درد عصب دندان یکی از مشکلات شایع و آزاردهنده‌ای است که هر فرد در طول زندگی خود ممکن است با آن مواجه شود. این درد معمولا نشان دهنده آسیب دیدن عصب دندان است و میتواند ناشی از عواملی مانند پوسیدگی، ضربه یا عفونت باشد. شناخت علائم این درد و درک عوامل موثر در ایجاد آن به شما کمک می‌کند تا در زمان مناسب برای درمان اقدام کنید و از پیشرفت مشکلات دندانی جلوگیری نمایید.
در این مقاله، به بررسی علائم درد دندان به عصب رسیده و راه‌های کاهش درد عصب دندان خواهیم پرداخت. اگر به دنبال راهکاری مفید برای مدیریت این مشکل هستید، با ما همراه باشید تا اطلاعات لازم را در این زمینه به دست آورید.
عواملی که سبب آسیب به عصب دندان می‌شوند
اگر عصب دندان به هر دلیلی آسیب ببیند یا به دلیل از ضعیف شدن و از بین رفتن مینای دندان در معرض دید قرار بگیرد، درد و ناراحتی را برای فرد به دنبال دارد. عواملی که سبب آسیب عصب دندان می‌شوند، عبارتند از:
پوسیدگی دندان یا حفره دندانی
پوسیدگی شایع‌ترین علت درد عصب دندان است. مصرف بیش از حد خوراکی‌های شیرین و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باعث افزایش فعالیت باکتری‌ها در دهان تولید مقادیر زیادی اسید توسط آن‌ها می‌شود.
پلاک‌های اسیدی به تدریج مینای دندان که از لایه‌های داخلی محافظت می‌کند را ضعیف و سوراخ می‌کنند. با پیشرفت پوسیدگی دندان و ایجاد حفره دندانی عمیق، پالپ دندان که حاوی رشته‌های عصبی دندان است در معرض دید و آسیب قرار گرفته و درد عصب دندان به وجود آید.
عفونت دندان
هنگامی پوسیدگی دندان به مراحل پیشرفته و حاد می‌رسد، باکتری‌ها به لایه‌های عمیق داخل دندان نفوذ کرده و به عصب دندان آسیب جدی می‌رسانند. این وضعیت موجب التهاب و عفونت عصب دندان و احساس درد شدید می‌شود.
آسیب فیزیکی یا ترک خوردگی دندان
هر گونه فشار اضافه یا ضربه به دندان که منجر به شکستگی و ترک خوردگی آن شود، عصب دندان را تحت تاثیر قرار داده و باعث آسیب دیدگی و درد در این ناحیه دندان می‌شود.
مواردی مانند گاز زدن و جویدن یک ماده سخت، تصادف یا برخوردهای شدید در فعالیت‌های ورزشی میتواند به طور مستقیم به دندان صدمه بزند یا بافت‌های اطراف دندان را مصدوم کند.
دندان قروچه
یکی دیگر از علل مهم آسیب دیدن عصب دندان، دندان قروچه است. دندان قروچه یا براکسیسم فشار مداوم و زیادی را به دندان‌ها و لثه وارد می‌کند و موجب ساییدگی سطح دندان می‌شود. با ادامه این روند پالپ و عصب دندان آسیب دیده و فرد با التهاب، عفونت و درد عصب دندان مواجه می‌شود.
بیماری لثه
بیماری‌های لثه مانند پریودنتیت که اغلب با التهاب و عفونت همراه هستند موجب تحلیل لثه می‌شوند. در نتیجه پالپ دندان در معرض آسیب قرار گرفته و عفونت و باکتری‌ها به سرعت وارد دندان می‌شوند. در این حالت نیز فرد حساسیت و درد شدیدی را در عصب دندان خود احساس می‌کند.
مشکلات سینوسی
سینوس‌ها در نزدیکی ریشه دندان‌های بالایی قرار دارند و هر بیماری مانند سینوزیت که باعث التهاب آن‌ها شود به ریشه دندان فشار وارد کرده و باعث آسیب دیدن و احساس درد در این عصب دندان می‌شود.
علائم درد دندان به عصب رسیده
درد عصب دندان که به دلیل تحریک یا آسیب دیدگی این ناحیه از دندان اتفاق می‌افتد در افراد مختلف با علائم متفاوتی خود را نشان می‌دهد. شناخت این علائم و توجه به آن‌ها به شما کمک می‌کند در زمان مناسب برای درمان اقدام کرده و دندان خود را از آسیب جدی نجات دهید.
بارزترین علائم درد دندان به عصب رسیده به شرح زیر است:
- درد شدید دندان در نزدیکی خط لثه
- حساسیت دندان به گرما و سرما
- التهاب لثه در اطراف دندان
- تغییر رنگ و سیاه شدن دندان
- ترشحات چرکی در نواحی اطراف دندان
- بوی بد دهان
- احساس درد هنگام جویدن غذا
درد شدید یا مبهم دندان
دندان درد شدید که به طور ناگهانی رخ می‌دهد اولین نشانه به عصب رسیدن دندان است. این درد ممکن است به صورت مداوم یا متناوب احساس شود. درد دندان به عصب رسیده گاهی در تماس با سرما و گرما، فشار یا جویدن غذا تشدید می‌شود معمولا به نواحی از سر و صورت گسترش پیدا می‌کند.
در برخی موارد نیز فرد درد مبهمی را در نزدیکی خط لثه احساس می‌کند که اگر به موقع درمان نشود درد شدیدتری را ایجاد می‌کند.
حساسیت دندان
علامت دیگری که به شما نشان می‌دهد به عصب دندان آسیب وارد شده است، افزایش حساسیت دندان به لمس یا فشار است.
همچنین فرد نسبت به دماهای سرد و گرم حساسیت زیادی نشان می‌دهد. مثلا هنگامی که دندان در معرض هوای سرد قرار می‌گیرد یا غذاها و نوشیدنی‌های گرم و سرد می‌خورد با درد و ناراحتی دندان مواجه می‌شود.
التهاب و ورم بافت اطراف دندان
زمانی که دندان به عصب می‌رسد، نواحی اطراف دندان ملتهب و متورم می‌شوند. این التهاب میتواند باعث احساس فشار و ناراحتی در ناحیه فک نیز شود.
تغییر رنگ دندان
تغییر رنگ و تیره شدن رنگ دندان نیز علامت دیگری از آسیب دیدگی عصب دندان است. هنگامی که عصب و بافت‌های داخلی دندان صدمه می‌بینند احتمال تیره شدن رنگ دندان وجود دارد. این تغییر رنگ با روش‌های معمول سفید کردن دندان مانند بلیچینگ و جرمگیری از بین نمی‌رود.
بوی بد دهان
علت بوی بد دهان میتواند عفونت ناشی از آسیب دیدگی عصب دندان باشد. این بوی ناخوشایند به دلیل وجود باکتری‌ها و عفونی شدن دندان به وجود می‌آید.
ترشح چرک از دندان
با عفونی شدن پالپ و آسیب دیدن عصب دندان احتمال ترشح چرک از دندان به عصب رسیده وجود دارد.
چگونه درد دندان به عصب رسیده را کم کنیم؟
بهترین روش برای درمان درد دندان به عصب رسیده، پر کردن و عصب کشی دندان است. با این کار می‌توان دندان طبیعی را حفظ کرده و از پیشرفت پوسیدگی که منجر به از دست دادن دندان می‌شود، جلوگیری کرد.
اما اگر به دندانپزشک دسترسی ندارید برای کاهش درد عصب دندان روش‌های زیر را امتحان کنید. این روش‌ها شاید درمان قطعی دندان به عصب رسیده نباشند اما به عنوان قاتل دندان درد، برای مدتی درد شما را تسکین می‌دهند.
۱. مصرف داروهای مسکن بدون نسخه
برای کاهش درد و التهاب عصب دندان، از داروهای مسکن غیر نسخه‌ای مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید. این داروها درد و ناراحتی بیمار با کاهش داده و علائم دندان به عصب رسیده را به طور موقت تسکین می‌دهند.
۲. مصرف آنتی بیوتیک‌ها
در مواردی که عفونت به عصب دندان رسیده باشد، ممکن است دندانپزشک برای کنترل عفونت و جلوگیری از گسترش آن به طور موقت برای شما داروهای آنتی بیوتیک تجویز کند. مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک برای عفونت دندان به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
۳. کمپرس سرد یا گرم
برای کاهش التهاب و درد عصب دندان می‌توانید از کمپرس سرد و برای آرامش عضلات صورت از کمپرس گرم کمک بگیرید.
کافی است کمپرس را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی ناحیه دردناک قرار دهید. به یاد داشته باشید تغییرات دمایی شدید درد شما را تشدید می‌کند لذا از مصرف پشت سرهم مواد غذایی سرد و گرم اجتناب نمایید.
۴. شستشوی دهان با محلول آب نمک
محلول آب نمک یک ماده ضد عفونی کننده ساده و در دسترس است که درد و التهاب دندان به عصب رسیده را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. نصف قاشق چای خوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کرده و آن را به صورت دهانشویه استفاده کنید.
۵. دهانشویه هیدروژن پراکسید
محلول هیدروژن پراکسید باکتری‌های مضر دهان را از بین برده، پلاک جمع شده روی دندان‌ها را نیز کاهش داده و خونریزی لثه را التیام می‌بخشد.
کافی است پروکسید هیدروژن ۳ درصد را با مقدار مساوی آب ترکیب کنید و آن را به صورت دهانشویه استفاده کنید. حواستان باشد محلول را نباید ببلعید.
۶. استفاده از مواد طبیعی و گیاهان دارویی
یکی از روش‌های درمان درد دندان به عصب رسیده استفاده از خواص ضد التهابی و تسکین دهندگی مواد طبیعی و گیاهان دارویی است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- روغن میخک: میخک قاتل دندان درد است. برای بی حس کردن دندان به عصب رسیده و کاهش درد آن مقداری روغن میخک را روی یک تکه پنبه یا گوش پاک کن بچکانید و آن را روی ناحیه مورد نظر بگذارید. همچنین می‌توانید روغن میخک را در یک استکان آب بریزید و آن را به صورت دهانشویه استفاده کنید.
- آویشن: برای استفاده از خاصیت ضدعفونی‌کنندگی و ضدالتهابی آویشن، دمنوش این گیاه را در دهان بچرخانید و غرغره کنید.
- نعناع: برای بی حس کردن و کاهش درد لثه دمنوش نعناع بنوشید یا برگ‌های نعناع را روی لثه بگذارید.
- سیر: سیر باکتری‌های عامل پوسیدگی دندان را از بین برده و خاصیت ضد درد دارد. برای کاهش درد عصب دندان، یک حبه سیر را له کنید و آن را روی ناحیه مورد نظر بگذارید یا یک حبه خام سیر را به آرامی بجوید.
- روغن زیتون: مقداری روفن زیتون را با میخک ترکیب کرده و روی ناحیه دردناک ماساژ دهید تا درد آن تسکین یابد.
- زنجبیل: یک تکه دو سانتیمتری ریشه گیاه زنجبیل را پوست بگیرید و بجوید تا آب زنجبیل بیرون بیاید و در تماس با دندان قرار بگیرد. این کار را یک یا دو ساعت ادامه بدهید تا درد و ورم کاهش یابد.
- زردچوبه: با پودر زردچوبه و آب خمیر درست کنید و آن را روی دندان مورد نظر بگذارید. برای اثر بخشی بیشتر و سریع‌تر، آن را با کمی عسل مخلوط کنید.
چه موقع برای درمان درد دندان باید به متخصص مراجعه کرد؟
اگر درد عصب دندان شما شدید و مداوم است یا با علائم دیگری مانند تورم و قرمزی لثه، تب، ترشحات چرکی، حساسیت به گرما و سرما، درد هنگام لمس یا جویدن، تغییر رنگ دندان یا لکه غیر طبیعی روی آن را مشاهده می‌کنید.
مراجعه به موقع به دندانپزشک متخصص نقش مهمی در تشخیص علت درد و انجام اقدامات درمانی مناسب دارد. این کار همچنین از ادامه درد و سایر عوارض دندان به عصب رسیده جلوگیری می‌کند.
درد عصب دندان میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد و شناخت علائم آن اهمیت زیادی دارد. اگرچه روش‌های خانگی می‌توانند به کاهش درد عصب دندان کمک کنند، اما همه این راهکارها موقتی هستند و درمان اصلی باید توسط دندانپزشک انجام شود.
در صورت بروز هرگونه علامت جدی، مراجعه به پزشک ضروری است تا از پیشرفت مشکلات دندانی جلوگیری شود.
