دسته بندی انواع اکلوژن

اکلوژن به عنوان ارتباط تماسی دندانها و فک بالا و پایین در هنگام بسته بودن دهان تعریف میشود.

اهمیت اکلوژن در این است که بر نیمرخ صورت فرد و سلامت دهان تاثیر بسزایی دارد.

اکلوژن نامتناسب را ممکن است بتوان با درمانهای دندانپزشکی مانند درمان ارتودنسی اصلاح کرد. در اینجا به بررسی برخی از مفاهیم اساسی میپردازیم که متخصص ارتودنسی دندان هنگام طبقه بندی اکلوژن بررسی میکنند.

درک این مفاهیم نه تنها به شما کمک میکند توجه بیشتری به بهداشت دهان و معاینات دندانپزشکی بدهید بلکه گام اول را در حفظ سلامت دهان و نظارت بر درمانهای دندانپزشکی خود بردارید.

اورجت و اوربایت

اگر به جمجمه انسان نگاه کنید متوجه میشوید فک بالا بزرگتر از فک پایین است. این ساختار باعث میشود قوس دندانی بالایی بزرگتر از قوس دندانی پایینی باشد بنابراین در حالت طبیعی دندانهای بالایی کمی جلوتر از دندانهای پایینی قرار میگیرند.

اورجت

در اورجت، همپوشانی افقی بین دندانهای جلویی مرکزی بالایی بر دندانهای جلویی مرکزی پایینی وجود دارد. به عبارت ساده تر اورجت به این معنی است که دندانهای جلویی بالایی تان چقدر جلوتر از دندانهای جلویی پایینی قرار گرفته اند. مقدار اورجت با استفاده از پروب افقی اندازه گیری میشود. اورجت در حالت نرمال ۲ تا ۳ میلی متر است.

اوربایت

در اصطلاح دندانپزشکی همپوشانی عمودی دندانهای جلویی وسطی فک بالا و دندانهای جلویی وسطی فک پایین، اوربایت نام دارد. به غبارت ساده تر اوربایت به این معنی است که دندانهای جلویی بالایی تان تا چه حد سطح جلویی دندانهای جلویی پایینی را میپوشانند و مانع دیدن آنها میشوند. این همپوشانی در بعد عمودی باید اندازه گیری شود و با پروب عمودی مشخص میشود. در حالت نرمال ۲ تا ۳ میلی متر همپوشانی عمودی باید بین دندانهای بالا و پایین وجود داشته باشد که تقریبا ۲۰ تا ۳۰% از ارتفاع دندان پایینی را شامل میشود.

شکل- اندازه گیری اورجت (فاصله افقی دندانهای بالایی و پایینی) و اوربایت (فاصله عمودی دندانهای بالایی و پایینی)

دندان‌های بالایی گاهی اوقات هیچ هم‌پوشانی با دندان‌های جلویی پایینی در بعد افقی و یا عمودی ندارند و کاملاً لب به لب قرار گرفته اند. ارتباط لب به لب دندانهای جلویی بالایی و پایینی بدون وجود هیچ‌ گونه اورجت و اوربایت، به معنی مشکل اوپن بایت است. اغلب عدم وجود اوربایت نرمال، همراه با عادت فشار زبان می‌باشد. فشار زبان به عادت فشار دادن زمان به دندانهای جلویی هنگام صحبت کردن یا بلعیدن گفته می‌شود.

طبقه بندی اکلوژن انگل

تقریباً در اوایل ۱۹۰۰ میلادی، ادوارد انگل با استفاده از ارتباط بین دندان‌های آسیاب بزرگ اول دو قوس دندانی اقدام به دسته ‌بندی اکلوژن کرد. بر این اساس، اکلوژن به سه دسته کلی تقسیم می‌شود:

اکلوژن نرمال – کاسپ (برجستگی های سطح جونده دندانهای آسیاب) مزیوباکال دندان آسیاب بزرگ اول بالایی بر شیار گونه ای دندان آسیاب بزرگ اول پایینی قرار میگیرد.

مال اکلوژن کلاس ۱- همانند اکلوژن نرمال است اما دندانها دچار کمبود فضا و بهم فشردگی، چرخش و نامنظمیهای دیگر در آرایش هستند.

مال اکلوژن کلاس ۲- کاسپ مزیوباکال دندان آسیاب بزرگ اول بالایی بر جلوی شیار گونه ای دندان آسیاب بزرگ اول پایینی منطبق است. مال اکلوژن کلاس ۲ خود به دو دسته تقسیم میشود:

دسته اول کلاس ۲- دندانهای جلویی بالایی به سمت جلو کج شده اند و جلوزدگی قابل توجهی دارند

دسته دوم کلاس ۲- دندانهای جلویی بالایی به سمت داخل شیب دارند

مال اکلوژن کلاس ۳ – کاسپ مزیوباکال دندان آسیاب بزرگ اول بالایی بر عقب شیار گونه ای دندان آسیاب بزرگ اول پایینی منطبق است.

تصاویر جورچین زیر نشان میدهند ارتباط بین دندان‌های آسیاب بزرگ اول چگونه است.

تصور کنید بخش بیرون زده قطعه پازل بالایی، نشان دهنده کاسپ مزیوباکال دندان آسیاب بزرگ اول بالایی است و در فرورفتگی قطعه پایینی قرار می‌گیرد. این حالت اکلوژن نرمال است. اکنون قطعه بالایی را کمی جلوتر ببرید تا مال اکلوژن کلاس دو بازسازی شود. و اگر آن را به سمت عقب‌تر جابه‌جا کنید مال اکلوژن کلاس سه بازسازی می‌شود.

مثال

مطابق دسته‌ بندی انگل، تصویر زیر کدام یک از موارد زیر را نشان می‌دهد:

• اکلوژن نرمال
• مال اکلوژن کلاس یک
• مال اکلوژن کلاس دو
• مال اکلوژن کلاس سه

پاسخ: مال اکلوژن کلاس سه

برای حل این سؤال ابتدا باید کاسپ مزیوباکال دندان آسیاب بزرگ اول فک بالا را مشخص کنید و ببینید آیا بر شیار گونه ای دندان آسیاب بزرگ اول فک پایین منطبق است یا خیر. در این تصویر کاسپ مزیوباکال دندان آسیاب بزرگ اول فک بالا بر جلوی شیار دندان آسیاب بزرگ اول فک پایین منطبق است. بنابراین می‌توان نتیجه ‌گیری کرد این بیمار مال اکلوژن کلاس دو دارد. از روی این تصویر نمی‌توان مشخص کرد مال اکلوژن کلاس دو در کدام زیر شاخه قرار می‌گیرد.