ارتودنسی لینگوال یا ارتودنسی مخفی یکی از روشهای مناسب ارتودنسی برای کسانیست که دوست ندارند بریس‌ها روی دندان‌هایشان دیده شود.
براکت در ارتودنسی لینگوال عمدتاً شبیه به براکت های معمول است با این تفاوت که در پشت دندان‌ها قرار می‌گیرد، به این ترتیب اطرافیان متوجه نمی شوند بیمار تحت درمان ارتودنسی است. در ادامه، درباره انواع ارتودنسی لینگوال یا پنهانی، مزایا و مشکلات استفاده از این روش ارتودنسی و همچنین قیمت ارتودنسی لینگوال صحبت خواهیم کرد.
ارتودنسی لینگوال چیست؟
کلمه ی لینگوال (lingual) به معنی زبانی یا وابسته به دهان است. گاهاً به ارتودنسی لینگوال، ارتودنسی زبانی هم می‌گویند.
در واقع در ارتودنسی لینگوال ، براکت های ارتودنسی از پشت دندان چسبانده میشود و دید از جلو وجود ندارد؛ این درمان برای افرادی خاص که نمی خواهند در موقعیت‌های اجتماعی براکت ها دیده شوند، مورد استفاده است. به همین دلیل به این نوع ارتودنسی، ارتودنسی مخفی یا ارتودنسی پنهان هم می گویند.
علی رغم بهبود چشمگیری که ارتودنسی به دست می‌دهد، برخی به دلیل جلب توجه احتمالی و شرمساری از دیده شدن سیمها و بریس در شروع درمان، نسبت به درمان آن تردید دارند، ارتودنسی پشت‌دندانی راه حل مناسبی برای این افراد است.
در هر حال برای تعیین روش ارتودنسی مناسب باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد. زیبایی و رضایت حاصل از ارتودنسی، چه آشکار چه مخفی، ارزش آن را دارد تا سختی‌ها را به جان بخریم.
اگر تن به ارتودنسی نمی‌دهید، چون به نظرتان با پلاک و سیم کشی در دهان داشتن مایه تمسخر اطرافیان می‌شوید، ارتودنسی پنهان نقطه پایانی را بر نگرانی‌های شما خواهد گذاشت چون به صورت یک ارتودنسی نامرئی در پشت دندان نصب می شود.
مزایای ارتودنسی پشت دندانی
آشنایی با مزایا ارتودنسی لینگوال به شما کمک می‌کند که در انتخاب نوع دستگاه ارتودنسی تصمیم آگاهانه‌تری بگیرید و نتیجه مطلوب و دلخواه خود برسید. بارزترین مزایای ارتودنسی پشت دندانی عبات است از:
مخفی بودن
مزیت اصلی ارتودنسی پست دندانی مخفی و نامرئی بودن آن است. حتی اگر فردی با دقت و نگاه موشکافانه داخل دهان شما را نگاه کند به سختی متوجه وجود بریس در پشت دندان‌ها میشود. این ویژگی مخفی بودن ارتودنسی لینگوال باعث شده فلزی یا سرامیکی بودن بریس‌ها دیگر اهمیتی نداشته باشد. بنابراین هر فرد با هر موقعیت اجتماعی می‌تواند بدون نگرانی از معلوم بودن براکت‌های ارتودنسی، برای اصلاح وضعیت دندانهای خود اقدام کند.
ثابت بودن
برای افرادی که به معلوم بودن بریسهای ارتودنسی اهمیت زیادی می‌دهند، گزینه‌های دیگر ارتودنسی نامرئی مانند پلاک‌های شفاف ارتودنسی متحرک نیز وجود دارد. اما مزیت ارتودنسی لینگوال نسبت به ارتودنسی اینویزیلاین، ثابت بودن بریس‌ها است. این روش با فشار ملایم و مداومی که به دندان‌ها وارد می‌کند، عملکرد بهتر و نتیجه مطلوب‌تری را به همراه دارد.
درمان ناهنجاری‌های شدید دندانی
ارتودنسی لینگوال همانند سایر دستگاه‌های ارتودنسی ثابت می‌تواند انواع ناهنجاری‌های دندان از قبیل فاصله بین دندانی، ازدحام و کج بودن شدید دندان‌ها و حتی انواع مشکلات بایت مانند کراس بایت و آندربایت را به سادگی رفع نماید.
حفظ زیبایی ظاهری دندان
چنانچه بیمار در طول دوره درمان ارتودنسی بهداشت دهان و دندان‌ها را به خوبی رعایت نکند، احتمال تغییر رنگ، ساییدگی و ایجاد لکه روی دندان‌ها وجود دارد. در ارتودنسی لینگوال این تغییرات در پشت دندان ایجاد میشود. در نتیجه بیرون و ظاهر دندان سالم و سفید باقی می‌ماند.
غذا خوردن راحت‌تر
بریسهای ارتودنسی لینگوال در داخل دهان به لب‌ها و گونه برخورد نمی‌کند، از این رو غذا خوردن نسبت به سایر روشهای ارتودنسی ثابت برای فرد راحت‌تر است.
مشکلات ناشی از درمان با بریسهای لینگوال
بطورکلی، معایب ارتودنسی از پشت دندان عبارتند از:
- بسیاری از افراد می‌پرسند آیا سیستم لینگوال به زبان آسیب میزند؟ ممکن است بریسهای لینگوال زبان را تحریک کند و باعث حساسیت و درد آن شود. البته پوشاندن بریسهای دندانهای پایین با موم مانع از آسیب دیدن زبان میشود.
- برخی بیماران در گفتار و تلفظ واژه‌ها با مشکل روبرو میشوند ، البته بیمار پس از مدتی به بریسهای پشت دندان عادت می‌کند و به راحتی صحبت می‌کند.
- بزرگترین مشکل این است که عادت کردن به وجود بریسهای پشت دندان دشوار و زمان‌بر است.
- در مجموع هر دوره درمان ارتودنسی لینگوال زمان‌برتر از ارتودنسی معمولی است.
البته اهمیت این نقطه ضعف‌ها و میزان ناراحت کننده بودن آنها با توجه به پیشرفت‌های مستمر حاصل شده در زمینه طراحی سیستم‌های لینگوال روز به روز کمتر میشود و دیگر چندان مشکل آفرین نیستند.
افراد مناسب برای انجام ارتودنسی پشت دندانی
برای تشخیص اینکه این روش برای شما مناسب است یا خیر، باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. معمولا افرادی که به اوربایت یا همپوشانی عمودی عمقی مبتلا هستند، نمی‌توانند از این روش استفاده کنند؛ زیرا این روی هم بودن دندان‌ها فشار زیادی را به براکتها وارد می‌کنند. مهمترین گروه‌های هدف برای ارتودنسی پشت دندانی عبارتند از:
- بازیگران و مدل‌ها
- نوازندگان سازهای بادی
- افرادی که روابط اجتماعی گسترده‌ای دارند
- کسانی که ظاهر برایشان اهمیت زیادی دارد
- افرادی که سایز دندان آنها نسبتا بزرگ است
- افرادی که دارای ناهنجاری شدید نیستند
ارتودنسی از پشت دندان برای چه مشکلاتی قابل انجام نیست؟
در برخی از ناهنجاری‌ها و اختلالات دندانی، ممکن است ارتودنسی پنهان اثرگذاری مطلوبی نداشته و نتواند شما را به نتیجه‌ای که در نظر دارید برساند. به همین دلیل در ابتدا باید به صورت دقیق تحت معاینه ارتودنتیست قرار بگیرید و بر اساس تشخیص نهایی، در صورت ممکن از این روش استفاده کنید. گروه‌هایی که نمی‌توانند از این روش استفاده کنند، عبارتند از:
- افرادی که معمولا در معرض عفونت دندان و لثه قرار گرفته و این اتفاق به صورت مکرر برای آنها پیش می‌آید
- کسانی که دندانهای کوچک با سطح کم دارند؛ زیرا براکت‌های لینگوال بر روی دندان آنها جای نمی‌گیرد
- کودکان در سنین پایین به دلیل کم بودن سطح دندان‌ها
- به‌هم‌ریختگی‌ها و ناهنجاری‌های شدید دندانی که در آنها دندان‌ها بر روی هم قرار گرفته‌اند
- اوربایت شدید که همپوشانی فک در آن با شدت بالا رخ داده باشد
انواع براکت های پشت دندان
براکت پشت دندانی انواع مختلفی دارد. تصمیم گیری در مورد اینکه کدام نوع بریس با نیازها و خواسته‌های بیمار مطابقت بیشتری دارد، باید با مشورت بیمار و متخصص ارتودنسی انجام شود.
بریس پشت دندانی سفارشی
یکی از بزرگترین مزایای بریسهای لینگوال امکان سفارشی‌سازی کامل آنها برای درمان دندانهای هر فرد است. با کمک این بریس‌ها، متخصص ارتودنسی می‌تواند برنامه و طرح درمان مشخص و ویژه‌ای را به طور خاص برای رفع نیازهای هر بیمار در نظر بگیرد تا بیمار درمان سریع و موثری را تجربه کند. Incognito نمونه‌ای از برندهای سازنده بریس لینگوال سفارشی (Customized Lingual Braces) است که یک سطح عالی از سفارشی‌سازی را همراه با فناوری پیشرفته مانند براکتها و سیم‌های هوشمند ارائه می‌دهد.
بریسهای لینگوال براساس مدلسازی سه بعدی
با وجود محبوبیت روز افزون ارتودنسی پشت دندانی، برخی از برندها، فناوری‌های جدیدی مانند 3D Treatment Planning را برای تولید بریس لینگوال توسعه داده‌اند. این بریس‌ها براساس مدلسازی سه بعدی وضعیت دندانهای بیمار و برنامه درمانی ارائه شده توسط متخصص ارتودنسی به صورت بسیار دقیق و شخصی سازی شده برای هر فرد تولید میشوند. پس از تولید طرح، از ابزار‌های رباتیک برای تنظیم قسمت‌های مختلف بریس استفاده میشود که نتیجه آن درمان بسیار دقیق و موثر است. Suresmile و InBrace از جمله برندهای پیشرو در تولید این نوع براکت‌های پشت دندانی هستند.
بریس پشت دندانی خود تنظیم شونده
بریس خود تنظیم شونده (self-ligating) یکی از محبوب‌ترین انواع بریس پشت دندانی است. در این نوع براکتها نیازی به استفاده از کش برای نگه داشتن سیم ارتودنسی نیست و فشار کم و کنترل شده‌ای به دندان‌ها وارد میشود.بریسهای Harmony به دلیل درمان سریع و سفارشی سازی بریس‌ها با فناوری سلف لیگیت و رویکرد درمانی شخصی‌سازی شده یک گزینه محبوب هستند. این بریسهای فوق‌العاده همه‌کاره هستند و می‌توانند تقریبا تمامی مشکلات ارتودنسی را اصلاح کنند. (به نقل از tisserontorthodontics)
بریس لینگوال بدون لغزش (Non-Sliding)
برخی از انواع جدیدتر بریسهای لینگوال مدل Non-Sliding است که امکان حرکت مستقل دندان را فراهم می‌کند و سطح بیشتری از سفارشی‌سازی و درمان هدفمندتری را ارائه می‌دهد. شناخته شده‌ترین ارائه دهنده این نوع درمان Brius است. با Brius، نیازی به تنظیم بریس‌ها ندارید. به این معنی که می‌توانید در زمان مراجعه به متخصص ارتودنسی صرفه جویی کنید.
مراحل ارتودنسی لینگوال
در فرایند نصب ارتودنسی لینگوال، مهارت پزشک در مراحل ارتودنسی بسیار مهم است چون نصب بریس ها در پشت دندان سخت تر از جلوی دندان است. انجام این روش ارتودنسی توسط پزشک در مراحل زیر انجام می شود:
- بررسی کامل دندان ها توسط پزشک و انجام رادیوگرافی و قالب گیری از دندان
- ارسال قالب به لابراتوار تا براکت دقیقاً متناسب با وضعیت دندان‌ها و اندازه فک بیمار ساخته شود.
- پس از تهیه براکت بعد از حدود ۶ هفته، با استفاده از مواد مخصوص بریس‌ها را روی سطح داخلی دندان‌ها چسبانده می شود.
- پس از چسباندن براکتها به دندان‌ها و متصل کردن آنها به یکدیگر با سیم قوسی، زمانبندی طرح درمانی مشخص می شود تا بریس‌ها را در زمان‌های تعیین شده دستکاری و محکم شود.
- پس از اتمام درمان، نگهدارنده در اختیار بیماران قرار می گیرد تا نتیجه به دست آمده، حفظ شود.
در ارتودنسی داخلی، نیز مانند روشهای قدیمی‌تر، فشار ملایم اما مداومی بر دندان‌ها وارد میشود تا دندان‌ها به آهستگی به سمت موقعیت مناسب جابجا شوند.
مدت زمان درمان با ارتودنسی مخفی
نحوه عملکرد بریس های مخفی به صورت کلی شبیه به ارتودنسی ثابت است و مدت زمان ارتودنسی، مشابه روش های معمولی است. شدت ناهنجاری و تعداد دندان های درگیر در ارتودنسی نیز در این زمان تاثیر دارند. درمان با ارتودنسی لینگوال بسته به شدت به هم فشردگی دندان‌ها یا اختلال‌های فکی و دندانی موجود ۱۸ تا ۳۶ ماه طول می‌کشد.
برندهای براکت لینگوال
مدل های مختلف براکت های مورد استفاده این روش، در برند های مختلفی وجود دارند که برند مناسب با توجه به پیشنهاد متخصص ارتودنسی و ترجیح بیمار انتخاب میشود.
ساز و کار عملکرد تمام بریس‌ها، صرف نظر از شرکت سازنده آن، یکسان است و تفاوت تنها به طراحی و شیوه اتصال و محکم کردن بریس‌ها به پشت دندان مربوط میشود.
پرکاربردترین برندهای ارتودنسی لینگوال عبارت‌اند از:
- اینکاگنیتو
- آی بریسز
- این اویشن
- سیستم لینگوال سبک STb
- لبخند مطمئن لینگوال QT
مراقبت از بریسهای لینگوال
مانند تمام مراقبت های ارتودنسی در سایر روش ها، رعایت بهداشت دهان و دندان برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های لثه یا پوسیدگی دندان ضروری است؛ به این منظور باید اقدامات زیر انجام شود:
- حداقل دو بار در روز مسواک زدن
- استفاده از مسواک با الیاف گرد و نرم برای تمیز کردن خط لثه و دندان‌ها
- استفاده روزانه از نخ دندان یا مسواک بین دندانی (در صورت وجود فاصله بین دندانی) برای از بین بردن پلاک و ذرات غذای باقی مانده بین دندان‌ها
- استفاده از وسیله آبپاشی دهان برای بیرون راندن ذرات غذای گیر کرده در اطرف براکتها و دندان‌ها
- استفاده از دهانشویه‌های فلورایددار برای تقویت دندان‌ها
- پاکسازی تخصصی دندان‌ها هر ۶ ماه یک بار باید انجام شود.
انجام نکات گفته شده و عادت‌های روزانه مربوط به بهداشت دهان و دندان، مانند دو بار مسواک زدن در روز و استفاده از نخ دندان از تجمع پلاک‌ها و پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند.
آیا درمان با سیستم لینگوال در ایران امکان پذیر است؟
درمان با این سیستم نیازمند داشتن لابراتور بسیار قوی می باشد.
علی رغم اینکه چند لابراتور در ایران این کار را انجام می دهند، امکان انجام این درمان به شکل معمولی برای همه ی افراد به سادگی امکان پذیر نیست.
برعکس درمان با براکت از روی دندان ها در سیستم براکتی در پشت دندان کاملا باید با برنامه ریزی کامل از قبل انجام شود و امکان خم کردن سیم ها در مطب برای انجام حرکات دندانی بسیار محدود می باشد.
بریس لینگوال فک پایین بدون لابراتور
در مواردی که بهم ریختگی دندان های پایین وجود داشته باشد، می توان بدون کمک لابراتور و با کار در کلینیک از این روش درمانی در درمان بیماران استفاده نمود. این روش به راحتی قابل انجام است و در مطب ما برای بیماران با بهم ریختگی دندان های پایین مورد استفاده می باشد.
هزینه ارتودنسی لینگوال
هزینه ارتودنسی پشت‌دندانی یکی از مهمترین سؤالاتی که در ادامه این مطلب میخواهیم درباره آن صحبت کنیم. به صورت کلی می‌دانیم که ارتودنسی دندان یکی از گران‌قیمت‌ترین روشهای درمانی محسوب میشود که شما باید هزینه نسبتا بالایی را برای داشتن دندانهای یک دست و منظم پرداخت کنید. در روند اجرای ارتودنسی لینگوال، براکت ها باید از پشت دندان نصب شوند که سختی‌های مخصوص به خود را به همراه دارد.
از این رو باید گفت که این روش هزینه‌ای به مراتب بالاتر از ارتودنسی معمولی دندان دارد. اگر تمایل دارید که از این روش درمانی برای از بین بردن ناهنجاری‌های دندانهای خود استفاده کنید، باید حدود ۲ تا ۳ برابر هزینه ارتودنسی با براکت از روی دندان را پرداخت کنید.
سؤالات متداول
تفاوت ارتودنسی مخفی و معمولی چیست؟
اصلی‌ترین تفاوت موجود در میان این دو روش ارتودنسی، در نحوه نصب براکت ها بوده که در روش معمولی از روی دندان و در روش لینگوال از پشت دندان اجرا میشود.
آیا نصب براکت پشت دندان سخت است؟
به دلیل سخت‌تر بودن دسترسی به ناحیه پشت دندان‌ها و استفاده از تجهیزات خاص در این فرایند، اجرای این مدل ارتودنسی به مراتب سخت‌تر از روش معمولی خواهد بود.
چرا ارتودنسی پنهان گران‌تر از ارتودنسی فلزی معمولی است؟
در این حالت بریس ها به صورت سفارشی بعد از قالب‌گیری تهیه شده و نصب آنها سخت‌تر از روش معمولی بوده، از این رو هزینه بیشتری نسبت به روش معمولی به همراه دارند.
آیا طول درمان ارتودنسی از پشت دندان با ارتودنسی معمولی فرق دارد؟
در روش لینگوال مدت زمان درمان و جابه‌جایی دندان‌ها تا حدی طولانی‌تر از روش معمولی خواهد بود.
تأثیر ارتودنسی زبانی روی گفتار تا چه مدت ادامه دارد؟
تا چند هفته بعد از نصب براکت‌های ارتودنسی به این روش ممکن است در ادای برخی از کلمات با مشکل روبه‌رو شوید که این حالت به مرور زمان از بین رفته و تکلم شما به حالت عادی بازمی‌گردد.
آیا غذا خوردن با ارتودنسی داخل دندانی سخت است؟
در طول درمان این روش ارتودنسی باید از گاز زدن هرگونه خوراکی سفت و جویدنی دوری کنید، چون می‌تواند باعث شکسته شدن براکتها شود.
سعی کردیم در این مقاله اطلاعات کلی از ویژگی‌های ارتودنسی لینگوال به شما ارائه دهیم. این نوع ارتودنسی، همانطور که گفتیم به “ارتودنسی زبانی”، “ارتودنسی مخفی” یا “ارتودنسی پشت دندانی” نیز شناخته میشود. بریس های این نوع ارتودنسی، سفارشی ساخته شده و نصب آنها مشکل‌تر از نصب بریس های معمولی است. بنابراین طبیعیست که قیمت ارتودنسی لینگوال بیشتر از هزینه ارتودنسی رایج ثابت باشد.
مطالب مرتبط
ارتودنسی نامرئی چیست؟ (راهنمای کامل و قیمت ارتودنسی شفاف)
همه چیز درباره سیم کشی دندان
وسیع کننده کام چیست؟ انواع و کاربرد پالاتال اکسپندر
ریتینر ارتودنسی چیست؟ آشنایی با انواع نگهدارنده ارتودنسی
همه چیز درمورد ارتودنسی تیکه ای یا چند دندان
بهترین نوع ارتودنسی دندان (برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان)