اینکه ارتودنسی چقدر طول میکشد، به فاکتورهای مختلفی از جمله شدت ناهنجاری و به ویژه سن بیمار بستگی دارد. اما به طور کلی، مدت زمان ارتودنسی از ۶ تا ۳۶ ماه متغیر است. طول درمان از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ و بازه دقیق را تنها پس از معاینه می‌توان اعلام کرد.
در ادامه به طور کامل توضیح داده‌ایم که مدت زمان صاف شدن دندانها در ارتودنسی چقدر است و از چه عواملی تاثیر می‌پذیرد. همچنین، امکان انجام ارتودنسی کوتاه‌مدت را بررسی می‌کنیم و خواهیم دید نکات کلیِ کاهش زمان درمان شامل چه مواردی میشود.
مدت زمان ارتودنسی از زبان متخصص
در این ویدئوی کوتاه، دکتر «سعید قریشی» متخصص ارتودنسی، طول درمان در کیس‌های عادی و پیچیده را توضیح داده‌اند:
ارتودنسی چقدر طول میکشد؟
همان طور که اشاره شد، اینکه ارتودنسی چند سال طول میکشد، پاسخی قطعی و مشخص ندارد. در طول درمان، فاکتورهای متعددی روی حرکت دندانها در دهان تاثیر می‌گذارند؛ و حتی با تجربه‌ترین دکتر ارتودنسی هم نمی‌تواند پیش از شروع درمان درباره واکنش دندانها نسبت به حرکات اصلاحی قاطعانه اظهار نظر کند.
به طور میانگین، مدت زمان ارتودنسی برای کیس‌های رایج ۱ تا ۱.۵ سال است. اما برای موارد پیچیده‌تر، این زمان می‌تواند به ۲.۵ تا ۳ سال هم برسد. برای کیس‌های خفیف‌تر نیز، ممکن است ناهنجاری در عرض ۶ تا ۱۰ ماه به طور کامل برطرف شود.
پس از بررسی‌ها، عکس‌برداری‌ها و معاینات اولیه، متخصص می‌تواند چارچوب زمانی درمان را به طور دقیق‌تر در اختیار بیمار قرار دهد. به همین خاطر، متقاضیان ارتودنسی باید نسبت به مراکز و متخصصانی که به شکلی اغراق‌شده (و بدون بررسی دقیق) یک بازه مشخص را برای درمان با بریس یا سایر دستگاه‌ها اعلام می‌کنند، حساس باشند.
ارتودنسی فک بالا چقدر طول میکشد؟
اینکه ارتودنسی دندان چقدر طول میکشد، ارتباط چندانی به اینکه مقصودتان فک بالا یا پایین است، ندارد؛ در هر حالت، پاسخ تفاوتی نمی‌کند. مخصوصا وقتی این نکته را در ذهن داشته باشید که ارتودنسیِ برای یک فک عملا انجام پذیر نیست.
چرا؟ چون معمولا به ندرت اتفاق می‌افتد که یک فک ناهنجاری داشته باشد و نامرتب باشد، اما فک دیگر کاملا بی‌نقص باشد. به همین خاطر، هر دو فک باید با هم حرکت کنند و ارتودنسی شوند. به همین خاطر، وقتی می‌گویید ارتودنسی فک بالا چقدر طول میکشد، مانند این است که بپرسید طول درمان‌تان چقدر خواهد بود.
عوامل موثر بر مدت زمان صاف شدن دندانها در ارتودنسی
ویژگی دندانها و وضعیت قرار گرفتن‌شان روی یکدیگر برای هر بیمار منحصر‌به‌فرد است. به همین خاطر، شرایط هر فرد هنگام انجام درمان‌های ارتودنسی متفاوت خواهد بود.
مهمترین عواملی که مدت زمان ارتودنسی را کم و زیاد می‌کنند، عبارت‌اند از:
- سن بیمار
- نوع دستگاه ارتودنسی
- نوع ناهنجاری
- شدت ناهنجاری
- نحوه مراقبت و همکاری بیمار
- عادات بیمار
- سلامت و بهداشت دهان
همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، برخی از این عوامل کنترل‌پذیر و برخی دیگر کنترل‌ناپذیر هستند که در ادامه مفصل‌تر توضیح‌شان داده‌ایم:
سن بیمار
در هر سنی می‌توان درمان ارتودنسی را شروع کرد. اما اینکه ارتودنسی دندان چقدر طول میکشد، مستقیما با سن فرد مرتبط است. کودکان و نوجوانان معمولا سریع‌تر نتیجه می‌گیرند؛ چون هرچه سن کمتر باشد، طول درمان هم کوتاه‌تر خواهد بود.
البته منظور این نیست که ارتودنسی در بزرگسالی حتما ۲-۳ سال زمان می‌برد؛ چون با توجه به میزان ناهنجاری فک‌ها و دندانها، این زمان می‌تواند کمتر هم باشد.
مدت زمان ارتودنسی در بزرگسالان
به طور متوسط، بیماران بزرگسال به زمان بیشتری برای درمان ارتودنسی با بریس‌ها و سایر دستگاه‌ها احتیاج دارند؛ چون ساختار استخوان و دندان‌های آنها کاملا توسعه یافته، و در نتیجه اصلاح آنها پیچیده‌تر است.
البته مواردی از مال‌اکلوژن در بزرگسالان وجود دارد که با ارتودنسی اصلاح نمی‌شود. این ناهنجاری‌ها بیشتر به استخوان‌های فک مربوط می‌شوند و چون بیمار در سن رشد نیست و امکان هدایت رشد استخوان‌ها وجود ندارد، بیمار باید برای تحت عمل جراحی قرار بگیرد.
توجه: بیماران مسن‌تری که می‌پرسند ارتودنسی چقدر طول میکشد، باید به این نکته هم توجه کنند که در مقایسه با کودکان، آنها بیشتر در معرض خطر تحلیل ریشه (جذب ریشه دندان بدن و متزلزل شدن دندان) قرار دارند. سابقه خانوادگی، عادات دهانی و ترکیب دندان از دیگر عوامل تشدیکننده این موضوع هستند.
طول درمان ارتودنسی در کودکان
در سنین پایین، به ویژه ۶ تا ۱۲ سالگی، اصلاح استخوان‌های فک آسان‌تر از بزرگسالی است. چون کودکان در سن رشد و استخوان‌های‌شان انعطاف‌پذیرتر است، می‌توان آنها را با ارتودنسی رهگیری اصلاح کرد (و نیاز به جراحی در آینده را از بین برد).
همین موضوع درباره ناهنجاری دندانی هم صادق است، که در کودکان سریع‌تر اصلاح میشود. بنابراین، مدت زمان صاف شدن دندانها در ارتودنسیِکودکان کوتاه‌تر از بزرگسالان است.
دریافت نوبت آنلاین ارتودنسی
نوع دستگاه ارتودنسی
اینکه ارتودنسی چقدر طول میکشد، به دستگاه انتخاب‌شده برای مرتب کردن دندانها بستگی دارد؛ چون برخی از دستگاه‌های ارتودنسی سریع‌تر از مدل‌های دیگر کار می‌کنند.
برای نمونه، ارتودنسی نامرئی با ترازکننده‌های شفاف و متحرک معمولا زمان درمان کوتاه‌تری دارد؛ دلیل اصلی‌اش هم این است که پلاک‌های شفاف معمولا برای ناهنجاری‌های خفیف تا متوسط تجویز می‌شوند که ذاتا درمان کوتاهی دارند. اما روش‌های ارتودنسی ثابت مانند براکت‌های فلزی یا ارتودنسی سرامیکی زمان‌برتر هستند.
توصیه عمومی این است که هنگام دستگاه مناسب، چندان روی طول درمان تکیه نکنید. حتی اگر الاینرها زمان درمان را کوتاه کنند، ممکن است در همه شرایط به خوبی موثر نباشند. بریس‌های سنتی (فلزی یا سرامیکی) شاید به زمان بیشتری نیاز داشته باشند، اما ممکن است برای اصلاحات شدید ضروری باشند.
اگر کاهش مدت زمان ارتودنسی برای‌تان فوق‌العاده مهم است اما الاینرهای شفاف گزینه مناسبی برای شما نیستند، می‌توانید به ارتودنسی با براکت‌های دیمون فکر کنید.
نوع ناهنجاری
نوع ناهنجاری تاثیر بسیار زیادی روی مدت زمان صاف شدن دندانها در ارتودنسی دارد. ارتودنسی، چه با بریس چه با الاینر، می‌تواند مشکلات مال‌اکلوژن مانند اپن‌بایت، کراس‌بایت یا اوربایت، و مشکلات دندانی مانند کج شدن، شلوغی یا فاصله بین دندانها را اصلاح کند.
اما به طور متوسط، مواردی که شامل اصلاح مشکلات بایت هستند نسبت به مواردی که فقط شامل اصلاح ناهنجاری دندان هستند، بیشتر زمان می‌برند چون درمان‌شان پیچیده‌تر است (تا ۲ سال یا بیشتر). اما برای ناهنجاری‌های خفیف، درمان بعضا تا ۶ ماه هم تمام میشود.
به این ترتیب، صاف کردن دندان‌های جلوی دهان (زمانی که بایت دچار مشکل خاص نیست)، احتمالا فقط به چند ماه زمان احتیاج دارد. از طرف دیگر، اصلاح قرارگیری نامتناسب دندانها روی هم و مشکلات جدی مربوط به ازدحام دندانی، بیرون‌زدگی آنها یا دندان‌های نهفته بیشتر زمان می‌برد.
شدت ناهنجاری
علاوه بر ماهیت مشکل، شدت آن هم روی اینکه ارتودنسی چند سال طول میکشد موثر است. برای مثال اگر فاصله بین دندانی کم باشد، در عرض چندماه دندانها به راحتی حرکت می‌کنند و به هم نزدیک می‌شوند. اما اگر فاصله بیشتر باشد، طول درمان هم افزایش می‌یابد؛ چون دندانها باید بیشتر جابه‌جا شوند.
گاهی هم شدت مشکلات به قدری زیاد است که برای صاف شدن دندانها دو مرحله ارتودنسی لازم است، یکبار در کودکی و بار دیگر در بزرگسالی. حتی بعضا علاوه بر ارتودنسی، عمل جراحی هم ضروری است.
نحوه مراقبت و همکاری بیمار
بهترین برنامه درمانی هم تنها در صورتی موثر خواهد بود (و بیشتر زمان نخواهد برد) که بیمار نسبت به آن متعهد باشد. برای آنکه مدت زمان ارتودنسی از آنچه که هست طولانی‌تر نشود، بیمار باید کاملا با ارتودنتیست خود همکاری کند.
رعایت بهداشت دهان و دندانها، حضور منظم در جلسات تعیین‌شده از سوی ارتودنتیست و استفاده از بریس‌های ارتودنسی طبق دستورالعمل متخصص، می‌تواند مدت زمان صاف شدن دندانها در ارتودنسی را کاهش دهد. مثلا اگر به جای روزانه ۲۱-۲۲ ساعت، کمتر از پلاک‌های شفاف استفاده کنید، طول درمان از مقدار اعلام‌شده بیشتر خواهد بود.
هنگام شروع درمان ارتودنسی، ممکن است دستگاه باعث ناراحتی یا درد شود. اما اگر به طور منظم و طبق برنامه مشخص‌شده از آن استفاده کنید، ناراحتی به تدریج کاهش پیدا می‌کند و به دستگاه عادت خواهید کرد.
استفاده از بریس‌ها به مدت ۲ یا ۳ سال طولانی به نظر میرسد. اما با چشم بهم زدن این زمان سپری شده و نتایج مثبت ناشی به تدریج ظاهر میشود. داشتن لبخندی سالم و بی‌نقص به زمان و مراقبت خاصی احتیاج دارد، و شدیدا به شکیبایی و همکاریِ بیمار تکیه دارد.
عادات بیمار
اینکه ارتودنسی چقدر طول میکشد، به یکسری عادات مضرِ احتمالی هم بستگی دارد. در تمام گروه‌های سنی، عاداتی مانند مکیدن انگشت شست، جویدن ناخن یا فشار دادن زبان می‌تواند تاثیر ارتودنسی را عملا خنثی کند. این عادات باید کنترل شوند تا اثربخشی درمان بیشتر شود و مدت زمان آن کاهش یابد.
سلامت و بهداشت دهان
هنگام استفاده از بریس‌ها، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به نحو صحیح بسیار مهم است؛ چرا که مشکلاتی مانند پوسیدگی، تارتار دندان و … مدت زمان صاف شدن دندانها در ارتودنسی را افزایش می‌دهد.
همچنین، گاهی به دلیل رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، در همان ابتدای کار، متخصص متوجه مشکلات دندان و لثه میشود که درمان آنها خود بخشی از پروسه ارتودنسی به حساب می‌آید. چنین مواردی هم دوره کلی درمان را طولانی‌تر می‌کنند.
آیا کشیدن دندان روی مدت زمان ارتودنسی موثر است؟
اگر پس از معاینه ارتودنتیست، مشخص شود که لازم است یک عدد یا چندتا از دندان‌های بیمار کشیده شود، طول درمان ارتودنسی کاهش می‌یابد و دیگر نیازی به زمان گذاشتن برای اصلاح آن دندانها نیست. البته تمامی این مراحل باید با بررسی کامل متخصص انجام شود، که تا حد ممکن دندان‌های سالم فرد حفظ شوند.
پروسه کشیدن دندانها و سپس نصب دستگاه ارتودنسی زمان چندانی نمی‌برد. کشیدن دندانها طی یک یا دو جلسه تمام میشود، و نصب براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی هم در یک جلسه چندساعته به پایان میرسد.
آیا مهارت متخصص روی مدت زمان صاف شدن دندانها در ارتودنسی موثر است؟
قطعا بله. ارتودنتیست‌ها از طریق میزان تحصیلات و دوره‌های گذرانده‌شده، سال‌های فعالیت و تجربه، برنامه‌ریزی درمان، ارائه متدهای درمانی و مراقبت‌های تکمیلی تحت آخرین استانداردها، استفاده از مواد، ابزارها و دستگاه‌ها با سطح کیفی بالا و … تاثیری اساسی روی اینکه ارتودنسی چقدر طول میکشد دارند.
مدت زمان استفاده از کش ارتودنسی چقدر است؟
کش‌های ارتودنسی یا الاستیک‌های از ابزارهای کاربردی برای کاهش طول درمان هستند. در واقع نوع الاستیک استفاده‌شده و دفعات مراجعه به ارتودنتیست برای سفت کردن و چسباندن مجدد می‌تواند روی طول مدت درمان تاثیر بگذارد. اهمیت پوشیدن مداوم آنها هم بدیهی‌ست، چون کلیدِ دستیابی سریع به نتایج مطلوب هستند.
متخصص بعد از معاینه، عکسبرداری و تشخیص صحیح نوع ناهنجاری و متد درمانی، مناسب‌ترین نوع کش با تعداد مشخص را تجویز می‌کند. به همین دلیل مدت زمان استفاده از کش ارتودنسی به نوع مشکل و شدت آن بستگی دارد؛ و توسط ارتودنتیست و طی پروسه درمان مشخص میشود. این کش‌ها با افزایش فشار باعث صاف شدن دندانها در مدت زمان کمتری می‌شوند.
توجه! تعداد کش‌های لازم نباید از حد تجویز متخصص بیشتر شود، چون به مرور زمان باعث مشکلات فک و دهان میشود.
آیا ارتودنسی در زمان کوتاه امکان پذیر است؟
کوتاه‌ترین زمان ارتودنسی حدودا ۶ ماه است (مثلا برای برخی کودکان و کسانی که ناهنجاری‌های خفیف دارند، البته با توجه به روش درمان). در مورد ارتودنسی در زمان کوتاه حتما باید با متخصص خود مشورت کنید؛ چون در بیشتر موارد، روش‌های سریع‌تر می‌تواند به شدت شما را دچار چالش و خسارت کند.
عوارض ارتودنسی دندان در زمان کوتاه
کاهش مدت زمان ارتودنسی در نگاه اول یک مزیت محسوب میشود، اما کیفیت درمان و نتیجه نهایی بارها از طول درمان مهم‌تر است. گاهی اوقات اصرار برای ارتودنسی در زمان کوتاه، باعث چنین عوارضی میشود:
- جواب نگرفتن و کامل نشدن درمان ارتودنسی
- آسیب به فک و دندانها
راه‌های کاهش طول درمان ارتودنسی
بعضی از فعالیت‌های که می‌توانید برای تسریع درمان ارتودنسی انجام دهید عبارت‌اند از:
- اجتناب از غذاهای سفت، چسبنده و بسیار ترد مانند ته‌دیگ، نان خشک، کارامل، شکلات، تافی و … که می توانند باعث شل شدن یا شکستن براکت‌ها یا سیم‌های ارتودنسی شوند. چنین اتفاقاتی روند درمان را مختل کرده و نهایتا آن را طولانی‌تر می‌کنند؛ در این شرایط، به جای اجرای گام‌های بعدی درمان باید برای تعمیر و تنظیم مجدد دستگاه به ارتودنتیست مراجعه کنید.
- طبق دستور العمل متخصص از دستگاه ارتودنسی استفاده و نگهداری کنید، از پرهیزهای غذایی گرفته تا نحوه تمیز کردن دندانها و اجزای بریس‌ها. ما برای مراجعه‌کنندگان مثال می‌زنیم که رعایت این نکات حین مدت زمان ارتودنسی مانند غلتاندن سنگ به بالای کوه است؛ شما نمی‌توانید پیش از رسیدن به قله توقف کنید، چون باید از اول شروع کنید.
- حتما در تمام ویزیت‌های تعیین‌شده به مطب ارتودنتیست مراجعه کنید تا درمان روند خود را بدون کوچک‌ترین وقفه طی کند. متخصص باید سیم‌ها را به طور مرتب سفت کند تا دندانها همچنان به سمت موقعیت صحیح‌شان حرکت کنند. در مورد الاینرهای شفاف هم، باید طبق برنامه تعویض شوند تا وقفه‌ای اتفاق نیفتد.
- به سلامت دهان و دندان‌تان توجه کنید. عدم رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان می‌تواند علاوه بر ایجاد سایر مشکلات، باعث شود کار کردن روی بریس‌ها به خاطر التهاب یا تورم در لثه‌ها دشوار شود.
مدت زمان استفاده از نگهدارنده های ارتودنسی
میزان استفاده هر بیمار از نگهدارنده (پس از پایان درمان) مستقیما به نظر ارتودنتیست او برمی‌گردد. معمولا از نگهدارندها برای ۶ تا ۱۸ ماه استفاده میشود، گاهی هم توصیه می‌شوند که به صورت دائمی پشت دندانها باقی بمانند.
برخی از ارتودنتیست‌ها استفاده نامحدود از نگهدارنده‌ها را توصیه می‌کنند، و گروهی دیگر توصیه می‌کنند که زمان استفاده از آن را به تدریج کاهش دهید.
اگر مشکل ارتودنسی شدیدی داشته باشید که درمان‌های پیچیده و گسترده را بطلبد، یا دندانها به طور قابل توجهی در طول درمان حرکت کنند، ممکن است نیاز داشته باشید برای مدت طولانی‌تر یا به طور نامحدود از ریتینرها استفاده کنید.
سوالات متداول
- ارتودنسی دندان چقدر طول میکشد؟
به طور میانگین، مدت زمان ارتودنسی برای کیس‌های رایج ۱ تا ۱.۵ سال است. برای موارد پیچیده‌تر این زمان به ۲.۵ تا ۳ سال میرسد, و کیس‌های خفیف‌تر ممکن است طی ۶ تا ۱۰ ماه برطرف شوند. زمان دقیق برای هر بیمار (و شرایط منحصربه‌فردش) تنها بعد از معاینه مشخص خواهد شد.
- طول درمان ارتودنسی به چه عواملی بستگی دارد؟
به طور خلاصه، سن بیمار، نوع دستگاه ارتودنسی انتخاب‌شده، نوع و شدت ناهنجاری، میزان همکاری بیمار، وجود عادات مضر در بیمار و سلامت و بهداشت دهان، روی طول درمان ارتودنسی موثر هستند.
- آیا ممکن است ارتودنسی بیشتر از ۲ سال طول بکشد؟
بله. درمان حدود ۱۰٪ از بیماران بیشتر از ۲ سال زمان می‌برد.
- آیا کشیدن دندان ها بر مدت زمان ارتودنسی تاثیر دارد؟
بله. کشیدن دندانها باعث میشود تعداد دندانها کمتر شده و فضا برای دندانها باز شود، که نهایتا کمک می‌کند تا مدت زمان ارتودنسی کاهش یابد.
- قالب گیری ارتودنسی چقدر طول میکشد؟
قالب گیری با خمیر مخصوص چنددقیقه بیشتر زمان نمی‌برد. زمان اصلی برای قالب‌گیری بین ۳ تا ۵ دقیقه، و کل فرآیند تقریبا ۱۵ دقیقه طول میکشد.
- جلسه اول ارتودنسی چقدر طول میکشد؟
جلسه اول ارتودنسی (برای قرار دادن بریس‌ها) معمولا بین ۱ تا حداکثر ۲ ساعت طول میکشد. ارتودنتیست ابتدا دندانها را تمیز و خشک می‌کند، و سپس براکت‌ها را با چسب مخصوص روی دندانها می‌چسباند. سپس سیم‌های کمانی بین براکت‌ها قرار می‌گیرند، و با کمک الاستیک‌ها در جای خود محکم می‌شوند.
فیت کردن الاینرها اما حدود ۱۰ دقیقه زمان می‌برد.
- جلسه دوم ارتودنسی چقدر طول میکشد؟
ویزیت‌های معمول برای تنظیم دستگاه چیزی تقریبا ۲۰ دقیقه طول میکشد؛ مگر اینکه دستگاه دچار آسیب و یا مشکل شده باشد.
برای اینکه دقیقا بدانید ارتودنسی دندان چقدر طول میکشد، باید به متخصص مراجعه کنید و معاینه شوید. اما به طور کلی، بازه درمان از سن شما، نوع و شدت ناهنجاری دندانها، میزان همکاری‌تان با متخصص و چندفاکتور دیگر تاثیر می‌پذیرد.
جهت ویزیت نزد «دکتر سعید قریشی» (رتبه اول بورد تخصصی ارتودنسی ایران و بورد تخصصی از کانادا) و تخمین هزینه ارتودنسی می‌توانید همین‌جا از نزدیک‌ترین کلینیک/مطب ایشان در تهران و همچنین قم وقت بگیرید. روی «دریافت رایگان نوبت» بزنید و اطلاعات لازم را وارد کنید.
