زخم دهان یکی از مسائل رایجی است که می تواند برای افراد مختلف در سنین مختلف روی دهد. علت انواع زخم دهان، علت زخم دهان و گلو و زخم دهان در کودکان را می تواند در موارد مختلفی جستجو کرد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
روش‌های متفاوتی نیز برای درمان سریع این مشکل وجود دارد که از میان آن‌ها می توان به استفاده از پماد برای زخم دهان، درمان زخم دهان با جوش شیرین و درمان زخم دهان با عسل اشاره کرد. با ما همراه باشید.
علت های ایجاد زخم دهان، زبان و گلو
زخم داخل دهان به هر علتی که به وجود آمده باشد، دردناک و آزاردهنده است. این زخم‌ها خوردن و نوشیدن را دشوار می‌کنند؛ به همین دلیل بهتر است هرچه زودتر درمان شوند.
با این حال تا از علت ایجاد زخم داخل دهان اطلاع نداشته باشیم، نمی‌توانیم آن را درمان کنیم. به همین دلیل به بررسی مهم‌ترین علل ایجاد زخم دهان، زبان و گلو در ادامه می‌پردازیم.
دندان قروچه
دندان قروچه کردن به فشار دادن ناخودآگاه دندان‌ها در بیداری و خواب گفته می‌شود. دندان قروچه نه تنها به دندان‌ها آسیب می‌زند که میتواند باعث بروز زخم داخل دهان شود. دلیل انجام دندان قروچه میتواند استرس و اضطراب، بیماری یا مشکلات دیگری باشد.
با اینکه دندان قروچه معمولا ناخودآگاه انجام می‌شود اما میتواند باعث بروز التهاب داخل لثه شود. التهاب اگر در مراحل اولیه درمان نشود، منجر به خونریزی لثه خواهد شد.
بنابراین اگر مشکل دندان قروچه دارید، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید. اغلب استفاده از گارد دندان میتواند برای رفع این مشکل موثر باشد. همچنین اگر منشا دندان قروچه‌ها استرس است، دیدار با یک روانشناس نتایج مثبتی خواهد داشت.
بروز عفونت
عفونت داخل دهان که ممکن است منشا آن قارچ یا ویروس باشد، یکی از مهم‌ترین دلایل به وجود آمدن زخم دهان است. اگر منشا زخم گلو و دهان ویروس باشد، معمولا توسط هرپس سیمپلکس نوع ۱ به وجود آمده است. در زبان عامیانه به آن تبخال گفته می‌شود و بزرگسالان زیادی در سراسر جهان درگیر آن هستند.
بعضی اوقات عفونت باعث به وجود آمدن آفت در دهان می‌شود. احتمالا همه ما برای یک بار هم شده آفت داخل دهان را تجربه کرده باشیم. تاول‌های ریز و کوچکی که در گلو، دهان و لثه‌ها به وجود می‌آیند.
عفونت ممکن است به دلیل مصرف مواد غذایی خاص، اضطراب یا مصرف برخی داروها باشد. پس باید به یک پزشک متخصص برای درمان آن مراجعه کنید.
سرطان
سرطان یکی از بیماری‌هایی بوده که اثرات جانبی فراوانی روی بدن دارد. یکی از آن‌ها ایجاد زخم در دهان و گلو است. به صورت کلی به دو دلیل سرطان میتواند باعث بروز زخم شود؛
- استفاده از داروهای شیمی درمانی
- سرطان در ناحیه گلو و دهان
در حالت دوم ممکن است به دلیل سیگار کشیدن و استفاده زیاد از تنباکو فرد دچار سرطان شده باشد. به همین دلیل در نواحی تنفسی و دهان دچار زخم‌ها و تاول‌های مختلفی شود. البته علاوه بر سرطان، HPV در ناحیه دهان نیز ممکن است شرایط نامساعدی را در دهان ایجاد کند.
موی سیاه زبان
با اینکه موی سیاه زبان بیشتر در ضرب المثل‌ها استفاده می‌شود اما واقعیت دارد. بلند شدن موهای زبان میتواند باکتری‌های دهانی را به خود جذب کند. این باکتری‌های به دام افتاده روی زبان به راحتی از بین نمی‌روند. در نتیجه بعد از مدتی زبان حالتی سیاه رنگ به خود می‌گیرد.
اگر سیگار یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار زیاد مصرف می‌کنید، بهتر است هر شب زبان خود را مسواک بزنید. همچنین چکاپ مداوم دندانپزشک را جدی بگیرید.
بیماری و جراحی در ناحیه دهان
وجود بیماری‌های لثه یا انجام جراحی در ناحیه دهان و دندان میتواند مشکلات موقتی در دهان ایجاد کند. التهاب لثه باعث به وجود آمدن لکه‌های قرمز و ملتهبی در دهان و بخش داخلی لب می‌شود.
بعد از انجام جراحی دندان بسیاری از افراد زخم یا تغییر بافت در بعضی نقاط دهان خود مشاهده می‌کنند. البته معمولا به دلیل مواد جراحی بوده و به زودی برطرف خواهد شد.
انواع زخم دهان با عکس
زخمهای دهان معمولا به وسیله غشای سفید رنگی که از سطح زخم قابل برداشته شدن است پوشانده می شود. جالب است بدانید که این عارضه برای حیوانات نیز پیش می آید. بسیاری از افراد به واسطه شغل خود به دنبال روش درمان زخم دهان با استفاده از پماد برای زخم دهان، درمان زخم دهان با جوش شیرین و درمان زخم دهان با عسل هستند.
در ادامه به رایج ترین زخمهای دهان و علت زخم دهان و گلو می پردازیم.
- آفت
- تبخال
- برفک
- زبان جغرافیایی
- لکوپلاکیا
۱. زخم دهان آفت
علت بروز آفت در دهان، روی زبان، گونه و حتی لثه‌ها دقیقا مشخص نیست، اما از محرک‌های علت زخم دهان و گلو و زخم دهان در کودکان در این مورد می‌توان به حساسیت، عفونت، هورمون‌ها، استرس و کمبود برخی ویتامین‌ها اشاره کرد. محو شدن آفت دهان معمولا ۱ تا ۲ هفته طول می‌کشد. آفت‌های شدید را می‌توان با پماد برای زخم دهان با خاصیت بی حس کنندگی، دارو و یا لیزرهای مخصوص درمان کرد. تعداد زیادی از عکس زخم دهان مربوط به این عارضه هستند.
۲. زخم دهان تبخال
تبخال یکی از مشکلات رایج دهانی است. برخلاف تصور علت زخم دهان و گلو و زخم دهان در کودکان در این مورد تب و یا سرما خوردگی نیست، بلکه اینها بیشتر محرک بروز آن هستند. علت زخم دهان و گلو در این مورد و توسط ویروس تبخال، معمولا از طریق پوسیدگی دندان، استفاده از لوازم مشترک، و سایر تماس‌های نزدیک منتقل می‌شود. این نوع زخم درهان در هر سنی مشاهده می‌شود، اما در افراد میانسال، مسن، و خانم‌ها رایج تر است.
روغن و پماد برای زخم دهان می‌توانند ناراحتی را تسکین داده و سرعت بهبود را افزایش دهند. البته در صورت بروز مکرر، استفاده از پماد برای زخم دهان چندان به کار نخواهد آمد و فرد به یافتن علت زخم دهان و گلو توسط پزشک و دارو نیاز خواهد داشت.
۳. برفک دهان
برفک دهان توسط نوعی قارچ ایجاد شده و در نوزادان، بیماران، و افراد مسن بسیار رایج است. سیستم ایمنی ضعیف، داروهای دیابت، آنتی بیوتیک‌ها، شیمی درمانی، پرتو درمانی، و برخی داروهای خاص می‌توانند علت زخم دهان و گلو و زخم دهان در کودکان بوده و امکان رشد قارچ را افزایش دهند. پاک کردن نواحی مبتلا به این قارچ سبب ایجاد زخم دهان خواهد شد. به همین دلیل برای تشخیص قطعی علت زخم دهان و گلو و زخم دهان در کودکان در این مورد باید به پزشک مراجعه کرد.
اگر عکس زخم دهان و زخم دهان در کودکان این عارضه را دیده باشید، متوجه می‌شوید که برفک میتواند در هر ناحیه از مخاط دهان ایجاد شود.
۴. زخم دهان زبان جغرافیایی
هنگامی که بخش‌هایی از پرزهای زبان از بین می‌روند، نواحی با ارتفاع متفاوت روی زبان شکل می‌گیرد که آن را شبیه به یک نقشه می‌کند. زبان جغرافیایی به عنوان زخم دهان در کودکان و بزرگسالان مضر نیست و میتواند مکررا رفع شده و دوباره عود کند. این نوع زخم نیازی به استفاده از پماد برای زخم دهان، درمان زخم دهان با جوش شیرین و درمان زخم دهان با عسل ندارد. اما در صورت وجود درد، فرد میتواند از داروهای ضد التهاب و مسکن‌های بدون نسخه استفاده کند.
۵. زخم دهان لکوپلاکیا
علت زخم دهان و گلو لکوپلاکایا واکنشی نسبت به یک محرک است. محرک‌های علت زخم دهان و گلو در این مشکل میتواند دندان‌های مصنوعی با اندازه نامناسب، فرسایش اسیدی دندان‌ها، مصرف سیگار و تنباکوی بدون دود باشد. لکوپلاکیا میتواند به صورت پلاک‌ها یا نواحی سفیدی در دهان ایجاد شود که معمولا درد نداشته و پاک نمی‌شوند. لکوپلاکیا در گروه زخم دهان در کودکان نیست، اما میتواند یک وضعیت پیش سرطانی باشد. علت زخم دهان و گلو در نواحی مبتلا به به معاینه توسط یک دندانپزشک نیاز دارد.
درمان خانگی برای زخمهای دهان
رایج ترین زخمهای دهان، علت زخم دهان و گلو و زخم دهان در کودکان را بررسی کردیم. اکنون چند مورد از ساده ترین درمان‌های خانگی پماد برای زخم دهان، درمان زخم دهان با جوش شیرین و درمان زخم دهان با عسل و… را شرح می‌دهیم.
۱. درمان زخم دهان با جوش شیرین
درمان زخم دهان با جوش شیرین از پرطرفدارترین درمان‌های خانگی برای مشکلات دهان و حتی دندانی است. برای درمان زخم دهان با جوش شیرین، ابتدا ۱ قاشق چایخوری جوش شیرین را با مقدار کافی آب مخلوط کنید تا خمیری نازک داشته باشید. برای درمان زخم دهان با جوش شیرین، خمیر را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید. همچنین می‌توانید مستقیما از پودر خشک برای درمان زخم دهان با جوش شیرین استفاده کنید. جهت افزایش تاثیر درمان زخم دهان با جوش شیرین، می‌توانید آن را با کمی آبلیمو و عسل نیز ترکیب کنید.
۲. درمان زخم دهان با عسل
برای درمان زخم دهان با عسل، تنها کافیست یک گوش پنبه را در عسل فرو کنید و آن را روی زخم دهان تان بمالید. این کار را هر روز و تا زمان درمان زخم دهان با عسل تکرار کنید. درمان زخم دهان با عسل برای زخمهای که ناشی از پرتودرمانی است راه حل بسیار مناسبی است.
۳. آب لیمو
یک لیمو را نصف کنید و آن را در ناحیه آسیب دیده قرار دهید. کمی احساس ناراحتی خواهید داشت، اما اجازه دهید آب لیمو کار خود را انجام دهد. در آخر، به زخم دهان عسل بمالید. این کار را روزانه تکرار کنید تا زخم کاملا بهبود پیدا کند.
علاوه بر استفاده از پماد برای زخم دهان، درمان زخم دهان با جوش شیرین و درمان زخم دهان با عسل روش‌های دیگری نیز برای درمان زخمهای دهان نیز وجود دارد. از میان آن‌ها می‌توان به ریشه شیرین بیان، شیر نارگیل، نمک دریایی و پراکسید هیدروژن، دانه گشنیز، ژل آلوئه ورا، پالپ کرفس، ریحان، برگ شنبلیله، گوجه فرنگی، و حتی یخ اشاره کرد.
۴. درمان سریع زخم دهان با یخ
استفاده از یخ برای کاهش التهاب و زخم بسیار موثر خواهد بود. در صورتی که در ناحیه دهان دچار زخم شدید، بهتر است از یک تکه یخ استفاده کنید. اگر تماس مستقیم یخ با زخم آزاردهنده است، می‌توانید آن را در یک پلاستیک یا پارچه نخی قرار دهید.
چند دقیقه یخ را روی زخم قرار دهید تا التهاب آن کاهش پیدا کند. بعد از آن برای مدت چند ساعت از نوشیدن مایعات گرم خودداری کنید.
۵. درمان زخم دهان با ریشه شیرین بیان
علاوه بر روش‌های گفته شده، با ریشه شیرین بیان می‌توانید زخم دهان را بهبود دهید. برای این کار باعث چند قاشق غذاخوری از ریشه شیرین بیان را له کرده و داخل یک لیوان آب قرار دهید. برای مدت ۳ تا ۴ ساعت اجازه دهید تا در آب خیس بخورد.
سپس مایع به دست آمده را برای شستشوی دهان استفاده کنید. اگر این کار را در طول روز ۳ بار انجام دهید، سرعت بهبود زخم دهان افزایش پیدا می‌کند.
دارو برای زخم دهان
ممکن است بتوانید زخم دهان را با روش‌های خانگی درمان کنید. در صورتی که درمان با استفاده از روش‌های خانگی موثر نبوده و التهاب در حال گسترش است، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک ممکن است داروها و روش‌های مختلفی از جمله استفاده از دهانشویه را پیشنهاد کند.
دهانشویه آنتی باکتریال
برای زخمهای داخل دهان استفاده از دهانشویه گزینه بسیار مناسبی است. اگر دهانشویه حاوی لیدوکائین باشد، میتواند در کاهش دردها موثر واقع شود. همچنین برای کاهش التهاب استفاده از دگزامتازون گزینه مناسبی است.
کرم‌ها و پمادهای کاهش التهاب
از آن‌جایی که کرم‌ها و پمادهایی که داخل دهان استفاده می‌شوند، باید مواد خاصی داشته باشند؛ حتما با مشورت پزشک به سراغ این گزینه بروید. اغلب استفاده از بنزوکائین و پراکسید هیدروژن میتواند برای کاهش التهاب و از بین بردن جای زخمهای دهان و لثه موثر باشد.
داروهای خوراکی
در مرحله آخر اگر هیچ کدام از روش‌های قبلی نتیجه نداشت، باید از داروهای خوراکی مانند کورتیکو استروئیدها استفاده کنید. البته این داروها بدون نسخه پزشک ارائه نمی‌شوند و عوارض نسبتا زیادی دارند. به همین دلیل حتما باید به عنوان آخرین راه درمانی مورد استفاده قرار بگیرند.
درمان سریع زخم دهان بعد شیمی درمانی
شیمی درمانی یکی از روش‌های درمانی سرطان است که در آن زخم دهان به عنوان اثرات جانبی در بیمار نمایان می‌شود. به دلیل اینکه ناحیه دهان بسیار حساس بوده و هنگام صحبت کردن و غذا خوردن بسیار از آن استفاده می‌کنیم، زخم دهان میتواند بسیار اذیت کننده باشد.
برای اینکه بتوانید سریع‌تر این مشکل را برطرف کنید، باید در درجه اول محیط دهان را استریل نگه دارید. استفاده از مسواک و نخ دندان که در اولویت است.
اگر این موارد برای شما دردآور است، باید از محلول‌های ضدعفونی کننده‌ای استفاده کنید که تحت نظر دکتر بوده و منعی برای شما نداشته باشد. از طرفی نواحی نزدیک با آن با حفظ رطوبت، نباید به شکل مستقیمی با مایعات و غذا در تماس باشد.
به این منظور می‌توانید از نی استفاده کرده و غذاهای بسیار نرم و آبکی مصرف کنید. دمای آب و غذا را متعادل نگه داشته و به هیچ عنوان از ادویه استفاده نکنید. برای تحمل بهتر این شرایط می‌توانید از پزشک خود مسکن‌های قوی و یا ژل‌های موضعی بگیرید تا با قرار دادن آن‌ها روی زخم، درد سریع‌تر فروکش کند.
خود شما نیز باید کمی صبور باشید و از لمس زخم دهان به وسیله زبان خودداری کنید. مکالمه کمتر میتواند اوضاع را بهتر کرده و در این برهه می‌توانید کمی بیشتر استراحت کنید.
سوالات متداول
- برای زخم دهان چی خوبه بخوریم؟
برای درمان زخم دهان بهتر است از خوردن و نوشیدن مایعات داغ و کافئین‌دار اجتناب کنید. همچنین مواد غذایی اسیدی نیز میتواند زخم را ملتهب کند.
- بهترین و سریعترین روش درمان زخم دهان در خانه چیست؟
بهترین روش بستگی به مواد اولیه در دسترس شما در خانه دارد. می‌توانید ابتدا یخ را روی زخم دهان قرار داده و بعد عسل را روی زخم قرار دهید. در صورتی که این دو روش نتیجه دلخواه را نداشت می‌توانید به سراغ روش‌های دیگر بروید.
- چکار کنیم تا دچار زخم دهان نشویم؟
باید بهداشت عمومی دهان و دندان‌ها را رعایت کرده و از مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های التهاب‌آور اجتناب کنید. همچنین عدم مصرف سیگار و دخانیات در کاهش این زخم‌ها موثر است.
- آیا زخم دهان نشانه سرطان دهان است؟
زخم دهان تنها نشانه سرطان نیست، بلکه اگر درگیر سرطان باشید ممکن است زخم‌هایی در ناحیه دهان را تجربه کنید.
با توجه به روش‌های گفته شده برای برطرف کردن مشکل زخم دهان، می‌توان اغلب این موارد را در خانه درمان کرد. اگر به هر دلیلی همچنان با این مشکل روبرو هستید، ممکن است دهان شما دچار عفونت شده و یا نشانه‌ای از یک بیماری داخلی است.
بهترین کار این است که پس از چند روز به یک پزشک متخصص مراجعه کرده تا یک نظر کاملا کارشناسی شده دریافت کنید.
با سلام و تقدیر و تشکر فراوان مطالبتون خیلی مفید و عالی هستند ممنون از زحمات شما
عالی ومفید
عالی بود ممنون از سایت خوبتون 😍
خیلی ممنون از سایت بسیار مفیدتون . بهتر هست تصویر هر کدوم از زخم هارو بزارید تا تشخیص نوع راحت تر بشه . سپاس
سلام
داخل دهانم در طول سال همیشە زخمهای سر سفید میزنە درطول سال شاید یکی دوماە زخم نداشتە باشم اینقد دردش زیادە کەسر درد شدید میگیم و حال روحیمو خیلی بد میکنە
ممنون به خاطرمطالب عالیتون
من حدود یک‌هفتست قسمت بالایی یاهمون سقف دهنم نزدیک به دندونای جلوییم زخم شده هیچی نمیتونم بخورم واقعا خیلی آزاردهنده ست این زخم توصیتون‌چیه؟🙏🏼