آفت دهان یک بیماری شایع دهان و دندان است که احساس درد و ناراحتی در بخش‌های داخلی دهان مانند زبان، گونه و لثه ایجاد می‌کند. اگر به دنبال روشی برای بهبودی سریع آفت دهان هستید تا پایان این مقاله با ما همراه باشید؛ در ادامه به روش‌های درمان سه سوته آفت دهان می‌پردازیم.
آفت دهان چیست؟
آفت دهان (Canker Sore) نوع رایجی از زخم‌های دهانی است که در بخش های نرم دهان مانند گونه، لثه، داخل لب‌ها، سقف دهان و لثه پدیدار می‌شود. اطراف این زخم‌ها ملتهب و قرمز رنگ بوده و با علائم ناخوشایندی مانند خشکی، خارش، سوزش و درد هنگام صحبت کردن، نوشیدن، جویدن و بلع غذا همراه است.
آفت دهان به طور معمول ظرف ۱ تا ۲ هفته به طور طبیعی و بدون نیاز به اقدام درمانی خاص بهبود می‌یابد. اما گاهی این زخم‌های کوچک و احساس ناخوشایند درد، سوزش و خارش آن‌ها باعث ناراحتی و آزار فرد می‌شود به طوری انجام فعالیت‌های معمول روزانه مانند غذا خوردن و صحبت کردن را برای او دشوار می‌سازد.
۱۷ درمان خانگی آفت دهان
ساده‌ترین و در دسترس‌ترین راه برای درمان سه سوته آفت دهان استفاده از روش‌های سنتی و خانگی است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
۱. درمان آفت دهان با رب انار
یکیاز روش‌های سنتی مفید برای درمان آفت زبان و دهان، استفاده از رب انار است. رب انار خاصیت ضدالتهابی و ضدباکتریایی دارد و درمان آفت دهان با رب انار کمک بسیاری به پروسه درمان سریع می‌کند.
۲. درمان آفت دهان با عسل
عسل طبیعی خواص التیام بخشی و ضدباکتریایی قوی دارد. از این رو مالیدن مقداری عسل روی آفت دهان، با افزایش رطوبت و جلوگیری از خشک شدن ناحیه آسیب دیده، درد را کاهش داده و فرآیند بهبودی را تا حد زیادی تسریع می‌کند. برای افزایش اثر بخشی درمان آفت دهان با عسل، میتوانید مقداری زردچوبه به آن اضافه کنید.
۳. درمان سه سوته آفت دهان با جوش شیرین
یکی از درمان های موثر برای آفت های دهانی، کمک گرفتن از محلول جوش شیرین و آب است. برای اینکار:
- یک قاشق چایخوری جوش شیرین را درون یک فنجان آب ولرم حل کنید.
- محلول جوش شیرین را برای چندین مرتبه در روز به مدت ۲۰ ثانیه درون دهان بچرخانید و سپس آن را دور بریزید.
قورت دادن محلول جوش شیرین و آب برای شما خطرناک نیست اما به دلیل شوری بیش از حد، بهتر است از قورت دادن آن اجتناب کنید.
۴. درمان آفت دهان با پودر زاج
برای درمان سه سوته آفت دهان با پودر زاج کافی است یک قاشق چایخوری از این پودر را با مقدار کمی آب ترکیب کنید تا حالت خمیری شکل پیدا کند. سپس خمیر به دست آمده را به مدت ۱ دقیقه روی محل آفت قرار داده و بعد دهان را بشورید. برای تاثیر گذاری بیشتر، چندین مرتبه در طول روز این کار را تکرار کنید.
۵. درمان فوری آفت زبان و دهان با آب نمک
موثرترین روش درمان خانگی آفت دهان، شستشوی دهان و محل آفت با محلول‌های نمکی یا آب و نمک است. کافی است محلول آب نمک را آماده کرده و درون دهان بچرخانید و غرغره کنید. برای اثر گذاری بیشتر چندین مرتبه در طول روز و به مدت ۳۰ ثانیه این عمل را تکرار کنید.
در این روش نمک به عنوان یک ضدعفونی‌کننده طبیعی عمل کرده و درد و التهاب زخم‌ها را کاهش می‌دهد.
۶. ماست پروبیوتیک
مصرف ماست پروبیوتیک یکی دیگر از راه‌های درمان خانگی آفت دهان است. ماست پروبیوتیک درد آفت را کاهش داده و از رشد باکتری‌های مضر درون دهان جلوگیری می‌کند. علاوه‌براین با کاهش التهاب زخم‌های آفتی سرعت بهبود آن‌ها را افزایش می‌دهد.
۷. کمپرس یخ برای درمان افت دهان
برای تخفیف علائم آفت دهان میتوانید فضای دهان را با کمپرس یخ خنک کنید. با اینکار درد و سوزش زخم‌ها برای مدتی کاهش می‌یابد و شما فرصت کافی برای خوردن غذا و نوشیدنی دارید.
۸. درمان سه سوته آفت دهان با روغن نارگیل طبیعی
جالب است بدانید که روغن نارگیل به دلیل داشتن اسید لوریک بالا خواص ضد باکتریایی قوی دارد؛ به همین علت در درمان سریع آفت دهان بسیار موثر است. کافی است چند بار در روز، کمی از روغن نارگیل طبیعی را روی محل زخم قرار دهید تا اثرات ضد التهابی و تسکین درد آن را مشاهده کنید.
۹. درمان آفت های دهان با ژل آلوئه ورا
آلوئه ورا خاصیت ضد التهابی دارد و می‌تواند به تسکین درد و سوزش و ترمیم زخم‌های دهانی مانند آفت کمک کند. کافی است مقداری از ژل آلوئه‌ورا طبیعی را روی محل زخم گذاشته و پس از چند دقیقه آن را بشویید. با تکرار چندین مرتبه این کار، شاهد اثرات سریع درمانی آن خواهید بود.
۱۰. عرقیات گیاهی، درمانی موثر برای آفت دهان
عرقیات گیاهی با طبع خنک مانند عرق نعناع و عرق کاسنی با خواص ضد التهابی و خنک کنندگی، تاثیر بسزایی در درمان آفت دهان دارند. به طور مرتب دهان خود را عرق نعناع شستشو دهید. همچنین میتوانید روزانه مقداری عرق نعناع یا کاسنی را میل کنید.
۱۱. شیر منیزیا درمانی بدون عارضه برای آفت دهان
یکی دیگر از روش های کاربردی و در دسترس برای درمان سه سوته افت دهان، استفاده از شیر منیزیا برای ایجاد تعادل pH دهان است. برای اینکار ابتدا مقداری از شیر را روی آفت دهان قرار دهید و اجازه دهید چند ثانیه روی زخم باقی بماند. سپس میتوانید دهان خود را بشورید. استفاده از این روش تا ۳ بار در روز مشکلی ندارد.
شیر منیزیا با داشتن ترکیبات هیدروکسید منیزیم یک روش موثر در کاهش التهاب و بهبود زخم دهان است.
۱۲. دهانشویه مریم گلی؛ یک روش گیاهی برای درمان سه سوته آفت های دهانی
دهانشویه مریم گلی یک روش موثر در بهبود آفت دهان است؛ چراکه این گیاه خواص ضدالتهابی و ضدعفونی کننده دارد. شما میتوانید به راحتی دهانشویه مریم گلی را در اکثر داروخانه ها پیدا کنید. با این حال، با دنبال کردن دستورات زیر میتوانید این دهانشویه را در خانه بسازید:
- برگ تازه مریم گلی را تهیه کرده و به همراه ۲ قاشق چایخوری آب دم کنید.
- بعد از ۵ دقیقه دم کشیدن، دمنوش را از صافی رد کرده و بگذارید خنک شود.
- برای مدت ۱ دقیقه محلول را دهان بچرخانید و سپس بیرون بریزید.
۱۳. سرکه سیب
استفاده از سرکه سیب برای بهبود آفت های دهانی یک روش متداول است. برای این روش دستورات زیر را دنبال کنید:
- تنها ۱ قاشق چایخوری از سرکه سیب طبیعی را با ۱ فنجان آب ترکیب کنید.
- به مدت ۳۰ الی ۶۰ ثانیه این محلول را در دهان بچرخانید.
- محلول را بیرون بریزید و دهان خود را بشورید.
تکرار این روش تا چندین مرتبه در روز بلامانع است.
۱۴. کمپرس چای بابونه
شاید کمک گرفتن از کمپرش چای بابونه برای درمان سه سوته آفت دهان را کمتر کسی شنیده باشد اما این روش بسیار تاثیرگذار است؛ چراکه این گیاه با ترکیبات آزولن و لوومنول خواص ضد التهابی و ضدعفونی کننده دارد.
چای کیسه بابونه سرد شده را به صورت کمپرس روی محل آفت قرار داده و اجازه دهید برای دقایقی همانجا بماند. یک روش دیگر این است که با چای بابونه سرد شده دهان را برای چند دقیقه بشورید.
۱۵. درمان آفت دهان با مسواک زدن
رعایت بهداشت یکی از مهمترین نکات برای دور نگه داشتن دندان‌ها، لثه و بافت‌های دهان از عفونت و در نتیجه درمان سریع زخم دهان و بهبود آفت است.
لذا توصیه می‌شود برای حفظ بهداشت دهان و دندان‌ها به طور مرتب مسواک بزنید. دقت داشته باشید که برای اینکار از مسواک نرم استفاده کنید تا آسیبی به بافت دهان و زخم‌ها وارد نشود.
۱۶. درمان آفت دهان با چای سیاه
چای سیاه بهترین و ساده‌ترین روش خانگی برای درمان آفت زبان و دهان است. مقداری چای سیاه را دم کنید و بعد از خنک شدن دهان خود را با آن شستشو دهید. همچنین استفاده از چای کیسه‌ای نیز در درمان نتیجه بخش آفت دهان بسیار موثر است.
۱۷. درمان آفت دهان با تعادل در رژیم غذایی
برای تسریع روند بهبودی آفت زبانی و دهانی از خوردن غذاهای تند و اسیدی و نوشیدنی‌های داغ که آفت را تحریک می‌کنند، بپرهیزید. همچنین مصرف گرمیجات و غذاهای خشک را تا حد امکان محدود نمایید.
داروهای موضعی درمان آفت دهان
- ژل‌های بی حس کننده مانند لیدوکائین یا بنزوکائین برای کاهش درد
- ژل‌های ضد التهاب مانند ژل یا کرم هیدروکورتیزون برای کاهش التهاب و درد
- ژل کورکومین (جزء فعال ریشه زردچوبه) برای درمان زخم دهان خفیف
- قطره میرتکس
- ژل آفتین برای درمان سه سوته آفت دهان تنها با یک بار استفاده شود.
- دهانشویه‌های حاوی استروئید مانند دهانشویه دگزامتازون یا دهانشویه‌های دارای ترکیبات ضد التهابی و آنتی‌بیوتیک
درمان سریع آفت دهان با دارو
- کورتیکواستروئیدها، گاهی پزشک برای کاهش التهاب و درمان آفت زبانی شدید داروهایی مانند پردنیزون را تجویز می‌کند.
- کلشی سین، داروی نقرس و بیماری بهجت است که در موارد خاص برای کاهش التهاب آفت دهان تجویز می‌شود.
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، در موارد شدید که ممکن است آفت دهان ناشی از واکنش‌های ایمنی بدن باشد، این دسته داروها برای درمان آفت تجویز می‌شود.
- تتراسایکلین خوراکی
مصرف مکمل برای بهبود آفت دهان
اگر علت آفت دهان کمبود مواد مغذی، ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد، مصرف مکمل‌های غذایی می‌تواند به درمان آن کمک کند. بهتر است با نظر پزشک مکمل‌های زیر را مصرف کنید:
- ویتامین B12
- فولیک اسید
- مکمل زینک
- کپسول ویتامین E را باز کرده و مایع درون آن را روی آفت بریزید.
برای آفت دهان چه بخوریم؟
در صورتی که برای شما هم این سوال پیش آمده که برای آفت دهان چه بخوریم؛ در لیست زیر مواد خوراکی را به شما پیشنهاد می‌دهیم که به بهبودی زخم های ناشی از آفت دهان کمک می‌کند:
- نخود
- جگر
- اسفناج
- عدس
- کشمش
- تخم مرغ
- انواع لبنیات
- گوشت قرمز
- مغزها و دانه‌ها حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری نظیر ویتامینB، آهن و روی
چه زمانی برای درمان کردن آفت دهان به پزشک مراجعه کنیم؟
آفت در دهان در اغلب موارد از نوع مینور یا خفیف است و بدون نیاز به مراجعه به پزشک و مصرف دارو و با کمک روش‌های خانگی بعد از حدود ۱ تا ۲ هفته برطرف می‌شود. اما اگر زخم‌ها بسیار بزرگ هستند و بعد از حدود ۳ هفته علائمی از بهبود در آن‌ها مشاهده نمی‌شود یا اگر به طور مکرر دچار آفت دهان می‌شوید، بهتر است به پزشک مراجعه نمایید.
سوالات متداول
در ادامه به پرسش های پرتکرار در مورد روش درمان سه سوته آفت دهان پاسخ می‌دهیم.
بهترین دارو برای درمان فوری آفت دهان چیست؟
به طور کلی مشکل آفت های دهانی معمولا به خودی خود درمان می‌شوند اما چنانچه درد شما زیاد است میتوانید برای تسریع روند بهبودی از دهانشویه ها و ژل‌های موضعی دارای لیدوکائین استفاده کنید. درمان های OTC خواص ضدباکتریایی دارند و به تسریع روند درمان کمک می‌کنند.
آیا آفت دهان با درد گوش ارتباط دارد؟
گوش درد، درد شدید گلو در یک طرف و آبسه لوزه از جمله علائم آفت دهان به شمار می‌روند که با معاینه پزشک قابل تشخیص و درمان است.
آیا آفت مداوم دهان خطرناک است؟
آفت های دهانی مکرر می‌تواند به دلیل ابتلا به سایر بیماری‌ها مانند اختلالات کبدی، رفلاکس معده، ایدز و سندروم بهجت باشد که بهتر است هرچه سریع‌تر توسط یک پزشک تشخیص داده شود.
سوزش و درد ناشی از آفت های دهان معمولا برای بیمار آزادهنده است و او را دچار مشکل می‌کند. البته جای نگرانی نیست؛ زیرا با کمک روش‌های درمان سه سوته آفت دهان مانند انواع ژل‌ها، قرص‌ها و مکمل‌ها می‌توان مدت زمان بهبودی آفت زبان و دهان و علائم ناخوشایند آن را تا حد زیادی کاهش داد.
در این مطلب به بررسی جامع درمان مناسب برای مشکل زخم های دهانی از نوع آفت پرداختیم. در صورتی که روش های فوق، به درمان زخم های شما کمک نکرد بهتر است در اسرع وقت، جهت معاینه به یک دندانپزشک مراجعه کنید.
