اگر مدتی بعد از اتمام درمان ارتودنسی متوجه شوید که دندانهایتان جابهجا شدهاند یا مثل گذشته مرتب نیستند، به ارتودنسی مجدد نیاز پیدا میکنید. دلایل بروز این مشکل میتواند از طی نکردن کامل مرحله ریتنشن (تثبیت و نگهداری) تا افزایش سن و از دست دادن دندان متغیر باشد.
با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید تا درباره دلایل ارتودنسی بار دوم و نحوه انجام آن اطلاعات بیشتری کسب کنید.
منظور از ارتودنسی مجدد چیست؟
ارتودنسی میتواند دندانهای شما را مرتب کند و زیبایی لبخندتان را بهبود بخشد. با این حال، گاهیاوقات ممکن است موفقیتآمیز نباشد یا دندانها پس از درمان اولیه دوباره جابهجا شوند. در این شرایط باید ارتودنسی برای بار دوم انجام شود.
چگونه متوجه شوید که به ارتودنسی بار دوم نیاز دارید؟
علائمی که نشان میدهند احتمالا به ارتودنسی مجدد نیاز دارید عبارتند از:
- نامرتب شدن دندانها
- باز شدن فضای بین دندانها
- برگشت مشکلات فک
- افزایش مشکلات دهان و دندان به دلیل تغییر مکان دندانها
چه عواملی به ارتودنسی ناموفق منجر میشوند؟
عدم استفاده از ریتینر یا نگهدارنده طبق دستور متخصص ارتودنسی، شایعترین دلیل جابهجایی دندانها پس از اتمام دوره درمان است. بسیاری از افراد، به خصوص پس از گذشت زمان، اهمیت نگهدارنده را دستکم میگیرند و به روش صحیح از آن استفاده نمیکنند.
پس از تکمیل مرحله اولیه درمان، دندانها، استخوانها و لثهها هنوز به زمان نیاز دارند تا در مکان جدید خود ثابت شوند. استفاده از نگهدارنده از دندانهای شما در برابر نیروهایی که سعی میکنند آنها را به موقعیت قبلیشان برگردانند، محافظت میکند.
علاوه بر این، برگشت ارتودنسی ممکن است دلایل دیگری هم داشته باشد که شامل موارد زیر هستند:
۱. دندان قروچه
دندان قروچه میتواند به آسیبهای زیادی منجر شود، از سردرد گرفته تا جابهجا شدن دندانها و درد فک. دندان قروچه فشار زیادی به دندانهای شما وارد میکند و این نیروی مداوم ممکن است باعث تغییر مکان دندانها شود.
۲. رشد و نمو
حتی اگر بهترین سن ارتودنسی را بدانید و به موقع برای انجام آن اقدام کنید، ممکن است رشد صورت و فک به مرور زمان باعث نامرتب شدن دندانها شود.
با رشد بدن، استخوانهای فک هم به رشد خود ادامه میدهند و روی دندانها فشار وارد میکنند که این ممکن است در طولانیمدت باعث جابهجا شدن آنها شود.
۳. ژنتیک و پیری
شاید جالب باشد که بدانید ژنهای شما در مرتب ماندن دندانهایتان پس از اتمام ارتودنسی نقش دارند. علاوه بر این، پیر شدن هم میتواند روی دندانها تاثیر بگذارد. شواهد نشان میدهد که با افزایش سن، دندانهای عقب به طور طبیعی به سمت جلو حرکت میکنند.
۴. از دست دادن دندان
اگر یک یا چند دندان خود را به دلیل ضربه، پوسیدگی یا بیماری لثه از دست بدهید، ممکن است دندانهای مجاور به تدریج به فضاهای خالی روی لثه منتقل شوند.
۵. دندان عقل نهفته
پیش از شروع درمان ارتودنسی در بار اول، متخصص ارتودنسی با بررسی عکس opg بیمار، وجود هرگونه دندان عقل نهفته ای را تشخیص میدهد و پیش از نصب بریسها، برای جراحی آن اقدام میکند.
با اینحال اگر ارتودنتیست در همان بار اول ارتودنسی، معاینات تکمیلی را انجام ندهد، ممکن است پس از مدتی درآمدن دندان عقل نفهته منجر به بهم ریختگی دندانها و نیاز به ارتودنسی مجدد شود. بنابراین یکی از علل ارتودنسی ناموفق، میتواند عدم تشخیص دندان عقل نهفته در بیمار باشد.
ارتودنسی مجدد چگونه انجام میشود؟
معمولا مراحل انجام ارتودنسی مجدد مثل ارتودنسی بار اول، به شرح زیر است:
- ارتودنتیست وضعیت بالینی شما را به طور کامل ارزیابی میکند و در صورت لزوم برای بررسی دقیقتر دندانها و فک شما از تستهای تصویربرداری کمک میگیرد.
- بعد از ارزیابی کامل، متخصص ارتودنسی مناسبترین شیوه درمان را پیشنهاد میدهد و شما را به بهترین نحو راهنمایی میکند تا از تکرار موقعیتهایی که به دلیل ناآگاهی یا بیاحتیاطی باعث تغییر مکان دندانها شدهاند، جلوگیری کنید.
- بسته به شدت نامرتب بودن دندانها، ممکن است یک استراتژی محدود یا جامع برای درمان مجدد شما پیشنهاد شود. اگر جابهجایی دندانها ناچیز باشد، احتمالا مشکل با استفاده کردن از نگهدارنده به صورت تماموقت اصلاح میشود. اما در صورتی که شدت تغییر مکان دندانها زیاد باشد، به ارتودنسی مجدد نیاز دارید.
بعضی از بیماران برای انجام ارتودنسی بار دوم مردد هستند و حتی آن را اتلاف وقت میدانند. به یاد داشته باشید که همترازی دندانها نه تنها زیبایی لبخند شما را بهبود میبخشد، بلکه میتواند از بسیاری از مشکلات دهان و دندان از جمله درد دندان، مشکلات گفتاری یا اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) پیشگیری کند.
ارتودنسی مجدد چقدر طول میکشد؟
ممکن است فکر کنید که مدت زمان لازم برای ارتودنسی مجدد از ارتودنسی بار اول کوتاهتر است. اما در حقیقت، مدت زمان ارتودنسی به تشخیص متخصص ارتودنسی و میزان جابهجایی دندانها ممکن است بین ۳ الی ۱۲ ماه باشد.
بدیهی است درمان مجدد بیمارانی که مدت زمان زیادی از آخرین ارتودنسی آنها میگذرد یا دارای مشکلات خاص هستند، بسیار پیچیدهتر بوده و به مدت زمان بیشتری نیاز دارد.
آیا انجام ارتودنسی مجدد خطرناک است؟
به طور کلی درمان ارتودنسی میتواند با خطرات تحلیل ریشه دندان و یا ایجاد بیماری های لثه (پرودنتال) و پوسیدگی دندانها همراه باشید. در صورتی که برای جبران ارتودنسی ناموفق به سراغ یک متخصص ارتودنسی حاذق بروید، حتما پیش از شروع درمان معاینات لازم برای ارزیابی وضعیت سلامت لثه و ریشه دندان شما انجام میشود.
در صورتی که ریشه دندانها تحلیل نرفته بود و لثه و دندانهای شما نیز در وضعیت سلامت خوبی بودند، ارتودنسی مجدد خطری برای شما ندارد.
عوارض ارتودنسی مجدد چیست؟
ارتودنسی مجدد اگر در شرایط درستی انجام شود عوارض خاصی ندارد، اما در بعضی موارد ممکن است، مشابه با ارتودنسی بار اول، مشکلات زیر بروز پیدا کنند:
- درد فک
- خونریزی لثه
- اختلال در غذا خوردن
- آسیبدیدگی مینای دندان
- پوسیدگی دندان به دلیل رعایت نکردن بهداشت
- تحلیل ریشه دندان
- زخم شدن دهان
رعایت چه نکاتی در حین درمان ضروری است؟
برای اینکه عوارض ارتودنسی مجدد را به حداقل برسانید و بیشترین بهره را از انجام آن ببرید، توصیه میشود:
- بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید.
- از خوردن غذاهای اسیدی، غذاهای سفت یا چسبناک یا نوشابههای گازدار و همچنین جویدن آدامس خودداری کنید.
- هنگام ورزش از محافظ برای مراقبت از دندانهای خود استفاده کنید.
چکار کنیم تا ارتودنسی بار دوم نیاز نشود؟
تکمیل فرآیند درمان با استفاده صحیح از نگهدارنده مهمترین اقدامی است که باید برای جلوگیری از برگشت ارتودنسی انجام دهید. در حال حاضر، انواع مختلفی از نگهدارنده وجود دارد که به طور کلی به ۲ گروه تقسیم میشوند:
- نگهدارندههای ثابت: یک تکه سیم مخصوص و قوسدار است که به کمک چسب یا کامپوزیت به پشت دندانهای جلو در فک بالا و پایین متصل میشود.
- نگهدارندههای متحرک: همانطور که از نام این نگهدارنده مشخص است، میتوانید آن را هر وقت که بخواهید بردارید و دوباره در جای خود قرار دهید.
هزینه ارتودنسی مجدد چقدر است؟
هزینه ارتودنسی به شدت مشکل شما بستگی دارد. معمولا هزینه درمان محدود در مقایسه با درمان جامع به طور قابلتوجهی کمتر است.
ارتودنسی ناموفق نیاز به دفعه دوم درمان را افزایش میدهد. از آنجا که لبخند زیبا یکی از مهمترین داراییهای شما است، توصیه میشود بعد از اتمام دوره درمان حتما طبق دستور ارتودنتیست از نگهدارنده استفاده کنید تا جلوی تغییر مکان دندانها و نامرتب شدن مجدد آنها گرفته شود.
مهم نیست که چه مدت زمانی از دوره درمان ارتودنسی بار اول شما گذشته است، اگر فکر میکنید دندانهایتان دوباره نامرتب شدهاند و لبخندتان مثل گذشته زیبا نیست، برای ارزیابی وضعیت خود و بررسی نیاز به ارتودنسی مجدد، به ارتودنتیست مراجعه کنید.