اینویزالین، براکت یا جراحی؟ کدام درمان برای اوربایت بهتر است؟

اوربایت تقریبا هفتاد درصد از اختلالات دندانی در کودکان را تشکیل میدهد؛ چندین روش درمانی برای آن وجود دارد اما یکی از شیوه های درمانی جالب و عجیب برای بسیاری از بیماران، اینویزالین یا ارتودنسی نامرئی است؛ این روش درمانی گزینه ای جدید و بسیار راحت است که در بسیاری از موارد میتواند موثر واقع شود.

از هر ده مورد اختلال دندانی، هفت مورد را اوربایت تشکیل میدهد که آمار قابل توجهی است. جای تعجب نیست که طیف گسترده ای از درمانها برای آن وجود دارد. در اینجا چند گزینه درمانی را توضیح میدهیم اما اول به انواع اوربایت میپردازیم.

انواع اوربایت

دو نوع اصلی اوربایت شامل عمودی و افقی است.

اوربایت زمانی به عنوان اوربایت افقی دسته بندی میشود که دندانهای بالا جلوتر از دندانهای پایین (از نظر فاصله افقی) قرار دارند.

اوربایت عمودی زمانی اتفاق می افتد که دندانهای بالا هم پوشانی عمودی قابل توجهی با دندانهای پایین دارند.

هر دو نوع اوربایت اگر چه متفاوت به نظر میرسند اما ویژگیهای مشترک زیادی دارند. هر کدام از این دو حالت به واسطه مشکلات دندانی یا اسکلتی ایجاد میشوند.

عامل اوربایت، اغلب ارثی است اما ممکن است از عادات نامناسب کودکی مثل جویدن ناخن، فشار زبان (فشردن زبان به دندانهای جلو) و مکیدن شست یا پستانک به مدت طولانی نشات گرفته باشد. در مراحل اولیه رشد که بیشتر رشد فک اتفاق می افتد، این عادات بد میتواند موجب رشد نامتوازن شود.

زمانی که اختلال اوربایت وجود داشته باشد، چندین مشکل فیزیکی میتواند ایجاد کند و نیاز به یاد آوری نیست که چه مشکلات روانشناختی و کمرویی نیز به همراه آن میتواند برای فرد ایجاد شود. در اینجا برخی مشکلات فیزیکی عمده ایجاد شده به واسطه اوربایت آمده است:

• اِشکال در تکلم مثل نوک زبانی صحبت کردن
• مشکلاتی در جویدن و خوردن
• درد فک به واسطه فشار بر فک و عضلات
• از بین رفتن مینای دندان که منجر به پوسیدگی و بیماری لثه میشود
• خطر بیشتر آسیب دیدن دندان به خاطر جایگاه نامناسبی که در دهان دارند
• آسیب به بافتهای نرم وقتی دندانهای پایینی در مقابل سقف دهان قرار میگیرند و به آن ضربه میزنند

اکنون گزینه های درمانی را با جدیدترین شیوه یعنی ارتودنسی نامرئی (اینویزالین) توضیح میدهیم:

اینویزالین

اینویزالین جایگزین شفاف به جای براکت و شبیه به نگهدارنده دهانی است و به عنوان یک گزینه درمانی که برای حرکت دندان به جایگاه مورد نظر استفاده میشود، مطرح است. الاینر (ردیف کننده) را بیشتر از ۲۲ ساعت در روز استفاده نمیکنید و هر دو هفته آن را با یک جفت جدید آن جایگزین میکنید و کار حرکت دادن دندان ادامه می یابد. این درمان معمولا ۹ ماه تا یک سال طول میکشد.

اینویزالین دندانها را از حالت کج خارج میکند اما آیا میتواند اوربایت را درمان کند؟ تا حدی بله. به شرطی که اوربایت شدید نباشد، با این روش میتوان برنامه درمانی دلخواه برای جا به جا کردن دندانها، خط فک یا هر دو برای اصلاح اوربایت طراحی کرد.

به علاوه اخیرا گزینه برش دقیق (Precision Cut ) به ویژگیهای اینویزالین افزوده شده است که در درمان با بندهای الاستیک همراه میشود. در گذشته عدم استفاده از الاستیک، حلقه مفقود برنامه درمانی بود که مانع میشد اینویزالین مشکلات بایت را در سطح بیشتری درمان کند.

با متصل کردن بندهای الاستیک به الاینرهای بالا و پایین، اینویزالین میتواند مشکلات اور بایت را بیش از هر زمان دیگری حل کند. در حالی که پیشرفتهایی مانند برش دقیق ( Precision Cut ) به اینویزالین امکان میدهد پیشرفت کند اما هنوز برای درمان اور بایتهای خیلی شدید، تجهیز نشده است. در این موارد روشهای جایگزین و گاهی اوقات تهاجمی تر لازم است.

درمانهای اوربایت

اگر اور بایت شدید باشد، خبر بد این است که احتمالا نمیتوانید از اینویزالین استفاده کنید و خبر خوب این است که چند گزینه درمانی دیگر برای اصلاح اور بایت شما وجود دارد.

براکت

براکت فرایند دو مرحله ای است که هنوز متداولترین درمان اور بایت محسوب میشود. در مرحله اول براکتهای فلزی به دندان بیمار بسته میشوند و سپس با یک سیم فلزی به هم مرتبط میشوند تا دندانها را صاف و ردیف کنند.

هنگامی که دندانها صاف شدند، ارتودنتیست بر اصلاح اور بایت شما تمرکز میکند. در مرحله دوم، بندهای پلاستیکی، فنر و حلقه به براکت اضافه میشوند تا به آهستگی خط فک را به موقعیت مناسب جا به جا کنند. درمان کامل میتواند از شش ماه تا دو سال طول بکشد.

یکی از معایب براکت این است که رعایت بهداشت دندانی در آن سخت تر از اینویزالین است چون اینویزالین را میتوان برای مسواک و نخ دندان خارج کرد، بسیار راحت تر میتوان جلوی مشکلات لثه و پوسیدگی دندان را گرفت.

یکی از معایب دیگر عدم شفافیت آن است. البته اگر به دنبال جایگزینی برای براکت فلزی باشید، میتوانید براکت های شفاف سرامیکی را امتحان کنید. این براکتها همانند براکتهای فلزی هستند اما شفاف بوده و یا با رنگ دندانهایتان هماهنگ هستند. متاسفانه برای این براکتها باید مقدار بیشتری هزینه بپردازید.

کشیدن دندان: برای جا به جا کردن دندان، مقدار مشخصی فضا برای حرکت پیش بینی شده ، لازم است. اما در صورتی که بهم ریختگی شدید دندانی دارید، ممکن است فضای کافی برای جا به جایی دندان نداشته باشید. در این موارد برای اجازه حرکت آزادانه دندان، ممکن است لازم باشد دندانی را بکشید. همین که دندان خارج شد، ارتودنتیست باید بتواند دندان شما را با براکت، جا به جا کند.

جراحی: در موارد شدید و زمانی که اور بایت، اسکلتی باشد جراحی برای تغییر موقعیت فک لازم است. در افراد بزرگسال این اتفاق محتمل تر است چون در کودکان جا به جایی فک آسان تر است چرا که استخوانهای آنها در حال رشد می باشد.

اور بایت درجات مختلفی دارد و درمانهای گوناگونی برای اصلاح آنها وجود دارد حتی اگر مورد شما برای اینویزالین خیلی شدید باشد، گزینه های زیادی وجود دارد. خوشبختانه امروزه در عصر بهداشت دهان، بحث وجود یا عدم وجود درمانی برای اصلاح اور بایت مطرح نیست بلکه مسئله بهترین گزینه است.