های بسیار زیادی وجود دارد.
ممکن است دندانپزشک یا دکتر ارتودنسی به شما این اختیار را بدهد که یا همین الان درمان خود را شروع کنید و یا آن را به زمانی در آینده موکول کنید.
همچنین دندانپزشک ممکن است ترجیح بدهد که از یک روش خاص برای درمان شما استفاده کند.
درمان ارتودنسی کردن نامرتبی دندان کودکان و نوجوانان
هدف از درمان ارتودنسی کردن نامرتبی دندانها در دوران کودکی و نوجوانی آن است که دندان‌های دائمی نوظهور به جایگاه درست خود منتقل شده و از انحراف آنها جلوگیری شود.
در این زمان، متخصص ارتودنسی زمان‌بندی خاصی را برای اقدامات درمانی در نظر می‌گیرد که با روند رشد طبیعی کودک شما تطبیق داشته باشد.
شایع‌ترین حالت از مال اکلوژن یا نامرتبی دندانها، شلوغ بودن آنها است که برای درمان آن ممکن است لازم باشد بعضی از دندان‌های دائمی کشیده شوند ، اما متخصصین ارتودنسی سعی می‌کنند تا جایی که ممکن است از کشیدن دندان‌های دائمی خودداری کنند.
اقدامات درمانی برای رفع نامرتبی دندانها در کودکان و نوجوانان
- حذف بعضی از دندان‌های شیری به منظور رفع شلوغی شدید دندانها و تسهیل در رشد سالم آنها
- استفاده از ابزارهای متحرک یا ثابت در طول روز و شب برای حرکت دادن فک به جایگاه درست خود
- استفاده از ارتودنسی ثابت برای جابه‌جا کردن تدریجی دندانها در کودکان و نوجوانان که این مرحله معمولاً در حدود ۲۴ ماه زمان لازم دارد. در بزرگسالان هم این مرحله حدود ۲۸ ماه طول می‌کشد.
- استفاده از نگهدارندهها (ریتینرها). نگهدارندهها ابزارهای مخصوصی هستند که برای حفظ دندانها در جایگاه درست خود بعد از دوره ارتودنسی استفاده می‌شوند. بعضی از متخصصان ارتودنسی توصیه می‌کنند که از نگهدارندهها تا چندین سال استفاده شود. زیرا اصولاً دندانها در حالت عادی میل به منحرف شدن و خروج از جایگاه درست خود دارند.
- استفاده از فضا نگهدارندهها. این ابزارها که از جنس فلز یا پلاستیک ساخته شده‌اند، برای ممانعت از منحرف شدن دندانها به سمت فضای خالی که در کنارشان وجود دارد، استفاده می‌شوند. فضای خالی در کنار دندانها ممکن است به خاطر کشیدن یک دندان و یا افتادن آن در هنگام آسیب‌دیدگی به وجود آمده باشد.
درمان ارتودنسی کردن نامرتبی دندان بزرگسالان
درمان نامرتبی دندانها از طریق ارتودنسی در بزرگسالان کاملاً رایج است. یکی از دلایل شیوع استفاده از ارتودنسی در بزرگسالان، پیشرفتهای قابل ملاحظه‌ای است که اخیراً در زمینه ارتودنسی بزرگسالان به دست آمده است.
در گذشته از باندهای نقره‌ای پهن برای نگه داشتن بریس‌ها در جای خود استفاده می‌شد. در حالی که امروزه از سیم‌هایی استفاده می‌شود که در ظاهر خیلی مخفی‌تر هستند. علاوه بر آن، امروزه به جای استفاده از سیم‌های پهن و درشت، براکت‌های فلزی یا سرامیکی کوچکی بر روی سطح هر دندان چسبانده می‌شود و سیم نازکی از آنها عبور داده می‌شود.
گزینه‌های جدید و پیشرفتهای که امروزه برای استفاده در ارتودنسی وجود دارد، شامل موارد زیر است:
- سیم‌کشی‌های نقره‌ای یا شفاف
- ارتودنسی لینگوال یا ارتودنسی مخفی ، این بریس‌ها به سطح پشتی دندانها چسبانده می‌شوند.
- ردیف کننده‌ها یا الاینرهای پلاستیکی شفاف و متحرک (اینویزالاین) ( ارتودنسی نامرئی ). این ابزارها به طور اختصاصی برای شما طراحی و ساخته می‌شود.
علاوه بر موارد فوق، بعضی از اقدامات درمانی برای بزرگسالان استفاده می‌شود که عبارت است از:
- کشیدن بعضی از دندانها به منظور ایجاد فضای کافی برای رشد دندان‌های کناری
- جراحی فک
- برداشتن نگهدارنده‌هایی که بعد از ارتودنسی استفاده می‌شد.
- تنظیم و اصلاح دندانها، برای مثال ساییدن نوک تیز دندانها برای جلوگیری از تشدید نامرتبی دندانها در بزرگسالی
جراحی فک (ارتوگناتیک)
در بعضی از موارد، همزمان با درمان ارتودنسی که برای رفع نامرتبی دندانها انجام می‌شود، یک عمل جراحی فک هم بر روی بیماران بزرگسال انجام می‌گیرد تا همترازی بین فک بالایی و پایینی برقرار شود.
در عمل جراحی فک برای اصلاح ساختار فک‌ها، ابتدا استخوان فک بریده شده و سپس قطعات آن در وضعیت درست و سالم قرار داده شده و به هم متصل می‌شوند. به این ترتیب جراحی فک می‌تواند در درمان مال اکلوژن مؤثر واقع شود.
بعضی از ناهنجاری‌های شدید فک و دندان ممکن است فقط از طریق جراحی فک قابل درمان باشد. این جراحی فقط بر روی بزرگسالان و بعد از آنکه رشد فک‌ها متوقف شد، انجام می‌شود.
سایر درمان‌های ارتودنسی کردن دندان ها
بعضی از بزرگسالان ترجیح می‌دهند که برای درمان مال اکلوژن یا نامرتبی دندان‌های خود به جای ارتودنسی، تمام یا قسمتی از یک دندان خود با استفاده از عمل‌های بازسازی دندان، جایگزین کنند. زیرا این روش معمولاً ارزان‌تر از ارتودنسی است و به زمان کمتری هم نیاز دارد.
روکش دندان می‌تواند در بهبود زیبایی ظاهری دندان‌های دائمی جلو در مواردی که فاصله بین آنها درست است اما دچار انحراف شده‌اند، مؤثر باشد.
پیشگیری
افتادن دندانها می‌تواند منجر به بروز نامرتبی و انحراف دندان‌های باقیمانده شود. شما می‌توانید با رعایت موارد زیر از افتادن دندانها پیشگیری کنید:
- در هنگام ورزش و فعالیت‌های بدنی شدید از یک محافظ دهانی (گارد) استفاده کنید.
- با رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک برای جرم‌گیری و تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌های خود، از پوسیدگی آنها جلوگیری کنید.
- از خواباندن کودکان خود در حالی که شیشه شیر در دهان دارند، خودداری کنید. قندهای موجود در مایعات می‌تواند باعث پوسیدگی دندان‌های کودک شود.
- اگر یکی از دندان‌های شما به طور ناگهانی و غیر منتظره افتاد، در اسرع وقت (ظرف دو ساعت) به دندانپزشک مراجعه کنید.
