مصرف الکل تنها بر سلامت کبد و مغز تاثیر نمی‌گذارد، بلکه دهان و دندان نیز از نخستین بخش‌هایی هستند که در معرض آسیب‌های ناشی از آن قرار می‌گیرند. اگر تحت درمان ارتودنسی باشید، این تاثیر می‌تواند جدی‌تر و حتی مخرب‌تر باشد. تاثیر الکل بر ارتودنسی موضوعی است که بسیاری از بیماران آن را نادیده می‌گیرند، در حالی که نوشیدن الکل می‌تواند به سیم‌ها و براکت‌ها آسیب برساند یا نتیجه درمان را به تعویق بیندازد.
در این مقاله به‌طور دقیق توضیح می‌دهیم که ضرر الکل بر ارتودنسی چیست و چه عواقبی به دنبال دارد. همچنین مراقبت‌های ضروری برای حفظ سلامت بریس‌ها و دندان‌ها بعد از نوشیدن الکل را بررسی می‌کنیم. تا پایان همراه ما باشید.
آیا نوشیدن الکل با ارتودنسی ضرر دارد؟
نوشیدن الکل در دوران ارتودنسی دندان می‌تواند سلامت دهان و روند درمان را تحت تاثیر قرار دهد. الکل به عنوان یک ماده اسیدی و خشک‌کننده، باعث کاهش ترشح بزاق و افزایش خشکی دهان می‌شود، عاملی که محیط را برای رشد باکتری‌ها و پوسیدگی دندان‌ها مناسب‌تر می‌کند. این موضوع به‌ویژه برای افرادی که براکت یا پلاک ارتودنسی دارند اهمیت بیشتری دارد، زیرا تمیز نگه‌داشتن دندان‌ها در حضور تجهیزات ارتودنسی سخت‌تر است.
همچنین برخی نوشیدنی‌های الکلی دارای رنگدانه‌هایی هستند که می‌توانند باعث تغییر رنگ الاستیک‌های ارتودنسی یا پلاک‌های شفاف شوند. به‌طور کلی، تاثیر الکل بر ارتودنسی تنها به سطح دندان محدود نمی‌شود، بلکه می‌تواند روند حرکت دندان‌ها و پاسخ بدن به نیروهای ارتودنسی را نیز مختل کند. بنابراین توصیه می‌شود از مصرف آن خودداری کنید یا در صورت مصرف، مراقبت‌های لازم را جدی بگیرید.
مضرات مشروبات الکلی برای بریس ارتودنسی
هنگامی که برای اصلاح بی‌نظمی دندان‌ها یا درمان ناهنجاری‌های فکی به بهترین متخصص ارتودنسی مراجعه می‌کنید، معمولا توصیه می‌شود که در طول درمان از مصرف نوشیدنی‌های الکلی خودداری کنید. دلیل این توصیه، ترکیبات اسیدی، قندی و رنگی موجود در مشروبات الکلی است که نه‌تنها با سلامت دندان‌ها و لثه‌ها در تضاد هستند، بلکه می‌توانند عملکرد و دوام تجهیزات ارتودنسی را نیز تحت تاثیر قرار دهند. آسیب به مینای دندان، تحریک لثه و تغییر رنگ براکت‌ها تنها بخشی از ضرر الکل بر ارتودنسی است. در ادامه، این موارد را بیشتر توضیح می‌دهیم.
تغییر رنگ دندان
مشروبات الکلی، به‌ویژه انواع تیره مانند شراب قرمز یا آبجوهای قوی، حاوی رنگدانه‌هایی هستند که به‌راحتی به سطح دندان و براکت‌ها می‌چسبند. این موضوع نه‌تنها باعث لکه‌دار شدن دندان می‌شوند، بلکه در حضور بریس، احتمال باقی ماندن رنگدانه‌ها روی دندان‌ها حتی پس از مسواک زدن نیز افزایش می‌یابد.
التهابات لثه
لثه‌ها بافت‌های نگهدارنده دندان‌ها هستند و سلامت آن‌ها نقش مهمی در موفقیت درمان ارتودنسی دارد. خاصیت اسیدی نوشیدنی الکی و تاثیری که مشروب بر کاهش بزاق و خشکی دهان دارد، می‌تواند تعادل باکتری‌های طبیعی و مفید دهان را به زده و باعث آسیب به لثه، التهاب و خونریزی این بافت شود. این مشکل حتی بدون ارتودنسی نیز رخ می‌دهد. اما وجود سیم‌ها و براکت‌های ارتودنسی تمیز کردن کامل نواحی بین دندانی را دشوارتر می‌کند که در صورت وجود التهاب لثه در ارتودنسی، مشکل تشدید خواهد شد.
استفاده مداوم از دهانشویههای مناسب مانند دهانشویه کلرهگزیدین می‌تواند تا حدودی کمک‌کننده باشد، اما بدون کنترل مصرف الکل، اثرگذاری آن محدود خواهد بود.
تحلیل مینای دندان
الکل به دلیل خاصیت اسیدی خود می‌تواند به مرور زمان باعث تحلیل و تضعیف مینای دندان شود. این اثر زمانی شدیدتر می‌شود که الکل با نوشیدنی‌های اسیدی دیگر مانند آبمیوه‌ها ترکیب شود. زیرا این ترکیب، اسید قوی‌تری ایجاد کرده و احتمال آسیب به بافت‌های عمقی‌تر، از جمله ریشه دندان را نیز افزایش می‌دهد.
در طول درمان ارتودنسی، سلامت ریشه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که حرکت کنترل‌شده دندان‌ها مستقیما به وضعیت و استحکام ریشه‌ها وابسته است. از سوی دیگر، تضعیف مینا در شرایطی که دندان تحت فشار براکت‌ها قرار دارد، می‌تواند خطر پوسیدگی، حساسیت و حتی درد را افزایش دهد. به همین دلیل، پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های الکلی و اسیدی در این دوره توصیه‌ای جدی و ضروری است.
تاثیر مخرب الکل بر ارتودنسی نامرئی
یکی از مزایای ارتودنسی نامرئی یا استفاده از پلاک‌های شفاف متحرک، قابلیت جدا کردن آن هنگام غذا خوردن یا نوشیدن است. این ویژگی به بیمار اجازه می‌دهد در صورت مصرف نوشیدنی‌های الکلی، الاینر را موقتا خارج کرده و پس از تمیز کردن دقیق دندان‌ها، مجددا آن را نصب کند. این کار از تماس مستقیم الکل با پلاک ارتودنسی و لکه‌دار شدن آن جلوگیری می‌کند، اما اما تاثیر الکل بر ارتودنسی، به‌ویژه بر سلامت دندان و لثه همچنان باقی است.
به بیان دیگر، اگرچه ارتودنسی نامرئی رعایت اصول بهداشت دهان را آسان‌تر می‌کند اما خطر خشکی دهان، التهاب لثه، تحلیل مینای دندان، ایجاد پلاک و پوسیدگی دندان همچنان وجود دارد. لذا حتی در ارتودنسی نامرئی نیز پرهیز از مصرف مشروبات الکلی همچنان یک توصیه مهم در مسیر حفظ سلامت دهان و موفقیت درمان است.
مراقبت های ارتودنسی پس از نوشیدن الکل
اگر نوشیدنی الکلی مصرف کرده‌اید، با انجام چند اقدام ساده می‌توانید تاثیر الکل بر ارتودنسی را کاهش داده و از آسیب بیشتر به دندان‌ها و لثه جلوگیری نمایید:
- شست‌وشوی دهان با آب فراوان: بلافاصله پس از مصرف الکل، دهان خود را با آب خنک بشویید تا اسید، قند و الکل باقی‌مانده کاهش یابد.
- استفاده از دهانشویه مخصوص ارتودنسی: دهانشویههای فاقد الکل مانند دهانشویه کلرهگزیدین به کاهش باکتری‌ها، پیشگیری از التهاب لثه و حفظ تعادل دهانی کمک می‌کنند.
- نوشیدن آب در فواصل زمانی کوتاه: مصرف مکرر آب در ساعات پس از نوشیدن الکل، به کاهش خشکی دهان و افزایش ترشح بزاق کمک می‌کند.
- مسواک زدن پس از ۳۰ دقیقه: به دلیل خاصیت اسیدی الکل، بهتر است تا نیم ساعت بعد از مصرف صبر کرده و سپس دندان‌ها را به‌خوبی مسواک بزنید.
- بررسی وضعیت الاینر یا بریس: اگر از ارتودنسی نامرئی استفاده می‌کنید، الاینر را بشویید و قبل از نصب مجدد از تمیزی کامل دندان‌ها مطمئن شوید.
این مراقبت‌ها جایگزین پرهیز از الکل نمی‌شوند، اما می‌توانند آسیب‌های احتمالی را تا حدی کنترل کنند.
همان‌طور که دیدیم، تاثیر الکل بر ارتودنسی تنها به تغییر رنگ دندان یا خشکی دهان محدود نمی‌شود، بلکه می‌تواند فرآیند درمان را مختل کرده و به دندان‌ها، لثه‌ها و تجهیزات ارتودنسی آسیب بزند. رعایت مراقبت‌های بهداشتی پس از نوشیدن الکل، تا حدی ضرر الکل بر ارتودنسی را کاهش می‌دهد، اما بهترین راه، پرهیز کامل از مصرف این نوع نوشیدنی‌ها است.
اگر به دنبال درمانی اصولی، ایمن و موثر هستید، برای مشاوره و شروع درمان با دکتر سعید قریشی، متخصص ارتودنسی با تجربه و خوش‌نام در تهران تماس بگیرید.
