علت دندان قروچه کودکان در خواب چیست؟ بیشتر کودکان به هنگام خواب دندان قروچه می‌کنند و این مشکل معمولاً در حدود سن ۳ سالگی ایجاد می‌شود (البته ممکن است زمان شروع این عارضه زودتر و حتی در سن یک‌سالگی باشد).
برای اکثر کودکان این عادت کوتاه‌مدت است و اکثر موارد آن تا سن ۶ سالگی از بین خواهند رفت. با این حال برخی از کودکان تا سنین بالاتر نیز این عادت را نگه می‌دارند و حتی ممکن است بعضی از آن‌ها تا نوجوانی و بزرگ‌سالی نیز درگیر آن باشند.
در ادامه مفصلاً به علت دندان قروچه در کودکان (در خواب یا بیداری)، عوارض و روش‌های درمان آن می‌پردازیم.
دندان قروچه یا بروکسیزم چیست؟
مشکل دندان قروچه کردن (که با نام “بروکسیزم” نیز شناخته می‌شود)، عارضه‌ای نسبتاً شایع در میان کودکان قبل از سن مدرسه می‌باشد. دندان قروچه، عبارتست از فشردن فک‌ها به هم یا ساییدن دندان‌ها روی هم و دلایل متعددی دارد.
بروکسیزم، چه فشردن فک ها در بیداری و چه دندان قروچه کردن در خواب، با استرس و اضطراب مرتبط است. در ادامه دلیل این مشکل در کودک را بررسی میکنیم.
علل دندان قروچه و قفل شدن دندان‌ها در کودکان
دندان قروچه کودکان هیچ دلیل شناخته‌شده‌ای ندارد، با ین حال تحقیقات انجام‌شده در طی چندین سال توانسته علت‌های احتمالی آن را مشخص کند. برخی از این علت‌ها فیزیکی بوده و برخی دیگر روانشناختی می‌باشند.
علل فیزیکی
همان طور که اشاره کردیم دلایل فیزیکی یکی از اصلی‌ترین دسته‌های علت بروز دندان قروچه در کودکان است. عوامل فیزیکی خود دارای زیرمجموعه متنوعی هستند که در این میان به چند نمونه از آن‌ها می‌پردازیم.
آپنه یا وقفه تنفسی در خواب
وقفه تنفسی یا آپنه یکی از عارضه‌های شایع بوده که در میان کودکان پیش می‌آید. یکی از عوارضی که این موضوع به همراه دارد، دندان قروچه در زمان خواب است. زمانی که بافت نرم مسیر هوا را در ته حلق مسدود میکند، این عارضه به وجود می‌آید. دندان قروچه باعث می‌شود که عضلات فک، زبان و مسیر تنفسی در وضعیت انقباض قرار بگیرند؛ از این رو فرد از این روش به صورت ناآگاهانه برای باز نگه داشتن مسیر هوا استفاده میکند. در صورتی که علت اصلی دندان قروچه کودک شما همین موضوع باشد، با درمان این عارضه می‌توانید از ادامه‌دار شدن دندان قروچه جلوگیری کنید.
درد
وجود هرگونه عفونت در گوش و یا سایر قسمت‌ها، دندان درآوردن و یا دیگر عواملی که باعث بروز درد شوند هم می‌توانند باعث بروز دندان قروچه شوند. در این مورد، کودک از دندان قروچه به عنوان راهی برای تسکین درد استفاده خواهد کرد. در این حالت اگر منبع درد از بین برود، دندان قروچه نیز به صورت خود به خودی درمان خواهد شد.
بی‌نظمی در دندان‌ها
در بسیاری از مواقع ممکن است دندان‌ها نتوانند روند رشد طبیعی خود را دنبال کرده و دچار ناهنجاری شوند. این بی‌نظمی‌ها و ناهنجاری‌ها با عنوان مال اکوژن هم شناخته می‌شوند. در این حالت که دندان‌های کودک شما از نظم خاصی پیروی نکرده و یکدست نباشند، ممکن است فرزند شما در خواب به صورت ناآگاهانه دندان قروچه داشته باشد.
مشکلات سلامتی
یکی دیگر از زیرمجموعه‌های موجود در علل فیزیکی دندان قروچه کودکان، مشکلات در سلامتی است. این مشکلات بسیار گسترده بوده و می‌توانند شامل مواردی از جمله کمبود میزان آب در بدن، کمبود ویتامین‌ها و مواد غذایی مغذی، آلرژی، انگل و … باشند. همچنین در برخی از مواقع ممکن است کودکانی که داروهای خاصی برای مشکلات سلامتی خود استفاده می‌کنند نیز درگیر دندان قروچه در خواب شوند.
دندان قروچه بعد از گرفتن پستانک
یکی دیگر از دلایلی که میتواند باعث بروز دندان قروچه در کودکان در زمان خواب شود، ترک پستانک است. پس اگر به تازگی پستانک را از کودک خود گرفته‌اید و شاهد دندان قروچه او در زمان خواب هستید، می‌توانید همین موضوع را به عنوان علت در نظر بگیرید. در این حالت این عارضه میتواند تا حدی طبیعی باشد؛ چراکه تا این زمان کودک عادت داشت که در زمان خواب هم پستانک در بین دندان خود نگه داشته و فک را حرکت دهد. از این رو بعد از ترک پستانک هم احتمال دارد که تا مدتی این عادت ادامه داشته باشد. در چنین حالتی بعد از گذشت چند مدت، باید دندان قروچه کودک متوقف شود.
علل روانشناختی
علل روانشناختی دندان قروچه کردن در کودکان، استرس و اضطراب می‌باشند. در کودکان ممکن است این استرس – معمولاً فشار عصبی و یا خشم – در اثر داشتن امتحان در مدرسه و یا یک تغییر در روند زندگی (خواهر و برادر جدید و یا عوض شدن معلم مدرسه) ایجاد شود. حتی جروبحث با والدین و خواهر و برادر میتواند به حدی استرس‌زا باشد که باعث ایجاد دندان قروچه یا قفل شدن فک کودک گردد.
استرس و اضطراب
استرس و اضطراب از عواملی هستند که همواره در کمین کودکان قرار داشته و در صورت بروز هرگونه تغییر مانند عوض شدن محیط زندگی، خواهر یا برادر جدید و … در کودک به وجود می‌آیند. در این شرایط پدر و مادر باید بهترین برخورد ممکن را با کودک داشته باشند تا بتوانند میزان استرس موجود در درون او را به حداقل خود برسانند. از بین بردن عوامل استرس‌زا باعث می‌شود تا دندان قروچه کودک هم به صورت خود به خودی بهبود پیدا کند. فشار عصبی و خشم عموما از نشانه‌های استرس و اضطراب هستند که به شما کمک می‌کنند تا استرس فرزند خود را تشخیص دهید.
بیش فعالی
بیش فعالی یا اختلال کمبود توجه مربوط به دلایل روانی بوده که میتواند باعث بروز دندان قروچه در زمان خواب شود. بر اساس تحقیقات انجام شده در این راستا می‌توانیم ادعا کنیم که یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز دندان قروچه در زمان خواب کودکان، همین موضوع است. بچه‌هایی که توانایی بی‌حرکت نشستن در یک محیط را نداشته و به هر طریقی علاقه دارند تا جنب و جوش افراطی داشته باشند، می‌توانند مشکوک به بیش فعالی باشند. در این حالت با تشخیص این اختلال و استفاده از دارو، می‌توان به کنترل این عارضه پرداخت.
تشخیص بروکسیزم در کودک خود
تشخیص بروکسیزم در کودک ممکن است اندکی دشوار باشد چرا که خود او حتی متوجه دندان قروچه کردن خود نمی‌شود. می‌توانید شبانه به هنگام خواب کودک او را بررسی کنید و ببینید که آیا صداهای ناشی از دندان قروچه به گوش می‌رسند یا خیر. اگر کودک شما به هنگام جویدن غذا احساس درد کرده و یا فک او دردناک شده است، این موارد می‌توانند از علائم بروکسیزم باشند.
آیا کودک شما نگران بوده و یا از مورد خاصی عصبانی است؟ اگر این احساسات با دندان قروچه به هنگام خواب همراه شوند، زمان آن است که به کودک خود بیشتر توجه کنید. کودکان به‌طور کلی مقدار زیادی استرس را تحمل می‌کنند و ممکن است لازم باشد تا علت اصلی آن از طریق درمان‌های پزشکی و روش‌های استرس زدایی مانند حمام آب گرم و یا گوش دادن به موسیقی‌های آرامش‌بخش قبل از خوابیدن درمان شود.
عوارض دندان قروچه کودک
در برخی از موارد، دندان‌قروچه‌ی شبانه و یا قفل شدن فک می‌توانند باعث موارد زیر شوند:
- صدای دندان قروچه به هنگام شب
- سردردهای صبحگاهی
- درد عضلات فک و صورت
- مشکلات مربوط به فک مانند بیماری‌های مفصل فکی گیجگاهی (TMJ). البته بیشتر کودکانی که دندان قروچه می‌کنند. مشکلات مربوط به TMJ را نخواهند داشت، تا زمانی که دندان قروچه‌ی آن‌ها بسیار شدید شود.
- دندان شکسته و یا ترک‌خورده
- ساییده شدن مینای دندان
- حساسیت زیاد (نسبت به دما) و یا لق شدن دندان
- آسیب به دندان، شکستن پرکردگی‌های دندان و آسیب به لثه‌ها
- تغییر شکل دادن زبان
- تورم (در برخی از موارد) در کنار فک پایین که به دلیل قفل شدن دندان‌ها ایجاد می‌شود.
تأثیر دندان قروچه و قفل شدن فک روی خواب کودک
دندان قروچه میتواند در خواب کودک شما اختلال ایجاد کرده و باعث بیدار شدن مکرر او در طول شب شود. صداهای ناشی از دندان قروچه ممکن است بسیار بلند بوده و باعث بیدار شدن کودک شوند (حتی ممکن است افراد اتاق کناری نیز در اثر این صداها بیدار شوند!!). دندان قروچه‌ی کودک شما همچنین میتواند باعث سردردهای مبهم و مکرر و یا درد در فک شده و بر خواب شبانه یا روزانه‌ی او تأثیر بگذارد.
درمان دندان قروچه و قفل شدن فک در کودک
به‌طور کلی، دندان قروچه یا قفل شدن فک در کودکان عارضه‌ی مهمی به شمار نرفته و نیازی به درمان نخواهد داشت (چرا که تا قبل از درآوردن دندان‌های دائمی، این عادت در بیشتر کودکان از بین می‌رود).
اگر فکر می‌کنید که کودک شما به بروکسیزم مبتلاست، می‌توانید یک وقت معاینه تعیین کرده و او را برای تشخیص و درمان به نزد دندان‌پزشک ببرید. اگر بروکسیزم با مشکلات مربوط به دندان مرتبط باشد، دندان‌پزشک میتواند تشخیص دهد که آیا ممکن است این عارضه، به مشکلات جدی‌تری مانند ساییده شدن مینا یا شکستگی دندان منجر شود.
تراز فک
دندان‌پزشکان ما احتمالاً موقعیت فک را با کمک ارتودنسی اصلاح خواهند کرد. در مواردی که موقعیت فک کودک شما نامناسب است، ممکن است دندان‌پزشک از عمل جراحی فک استفاده کند.
روکش و پل دندانی
در موارد حاد، ممکن است لازم باشد تا دندان‌پزشک از پل یا روکش دندان استفاده کرده و سطوح دندان شما را به کلی اصلاح کند.
درمان دندان‌های حساس
بروکسیزم میتواند باعث ساییده شدن دندان‌های شما شده و حساسیت دندان‌ها را بالا ببرد.
وسایل محافظتی دهان
وسایل محافظتی که به آن‌ها گاردهای شبانه نیز گفته می‌شود، وسایلی محافظتی و مانند براکت های ارتودنسی‌اند که دندان‌های فک بالا یا پایین را می‌پوشانند. این گارد میتواند دندان‌های کودک شما را در برابر فشار ناشی از دندان قروچه یا قفل شدن فک محافظت کرده و از ساییده شدن دندان‌های آسیا بر روی یکدیگر جلوگیری کند. دو نوع گارد وجود دارند:
- ممکن است دندان‌پزشک یک گارد محافظتی مخصوص را برای کودک شما بسازد که شب‌هنگام درون دهان قرار گرفته و از دندان قروچه و درد پس از آن جلوگیری میکند. این کار میتواند از آسیب بیشتر به دندان‌ها جلوگیری کند. در برخی از موارد، این کار میتواند به اصلاح موقعیت دندان‌ها و ماهیچه‌های شما نیز کمک کند.
- می‌توانید یک گارد بزرگ‌تر و آماده را از داروخانه تهیه کنید.
چه از گاردهای سفارشی استفاده کنید و چه گارد خود را به صورت آماده خریداری کنید، مهم است که این وسایل از دندان‌های شما به خوبی مراقبت کرده و اجازه دهند شما به هنگام شب به خوبی بخوابید.
نایت گارد برای دندان قروچه کودکان
استفاده از یک نایت گارد هنگام خواب از ساییده شدن سطح دندان‌هایتان به یکدیگر جلوگیری میکند. جلوگیری از دندان قروچه میتواند درد دندان را از بین ببرد، عضلات فک را آرام کند و سردرد ناشی از دندان قروچه را کاهش دهد.
دندان قروچه شدید نیاز به ضخیم‌ترین و قوی‌ترین گارد محافظ دندان سفارشی دارد. این نایت گاردها بادوام هستند، معمولاً ۲ تا ۵ سال عمر می‌کنند و از آکریلیک سفت و سخت با ضخامت ۲ تا ۳ میلی متر ساخته شده‌اند. اگر چه این نوع از نایت گاردها گران‌تر هستند اما بهترین راه برای حفاظت از مینای دندان شما در طول زمان می‌باشند.
اگر دچار دندان قروچه نسبتاً متوسط هستید، یک محافظ دهان هیبریدی بهترین انتخاب برای شماست. لایه داخلی نایت گارد هیبریدی نرم است و یک محافظت مناسب را برای دندان قروچه متوسط فراهم می‌سازد، در حالی که لایه خارجی پلاستیکی سخت است که موجب دوام و حفاظت از مینای دندان شما می‌گردد.
درمان استرس
می‌توان با مراقبت‌های مناسب و مخصوص، از بروکسیزم کودکان در اثر استرس جلوگیری کرد. خبر خوب اینکه اکثر کودکان در نهایت این عادت را کنار می‌گذارند، ولی تعیین وقت ملاقات با دندان‌پزشک و تشخیص عارضه ضرری نداشته و به شما این اجازه را می‌دهد تا این عارضه را به بهترین شکل درمان کنید.
سؤالات متداول
- چرا بچه‌ها در خواب دندان قروچه می‌کنند؟
دلایل مختلف و متنوعی برای دندان قروچه کودکان وجود دارد که در دو دسته فیزیکی و روانشناختی قرار می‌گیرند. از اصلی‌ترین دلایل موجود در این راستا می‌توانیم به بی‌نظمی دندان‌ها، مشکلات سلامتی، درد، ترک پستانک، استرس، بیش فعالی و … اشاره کنیم.
- آیا درمان خانگی برای دندان قروچه کودک امکان‌پذیر است؟
در بیشتر مواقع این عارضه به صورت خود به خودی و با رشد دندان‌های دائمی، درمان خواهد شد. در صورتی که علت این عارضه مشکلات دندانی باشد، با روش‌های خانگی نمی‌توانید به درمان آن بپردازید. چنانچه مشکلاتی مانند استرس و اضطراب باعث بروز دندان قروچه شوند، با حذف عوامل استرس‌زا می‌توانید به کودک خود کمک کنید.
- ساییدن دندان در خواب کودکان چه مشکلاتی را به وجود می‌آورد؟
سایش دندان‌ها بر روی یکدیگر در زمان خواب، مشکلات و عوارض مختلفی را به همراه خواهد داشت که از میان آن‌ها می‌توانیم به مواردی مانند سردرد صبحگاهی، درد در عضلات و فک، ساییده شدن مینای دندان، لق شدن دندان‌ها، تغییر شکل زبان و … اشاره کنیم.
برخی از کودکان بین سنین ۳ تا ۶ سالگی و یا بعد از آن، دندان قروچه می‌کنند. این عارضه میتواند باعث وارد شدن آسیب‌های مختلف به دندان‌ها شده و عوارضی را به همراه داشته باشد. بروز دندان قروچه دلایل مختلفی میتواند داشته باشد که در بخش‌های قبلی به چند نمونه از آن‌ها پرداختیم. آشنایی با این دسته از دلایل کمک میکند تا بتوانید اقدامات بهتری برای درمان این عارضه انجام دهید. تشخیص دندان قروچه، عوارض آن و همچنین روند درمان این عارضه را در بخش‌های قبلی موردبررسی قرار دادیم. بامطالعه مطالب ارائه‌شده می‌توانید در مدت‌زمان کوتاه‌تری به درمان دندان قروچه کودکان و از بین بردن اثرات آن بپردازید.
سلام پسر بچه ۶ ساله ای دارم که مدتی است به طرز وحشتناکی در خواب دندانهایش رابه هم میسابد علاوه بر صدای بدی که ایجاد میکند از عوارضی که برای دندانهایش خواهد داشت خیلی نگرانم ممکنه بنده رو راهنمایی بفرمایید
سلام خسته نباشید هزینه گارد برای پسر ۸ساله ام چقدر میشه چون خیلی دوندون قروچه میکنه وحشناک
سلام پسر من تازه داره چهار ساله میشه ولی شب به طور شدید دندون های را به هم میسابه البته روز ها هم به تنهایی حتی تا دستشویی نمیری راه درمان اش چی است؟ ممنون میشم اگربیشتر راهنمایی کنید
سلام پسرم ۳ سال عمر دارد و شبانه در خواب داندان قروچه میکند لطف نمو ده رهنمایی ام کنید
سلام پسرمن ۳سالشه دندون قریچه میکنیدصداش زیادنیست اما من بیدارمیشم چکار کنم درمان بشه لطفا بهم بگین
سلام پسرمن ۳سالشه دندون قروچه میکنیدصداش زیادنیست اما من بیدارمیشم چکار کنم درمان بشه لطفا بهم بگین
سلام دختر ۹ ساله دارم شبا دندون قروچه میکنه از پیش دبستانی زیاد شد و ما فهمیدیم قبل از اون خیلی کم بوده و ما زیاد متوجه نشدیم چیکار کنم دندان پزشکی بردم کاری انجام ندادن گفتن درست میشه
سلام حالتون خوب هست خسته نباشید!
پسر ۶ سال دارم در هنگام خواب دندان های خود رو می ساید صدای بلندی رو ناشی از این کاربلند می کند. در مورد صحت دندان هایش خیلی نگران هستم.
دختری شش ساله دارم به طور وحشتناکی دندون قروچه داره که منو از خواب بیدار میکنه هر موقع سرما خودگی داره شدید تر میشه شب ادراری هم داره خیلی نگرانشم ازمایشاتش میگه سالمه ممنون میشم راهنمایم کنید
سلام پسر من ۳سالو نیم موقع خواب خیلی دندوناش به هم میکشه آیا احتیاجی به بردن پیش پزشک دارد
سلام
من به پسرم شربت زینک‌سولفات ایرانی میدم دیگه دندان قروچه نمیکنه، ولی شربتشو قطع کنم دوباره شروع میشه
سلام
پسرم آنقدرشدید دندان قروچه دارد که امشب حتی ازخواب بیدارش کردم و تصمیم گرفتم که فردا صبح زود به دوکتور مراجعه کنم.آیا مراجعه کنم یا خیر.
دختر ۴ ساله دارم دائم میگه دلم درد میکنه آزمایش بردم چیزی نشون نمیده و شبها به طرز وحشتناکی دندون قروچه با صدای بلند طوری که من از خواب بیدار میشم این دلیلش چی میتونه باشه
شکم دردشو پیج خانوم دکتر محمدپور علت و درمان گذاشتن اینیستا گرام ،از اونجا میتونی درمانشو ببینی، آزمایشات مربوطه هم گذاشتن
سلام دخترمن ده ساله است ودرخواب دندون قروچه میکند لطفا راهنمایی بفرمائید
سلام دخترمن ۸ سالش وزیاد دندان قورچه داره
دندانهایش همه سالم هستن
نیاز یه آزمایش مدفوع انجام بدهد ببینم انگل دارد
استرس هم که برای همه چیز داره
باسلام و احترام
دختر شش ساله ام بحدی دندان قروچه کرد که الان ساعت حدود ۳ نیمه شب از خواب بیدارم کرد، خودش را جمع کرده، زودرنج هم هست. طاقت هیچ نظر مخالفی رو هم نداره
اینها میتواند علت دندان قروچه اش باشد؟🙏
از راهنمایی شما متشکرم