برخی از مراجعه کنندگان مطب این سؤال را مطرح میکنند که آیا امکان حساسیت به بریس ارتودنسی وجود دارد؟ در واقع، تعداد کمی از افراد در ابتدای درمان ممکن است دچار ناراحتی، تحریک مخاط دهان یا واکنشهای خفیف پوستی شوند؛ مسائلی که گاهی با حساسیت اشتباه گرفته میشود. با اینکه بروز حساسیت واقعی به براکتها یا سیم ارتودنسی نادر است، شناخت علتها، نشانهها و راههای کنترل آن میتواند نگرانی بیماران را کاهش داده و تجربه درمان را آرامتر و قابل پیشبینیتر کند.
نشانه های حساسیت به بریس
نشانه های حساسیت به بریس معمولاً طی چند روز تا چند هفته بعد از نصب براکتها ظاهر میشوند و شامل موارد زیر هستند:
- سوزش یا خارش داخل دهان به ویژه در تماس با گونه، لب یا زبان
- قرمزی، التهاب یا ایجاد ضایعات کوچک روی مخاط دهان
- حس طعم فلزی یا طعم غیرطبیعی در دهان
- خشکی، ترک یا التهاب گوشههای لب
- التهاب یا ورم لثهها بدون دلیل واضح
- بروز زخمهای مکرر دهانی یا آفتمانند
- احساس سوزش هنگام خوردن غذاهای اسیدی
- در موارد شدیدتر، ممکن است تورم صورت، مشکل در بلع یا تنفس نیز ایجاد شود که نیاز به مراجعه فوری دارد.
این علائم میتوانند نشانه واکنش بدن به موادی مانند نیکل، آکریلیک، چسب براکتها یا حتی لاتکس باشند و باید توسط متخصص ارتودنسی بررسی شوند.
آلرژنهای رایج در درمان ارتودنسی
در طول درمان ارتودنسی، برخی از مواد بهکاررفته در بریسها و وسایل جانبی ممکن است در افراد مستعد واکنشهای حساسیتی ایجاد کنند. مهمترین عوامل عبارتاند از:
فلزات
بیشتر براکتها و سیم های ارتودنسی از فولاد ضدزنگ ساخته میشوند که حاوی نیکل و کروم است. نیکل یکی از شایعترین محرکهای حساسیتی در عموم مردم محسوب میشود و میتواند باعث تحریک پوستی یا نوعی درماتیت تماس شود. هرچند بروز آلرژی واقعی به بریسها چندان رایج نیست، اما آمارها نشان میدهد واکنش به فلزات بهویژه تیتانیوم و نیکل در درصد کمی از بیماران دیده میشود.
آکریلیک
در برخی وسایل ارتودنسی مانند ریتینرها، الاینرهای قدیمی یا تجهیزات متحرک، از رزینهای آکریلیک استفاده میشود. این مواد حاوی ترکیباتی هستند که میتوانند در افراد حساس، علائم آلرژیک مانند سوزش، طعم ناخوشایند یا التهاب ایجاد کنند.
چسبهای دندانی
برای چسباندن براکتها، از چسبهای مخصوص حاوی متاکریلات و سایر مواد شیمیایی استفاده میشود. در افراد حساس، احتمال بروز واکنشهایی مانند تحریک لثه یا احساس سوزش وجود دارد.
لاتکس
اگرچه حساسیت به لاتکس نسبتاً نادر از موارد دیگر است، اما در افراد مبتلا، واکنشها میتواند شدید باشد. لاتکس معمولاً در دستکشها و برخی تجهیزات دندانپزشکی دیده میشود و قرار گرفتن در معرض آن میتواند موجب خارش، تورم یا واکنش آلرژیک شدید شود.
اما اگرحساسیت داشتیم، چیکار کنیم؟
راه های مقابله با حساسیت به بریس ارتودنسی
اگر به بریس ارتودنسی حساسیت داشتید، اصلا نگران نباشید و مراحل زیر را طی کنید.
با متخصص ارتودنسی مشورت کنید
اگر هنگام استفاده از بریسها علائم حساسیت مشاهده کردید، در اولین فرصت با متخصص ارتودنسی خود تماس بگیرید. آنها وضعیت شما را بررسی کرده و بهترین راهکار درمانی را پیشنهاد میکنند.
استفاده از مواد کمحساسیت
برای بیمارانی که به فلزات یا سایر مواد موجود در بریسها حساسیت دارند، میتوان از براکتهای سرامیکی، الاینرهای شفاف یا مواد مخصوص با واکنش کمتر استفاده کرد. این گزینهها برای پوست و دهان ملایمتر بوده و احتمال ایجاد آلرژی را کاهش میدهند.
استفاده از خمیردندانهای ضدحساسیت
این خمیردندانها بهراحتی در داروخانهها و فروشگاهها قابل تهیه هستند و میتوانند به کاهش حساسیت دندانها کمک کنند.
دهانشویی با آب نمک
آب نمک یک ضد التهاب طبیعی است که میتواند به کاهش التهاب و حساسیت دندانها کمک کند. برای استفاده، یک قاشق چایخوری آب نمک را در یک لیوان آب حل کرده و با این محلول دهان خود را شستشو دهید.
پرهیز از غذاها و نوشیدنیهای بسیار گرم یا سرد
مصرف مواد غذایی و نوشیدنیهای خیلی گرم یا خیلی سرد میتواند حساسیت دندان را تشدید کند. برای کاهش این حساسیت، بهتر است میزان مصرف این نوع غذاها و نوشیدنیها را تا حد امکان محدود کنید.
استفاده از بریسها و ابزارهای بدون لاتکس
اگر حساسیت شما ناشی از لاتکس باشد، میتوان ابزارها و پوششهای بدون لاتکس را جایگزین کرد تا منبع تحریک از بین برود.
مدیریت علائم خفیف در خانه
در صورت بروز حساسیت جزئی، میتوانید با شستشو با آب گرم و نمک، استفاده از ژلها یا داروهای ضدالتهاب ملایم، علائم را کاهش دهید. قبل از استفاده از هر روش درمانی خانگی، حتما با متخصص ارتودنسی مشورت کنید.
چگونه با وجود حساسیت ارتودنسی را ادامه دهیم؟
اگر مشخص شود که بدن شما به فلزاتی مثل نیکل یا تیتانیوم واکنش نشان میدهد، خوشبختانه هنوز گزینههای مطمئن و مؤثر زیادی برای ادامه درمان وجود دارد. یکی از بهترین انتخابها بریسهای سرامیکی است. این نوع براکتها فلز ندارند و برای افرادی که نسبت به آلیاژهای معمول حساس هستند کاملاً مناسباند، در عین حال همان کارایی بریسهای فلزی را هم فراهم میکنند.
گزینهی دیگر الاینرهای شفاف هستند. این سیستم از پلاکهای پلاستیکی بیرنگ برای مرتبسازی دندانها استفاده میکند و چون کاملاً بدون فلز است، خطر حساسیت را به حداقل میرساند. الاینرها علاوه بر جلوگیری از واکنش آلرژیک، ظاهر نامحسوستری دارند، تمیز کردنشان سادهتر است و معمولاً برای بیمار راحتتر هستند.
مطلب مفید: ارتودنسی نامرئی
سوالات متداول درباره حساسیت به ارتودنسی
در این بخش به سوالات رایج شما درباره ارتودنسی و حساسیت پاسخ میدیم.
چرا پس از نوشیدن آب دندانها درد میگیرند؟
این درد معمولاً ناشی از پوسیدگی، حفره یا حساسیت مینای دندان است و به طور مستقیم به ارتودنسی مربوط نمیشود، اما ارتودنسی ممکن است این حساسیت را کمی تشدید کند.
آیا ارتودنسی نامرئی برای دندانهای حساس مناسب است؟
بله؛ ارتودنسی نامرئی با فشار ملایمتر و امکان تمیز کردن آسانتر دندانها، گزینهای مناسب برای افرادی است که دندانهای حساسی دارند.
چگونه میتوان حساسیت دندانها در طول ارتودنسی را کاهش داد؟
بهترین روشها شامل استفاده از خمیردندان مخصوص دندانهای حساس، دهانشویه فلورایددار، پرهیز از مواد غذایی سخت و اسیدی، رعایت دقیق بهداشت دهان و مراجعه منظم به ارتودنتیست است.
