دندان درد کودکان تجربه سخت و حساسی است که می‌تواند کودک و هم والدین را مضطرب و ناراحت کند. معمولاً در چنین وضعیتی والدین احساس درماندگی و ناامیدی می‌کنند. زیرا نمی‌توانند محل دقیق درد را مشخص کنند و درد دندان کودک را از بین ببرند.
مطمئناً برای شما نیز خیلی سخت است که ناراحتی کودک خردسالتان را ببینید و در این شرایط قطعا در صدد درمان سه سوته دندان درد هستید. مشاوره با دندانپزشکان ما بهترین راه برای درمان دندان درد کودکان شماست.
البته اگر دندان درد شب هنگام یا در زمان تعطیلی مطب دندانپزشکی رخ دهد، این کار امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل ما در اینجا روش‌های ساده‌ای را برای درمان سریع دندان درد در شب نشان می‌دهیم که می‌توانند تا زمان مراجعه به مطب دندانپزشکی درد دندان کودک را از بین ببرند.
درمان سریع دندان درد کودکان با تشخیص محل درد
برای درمان سریع دندان درد، اولین کاری که باید انجام دهید، تعیین منشأ درد است. اگر کودکتان به اندازه کافی بزرگ است، از او بخواهید محل درد را نشان دهد.
برای کودکان کوچکتر نیز، در دهان به دنبال ورم و قرمزی روی لثه‌ها و گونه، پوسیدگی دندان (تغییر رنگ قسمتی از دندان) یا شکستگی دندان بگردید. سعی کنید تا جایی که می‌توانید محل درد را دقیق‌تر مشخص کنید تا بتوانید اقدام مؤثرتری برای تسکین آن انجام دهید.
درمان دندان درد کودکان به روش خانگی
اگر با بررسی دندان و علائمی که در بالا گفته شد، هیچ مورد عجیب و مشکوکی ندید، بهتر است که ابتدا از روش‌هایی که در ادامه بررسی می کنیم استفاده کنید، توجه داشته باشید که استفاده از روش های خانگی برای درمان دندان درد کودکان در الویت قرار دارند و در صورت نتیجه نگرفتن، به سراغ دارو بروید:
۱. درمان فوری دندان درد با کشیدن نخ دندان
برای درمان دندان درد کودکان، به فرزندتان در کشیدن نخ دندان کمک کنید تا ذرات باقیمانده غذا بین دندان‌ها را پاک کند. این ذرات گاهی روی خط لثه گیر می‌کنند و باعث درد می‌شوند.
نخ دندان را به آرامی و کاملا کنترل‌شده بین دندان‌ها بکشید. محکم نخ دندان کشیدن نه تنها دردناک است، بلکه می‌تواند لثه‌ها را ملتهب یا زخم کند و حتی باعث بیماری لثه شود. اگر علت درد دندان گیر کردن غذا باشد، به زودی درد کاهش پیدا می‌کند.
۲. آبکشی دهان با آب نمک گرم
یکی از کارهایی که به کاهش تورم و التهاب دهان و در نهایت درمان سه سوته دندان درد کودکان کمک می‌کند، غرغره آب گرم و نمک است.
اگر کودکتان به اندازه کافی بزرگ است که می‌تواند اینکار را انجام دهد، یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک فنجان آب گرم مخلوط کنید. سپس از بخواهید آن را به خوبی در دهان چرخانده و برای درمان دندان درد شدید آن را روی ناحیه دردناک نگه دارد.
۳. درمان سریع دندان درد با کمپرس سرد
برای درمان دندان درد کودکان به روش خانگی می‌توانید از کمپرس سرد هم استفاده کنید. کمپرس سرد باعث انقباض رگ‌های خونی در ناحیه می‌شود و شدت درد را کاهش می‌دهد. این روش برای تسکین ورهای دهانی هم مفید است.
کمپرس سرد را در قسمت بیرونی گونه، نزدیک به ناحیه درد قرار دهید. به کودکتان کمک کنید تا کمپرس را در جای مناسب نگه دارد، تا فشار و تورم داخل دهان کمتر شود. می‌توانید کمپرس را ۱۵ دقیقه روی فک بگذارید، ۲۰ دقیقه آن را کنار بگذارید، و این کار را یکی‌دوبار دیگر تکرار کنید تا التهاب برطرف شود.
۴. استفاده از چای کیسه‌ای نعنا فلفلی
چای کیسه‌ای نعنا فلفلی می‌تواند لثه‌های حساس را آرام و کمی بی‌حس کند. نعنا فلفلی به وفور در محصولات بهداشت دهان و دندان استفاده می‌شود، و می‌تواند در جلوگیری از رشد باکتری‌های مفید باشد.
یک چای کیسه‌ای نعنا فلفلی را بلافاصله پس از استفاده در فریزر قرار دهید. چند دقیقه بعد آن را بیرون بیاورید، و بین گونه و لثه کودک قرار دهید تا درد دندان کمتر شود. اگر کودکتان بالای ۱۲ سال دارد، می‌توانید چند قطره اسانس نعنا فلفلی را هم روی یک تکه پنبه بمالید، و آن را روی ناحیه دردناک قرار دهید.
۵. خمیر سیر برای درمان دندان درد کودکان
وقتی از گوگل بپرسید «برای دندان درد کودکان چی خوبه؟»، حتما منابعی را می‌بینید که روغن میخک را توصیه می‌کنند. روغن میخک یک گزینه فوق‌العاده رایج برای کاهش درد دندانِ بزرگسالان است. طعم این روغن واقعا بد است، اما درد را به سرعت و به طور موثر تسکین می‌دهد و باکتری‌ها را از بین می‌برد.
اما روغن میخک می‌تواند پالپ دندان کودکان را از بین ببرد، و هنوز مشخص نیست که آیا مصرف آن کاملا بی‌خطر است یا خیر. بنابراین، بهتر است برای درمان سه سوته دندان درد کودکان سراغ این ماده نروید. چون روغن میخک نه تنها به طور طبیعی از طریق دهان وارد جریان خون می‌شود، بلکه احتمال دارد کودک آن را ببلعد.
به جای روغن میخک می‌توانید از سیر استفاده کنید که تاثیری مشابه دارد، و این مشکلات را هم ایجاد نمی‌کند. سیر خاصیت ضد باکتریایی دارد، و به از بین بردن باکتری‌هایی که باعث ایجاد درد دندان می‌شود کمک می‌کند.
برای درمان دندان درد کودکان به روش خانگی، کافی‌ست فرزندتان یک حبه سیر را دهان‌اش بجود. یا اینکه می‌توانید چند حبه سیر را له کنید و آن را روی دندان دردناک قرار دهید.
۶. استفاده از دمنوش آویشن
آویشن خواص ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی دارد و می‌تواند به تسکین و درمان دندان درد کودکان کمک کند. مقداری دمنوش آویشن درست کنید. وقتی دمنوش سرد شد، آن را صاف کنید و از کودک بخواهید از آن مثل دهانشویه استفاده کند.
استفاده از اسانس و روغن آویشن را پیشنهاد نمی‌کنیم، به همان دلیلی که روغن میخک را توصیه نکردیم. اصولا هروقت پرسیدید برای دندان درد بچه چی خوبه و چنین روغن‌هایی به شما معرفی شد، دقت داشته باشید که این روش‌ها برای کودکان بسیار خردسال معمولا اصلا مناسب و امن نیست.
۷. ماساژ با ژل طبیعی آلوئه ورا
آلوئه ورا هم خواص ضد باکتری طبیعی دارد، و می‌تواند به از بین بردن باکتری‌هایی که باعث پوسیدگی دندان می‌شوند کمک کند. برای تسکین درد مقداری ژل آلوئه ورا را روی ناحیه دردناک بمالید، و به آرامی آن را ماساژ دهید. همچنان بهتر است مراقب باشید تا کودک این ژل را نبلعد.
۸. محلول پراکسید هیدروژن
پراکسید هیدروژن برای درمان سه سوته دندان درد کودکان (مخصوصا اگر ناشی از عفونت باشد) بسیار موثر است، اما در صورت بلعیدن می‌تواند خطرناک باشد. اگر کودکتان کمتر از ۱۳ سال دارد و یا درد بخاطر عفونت نیست، اصلا این روش را توصیه نمی‌کنیم!
یک محلول ۳% با آب درست کنید، و از کودکتان بخواهید به مدت ۳۰ ثانیه از آن مانند دهانشویه استفاده کند. پس از بیرون ریختن محلول هم از کودک بخواهید چندبار دهان‌اش را با آب بشوید.
عملکرد این محلول کم و بیش مانند آب گرم و نمک است. پس اگر حتی ذره‌ای احتمال بلعیده شدن محلول را می‌دهید، از آب گرم و نمک یا سایر روش‌های کاملا بی‌خطر به عنوان مسکن فوری درد دندان کودک استفاده کنید.
۹. مسکن‌های فوری برای درد دندان کودک
یکی از بدترین زمان‌های درد دندان، شروع درد در شب است. در چنین موقعیتی، بهترین راه استفاده از مسکن‌های خانگی برای درمان سریع دندان درد است. استفاده از مسکن فوری درد دندان کودک می‌تواند به سرعت درد را کاهش دهد یا کمی آن را آرام کند، تا در زمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.
ساده‌ترین کار استفاده از مسکن‌هایی است که نیاز به تجویز پزشک ندارد و دسترسی به آنها آسان است، مثل قطره‌ها، شربت‌ها و قرص‌های استامینوفن و ایبوپروفن. حتما از محصولات مخصوص کودکان استفاده کنید و طبق دستورالعمل‌ها پیش بروید، به ویژه اگر کودکتان کمتر از ۱۲ سال سن دارد.
همراه با اینکار می‌توانید از محلول آب و نمک گرم یا کمپرس سرد استفاده کنید تا درد سریع‌تر آرام شود. همچنین، اجازه ندهید کودک غذاهای سفت و نوشیدنی‌های خیلی داغ یا خیلی سرد بخورد. هنگام خوابیدن هم سر فرزندتان را به کمک چند بالش بالا نگه دارید تا خون کمتر در سر جمع شود، و درد و التهاب کاهش پیدا کند.
نکته مهم هنگام درمان خانگی دندان درد کودکان
اگر برای درمان دندان درد کودکان از داروی مسکن موضعی استفاده کرده‌اید، تا زمانی که بی‌حسی ناشی از دارو رفع نشده است، از دادن غذا به او خودداری کنید، زیرا در غیر این صورت، بی‌حس بودن زبان یا دهان کودک باعث می‌شود که او هنگام جویدن غذا زبان یا لب خود را گاز بگیرد.
علت دندان درد کودکان چیست؟
همه دندان دردها واقعاً دندان درد نیستند. گاهی اوقات ممکن است کودک زبان یا گونه خود را گاز گرفته باشد، درد لثه داشته باشد یا درون دهانش زخم شده باشد. رویش دندان‌های جدید نیز می‌تواند دردناک باشد. تغییر رنگ، شکستگی و لق شدن دندان یا وجود لکه‌های روشن‌تر یا تیره‌تر از رنگ خود دندان بروی آن هم می‌تواند دلیل درد دندان کودک باشد.
دندان درد، بسته به شدتی که دارد و علت دندان درد، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات دندانی زیر باشد:
رویش دندان جدید
یکی از دلایل رایج دندان درد در کودکان، رویش دندان جدید است، که اصلا جای نگرانی ندارد و کافی است با کمک روش‌های درمان دندان درد در خانه که در ادامه بررسی می کنیم، به کاهش درد دندان کودک در این دوران کمک کنید.
لق شدن و شکستگی دندان
لق شدن و شکستن دندان و همینطور افتادن پرشدگی یکی از دندان ها می تواند باعث ایجاد درد شدید در دندان شود، که بهتر است برای درمان فوری دندان درد به دکتر دندانپزشک کودکان، مراجعه کنید.
ساییدگی و پوسیدگی دندان
این مورد باعث ایجاد سوراخ (حفره) در سطح سخت دندان می‌شود. همچنین، اگر درد بیش از یک روز طول کشید، به احتمال زیاد علت درد دندان کودکان به همین دلیل است.
معمولاً، در چنین حالتی روی قسمتی از مینای دندان ضایعه‌ای به رنگ زرد مایل به قهوه‌ای به وجود می‌آید. این مشکل بیشتر روی سطح دندان‌های آسیاب رخ داده و باعث یک درد مبهم می‌شود.
لب‌پریدگی دندان
لب پریدگی و ترک خوردگی مینای دندان، در اکثر مواقع، این اتفاق به دلیل گاز زدن به یک جسم سخت رخ می‌دهد، که می‌تواند باعث ترک خوردن دندان شود. در اکثر موارد، ترک آنقدر کوچک است که با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیست.
در چنین شرایطی، دندان نسبت به مایعات سرد و داغ حساس می‌شود، اما ظاهر دندان طبیعی است. به علاوه، ممکن است خط شکستگی زیر لثه بوده یا به دلیل ریز بودن به سختی دیده شود.
عقب نشینی لثه‌ها
وضعیتی که در آن لثه‌ها تحلیل رفته و بخش‌های نرم‌تر و حساس‌تر ریشه دندان نمایان می‌شود، این مورد هم یکی از مواردی است که نیاز به درمان دندان درد کودکان، توسط پزشک است.
بیماری‌های لثه
در اصطلاح پزشکی به التهاب لثه‌ها جینجیویت گفته می‌شود. در این حالت لثه‌ها قرمز و حساس می‌شوند. در صورت مسواک نزدن و نکشیدن نخ دندان، حتی ممکن است لثه‌ها خونریزی کنند. این عارضه می‌تواند بسیار دردناک بوده اما با تمیز کردن دندان‌ها و کشیدن مرتب نخ دندان به تدریج رفع می‌شود.
آبسه پری‌آپیکال یا آبسه دندان
اگر درد شدید بوده یا نبض داشته باشد، مطمئناً پوسیدگی به آبسه دندان (آبسه پری‌آپیکال) تبدیل شده است. این به این معنی است که در ریشه دندان یک پاکت چرک تشکیل شده است.
در این حالت زدن یک ضربه آرام به دندان نیز باعث افزایش درد می‌شود. آبسه در صورت درمان نشدن استخوان فک را می‌خورد. به علاوه، زیر خط لثه نیز یک برآمدگی به وجود می‌آید. در این وضعیت بیمار می‌بایست برای عصب کشی به دندانپزشک مراجعه کند.
گیر کردن غذا علت دندان درد
گاهی اوقات تکه‌های خوراکی‌های سخت بین دو دندان گیر می‌کنند. درد ناشی از گیر کردن طولانی مدت غذا بین دندان‌ها به تدریج بیشتر می‌شود. فشاری که به خاطر وجود غذا به دندان‌ها می‌آید آنها را به طرفین هل داده و باعث ایجاد درد دندان، در ریشه‌ها و همچنین خط لثه می‌شود. کشیدن نخ به شکل صحیح باعث خارج شدن غذاها و توقف درد می‌شود.
چند عارضه دیگر وجود دارد که می‌توانند بدون تأثیر گذاشتن بر مغز دندان باعث دردی مانند دندان درد شوند. این عارضه‌ها عبارتند از:
- آبسه دندان
- زخم‌های لثه
- ورم یا درد لثه در اطراف دندانی که در حال جوانه زدن است. مانند هنگام جوانه زدن دندان عقل
- سینوزیت. که گاهی اوقات باعث درد در اطراف فک بالا می‌شود.
- آسیب‌دیدگی مفصلی که فک را به جمجمه متصل می‌کند (مفصل تمپورومندیبولار)
چه موقع برای درد دندان باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟
متأسفانه درمان‌های موقتی تنها درد را برای مدت کوتاهی تسکین می‌دهند، که به همین دلیل مراجعه به پزشک ضروری است. اگر دندان کودکان دچار شکستگی یا لب‌پریدگی شده باشد، نصب روکش دندان یا پر کردن دندان ضروری خواهد بود.
خصوصاً اگر دندان مورد نظر یک دندان دائمی باشد. متخصصان دندانپزشکی کودکان ما می‌توانند این کار را برایتان انجام دهند. همچنین، گاهی اوقات یک دندان در حال جوانه زدن به یک دندان بالغ فشار وارد می‌کند، که در این حالت ممکن است نیاز باشد یکی از دندان‌ها کشیده شود. البته، در برخی موارد متخصص ارتودنسی دندان کودک می‌تواند مشکل را با نصب بریس رفع کند.
سوالات متداول
– بهترین درمان سه سوته دندان درد کودکان چیست؟
سریع‌ترین روش تسکین استفاده از مسکن‌های بدون نسخه مانند قطره‌ها، شربت‌ها و قرص‌های مسکن مخصوص کودکان مانند استامینوفن و ایبوپروفن است. کمپرس سرد و غرغره آب نمک گرم هم برای درمان دندان درد کودکان به روش خانگی عالی هستند.
– روش‌های درمان خانگی دندان در کودکان چیست؟
استفاده از کمپرس سرد، غرغره کردن آب گرم و نمک، اعمال خمیر سیر روی دندان، قرار دادن چای کیسه‌ای نعنا فلفلی روی ناحیه دردناک، دهانشویه آویشن و ماساژ با ژل طبیعی آلوئه ورا از جمله روش‌های ساده و بی‌خطر برای درمان دندان درد کودکان هستند.
– آیا ایبوپروفن برای دندان درد کودکان مناسب است؟
بله، به شرطی که از نسخه مخصوص کودکان و با دوز مناسب استفاده کنید. برای جلوگیری از هرگونه مشکل، حتما با دکتر داروخانه درباره هدف‌تان صحبت کنید و طبق دستورالعمل‌های داده شده عمل کنید.
سخن پایانی
امیدواریم حالا بهتر بدانید برای دندان درد کودکان چی خوبه، کدام روش کاملا بی‌خطر هستند و کدام روش‌ها چندان مناسب نیستند. روش‌های خانگی برای درمان دندان درد بسیار زیاد هستند، اما نمی‌توان از همه آنها برای کودکان استفاده کرد.
فراموش نکنید که بهترین کار برای درمان سه سوته دندان درد کودکان «پیشگیری» است؛ پس به کودکتان آموزش دهید تا یک روتین مناسب و کامل برای تمیز کردن دندان‌هایش داشته باشد، و به آن متعهد باشد. چک‌آپ منظم نزد دندانپزشک عمومی و مراجعه به موقع به متخصص ارتودنسی را هم مدنظر داشته باشید؛ مخصوصا اگر کودکتان به صورت مکرر دچار درد و ناراحتی می‌شود.
