آیا عفونت دندان حین ارتودنسی امکان پذیر است؟ بله، زیرا طول درمان ارتودنسی معمولاً بلند مدت است و گاهی تا دو سال یا بیشتر ادامه دارد. در این مدت، حتی اگر دندان‌ها پیش از شروع درمان کاملاً سالم باشند، باز هم ممکن است دچار پوسیدگی یا عفونت شوند.
به همین دلیل لازم است بیماران اطلاعات دقیقی درباره دلایل ایجاد عفونت دندان هنگام ارتودنسی، روش‌های پیشگیری و نحوه درمان آن داشته باشند. برای کسب این اطلاعات، با ما همراه شوید.
عفونت دندان حین ارتودنسی چگونه ایجاد می‌شود؟
در طول درمان، دندان‌ها به کمک براکت و سیم ارتودنسی به آرامی حرکت داده می‌شوند تا در موقعیت درست قرار بگیرند. اما همین وسایل باعث می‌شوند تمیز کردن دندان‌ها سخت‌تر شود و در نتیجه، احتمال تجمع باکتری و بروز عفونت دندان یا لثه افزایش پیدا کند.
در ادامه دلایل اصلی ایجاد عفونت دندان حین ارتودنسی را مرور می‌کنیم .
۱.تجمع پلاک و باکتری در اطراف براکت‌ها
براکت‌ها و سیم‌ها باعث می‌شوند بعضی نقاط دندان به‌خوبی تمیز نشوند. در این نواحی پلاک (لایه چسبناک باکتری‌ها) جمع می‌شود.
اگر پلاک به‌موقع تمیز نشود، به مرور باعث پوسیدگی دندان و التهاب لثه می‌شود، که در نهایت ممکن است به عفونت دندانی یا لثه‌ای تبدیل شود.
۲.تغییر میکروب‌های طبیعی دهان
بعد از شروع درمان ارتودنسی، تعادل باکتری‌های دهان تغییر می‌کند. تعداد باکتری‌های مضر افزایش پیدا می‌کند و باکتری‌های مفید کمتر می‌شوند. این تغییر باعث می‌شود دهان بیشتر مستعد پوسیدگی، التهاب لثه و آبسه‌های کوچک شود.
۳.تمیز نکردن درست دندان‌ها
در زمان ارتودنسی، تمیز کردن کامل دندان‌ها کمی دشوارتر می‌شود و بعضی بیماران ممکن است مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن را درست انجام ندهند. وقتی غذا و پلاک بین دندان‌ها و براکت‌ها باقی بماند، باکتری‌ها رشد کرده و در نهایت موجب پوسیدگی و عفونت می‌شوند.
مطلب مفید: نحوه استفاده از مسواک ارتودنسی
۴.فشار زیاد یا حرکت نادرست دندان
در ارتودنسی، اگر دندان‌ها با فشار بیش از حد یا سرعت زیاد حرکت داده شوند، ممکن است به ریشه دندان یا بافت اطراف آن آسیب برسد. این آسیب می‌تواند خون‌رسانی به دندان را مختل کند و در نتیجه زمینه عفونت دندان حین ارتودنسی فراهم شود. البته در درمان‌های استاندارد توسط بهترین متخصص ارتودنسی، این اتفاق بسیار نادر است.
۵.پوسیدگی‌های پنهان قبل از شروع درمان
گاهی دندانی که ظاهر سالمی دارد، در عمق خود پوسیدگی مخفی دارد. اگر قبل از شروع ارتودنسی بررسی و درمان نشود، این پوسیدگی در طول درمان پیشرفت کرده و ممکن است به عفونت یا آبسه منجر شود. به همین دلیل، انجام چکاپ و رادیوگرافی کامل قبل از شروع ارتودنسی بسیار ضروری است.
علائم بروز عفونت در حین ارتودنسی
یکی از مهم‌ترین نشانه‌های عفونت در زمان ارتودنسی، درد شدید و ناگهانی است. این درد ممکن است ابتدا خفیف باشد، اما به مرور شدت پیدا کند و حتی به فک، گوش یا گردن هم سرایت کند.
اگر در حال درمان ارتودنسی هستید و می‌خواهید بدانید عفونت دندان چه علائمی دارد، به نشانه‌های زیر توجه کنید.
- درد ضربان‌دار یا شدید هنگام جویدن غذا یا لمس دندان
- حساسیت زیاد به غذاها و نوشیدنی‌های داغ یا سرد
- احساس طعم یا بوی ناخوشایند در دهان
- تغییر رنگ لثه (به سمت قرمز تیره یا بنفش)
- خونریزی لثه‌ها هنگام مسواک زدن
- تورم در گونه یا اطراف دهان
- سختی در باز کردن دهان یا بلعیدن غذا
- بوی غیر طبیعی و بد دهان
- احساس تب یا خستگی عمومی بدن
در صورت مشاهده هرکدام از این علائم عفونت دندان حین ارتودنسی، باید در اولین فرصت به متخصص ارتودنسی یا دندان پزشک مراجعه کنید تا از پیشرفت عفونت و آسیب به سایر دندان‌ها جلوگیری شود.
جلوگیری از عفونت دندان حین ارتودنسی
ارتودنسی به خودی خود باعث عفونت دندان نمی‌شود. اما چون براکت‌ها و سیم‌ها تمیز کردن دندان‌ها را سخت‌تر می‌کنند، احتمال تجمع پلاک و در نتیجه پوسیدگی و عفونت بیشتر می‌شود.
برای اینکه از بروز عفونت جلوگیری کنید، این نکات ساده را حتما رعایت کنید.
- مسواک بزنید بعد از هر وعده غذایی
- نخ دندان و دهان‌شویه فراموش نشود
- از وسایل کمکی برای بهداشت دهان استفاده کنید
- غذاهای چسبناک و شیرین نخورید
- به‌طور منظم به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید
اما اگر در مرحله پیشگیری موفق به پیشگیری از عفونت دندان حین ارتودنسی نشدیم و به مرحله درمان رسیدیم، چیکار کنیم؟
درمان دندان عفونی با ارتودنسی
اگر در حین درمان ارتودنسی دندان دچار عفونت شود، باید سریع اقدام کنید تا از گسترش عفونت جلوگیری شود. در قدم اول، می‌توانید برای کاهش التهاب، دهان خود را با آب گرم و نمک شست‌وشو دهید و در صورت نیاز از مسکن ها برای عفونت دندان استفاده کنید تا درد کاهش یابد. سپس در سریع‌ترین زمان ممکن به دندان‌پزشک یا متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.
روند درمان عفونت دندان با داشتن ارتودنسی معمولاً شامل مراحل زیر است:
- بررسی و تشخیص دقیق عفونت: متخصص ارتودنسی یا دندان‌پزشک محل درد را بررسی کرده و برای تشخیص دقیق‌تر، تصویر رادیوگرافی از دندان تهیه می‌کند.
- تخلیه عفونت و کنترل التهاب: اگر چرک یا آبسه وجود داشته باشد، ابتدا با درناژ و تخلیه عفونت فشار کاهش می‌یابد و در صورت نیاز آنتی‌بیوتیک برای عفونت دندان شما تجویز می‌شود.
- درمان ریشه یا ترمیم دندان: در بیشتر موارد، برای از بین بردن عفونت کامل، باید عصب‌کشی انجام شود. اگر آسیب دندان شدید باشد، ممکن است نیاز به کشیدن دندان وجود داشته باشد.
- بررسی لثه و تنظیم درمان ارتودنسی: در صورت التهاب لثه یا عفونت اطراف بریس‌ها، ممکن است لازم باشد براکت‌ها موقتاً برداشته شوند تا بافت لثه بهبود یابد و پس از درمان، مجدداً دستگاه ارتودنسی نصب شود.
درمان عفونت دندان در حین ارتودنسی نیازمند همکاری بین متخصص ارتودنسی و دندان‌پزشک است تا هم عفونت کنترل شود و هم روند ارتودنسی بدون مشکل ادامه یابد.
سوالات متداول
آیا عفونت دندان بعد از ارتودنسی خودبه‌خود درمان می‌شود؟
خیر. هیچ نوع عفونت دندانی، چه در حین ارتودنسی و چه بعد از آن، به‌صورت خودبه‌خود درمان نمی‌شود. در صورت بی‌توجهی، ممکن است عفونت گسترش یافته و باعث درد، تب، التهاب و حتی انتشار عفونت به نواحی صورت و گردن شود.
آیا ممکن است دندان عصب‌کشی‌شده دچار عفونت شود؟
بله، در صورتی که بعد از عصب‌کشی مراقبت‌های لازم انجام نشود یا برای تعویض پانسمان و ترمیم نهایی دیر اقدام شود، احتمال بازگشت عفونت دندان حین ارتودنسی وجود دارد. در این حالت ممکن است لازم باشد عصب‌کشی مجدد انجام شود تا عفونت کاملاً برطرف گردد.
چه نوع ارتودنسی باعث عفونت دندان می‌شود؟
در واقع هیچ نوع ارتودنسی به‌خودی‌خود باعث عفونت دندان حین ارتودنسی نمی‌شود.
چه ارتودنسی ثابت انجام دهید، چه متحرک یا نامرئی، اگر به‌درستی و تحت نظر متخصص انجام شود، مشکلی ایجاد نمی‌کند.
عفونت معمولاً به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان، تجمع پلاک و پوسیدگی دندان یا عدم مراجعه منظم برای معاینه به‌وجود می‌آید، نه نوع ارتودنسی.
