در طول درمان ارتودنسی، یکی از نگرانیهایی که ممکن است برای برخی بیماران پیش بیاید، بلعیدن براکتارتودنسی به صورت ناخواسته است. این سوال پیش میآید که آیا قورت دادن براکت میتواند برای سلامت بدن خطرناک باشد؟ در چنین شرایطی چه اتفاقی در بدن رخ میدهد و چگونه میتوان از بروز این مشکل جلوگیری کرد؟
در این مقاله، ما بهطور جامع به هر یک از این پرسشها پاسخ میدهیم و نکات کاربردی برای ایمنی بیشتر در طول درمان ارتودنسی را بررسی میکنیم. با ما همراه باشید.
چگونه ممکن است براکت ارتودنسی بلعیده شود؟
همانطور که خودتا میدانید، بلعیدن براکت ارتودنسی معمولاً بهطور غیرعمد و اغلب هنگام مصرف غذاهای سفت یا جویدنیهای سخت رخ میدهد.
آسیب دیدن دندانها، مسواک زدن نادرست، یا استفاده اشتباه از نخ دندان و خلال دندان میتواند باعث شل شدن براکت یا جدا شدن این قطعات شود و در نهایت احتمال بلعیدن آنها توسط بیمار را افزایش دهد.
لازم به ذکر است که هیچ بیمار عمداً براکت خود را نمیبلعد و این اتفاق، بهعنوان یک حادثه نادر در طول درمان ارتودنسی شناخته میشود. با این حال، حتی با وجود کماهمیت بودن احتمال وقوع آن، بهتر است بیماران و والدین با اقدامات لازم پس از بلعیدن براکت و خطرات احتمالی ناشی از آن آشنا باشند.
اقدامات لازم پس از خوردن براکت ارتودنسی
اولین و مهمترین قدم بعد از این اتفاق، حفظ آرامش و خونسردی است. دستگاه گوارش بدن در اغلب موارد میتواند اجسام کوچک را بدون مشکل دفع کند و اسید معده تا حد زیادی از آسیب آن جلوگیری میکند، بنابراین در بیشتر موارد خطر جدی وجود ندارد.
برخی بیماران ممکن است تصور کنند که باید با استفراغ کردن قطعه، آن را از بدن خارج کنند. این کار بسیار خطرناک است، زیرا قطعه میتواند هنگام بازگشت به مسیر دستگاه گوارش، به دیوارهها آسیب زده و باعث زخم، خونریزی داخلی و مشکلات جدیتر شود.
برای کمک به عبور راحتتر براکت یا سیم بلعیدهشده، میتوانید از غذاهای نرم مانند سوپ استفاده کنید تا قطعه راحتتر دفع شود. پس از آن، حتی اگر هیچ علامتی مشاهده نکردید، حتماً به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید تا براکت آسیبدیده جایگزین شود و روند درمان ارتودنسی شما مختل نشود.
همچنین بهترین متخصص ارتودنسی در غرب تهران در اینباره گفته :
اگر در هر مرحله علائمی مانند درد شدید، خونریزی، استفراغ مداوم یا مشکل در بلع داشتید، سریعا به اورژانس مراجعه کنید تا اقدامات پزشکی لازم انجام شود.
خطر پریدن براکت در گلو (آسپیراسیون) را جدی بگیرید
یک نکته بسیار حیاتی، تشخیص تفاوت بین «بلعیدن» (ورود به مری و معده) و «آسپیراسیون» (ورود به نای و ریه) است. اگر پس از جدا شدن براکت، فرد دچار سرفههای شدید، تغییر رنگ صورت به کبودی یا ناتوانی در صحبت کردن شد، یعنی جسم خارجی وارد مجرای تنفسی شده است. در این حالت، زمان را برای روشهای خانگی تلف نکنید و بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید، زیرا این شرایط بسیار خطرناکتر از قورت دادن ساده است و نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد.
چگونه از بلعیدن براکت ارتودنسی پیشگیری کنیم؟
قورت دادن براکت ارتودنسی میتواند اضطراب و ناراحتی زیادی برای بیماران ایجاد کند، بنابراین پیشگیری از آن اهمیت زیادی دارد. برای محافظت از براکتها و سیمهای ارتودنسی، بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:
- جلسات معاینه را جدی بگیرید: معاینات منظم به متخصص ارتودنسی اجازه میدهد هر گونه شل شدگی یا مشکل در دستگاه را سریع تشخیص داده و برطرف کند.
- مراقبت صحیح از دستگاه ارتودنسی: از دست زدن یا بازی کردن با براکتها خودداری کنید و روش درست مسواک زدن و استفاده از نخ دندان را یاد بگیرید تا آسیبی به دستگاه وارد نشود.
- احتیاط هنگام فعالیتهای پرتحرک: هنگام ورزش یا فعالیتهای شدید، مراقب ضربه یا فشار به دهان خود باشید و در صورت نیاز از محافظ دهان استفاده کنید.
- رژیم غذایی مناسب: از خوردن غذاهای ممنوعه در ارتودنسی که ممکن است براکتها را شل کنند، خودداری کنید.
با رعایت این نکات ساده، میتوانید از بلعیدن براکت ارتودنسی جلوگیری کرده و روند درمان خود را بدون مشکل ادامه دهید.
آیا قورت دادن براکت ارتودنسی خطرناک است؟
خوشبختانه، در اغلب موارد بلعیدن یک براکت ارتودنسی خطر جدی ایجاد نمیکند. تنها عارضهای که ممکن است پیش بیاید، آسیب به دندانها یا اختلال در روند درمان است، چرا که براکت بلعیدهشده دیگر در جای خود قرار ندارد.
با این حال، در شرایط بسیار نادر، بلعیدن براکت ممکن است با علائم هشداردهندهای همراه باشد که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد. این علائم شامل موارد زیر هستند:
- استفراغ مداوم یا وجود خون در استفراغ
- درد شدید شکم
- تنگی نفس یا خسخس هنگام تنفس
- وجود خون در مدفوع
اگر هر یک از این نشانهها را مشاهده کردید، فوراً به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید تا اقدامات لازم انجام شود.
آیا جنس براکتها در معده ایجاد مسمومیت میکند؟
یکی دیگر از نگرانیهای بیماران، واکنش شیمیایی فلز براکت با اسید معده است. باید بدانید که متریال استفاده شده در تجهیزات ارتودنسی (مانند استیل ضد زنگ، تیتانیوم یا سرامیک) همگی «زیستسازگار» (Biocompatible) هستند. این بدان معناست که این مواد در محیط بدن دچار خوردگی شیمیایی نمیشوند و هیچگونه مواد سمی آزاد نمیکنند. بنابراین، حتی اگر براکت چندین روز در دستگاه گوارش باقی بماند، از نظر شیمیایی هیچ خطری برای سلامت شما نخواهد داشت.
سوالات متداول
اگر سیم نگهدارنده یا بریس را قورت دادم، چه کار کنم؟
نگران نباشید، در اغلب موارد سیم به طور طبیعی از دستگاه گوارش عبور میکند. کمتر از ۱٪ اجسام خارجی باعث آسیب میشوند. مراقب علائم غیرطبیعی مثل درد شدید، خونریزی یا مشکل در بلع باشید و در صورت مشاهده، فوراً با پزشک یا اورژانس تماس بگیرید. در غیر این صورت، صبر کنید تا سیم به طور طبیعی دفع شود.
رژیم غذایی پر فیبر برای دفع راحتتر علاوه بر غذاهای نرم، مصرف مواد غذایی دارای فیبر حجیم میتواند به دفع ایمنتر قطعه کمک کند. مواد غذایی مانند تکههای نان، موز یا پوره سیبزمینی میتوانند مانند یک پوشش محافظ دور براکت یا سیم تیز عمل کنند. این پوشش غذایی باعث میشود لبههای تیز قطعه هنگام عبور از روده، تماس کمتری با دیوارههای داخلی داشته باشند و احتمال خراشیدگی بافتهای داخلی به حداقل برسد.
براکتها یا سیمهای من شل شدند، چیکار کنم؟
در این شرایط، بهتر است قسمتهای شل شده را با موم ارتودنسی ثابت کنید تا جلوی حرکت و آسیب احتمالی گرفته شود. همچنین هنگام غذا خوردن مراقبت بیشتری داشته باشید و در اسرع وقت به ارتودنتیست خود مراجعه کنید تا مشکل به طور کامل برطرف شود.
بعد از قورت دادن براکت ارتودنسی، چگونه میتوانم مطمئن شوم که خارج شده است؟
در اکثر موارد، براکت طی ۱۲ تا ۴۸ ساعت با مدفوع دفع میشود. اگر میخواهید از خروج آن اطمینان حاصل کنید، میتوانید مدفوع خود را بررسی کنید. یک روش ساده این است که چند دانه ذرت یا مادهای سخت هضم بخورید و سپس مدفوع خود را بررسی کنید؛ زمانی که ذرتها دیده شوند، احتمالاً براکت نیز دفع شده است.
