زگیل دهانی نوعی عفونت ویروسی است که می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. این زگیل‌ها معمولا در ناحیه دهان، لب‌ها و حتی زبان ظاهر می‌شوند و با علائمی مانند درد، خارش و ناراحتی همراه هستند. تشخیص زگیل دهانی توسط پزشک انجام میشود و روش‌های متعددی برای درمان آن وجود دارد که به بهبود وضعیت فرد کمک می‌کند.
در این مقاله، به بررسی علائم، انواع، روش‌های تشخیص و درمان زگیل دهانی خواهیم پرداخت. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره این عارضه و راه‌های مقابله با آن کسب کنید، تا پایان با ما همراه باشید.
زگیل دهانی چیست؟
زگیل دهانی یک عفونت ویروسی است که به‌وسیله ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشود. این زگیل‌ها معمولا به‌صورت زوائد و برآمدگی‌های کوچک و نرم در ناحیه دهان، لب‌ها، زبان و گاهی اوقات در گلو ظاهر می‌شوند. زگیل‌های دهانی ممکن است دردناک یا همراه با خارش باشند یا باعث ناراحتی هنگام صحبت کردن و غذا خوردن شوند.
ویروس پاپیلومای انسانی عمدتا از طریق تماس پوست به پوست منتقل میشود و بیشتر افراد از طریق رابطه جنسی به زگیل تناسلی مبتلا می‌شوند. چنانچه در رابطه جنسی، رابطه دهانی نیز برقرار شود، احتمال ابتلا به زگیل دهانی یا زگیل در ناحیه زبان و گلو افزایش می‌یابد.
عفونت‌های ناشی از HPV بسیار شایع هستند و برخی از انواع این ویروس می‌توانند منجر به سرطان دهان شوند. بنابراین، شناسایی و درمان به موقع زگیل‌های دهانی اهمیت زیادی دارد.
یه نمونه عکس زگیل دهانی خفیف را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.
علائم زگیل دهانی
به طور کلی زگیل‌های دهانی دارای علائم خاصی هستند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برآمدگی‌های کوچک و نرم در ناحیه دهان، زبان، لب‌ها و گاهی گلو (به رنگ پوست یا کمی تیره تر)
- زائده‌های دهانی که در طول سه هفته از بین نمی‌روند
- احساس درد، ناراحتی و حساسیت به ویژه هنگام جویدن غذا و حرف زدن
- خارش و سوزش در نواحی مبتلا به زگیل
- تغییر در نحوه صحبت کردن و تلفظ کلمات
- گرفتگی مداوم صدا
- بی‌حسی یا احساس گزگز در لب و زبان
- زخم دهان و خونریزی در صورت آسیب دیدن زگیل‌ها
- مشکل در بلع
- تغییر حس چشایی
- تغییر رنگ بافت نرم دهان به رنگ سفید، سیاه یا قرمز
- وجود توده در قسمت بیرونی گردن
- تورم لوزه‌ها و غدد لنفاوی
- گلو درد شدید
- گوش درد یک طرف (بیش از سه هفته طول بکشد)
- سرفه خون آلود
- کاهش وزن ناخواسته
توجه داشته باشید که وارد شدن ویروس HPV به بدن معمولا علائمی ندارد و قبل از ظاهر شدن زگیل‌ها، فرد متوجه ابتلا به عفونت نمی‌شود. در این زمان احتمال انتقال ویروس به شریک جنسی بیشتر است.
انواع زگیل های دهانی
زگیل‌های دهانی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند، که هر کدام ویژگی‌ها و علل خاص خود را دارند. رایج‌ترین انواع زگیل های دهانی عبارتند از:
- زگیل معمولی (Common Warts) با ظاهری برآمده و گوشتی به رنگ سفید یا خاکستری که در لب‌ها، لثه‌ها و نرم کام ظاهر می‌شوند.
- زگیل پلاک مانند (Plaque-Type Warts) به شکل برآمدگی‌های صاف و پهن در لب‌ها، زبان و سخت کام دیده می‌شوند.
- زگیل ونروسی (Verrucous Warts) به صورت برآمدگی‌های گوشتی و نامنظم که در لب‌ها و داخل گونه‌ها ایجاد می‌شوند.
- زگیل غول آسا و بزرگ (بسیار نادر) به صورت برآمدگی‌های بزرگ و گسترده در نرم کام و لب‌ها به وجود می‌آیند.
تشخیص زگیل دهانی
هیچ آزمایشی برای تعیین وجود HPV دهان وجود ندارد. دندانپزشک یا پزشک شما ممکن است زوائد را از طریق غربالگری سرطان کشف کند، یا اینکه شما را مشاهده برآمدگی‌ها به پزشک مراجعه کنید. اگر برآمدگی‌هایی در دهان شما وجود دارد، پزشک می‌تواند بیوپسی را انجام دهد تا ببیند آیا این ضایعات سرطانی هستند یا خیر. پزشکان نمونه‌های بیوپسی را برای تشخیص HPV نیز آزمایش می‌کنند. اگر HPV وجود داشته باشد، سرطان ممکن است بیشتر به درمان پاسخ دهد. (به نقل از سایت Healthline)
برخی منابع راه‌های تشخیص زگیل دهانی را این‌گونه عنوان می‌کنند:
- معاینه دقیق دهان و بررسی ظاهر برآمدگی‌ها و زوائد
- بیوپسی و انجام آزمایش پاتولوژی
- تست‌های مولکولی مانند PCR
- انجام سی تی اسکن
ریسک فاکتورهای زگیل دهانی
دلیل اصلی ابتلا به زگیل در ناحیه دهان، تماس دهان به دهان یا داشتن رابطه جنسی دهانی با فردی است که به عفونت ویروس HPV مبتلا باشد. سایر فاکتورهای شناخته شده موثر در ابتلا به این عارضه شامل موارد زیر است:
- شرکای جنسی متعدد: داشتن چندین شریک جنسی در طول زندگی احتمال ابتلا به انواع زگیل های دهان را تا حد زیادی افزایش می‌دهد. لذا توصیه میشود روابط جنسی از سن پایین نباید آغاز شود.
- رابطه جنسی دهانی: فعالیت جنسی از طریق دهان و بوسیدن عمیق یک فاکتور پر خطر در ابتلا به زگیل دهان به ویژه در افراد سیگاری است. از این رو ریسک ابتلا در مردان بیشتر است.
- کشیدن سیگار: سیگار کشیدن با تضعیف سیستم ایمنی و کمک به تکثیر ویروس پاپیلومای انسانی نقش مهمی در ابتلا به این نوع عفونت دهانی دارد. همچنین استنشاق دود سیگار با تحریک و آسیب رساندن به مخاط دهان زمینه را برای ابتلا به انواع سرطان دهان فراهم می‌کند.
- نوشیدنی‌های الکلی: مصرف زیاد الکل احتمال ابتلا به زگیل دهانی را تا حد زیادی در مردان افزایش می‌دهد.
- سن: تکثیر ویروس HPV در بدن سال‌ها طول می‌کشد به همین دلیل علائم ابتلا به زگیل‌های دهان در بزرگسالان بیشتر مشاهده میشود.
روش های درمان زگیل دهانی
در اغلب موارد سیستم ایمنی بدن قادر است به طور طبیعی با ویروس HPV مقابله کند در این در صورت زگیل‌ها خود به خود از بین می‌روند. اما در برخی موارد به دلیل ضعف سیستم ایمنی یا مصرف داروهای خاص ممکن است نیاز به مداخله پزشکی برای درمان وجود داشته باشد.
سایت clevelandclinic سه روش کرایوتراپی، عمل جراحی و تزریق اینترفرون آلفا-۲B را برای درمان زگیل دهانی معرفی می‌کند. سایر روش‌های مورد استفاده برای برداشتن زگیل‌های ناحیه دهان عبارتند از:
- کرایوتراپی: استفاده از نیتروژن مایع برای انجماد و از بین بردن زگیل
- جراحی الکتریکی: به کار بردن جریان الکتریکی با فرکانس بالا به منظور سوزاندن زگیل ظاهر شده در دهان
- برداشتن با جراحی: برداشتن زگیل‌ها با کمک تکنیک جراحی تحت بی حسی موضعی
- درمان با لیزر: استفاده از اشعه لیزر برای از بین بردن ریشه‌ای زگیل‌ها بدون آسیب به بافت‌های اطراف (پرکاربردترین روش)
- تری کلرواستیک اسید: کمک گرفتن از ماده تری کلرواستیک اسید در ۳۰ الی ۶۰ ثانبه به مدت ۴۵ روز
قرص برای زگیل دهانی
استفاده از قرص و داروی خوراکی برای درمان زگیل دهان چندان مرسوم نیست و روش‌های موضعی گفته شده در بخش قبل اثر بخشی و کاربرد بیشتری دارند. با این حال ممکن است پزشک در موارد خاص ممکن است داروهای خوراکی زیر را برای تسریع بهبودی و درمان شما تجویز کند:
- داروهای ضد ویروس از جمله سیدوفوویر
- داروهای سیتوکین از قبیل اینترفرون آلفا یا سیکلوسپورین خوراکی
- داروهای ایمونوتراپی همانند سیمیلیریمان
روش های موثر برای پیشگیری از ابتلا به زگیل دهانی
با مد نظر قرار دادن موارد زیر می‌توانید از ابتلا به زگیل‌های دهان و انتقال ویروس اچ پی وی پیشگیری نمایید:
- قبل از مواجهه با ویروس HPV واکسن‌های پیشگیری از این ویروس را تزریق کنید.
- تعداد شرکای جنسی خود را محدود کنید.
- برای داشتن رابطه جنسی ایمن و پیشگیری از ابتلا به بیماری هی مقاربتی مانند زگیل تناسلی و زگیل دهانی از کاندوم، دنتال دم و دیگر وسایل پیشگیری کننده استفاده کنید.
- از برقراری هر نوع رابطه با شریک جنسی مبتلا به زخم دهان و مشکوک به زگیل اجتناب کنید.
- بهداشت دهان و دندان‌ها را رعایت کنید.
- به طور مرتب دست‌هایتان را بشویید.
- لوازم شخصی و بهداشتی از قبیل مسواک، حوله و لیوان را به صورت مشترک با دیگران استفاده نکنید.
- با افراد مبتلا به زگیل، تماس پوستی نداشته باشید.
- در صورت مشاهده علائم زگیل دهانی در اولین فرصت برای درمان اقدام کنید.
- به منظور تشخیص و درمان زود هنگام انجام معاینات منظم دهان و پیگیری مداوم را فراموش نکنید.
- با داشتن رژیم غذایی سالم، ورزش کردن، پرهیز از مصرف الکل و سیگار سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنید تا توانایی بدن برای مقابله با ویروس افزایش یابد.
پرسش و پاسخ زگیل دهانی
در این بخش به سوالات پرتکرار بیماران پاسخ می‌دهیم.
زگیل دهانی بعد از چند وقت نمایان میشود؟
بعد از قرارگیری در معرض ویروس پاپیلومای انسانی، حدود ۳ تا ۶ ماه زمان می‌برد که زگیل‌های دهانی نمایان شوند. البته این مدت به شرایط فرد و وضعیت سیستم ایمنی او نیز بستگی دارد. در برخی افراد بعد از چند هفته زگیل‌ها در دهان ظاهر می‌شوند در حالی که برخی دیگر تا سال‌ها هیچ نشانه‌ای ندارند.
آیا زگیل های دهانی دردناک هستند؟
برخی افراد با وجود زگیل‌ها هیچ دردی احساس نمی‌کنند، اما معمولا این بیماری با احساس درد و ناراحتی به ویژه هنگام جویدن غذا همراه است.
آیا زگیل دهانی موجب ابتلا به سرطان دهان میشود؟
همه انواع ویروس پاپیلومای انسانی موجب سرطان نمی‌شوند اما تعدادی از آن‌ها خطر ابتلا به اوروفارنکس (سرطان حلق) را افزایش می‌دهند.
راه های انتقال زگیل دهانی چیست؟
ویروس HPV که عامل بروز زگیل دهان است از طریق رابطه جنسی دهانی یا تماس دهان به دهان از فرد مبتلا به دیگران انتقال می‌یابد.
در این مقاله سعی کردیم به شما بگوییم که زگیل دهانی چیست، چه علائمی دارد و راه‌های پیشگیری و درمان آن چگونه است.
اگر با فرد مشکوکی به عفونت ویروسی HPV رابطه جنسی داشته‌اید یا علائم این بیماری را در خود مشاهده می‌کنید توصیه میشود به منظور جلوگیری از گسترش ویروس و حاد شدن بیماری هرچه سریع‌تر برای تشخیص و شروع مراحل درمان به پزشک مراجعه نمایید.
