قرارگرفتن غیرطبیعی دندان‌های فک بالا و پایینی روی یکدیگر مال اکلوژن نامیده می‌شود. معنی واژه اکلوژن به تنهایی هم‌ترازی دندان‌های بالا و پایین بر روی هم است. مال اکلوژن معمولا به علت وراثت که در فک و دندان بروز می‌کند. در واقع بزرگی و کوچکی فک‌های بالا و پایین، قالب صورت و اندازه‌ی دندانها، نحوه قرار گرفتن فک و رشد دندان‌های غیر طبیعی از یکی از والدین به نسل بعدی یعنی فرزندان منتقل می‌شود. علاوه بر این، شرایط محیطی، مثل زودتر از دست دادن دندان شیری در کودکی، استفاده نامناسب و بیش از حد از شیشه شیر و مکیدن بیش از اندازه انگشت در ایجاد عارضه مال اکلوژن تاثیر دارد.
چفت نشدن دندانها روی هم از علائم بارز مال اکلوژن است. اگر به عارضه مال اکلوژن به موقع رسیدگی نشود، در تمیز کردن صحیح دندانها اختلال به وجود آورده و باعث بروز مشکلاتی در لثه و پوسیدگی در دندان می‌شود.
فهرست عناوین
عارضه مال اکلوژن چیست؟
مال اکلوژن عارضه‌ای است که به مرور شکل صحیح قرار گرفتن دندانها روی هم را برهم می‌زند. حالت غیر طبیعی فک‌ها در اثر قرار نگرفتن مناسب زاوایه دندانها نسبت به فک بالا و پایین اختلال مال اکلوژن نامیده می‌شود. این اختلال در اثر وراثت و یا عادات بد رفتاری در کودکی و همین طور مشکلات ژنتیکی مثل ایجاد انحراف در حالت لب و فک بروز می‌دهد.
عدم رسیدگی به موقع و با مشاهده علائم مال اکلوژن منجر به اختلالات در مفصل گیجگاهی فکی و مشکلاتی در یادگیری تکلم می‌شود.
انواع مال اکلوژن را بشناسید.
قرارگیری غیرطبیعی دندانها و فک، مال‌اکلوژن نامیده می‌شود. این بیماری با توجه اندازه تاثیر و نوع اثرگذاری آن بر فک و دندان به سه حالت تقسیم شده است که در این قسمت با انواع مال اکلوژن آشنا می‌شویم.
مال اکلوژن کلاس ۱
افرادی که دندان‌های آنها در حالت طبیعی قرارگیری یا اکلوژن قرار دارند، فقط مقدار کمی فاصله و بی نظمی در دندان‌هایشان دیده می‌شود در کلاس ۱ مال اکلوژن قرار دارند. این نوع مال اکلوژن در بین افراد بسیار شایع است، و تقریبا بیشتر افراد با عارضه درگیر هستند.
در این حالت فک‌ها به درستی روی هم قرار می‌گیرند. ولی دندانها درگیر دچار بی نظمی بصورت فاصله و رشد زیاد یا کم، چرخش و یا فاصله بین دندانها هستند.
مال اکلوژن کلاس ۲ (رتروگناتیسم)
افرادی که فک پایینی کوچکی نسبت به فک بالایی داشته و یا دندان‌های فک پایینی آنها عقب تر از دندان‌های بالایی قرار دارند، و فک بالایی آنها جلو به نظر می‌آید جزو دسته کلاس ۲ مال اکلوژن هستند. در واقع در این حالت مال اکلوژن یا فک بالایی جلوتر از فک پایینی قرار دارد و یا فک پایینی کوچک بوده عقب تر قرار گرفته است، در حالتی ممکن است هر دو وضعیت رخ داده باشد. به این نوع مال اکلوژن اصطلاحا رتروگناتیسم نیز گفته می‌شود.
مال اکلوژن کلاس ۳ (پروگناتیسم)
افرادی که فک پایینی خیلی جلویی داشته و یا دندان‌های فک پایینی خیلی جلو قرار گرفته که منجر به جلو آمدن بیش از حد فک پایین در آنها می‌شود؛ جزو گروه مال اکلوژن کلاس ۳ هستند. در این عارضه فک و دندان‌های پایین، کوچک‌تر از فک و دندان‌های بالا هستند. این امر ناهماهنگی بین دندانها را به دنبال دارد. از نظر ظاهری نیز نامتناسب به نظر می‌رسد. به این نوع مال اکلوژن در اصطلاح پروگناتیسم گفته می‌شود.
کراس بایت دندان و فک که عوارضی مشابه مال اکلوژن ۳ دارد، در صورتی به موقع برای درمانش اقدام نشود، به مال اکلوژن نوع ۳ تبدیل می‌شود.
علائم بروز مال اکلوژن
مشخص‌ترین علائمی که بروز عارضه فک و دندان مال اکلوژن را نشان می‌دهند، بصورت ذیل بیان شده است.
- غیر طبیعی بودن قرارگیری دندانها بر روی هم
- مشکلاتی که در هنگام غذا خوردن، جویدن مواد غذایی و گاز زدن انواع میوه‌جات رخ می‌دهد.
- مشکلات آشکاری که در ادای کلمات و حرف زدن بوجود می‌آید.
- تفس از راه دهان صورت گیرد.
- نامتوازن و نازیبا بودن قرارگیری فک بالا و پایین بر روی هم
هر کدام از این عوارض با توجه به ویژگی‌های بیان شده در قسمت انواع مال اکلوژن در صورت عدم رسیدگی به موقع ممکن است، برای افراد مشکلات زیادی را به دنبال داشته باشد. قدرت تکلم ناواضح، نامتناسب بودن حالت فک و دندانها و… ممکن است با مرور زمان برای افراد به یک هنجار تبدیل شود. با مراجعه به یک متخصص فک و صورت و دندانپزشک برای رفع عارضه مال اکلوژن اقدام کنید.
انواع راه‌های درمان مال اکلوژن
برای از بین بردن مال اکلوژن دو راه و روش درمان وجود دارد. مدت زمان درمان مال اکلوژن وابسته به وضعیت فک و دندان‌هایتان و قرارگیری در انواع کلاس مال اکلوژن می‌تواند متغیر باشد. هر فردی می‌تواند با در نظر گرفتن وضعیت مال اکلوژن فک و دندان‌های خود نسبت به درمان آن اقدام نماید. در این قسمت با دو روش رایج درمان این عارضه فک و دندان آَشنا می‌شویم.
ارتودنسی ثابت و درمان مال اکلوژن
در این روش درمانی ابزارات مخصوص به ارتودنسی به کار برده می‌شود. براکت‌ها بطور مستقیم به دندان نصب شده و امکان حرکت دادن آنها ممکن نیست. براکت‌های سرامیکی یا فلزی روی دندانها چسبیده و با رشته سیم‌هایی به هم متصل هستند. در این روش درمان مال اکلوژن به مرور زمان ارتودنسی ثابت با ایجا نیرو به دندانها فشار آورده و آنها را به تدریج حرکت داده و در محل متناسب قرار می‌دهد.
در واقع این فرآیند به آرامی و به مروز زمان به اصلاح موقعیت دندان و فک می‌پردازد. در این شرایط به دلیل ثابت بودن ارتودنسی رسیدگی به بهداشت دهان و دندان باعث نیجه بخش بودن درمان مال اکلوژن می‌شود.
درمان مال اکلوژن با ارتودنسی نامرئی
از این نوع ارتودنسی بیشتر برای فک بالا و دندان‌های بالا که وضعیت نسبتا بهتری دارند کاربرد دارد. در این نوع ارتودنسی علاوه بر درمان مال اکلوژن رسیدگی به بهداشت دهان و دندان بهتر صورت می‌گیرد. با استفاده از نخ دندان و مسواک به راحتی می‌توانید دندان‌هایتان را تمیز کنید. توجه به توصیه‌های پزشک در این روش درمان مال اکلوژن منجر به سلامت دندانها و جلوگیری از پوسیدگی آنها می‌شود.
رسیدگی و درمان مال اکلوژن به موقع بهترین راه در هنگام ابتلا به این عارضه دندانی است. اگر علائم این ناهنجاری فک و دندان را در فرزندانتان مشاهده می‌کنید هر چه سریعتر نسبت به درمان آن قدام کنید. مشکلات ناشی از مال اکلوژن مثل نامتناسب شدن حالت چهره و همین طور عدم تسلط و تکلم مناسب منجر به پایین آمدن اعتماد به نفس افراد و اجتماع گریزی آنها می‌شود. بنابراین با مراجعه به یک متخصص درصدد رفع مال اکلوژن دندان و فک باشید.
توضیحات دسته بندی مفید و کارآمد و بسیار عالی بود فقط کاش در خصوص نیاز موارد به جراحی فک نیز توضیح بفرمائید