آیا تا به حال شنیدهاید که ارتودنسی باعث درد دائمی، تغییر شکل صورت یا حتی پوسیدگی دندان میشود؟ دنیای اینترنت و شبکههای اجتماعی پر از این شایعات عجیب و غریب است و گاهی باعث نگرانی بیمورد بیماران میشود. اما حقیقت این شایعات درباره ارتودنسی چیست؟
به عنوان متخصص ارتودنسی و رتبه اول بورد تخصصی کشور، میتوانم با اطمینان بگویم که بسیاری از این ادعاها بیپایه و نادرست هستند. ارتودنسی، زمانی که تحت نظر دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی انجام شود، یک روش علمی و ایمن برای اصلاح ناهنجاریهای دندانی و بهبود سلامت دهان است.
با این حال، شناخت شایعات و تفکیک واقعیت از حدس و گمان، میتواند به شما کمک کند تصمیمات درست و آگاهانهای درباره درمان ارتودنسی بگیرید. در ادامه، به بررسی شایعترین باورهای غلط درباره ارتودنسی میپردازیم و با پشتوانه علمی آنها را بررسی میکنیم.
۱.ارتودنسی فقط مخصوص کودکان است
یکی از شایعترین باورهای غلط ارتودنسی این است که ارتودنسی فقط برای کودکان مناسب است. در واقع، ارتودنسی در هر سنی امکانپذیر است و بزرگسالان هم میتوانند از مزایای آن بهرهمند شوند. اگر بزرگسال هستید و فکر میکنید دیگر دیر شده، نگران نباشید؛ اصلاح ناهنجاریهای دندانی و داشتن یک لبخند مرتب و سالم هنوز هم برای شما امکانپذیر است.
با این حال، پزشکان معمولاً ارتودنسی در سنین ۱۰ تا ۱۴ سال را به عنوان زمان ایدهآل برای شروع ارتودنسی توصیه میکنند، زیرا در این بازه، رشد دندانها و فک به گونهای است که درمان سریعتر و مؤثرتر انجام میشود
مطلب مفید: بهترین سن برای ارتودنسی
۲.ارتودنسی همیشه بیش از ۲ سال طول میکشد
یکی دیگر شایعات ارتودنسی این است که درمان آن همیشه بیش از دو سال طول میکشد. حقیقت این است که مدت زمان ارتودنسی کاملاً به نوع مشکل، شدت آن و سن بیمار بستگی دارد.
در واقع برخی درمانها میتوانند در ۴ ماه الی یک سال و نیم تکمیل شوند. هرچه مشکل دندانی کمتر باشد، طول درمان کوتاهتر خواهد بود. برعکس، مشکلات شدیدتر و سن بالاتر ممکن است طول درمان را کمی افزایش دهند.
بیشتر مراجعان بزرگسال و نوجوانان معمولاً درمان خود را در کمتر از دو سال و حتی حدود ۱.۵ سال به پایان میرسانند. طولانی شدن بیش از این معمولاً فقط در مواردی رخ میدهد که مشکل شدید باشد یا همکاری بیمار در رعایت توصیههای درمانی کافی نباشد.
۳. ارتودنسی فقط برای زیبایی است
سومین باور غلط درباره ارتودنسی این است که می گیوند : ( هدف آن فقط زیبایی لبخند است). واقعیت اما این است که ارتودنسی هم جنبه درمانی دارد و هم زیبایی.
با مرتب شدن دندانها، علاوه بر ایجاد لبخندی جذاب، مشکلات جدی دیگری نیز کاهش مییابند از جمله:
- پیشگیری از پوسیدگی و التهاب لثه
- جلوگیری از ساییدگی دندانها
- بهبود جویدن و تکلم
بنابراین ارتودنسی نه تنها لبخندی زیبا میآفریند، بلکه سلامت دهان و دندان شما را نیز تضمین میکند.
۴. گران بودن ارتودنسی
چهارمین مورد این است که «هزینه آن بسیار بالاست». در واقع، هزینه ارتودنسی به مدت زمان درمان، نوع مشکل دندانی و روش انتخابی بستگی دارد و لزوماً همیشه گران نیست.
امروزه متخصصان ارتودنسی با توجه به طول درمان و شرایط بیمار، طرحهای پرداخت متنوع و انعطافپذیر ارائه میدهند که به شما اجازه میدهد متناسب با بودجه خود، بهترین روش را انتخاب کنید.
مطلب مفید: ارتودنسی قسطی در تهران
۵. ارتودنسی دندانهای شیری امکانپذیر نیست !
یکی دیگر از باورهای غلط این است که دندانهای شیری را نمیتوان ارتودنسی کرد. در واقع، ارتودنسی دندانهای شیری میتواند در برخی موارد ضروری باشد.
هدف از این نوع درمان، ایجاد فضای مناسب برای دندانهای دائمی، جلوگیری از رشد نامرتب دندانها و اصلاح مشکلات فکی اولیه است.. البته نوع درمان در دندانهای شیری متفاوت است و معمولاً از وسایل سادهتر و کوتاهمدت استفاده میشود، بنابراین این باور که دندان شیری قابل ارتودنسی نیست، اشتباه است.

۶. ارتودنسی به معنی محرومیت از غذاهای مورد علاقه است
یکی از باورهای نادرست درباره ارتودنسی این است که با داشتن براکتهای ارتونسی دیگر نمیتوانید غذاهای مورد علاقه خود را بخورید. اما حتی با براکتهای فلزی یا شفاف نیز میتوان بسیاری از غذاها را بهطور معمول مصرف کرد.
با این حال، مراقبت و احتیاط در خوردن برخی غذاها لازم است:
- غذاهای سفت و ترد مانند مغزها یا تهدیگهای خیلی سخت، ممکن است براکتها را آسیب بزنند و بهتر است با احتیاط مصرف شوند.
- غذاهای چسبناک مانند کارامل و آدامس میتوانند براکتها و سیمها را شل یا کنده کنند و توصیه میشود از مصرف آنها در طول درمان خودداری شود.
با رعایت این نکات، میتوانید همزمان از ارتودنسی و تغذیه متنوع لذت ببرید و نگران محدودیت غذایی نباشید.
۷. ارتودنسی باعث زردی دندانها میشود
براکتها باعث زرد شدن دندانها نمیشوند، یا اگر بهتر بگیم، ارتودنسی خود به خود باعث تغییر رنگ یا زردی دندانها نمیشود. ممکن است در طول درمان، در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و تمیز نکردن صحیح اطراف براکتها، جرم و پلاک روی دندانها تجمع کند که میتواند ظاهر دندانها را کمی زرد نشان دهد.
۸. ارتودنسی مانع ورزش کردن می شود
برخلاف برخی باورهای رایج، داشتن براکت یا ارتودنسی دلیل منع ورزش نیست. شما میتوانید فعالیتهای ورزشی معمول خود را ادامه دهید. با این حال، در ورزشهای تماسی یا پرخطر مانند فوتبال، بسکتبال یا رزمی، توصیه میشود از محافظ دندان استفاده کنید تا از آسیب به براکتها و دندانها جلوگیری شود.

۹. ارتودنسی دردناک است
یکی از شایعات درباره ارتودنسی، دردناک بودن آن است. واقعیت این است که ارتودنسی ممکن است در روزهای اولیه یا بعد از تنظیم براکتها باعث احساس فشار یا ناراحتی جزئی شود، اما درد شدید و مداوم شایع نیست. این فشار معمولاً ۱ تا ۳ روز طول میکشد و با مصرف مسکنهای ساده (در صورت نیاز و طبق نظر پزشک) قابل کنترل است.
۱۰. متخصص ارتودنسی با دندانپزشک فرقی ندارد
یکی از باورهای نادرست رایج این است که تمامی دندانپزشکان میتوانند درمان ارتودنسی انجام دهند. واقعیت این است که ارتودنتیستها دندانپزشکانی هستند که پس از فارغالتحصیلی در رشته دندانپزشکی، آموزشهای تخصصی و چند ساله در زمینه ارتودنسی دیدهاند.
بنابراین، برای دستیابی به بهترین نتیجه درمانی و حفظ سلامت دندانها، مراجعه به متخصص ارتودنسی توصیه میشود و تفاوت قابل توجهی با دندانپزشک عمومی دارد.
جمعبندی
در دنیای امروز که اطلاعات به سرعت در شبکههای اجتماعی پخش میشود، بسیاری از افراد با شنیدن تجربیات شخصی دیگران، تصور میکنند ارتودنسی فرآیندی پر از عوارض جانبی است. اما واقعیت این است که ارتودنسی، به عنوان یک شاخه تخصصی دندانپزشکی، بر پایه تحقیقات علمی و تجربیات بالینی گسترده بنا شده است. برای مثال، اگر بهداشت دهان به درستی رعایت شود، نه تنها عوارضی مانند زردی دندانها رخ نمیدهد، بلکه درمان میتواند به بهبود کلی سلامت دهان کمک کند. متخصصان ارتودنسی همیشه بر اهمیت مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و شستشوی دهان تأکید دارند تا از تجمع پلاک جلوگیری شود و دندانها در طول درمان سالم بمانند. این رویکرد پیشگیرانه نه تنها شایعات درباره ارتودنسی را رد میکند، بلکه بیماران را به سمت یک سبک زندگی سالمتر هدایت مینماید.
علاوه بر این، یکی از جنبههای مهم ارتودنسی که اغلب نادیده گرفته میشود، تأثیر آن بر اعتماد به نفس افراد است. بسیاری از بیماران پس از اتمام درمان گزارش میدهند که لبخند مرتبشان نه تنها ظاهرشان را بهبود بخشیده، بلکه در روابط اجتماعی و حرفهای نیز تأثیر مثبتی گذاشته است. با این حال، انتخاب متخصص مناسب و پیروی از دستورالعملها کلیدی است تا نتایج مطلوب حاصل شود. در نهایت، اگر با شایعات درباره ارتودنسی روبرو شدید، بهترین راه مشورت با یک ارتودنتیست معتبر است تا بر اساس وضعیت شخصی شما، واقعیتها را روشن کند و نگرانیهای بیمورد را برطرف نماید. این آگاهی میتواند تفاوت بین یک درمان موفق و تردیدهای بیپایان را ایجاد کند.

