عفونت لثه یکی از مشکلات شایع دندان‌پزشکی است که می‌تواند عوارض جدی بر سلامت دهان و بدن داشته باشد. این نوع عفونت که ناشی از تجمع باکتری‌ها و پلاک دندانی هستند، می‌تواند منجر به التهاب و خونریزی لثه و در مراحل پیشرفته‌تر به از دست دادن دندان‌ها شود.
در این مقاله، به بررسی علل، علائم و روش‌های خانگی و پزشکی درمان عفونت لثه خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا با شناخت بهتر این بیماری، سلامت دهان و دندان خود را تضمین کنید.
عفونت لثه چیست؟
عفونت لثه، که به عنوان بیماری پریودنتال نیز شناخته میشود، یک عارضه التهابی است که به بافت‌های نرم و حمایت‌کننده دندان‌ها آسیب می‌زند. این عفونت معمولا به دلیل تجمع پلاک دندانی (شامل باکتری‌ها و بقایای غذایی) ایجاد میشود. در مراحل ابتدایی، عفونت کردن لثه به التهاب لثه (ژنژیویت) منجر میشود که با علائمی مانند قرمزی، تورم و خونریزی لثه‌ها هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان همراه است.
اگر این وضعیت درمان نشود، می‌تواند به بیماری پریودنتیت پیشرفته تبدیل شود که با تحلیل لثه و تخریب استخوان فک، ممکن است فرد دندان خود را از دست بدهد.
می‌توانید یک نمونه عکس عفونت لثه را اینجا مشاهده کنید:
دلایل عفونت کردن لثه
پلاک دندانی که هر روز برداشته نشود، به تدریج سفت شده و جرم دندان را تشکیل می‌دهد. تجمع جرم می‌تواند منجر به بیماری لثه شود. فقط جرمگیری حرفه‌ای توسط دندانپزشک یا متخصص بهداشت دهان و دندان می‌تواند جرم را از بین ببرد. عوامل خطر متعددی برای بیماری لثه وجود دارد، اما سیگار کشیدن مهم‌ترین آنهاست. سیگار کشیدن همچنین می‌تواند موفقیت درمان بیماری لثه را کاهش دهد. (به نقل از NIH)
سایر عوامل دلایل عفونت کردن لثه شامل موارد زیر است:
- بی توجهی به بهداشت دهان و دندان‌ها
- تجمع پلاک باکتریایی روی سطح دندان و خط لثه
- تغییرات هورمونی در خانم‌ها (به ویژه در زمان بارداری)
- بیماری‌های خاص مانند دیابت یا ایدز و داروهای آن‌ها
- ژنتیک
- ضعف سیستم ایمنی
- بی نظمی و نامرتبی دندان‌ها
- ترمیم ناقص دندان
- استفاده از دندان مصنوعی نامناسب
- تغذیه ناسالم
- استرس و اضطراب
علائم عفونت لثه
- تورم و قرمزی لثه
- تغییر رنگ لثه (برای آشنایی با علت تغییر رنگ لثه این مقاله را مطالعه کنید.)
- خونریزی لثه به ویژه هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان
- احساس طعم ناخوشایند در دهان
- بوی بد دهان
- ایجاد کیسه‌های چرکی روی لثه و اطراف دندان‌ها
- عقب‌نشینی یا تحلیل لثه
- ترشحات چرکی از ناحیه لثه
- تغییر در نحوه قرارگیری دندان‌ها
- لق شدن دندان
- درد لثه و دندان
- احساس خستگی
- تب
بیماری لثه عفونتی معمولا مربوط به بزرگسالان است اما گاهی کودکان نیز به آن مبتلا می‌شوند. علت اصلی عفونت لثه در کودکان تجمع پلاک روی دندان‌ها است که با ورم و التهاب لثه خود را نشان می‌دهد.
درمان عفونت لثه در خانه
با کمک برخی روش‌های خانگی می‌تواند لثه عفونت کرده را تا حدی کنترل و درمان کرد. درمان عفونت لثه در خانه که شامل تغییر در عادات بهداشتی دهان، استفاده از مواد طبیعی و رعایت رژیم غذایی مناسب است، تنها موجب کاهش التهاب و تسکین علائم عفونت لثه میشود. لذا بهترین راهکار، مراجعه به دندانپزشک برای تشخیص و اقدام درمانی مناسب است.
چای سبز
چای سبز حاوی ترکیباتی است رشد باکتری‌های عامل عفونتی شدن لثه را محدود کرده به کاهش التهاب کمک می‌کنند. در واقع نوشیدن چای سبز با پاسخ التهابی سیستم ایمنی بدن به باکتری‌های موجود در دهان مقابله می‌کند و از این طریق منجر به کاهش آسیب لثه‌ها و حمایت از استخوان فک میشود.
چای سبز یک انتخاب مناسب برای کسانی است که می‌پرسند برای عفونت لثه چی بخوریم؟
پراکسید هیدروژن
هیدروژن پراکسید یا آب اکسیژنه یک ترکیب عالی برای تسکین تحریکات خفیف دهان، از بین بردن باکتری‌ها و پیشگیری از عفونت‌های پوستی ناشی از بریدگی‌ها و خراش‌های جزئی است. برای درمان عفونت لثه در خانه کافی است محلول ۳ درصد هیدروژن پراکسید را از داروخانه تهیه کرده و بعد از رقیق کردن با ۵۰ درصد آب به صورت دهانشویه استفاده کنید.
آلوئه‌ورا
گیاه آلوئه ورا خاصیت ضد پلاک دارد و برای کاهش خونریزی و التهاب لثه مفید است. اگر عفونت کردن لثه باعث ایجاد زخم و التهاب در دهان شما شده است با استفاده از آلوئه ورا می‌توانید این عوارض را تسکین دهید.
مقداری ژل آلوئه ورا را به آرامی روی لثه‌ها ماساژ دهید یا آن را به صورت دهانشویه ۳۰ ثانیه در دهان‌تان بچرخانید و سپس تف کنید. توجه داشته باشید ژل آلوئه ورایی را تهیه و استفاده کنید که کاربرد پزشکی دارد و ۱۰۰ درصد خالص است.
خمیر دندان زرد چوبه
زردچوبه دارای ترکیب فعالی به نام کورکومین است که خاصیت ضد التهابی دارد. این ترکیب رشد باکتری‌هایی که در بروز بیماری‌های لثه نقش دارند را متوقف می‌کند. اگرچه افزودن زردچوبه به انواع غذاها راهی مناسب برای جذب کورکومین در بدن است اما شما می‌توانید برای اثر بخشی سریع‌تر مقداری پودر زردچوبه را با آب ترکیب کرده و آن را همانند خمیردندان روی دندان‌ها و لثه خود ماساژ دهید.
دهان شویه مریم گلی
دهانشویه مریم گلی یک ترکیب طبیعی فاقد الکل است که باکتری‌ها و پلاک دندان را کاهش داده و لثه ملتهب را التیام می‌بخشد.
برای تهیه دهانشویه مریم گلی در خانه، دو قاشق غذا خوری مریم گلی تازه یا یک قاشق چایخوری گیاه خشک را به دو فنجان آب جوش اضافه کنید و آن را روی حرارت ملایم قرار دهید تا ۱۰ دقیقه بجوشد. جوشانده به دست آمده را صاف کنید و اجازه دهید خنک شود. دهانشویه خود را در بطری نگهداری کرده و مقداری کمی از آن را دو بار در روز به مدت ۳۰ ثانیه غرغره کنید.
آب و نمک
محلول آب و نمک به عنوان یک ضد عفونی کننده طبیعی و درمان خانگی ساده و در دسترس برای کاهش علائم عفونت لثه و بیماری‌های پریودنتال شناخته میشود. نمک باکتری‌های مضر دهان را از بین می‌برد و از رشد و تکثیر آن‌ها جلوگیری می‌کند. غرغره منظم با محلول آب نمک ولرم راهکاری موثر برای خشک کردن چرک و درمان دندان درد عفونتی است. این روش برای درمان عفونت لثه کودکان نیز مفید و بی خطر است.
روغن بادرنجبویه
روغن بادرنجبویه یک شوینده ضدباکتری است که خواص آن برای درمان التهاب و عفونی شدن لثه ثابت شده است. دهانشویه حاوی روغن بادرنجبویه می‌تواند سطح پلاک‌های باکتریایی لثه و دندان را به مقدار قابل توجهی کاهش دهد.
برای تهیه این دهانشویه طبیعی در خانه، ۲-۳ قطره روغن بادرنجبویه را به یک فنجان آب اضافه کرده و دهان خود را به مدت ۳۰ ثانیه با آن بشویید. ممکن است این ترکیب پوشش دهان شما را تحریک کند پس ابتدا فقط یک قطره روغن بادرنجبویه را امتحان کنید. اگر مشکلی پیش نیامد مقدار آن را افزایش دهید.
جوش شیرین
جوش شیرین یا بی کربنات سدیم با باکتری‌های مضر دهان مبارزه کرده و با کاهش سطح اسیدیته دهان از آسیب به سطح دندان‌ها و بروز التهاب جلوگیری می‌کند. جوش شیرین لکه‌ها را نیز از بین برده و موجب درخشندگی بیشتر دندان‌ها میشود. مقداری جوش شیرین را با آب ترکیب کرده و یک خمیر دندان سفید کننده و ضد التهاب تهیه نمایید.
عسل
خواص ضدباکتری و ضدعفونی‌کنندگی عسل بر کسی پوشیده نیست. همین ویژگی‌ها، عسل را به ماده‌ای موثر برای درمان التهاب و عفونت کردن لثه و نیز خونریزی و عقب نشینی این بافت تبدیل کرده است. شما می‌توانید عسل را مستقیما روی محل التهاب یا عفونت قرار دهید تا باکتری‌های مضر را از بین ببرد.
درمان عفونت لثه با روش های پزشکی
اگر لثه عفونت کرده به موقع درمان نشود، می‌تواند منجر به آسیب به بافت‌های حمایت‌کننده دندان و حتی از دست دادن دندان‌ها شود. درمان قطعی لثه عفونتی معمولا شامل روش‌های پزشکی است که هدف آن کاهش التهاب، از بین بردن باکتری‌ها و بازگرداندن سلامت لثه‌ها است. در ادامه، به مهم‌ترین راهکارهای پزشکی برای درمان عفونت لثه اشاره می‌کنیم.
آنتی بیوتیک
متداول‌ترین روش برای درمان عفونت لثه با روش های پزشکی مصرف داروهای آنتی بیوتیک است. ممکن است دندانپزشک برای شما آنتی‌بیوتیک به شکل خوراکی یا به صورت ژل موضعی و دهانشویه (کلرهگزیدین‌ها) برای پاکسازی دندان و لثه تجویز کند.
بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت دندان و لثه که معمولا دندانپزشکان آن‌ها را تجویز می‌کنند شامل پنی سیلین، آموکسی‌سیلین، مترونیدازول، آنتی‌بیوتیک‌های حاوی تتراسایکلین هیدروکلراید، دوکسی‌سیلین، و میکروسیلین است. در مواردی نیز مصرف آزیترومایسین، کلیندامایسین و سفالکسین خوراکی برای درمان عفونت لثه لازم است. توصیه میشود بدون مشورت و نظر پزشک از مصرف هرگونه آنتی بیوتیک خودداری نمایید.
تزریق دارو توسط دندانپزشک
گاهی دندانپزشک برای درمان سریع و کاهش عفونت و التهاب لثه در کوتاهتر‌ین زمان روش تزیق دارو در لثه را به کار می‌برد. در این روش داروهای ضد التهاب و مواد ضد عفونی کننده توسط دندانپزشک در بافت لثه عفونتی تزریق میشود.
درمان ریشه دندان
چنانچه عفونت کردن لثه ناشی از عفونت دندان (مانند عفونت پالپ دندان) باشد یا پریودنتیت به بافت‌های اطراف دندان و حتی ریشه گسترش یافته باشد، دندانپزشک برای از بین بردن منبع عفونت، بهبود وضعیت لثه به درمان ریشه دندان می‌پردازد. به علاوه، در صورت وجود آبسه دندانی، احساس درد و ناراحتی شدید و ناتوانی درمان‌های دارویی در درمان و بهبود علائم لثه عفونت کرده دندانپزشک ممکن است درمان ریشه را پیشنهاد کند.
سوالات متداول
در ادامه به پرسش های متداول شما در مورد عفونت کردن لثه پاسخ می‌دهیم.
بهترین روش برای درمان عفونت لثه چیست؟
بهترین روش برای درمان عفونت لثه مراجعه به دندانپزشک به منظور یافتن علت بروز عفونت و اقدام درمانی متناسب با آن است. دندانپزشک با توجه به شدت و نوع عفونت ممکن است پاکسازی عمیق لثه را انجام دهد یا برای شما دارو تجویز کند.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به عفونت لثه قرار دارند؟
افرادی که بهداشت دهان و دندان را رعایت نمی‌کنند، بیماران دیابتی، زنان باردار، افراد سیگاری، افرادی که ابتلا به بیماری‌های لثه در خانواده آن‌ها شایع است.
همچنین بیمارانی که مشکل نقص سیستم ایمنی دارند و کسانی که دندان‌هایشان نامرتب است بیش از دیگران در معرض ابتلا به عفونت لثه قرار دارند.
آیا عفونت لثه خطرناک است؟
عفونت کردن لثه بیماری خطرناکی نیست و در صورت درمان به موقع مشکل جدی برای سلامتی فرد ایجاد نمی‌کند. اما در صورت عدم درمان، می‌تواند به بیماری پیشرفته لثه تبدیل شود و به دندان‌ها، استخوان فک و سلامت عمومی بدن آسیب برساند.
همانطور که متوجه شدید عفونت لثه یکی از مشکلات شایع دهان و دندان است که در صورت بی توجهی می‌تواند به عوارض جدی برای دندان‌ها و سلامت کلی بدن منجر شود. رعایت بهداشت دهان و دندان شامل مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان اولین قدم برای پیشگیری از این عفونت است. همچنین، توجه به علائم هشداردهنده مانند تورم، خونریزی لثه و بوی بد دهان و مراجعه به موقع به دندانپزشک برای جلوگیری از پیشرفت بیماری بسیار مهم است.
شما عزیزان می‌توانید برای مراقبت و حفظ سلامت دندان‌ها و نیز درمان بیماری‌های لثه خود از خدمات مطب دکتر سعید قریشی استفاده نمایید.
