عفونت لوزه یکی از بیماری شایع ناحیه گلو است که هم کودکان و هم بزرگسالان را درگیر می‌کند. اگر علائمی مانند گلودرد شدید، بلع سخت یا تورم در ناحیه گردن تجربه می‌کنید، ممکن است لوزه‌های شما دچار عفونت شده باشند. این بیماری اگرچه در بیشتر موارد به سادگی قابل درمان است، اما در صورت بی‌توجهی می‌تواند مشکلات جدی‌تری در پی داشته باشد.
در این مقاله به بررسی علل ابتلا به عفونت لوزه، علائم هشداردهنده و روش‌های درمان این بیماری می‌پردازیم و راهکارهای ساده برای پیشگیری از عفونت کردن لوزه را مرور می‌کنیم. اگر به دنبال کسب اطلاعات دقیق درباره بیماری لوزه‌های عفونت کرده هستید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
منظور از عفونت لوزه چیست؟
لوزه‌ها دو توده کوچک از بافت لنفاوی هستند که در دو طرف گلو قرار دارند و نقش مهمی در دفاع بدن در برابر میکروب‌ها دارند. این اندام‌های کوچک، گلبول‌های سفید را برای مقابله با میکروب‌هایی که از طریق دهان و بینی وارد بدن شده‌اند، تولید می‌کنند. اما گاهی همین سد دفاعی اولیه بدن دچار عفونت می‌شود. عفونت لوزه یکی از شایع‌ترین انواع بیماری های لوزه است و زمانی رخ می‌دهد که ویروس‌ها یا باکتری‌ها به بافت لوزه حمله کرده و باعث التهاب آن می‌شوند. در این حالت، لوزه‌ها ملتهب، قرمز و دردناک شده و علائمی مانند گلودرد، تب، بوی بد دهان و مشکل در بلع ظاهر می‌شوند.
عفونت در لوزه می‌تواند خفیف و گذرا باشد یا به شکل شدیدتری فرد را مبتلا کند، به طوری که نیاز به درمان دارویی یا حتی جراحی داشته باشد. بیماری عفونت کردن لوزه واگیردار است. لذا، شناخت دقیق این بیماری اولین گام برای درمان و پیشگیری موثر از آن است.
علائم عفونت لوزه
عفونت در لوزه ممکن است به‌صورت ناگهانی بروز کند یا با علائم خفیف ظاهر شده و به مرور شدت یابد. نشانه‌های بیماری عفونت کردن لوزه بسته به شدت بیماری و سن بیمار ممکن است متفاوت باشد، سایت Mayoclinic علائم عفونت لوزه را اینگونه توصیف می‌کند:
- لوزه‌های قرمز و متورم
- وجود لکه‌های سفید یا زرد روی لوزه‌ها
- گلو درد مداوم یا شدید
- بلع دشوار یا دردناک
- تب
- التهاب و حساس شدن غدد لنفاوی در گردن
- گرفتگی صدا یا صدای خشن
- بوی بد دهان
- درد شکمی
- درد یا سفتی گردن
- سردرد
در کودکان خردسالی که قادر به توصیف احساس خود نیستند، علائم عفونت و التهاب لوزه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آبریزش دهان به دلیل بلع دشوار یا دردناک
- امتناع از غذا خوردن (بی اشتهایی)
- بی‌قراری غیرمعمول
علت عفونت کردن لوزه چیست؟
اصلی‌ترین علت عفونت کردن لوزه‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌هایی هستند که وارد بافت لوزه شده و باعث التهاب آن می‌شوند. عفونت ویروسی لوزه معمولا علائم خفیف‌تری دارد اما عفونتی که در اثر حمله باکتری استرپتوکوک گروه A به لوزه‌ها ایجاد می‌شود با علائم شدیدتری همراه است. علاوه بر این، برخی عوامل زمینه‌ساز مانند آلرژی‌های مزمن، آلودگی هوا یا حتی تغذیه نامناسب می‌توانند مقاومت بدن در برابر عوامل بیماری‌زا را کاهش داده و ریسک ابتلا به این نوع عفونت را بالا ببرند.
مهمترین علل عفونی شدن لوزه‌ها شامل موارد زیر است:
- ویروس‌های تنفسی مانند ویروس‌های سرماخوردگی و آنفولانزا
- ویروس اپشتین بار (عامل مونونوکلئوز)
- باکتری‌های استرپتوکوکوس پیوژنز
- باکتری‌های استافیلوکوک اورئوس
- باکتری هموفیلوس آنفلوآنزا
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- تماس مستقیم با افراد مبتلا
- نفس کشیدن در فضای بسته‌ای که فرد بیمار در آنجا عطسه یا سرفه کرده است
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و رشد باکتری‌های مضر در دهان و گلو
- آسیب‌های مکانیکی، سوراخ شدن لوزه یا سابقه جراحی روی لوزه‌ها
- تنفس دهانی مداوم و خشکی گلو ناشی از آن
درمان عفونت لوزه در بزرگسالان
عفونت لوزه در بزرگسالان می‌تواند با شدت بیشتری بروز کند و گاهی نیاز به درمان‌های پیچیده‌تری داشته باشد. انتخاب روش درمان به نوع عفونت (ویروسی یا باکتریایی)، شدت علائم و وضعیت کلی سلامت فرد بستگی دارد. عفونت و التهاب لوزه اگر درمان نشود می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به سایر انواع بیماری های لوزه از قبیل سنگ لوزه شود. در ادامه، با روش‌های درمان عفونت لوزه در بزرگسالان آشنا می‌شوید.
- آنتی بیوتیک‌ها
- عمل جراحی
- مسکن‌های بدون نسخه برای کاهش درد
قویترین آنتی بیوتیک برای عفونت لوزه
در صورتی که پزشک نوع عفونت لوزه شما را باکتریایی تشخیص دهد، با توجه به شدت عفونت و شرایط بیمار، مصرف آنتی بیوتیک‌های زیر را برای درمان عفونت لوزه در بزرگسالان (و گاهی برای کودکان) تجویز می‌کند:
- پنی‌سیلین: اولین انتخاب برای برای درمان عفونت استرپتوکوکی لوزه
- آموکسی‌سیلن: نوعی پنی‌سیلین با جذب بهتر و طعم قابل‌تحمل‌تر برای مصرف خوراکی، قابل استفاده برای کودکان و بزرگسالان
- آزیترومایسین : مناسب برای بیمارانی که به پنی‌سیلین حساسیت دارند، دوره درمان کوتاه‌تر
- سفیکسیم: آنتی‌بیوتیک سفالوسپورینی نسل سوم، پوشش دادن طیف وسیعی از باکتری‌های مسبب بیماری عفونت لوزه، مناسب برای مواردی که به درمان‌های اولیه پاسخ نداده‌اند
- آموکسی‌کلاو: ترکیبی از آموکسی‌سیلین (آنتی‌بیوتیک پنی‌سیلینی) و کلاووالانیک اسید (مهارکننده آنزیم بتالاکتاماز)، پوشش دادن طیف وسیعی از باکتری‌ها و کاهش مقاومت آن‌ها
- کلیندامایسین: تجویز شده برای عفونت شدید یا عفونت‌های مقاوم به سایر آنتی‌بیوتیک‌ها
به یاد داشته باشید که مصرف آنتی‌بیوتیک بدون تجویز پزشک، می‌تواند منجر به مقاومت دارویی شود. لذا نوع و دوز دارو باید حتما توسط پزشک تعیین شود.
تخلیه عفونت لوزه با جراحی
در مورد عفونت شدید یا مزمن که به طور مکرر اتفاق می‌افتد و به درمان‌های دارویی پاسخ نمی‌دهد، پزشک ممکن است روش جراحی را پیشنهاد کند. یکی از روش‌های جراحی لوزه عفونت کرده، تخلیه چرک یا آبسه اطراف لوزه است. در این روش، جراح گوش و حلق و بینی، با ایجاد یک برش کوچک در بافت عفونتی، چرک جمع‌شده را تخلیه می‌کند تا التهاب کاهش یابد و روند بهبودی سریع‌تر طی شود.
پس از تخلیه عفونت لوزه با جراحی، درمان دارویی به منظور پیشگیری از عفونت‌های بعدی ادامه می‌یابد. در صورت تکرار مداوم عفونت، پزشک ممکن است جراحی برداشتن لوزه (تونسیلکتومی) را نیز توصیه کند که در آن جراح، لوزه‌های عفونت کرده یا بخشی از آن‌ها را برمی‌دارد تا محل عفونت به طور کامل از بین برود.
درمان خانگی عفونت لوزه در بزرگسالان
اگر عفونت در لوزه‌ها از نوع ویروسی باشد یا علائم خفیفی داشته باشد، می‌توان به کمک روش‌های خانگی و با استفاده از مواد طبیعی آن را کنترل کرد. روش‌های درمان خانگی عفونت لوزه در بزرگسالان برای کاهش درد و التهاب و تسریع روند بهبودی مفید هستند. موثرترین راهکارهای خانگی عبارتند از:
آب نمک
غرغره کردن با محلول آب گرم و نمک یکی از روش‌های ساده و موثر برای کاهش التهاب لوزه و پاکسازی گلو است. نمک با خاصیت ضدعفونی‌کنندگی خود به از بین بردن باکتری‌ها، کاهش تورم لوزه‌ها و تسکین درد گلو کمک می‌کند. نصف قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کرده و چند بار در روز غرغره کنید.
عسل طبیعی
عسل طبیعی خاصیت ضدباکتری و ضدالتهاب دارد و برای تسکین گلودرد ناشی از وجود عفونت در لوزه بسیار مفید است. یک قاشق عسل را با آب گرم یا دمنوش گیاهی مخلوط کرده و بنوشید. عسل به نرم شدن گلو و کاهش سرفه نیز کمک می‌کند. این ماده طبیعی پرخاصیت برای افراد مبتلا به دیابت مناسب نیست.
چای گیاهی (بابونه، آویشن، پونه)
گیاهان دارویی مانند بابونه، آویشن و پونه کوهی خواص ضدعفونی‌کننده و آرام‌بخش دارند. مصرف دمنوش برای عفونت لوزه می‌تواند التهاب لوزه را کاهش داده، گلو را مرطوب نگه دارد و سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. نوشیدن روزانه ۲ تا ۳ فنجان چای گیاهی توصیه می‌شود. البته برخی افراد ممکن است به عطر و بو یا ترکیبات گیاهان خاص حساسیت داشته باشند.
سوپ
مصرف غذاهای سبک و گرم مانند سوپ مرغ یا سبزیجات که به تقویت سیستم ایمنی، تسکین گلودرد و تامین آب بدن کمک می‌کنند، به عنوان یک روش درمان خانگی عفونت لوزه در بزرگسالان و کودکان شناخته می‌شود. سوپ راحت بلعیده می‌شود و مواد مغذی لازم برای مقابله با عفونت را نیز به بدن می‌‌رساند. از مصرف سوپ داغ، چرب، تند یا بسیار سرد در زمان ابتلا به عفونت کردن لوزه پرهیز کنید.
بخور برای رطوبت‌رسانی
خشکی هوا می‌تواند علائم لوزه عفونت کرده را تشدید کند. بخور دادن با آب گرم یا استفاده از دستگاه بخور در فضای اتاق کمک می‌کند تا خشکی گلو از بین رفته و سوزش و درد کاهش یابد. افزودن چند قطره روغن اوکالیپتوس یا نعناع به بخور می‌تواند اثر آرام‌بخش بیشتری ایجاد کند.
درمان قطعی عفونت لوزه
برای درمان قطعی عفونت لوزه راهکارهای زیر توصیه می‌شود:
- درمان های دارویی با آنتی بیوتیک
- استروئیدها
- داروهای مسکن ضد درد و ضد تب
- دمنوش های گیاهی مناسب
- تخلیه عفونت و یا برداشتن لوزه
راه‌های پیشگیری از ابتلا به عفونت لوزه
پیشگیری از عفونت کردن لوزه، به‌ویژه در افرادی که سابقه ابتلا به این بیماری را دارند، بسیار مهم است.. با رعایت چند نکته ساده احتمال بروز این بیماری را کاهش دهید:
- بهداشت فردی، مسواک زدن منظم، استفاده از دهان‌شویه و تمیز نگه‌داشتن فضای دهان، شستشوی مرتب دست‌ها با آب و صابون به‌ویژه پس از تماس با سطوح عمومی یا قبل از غذا خوردن
- تقویت سیستم ایمنی: داشتن تغذیه سالم، مصرف ویتامین‌هایی مانند C و D، خواب کافی، ورزش کردن و مدیریت استرس
- دوری از افراد مبتلا: عدم استفاده مشترک از وسایل شخصی مانند لیوان، قاشق و حوله
سوالات متداول در مورد عفونت لوزه
در ادامه به پرتکرارترین سوالات شما در مورد عفونت کردن لوزه پاسخ می‌دهیم.
برای درمان فوری عفونت لوزه چه قرصی خوبه؟
مصرف دارو برای درمان فوری عفونت در لوزه باید تحت نظر پزشک باشد. به طور کلی، مصرف قرص پنی‌سیلین خوراکی، سفادروکسیل، سفرادین، دوریسف، رانیکلور و ولوسف در یک دوره ۱۰ روزه می‌تواند لوزه‌های عفونت کرده را درمان کند.
آیا عفونت کردن لوزه از علائم کرونا است؟
خیر، وجود عفونت در لوزه‌ها از علائم ابتلا به ویروس کرونا نیست. نشانه‌های اصلی این بیماری شامل تب و لرز، سرفه خشک، خستگی و ضعف، دشواری در تنفس و از دست دادن حس چشایی و بویایی هستند.
آیا عفونت لوزه خطرناک است؟
در اغلب موارد خیر. اما اگر عفونت (به ویژه عفونت باکتریایی) درمان نشود می‌تواند منجر به آبسه، تب روماتیسمی یا گسترش عفونت به سایر قسمت‌های بدن شود.
عفونت کردن لوزه چند روز طول می‌کشد تا بهبود یابد؟
معمولا بین ۳ تا ۷ روز، گاهی ممکن است طولانی‌تر هم شود. اگر عفونت باکتریایی باشد و بیمار آنتی‌بیوتیک مصرف کند، علائم طی ۲ تا ۳ روز فروکش می‌کنند.
بهترین چرک‌خشک‌کن برای درمان سریع عفونت لوزه چیست؟
برای درمان سریع عفونت لوزه، معمولا پزشک آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند پنی‌سیلین یا آموکسی‌سیلین تجویز می‌کند. در صورت حساسیت به این داروها، آزیترومایسین نیز یک گزینه قوی است.
عفونت لوزه، اگرچه در ظاهر یک مشکل ساده گلو به نظر می‌رسد، اما در صورت بی‌توجهی می‌تواند زمینه‌ساز درد، ناراحتی و حتی عوارض جدی‌تر شود. شناخت علائم، آگاهی از روش‌های درمان و رعایت نکات پیشگیرانه، نقش کلیدی در کنترل این عارضه دارند. چه از درمان‌های خانگی استفاده شود، چه مصرف دارو یا جراحی لازم باشد، تصمیم‌گیری آگاهانه و به‌موقع مسیر درمان را هموار می‌کند. با مراقبت مستمر از سلامت گلو و تقویت سیستم ایمنی، می‌توان از بازگشت مکرر عفونت جلوگیری کرد و کیفیت زندگی را حفظ نمود.
