علت تبخال لب چیست؟ایکس درمان فوری تب خال لب در خانه

تب خال لب، یکی از شایع‌ترین عفونت‌های ویروسی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) ایجاد می‌شود. این بیماری با ظهور تاول‌های کوچک و دردناک روی لب‌ها یا اطراف دهان همراه است. اما آیا می‌دانید چه عواملی باعث بروز تبخال (Cold sore) می‌شوند و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟

در این مقاله، به بررسی علل، علائم و راه‌های درمان تبخال لب می‌پردازیم. اگر به دنبال راه‌حلی سریع و موثر هستید، این مطلب را تا انتها بخوانید!

فهرست عناوین

تب خال لب چیست؟

عفونت ویروسی هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) یا تبخال لب، بیماری مسری و واگیردار است که با ظهور تاول‌های کوچک و پر از مایع در اطراف دهان مشخص می‌شود. این ویروس پس از ورود به بدن، در سلول‌های عصبی پنهان می‌شود و ممکن است برای مدت طولانی غیرفعال باقی بماند.

علائم تب خال لب

احساس سوزش، خارش یا گزگز در ناحیه لب قبل از ظاهر شدن تاول‌ها
بروز تاول‌های کوچک و پر از مایع بر روی لب‌ها یا اطراف دهان.
درد و ناراحتی در ناحیه تبخال
قرمزی و تورم در اطراف تاول‌ها
ایجاد پوسته بر روی تاول‌ها پس از چند روز
تب
درد عضلانی
تورم غدد لنفاوی
گلودرد

علاوه بر علائم ذکر شده، گاهی اوقات ترک گوشه لب نیز مشاهده می‌شود.

تفاوت تبخال لب و آفت دهان

تب خال لب و آفت دهان دو بیماری متفاوت هستند؛ تبخال ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) است، مسری بوده و به ‌صورت تاول‌های دردناک اطراف لب یا داخل دهان ظاهر می‌شود، درحالی‌که زخم دهان یا همان آفت دهان غیرمسری است و به ‌صورت زخم‌های سفید یا زردرنگ داخل دهان ایجاد می‌شود.

تبخال معمولا در اثر استرس یا ضعف ایمنی بروز کرده و طی یک هفته بهبود می‌یابد، اما درمان آفت دهان ممکن است چند روز یا حتی دو هفته طول بکشد.

علت تب خال لب

علت اصلی تب خال لب، ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) است این ویروس پس از ورود به بدن، در سلول‌های عصبی به صورت نهفته باقی می‌ماند و در شرایط خاصی فعال می‌شود. عوامل فعال‌کننده این ویروس عبارتند از:

استرس: استرس‌های روحی و جسمی می‌توانند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و باعث فعال شدن ویروس شوند.
تب: بیماری‌هایی که با تب همراه هستند مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا،
زمینه را برای تکثیر ویروس فراهم می‌سازند.
قرار گرفتن در معرض نور خورشید: اشعه ماوراء بنفش خورشید می‌تواند علت تبخال لب و باعث فعال شدن ویروس باشد.
تغییرات هورمونی: تغییرات و نوسانات هورمونی، به خصوص در دوران قاعدگی یا بارداری می‌توانند باعث تحریک ویروس شوند.
آسیب‌های جزئی به لب: آسیب‌هایی مانند بریدگی، خراش یا سوختگی می‌توانند ویروس را فعال کنند.
ضعف سیستم ایمنی: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به تبخال لب هستند.
تماس مستقیم با فرد آلوده: تماس مستقیم با مایع تاول‌ فرد آلوده می‌تواند باعث انتقال ویروس شود.
خستگی: خستگی و کمبود خواب می‌تواند با کاهش توان مقابله بدن زمینه را برای تکثیر ویروس‌ها فراهم کنند.
تغذیه نامناسب: کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی اساسی می‌تواند قدرت دفاعی بدن را کاهش داده و منجر به فعال شدن ویروس شود.
تبخال عصبی لب

عوارض عدم درمان تبخال لب چیست؟

بی‌توجهی به درمان تب خال می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد و کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد:

انتقال ویروس به سایر نواحی بدن: ویروس هرپس سیمپلکس به راحتی از طریق تماس مستقیم با ناحیه آلوده مانند لمس تبخال، منتقل می‌شود. اگر دست آلوده به ویروس را به چشم‌ها یا سایر قسمت‌های بدن بزنید، ویروس به آن نواحی منتقل می‌شود.
عفونت چشمی (هرپس چشم): این عفونت چشمی می‌تواند آسیب‌های شدیدی به چشم‌ها وارد کرده و در صورت عدم درمان منجر به از دست دادن بینایی شود.
عفونت تناسلی: ویروس هرپس می‌تواند از طریق رابطه جنسی به اندام تناسلی منتقل و باعث تبخال تناسلی شود.
خطر برای افراد با سیستم ایمنی ضعیف: افراد با سیستم ایمنی ضعیف در معرض خطر ابتلا به عفونت‌های شدیدتر هرپس از جمله آنسفالیت هرپسی هستند.
اگزما هرپتیکوم: افرادی که اگزما دارند در صورت ابتلا به تبخال، ممکن است به عفونت خطرناک به نام اگزما هرپتیکوم دچار شوند.
تشدید و طولانی شدن دوره بیماری و عود مکرر : اگر تبخال به ‌موقع درمان نشود یا درمان آن ناقص باشد، امکان دارد عود مکرر کرده، علائم بیماری بدتر شده و مدت زمان بهبودی افزایش یابد.
درد و ناراحتی مداوم: درمان نکردن تبخال لب می‌تواند منجر به درد و ناراحتی مداوم و طولانی شدن مدت زمان بهبودی شود.

درمان تب خال لب در خانه

درمان‌های خانگی تب خال لب می‌توانند به کاهش علائم و تسریع بهبودی کمک کنند. برخی از این درمان‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم.

کمپرس سرد

یک روش درمان تب خال لب در خانه استفاده از کمپرس سرد است. گذاشتن کمپرس سرد روی تبخال لب به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه و چند بار در روز می‌تواند درد و التهاب را کاهش دهد.

حفظ بهداشت

ناحیه اطراف تبخال را همیشه تمیز و خشک نگه دارید و از دست زدن به آن خودداری کنید.

تقویت سیستم ایمنی بدن

مصرف غذاهای سالم، استراحت کافی و کاهش استرس می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت و از بازگشت تبخال جلوگیری کند.

رفع تبخال لب با روش‌های دارویی

روش‌های دارویی مختلفی برای درمان و رفع تبخال لب وجود دارد که می‌توانند به کاهش مدت زمان شیوع علائم، کاهش شدت علائم و تسریع روند بهبودی کمک کنند. در اینجا به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم:

داروهای ضد ویروس: داروهای ضد ویروس نقش کلیدی در کاهش شدت و مدت زمان علائم تبخال لب دارند یکی از این داروها آسیکلوویر، به شکل کرم، قرص و تزریقی در دسترس است و در مقابله با ویروس هرپس سیمپلکس بسیار موثر عمل می‌کند.
آسیکلوویر: کرم های حاوی آسیکلوویر میتوانند به سرعت درمان تبخال لب تا یک روز نیز کمک کنند. والاسیکلوویر و فامسیکلوویر نیز به صورت قرص موجود هستند و عملکردی مشابه آسیکلوویر در کاهش علائم تبخال دارند. پنسیکلوویر به شکل پماد موضعی استفاده می‌شود و به طور ویژه برای درمان تبخال لب تولید شده و مستقیم روی ناحیه آسیب‌دیده قرار می‌گیرد.
داروهای مسکن: ایبوپروفن یا استامینوفن می‌توانند درد و ناراحتی ناشی از تبخال را کاهش دهند.
پمادهای بی‌حس‌کننده موضعی: پمادهای موضعی حاوی لیدوکائین یا بنزوکائین می‌توانند به کاهش درد و سوزش تبخال کمک کنند.
داروهای بدون نسخه (OTC): برخی از کرم‌ها و پمادهای بدون نیاز به نسخه (OTC) می‌توانند در کاهش علائم تبخال موثر باشند.

روش های انتقال تب خال لب

ویروس HSV-1 از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده منتقل می‌شود روش‌های انتقال تبخال لب عبارتند از:

بوسیدن
استفاده از وسایل شخصی مشترک (مانند لیوان، حوله یا رژ لب)
لمس تاول‌های تبخال
تماس جنسی (در موارد نادر)

سوالات متداول

در ادامه به سوالات متداولی که بیماران از ما می‌پرسند پاسخ می‌دهیم.

درمان یک روزه تبخال لب چیست؟

به نقل از منبع medicalnewstoday برای درمان یک روزه تب خال لب باید خیلی زود دست به کار شوید. استفاده از دارو و کرم های حاوی آسیکلوویر می‌توانند سرعت درمان تب خال لب را تا ۲۴ ساعت نیز افزایش دهند.

داروهای ضدویروس آسیکلوویر، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر به صورت قرص نیز موجود هستند. برای بیماران زیادی ممکن است که تزریق وریدی را توصیه کند.

The key is to treat the cold sore promptly. Creams that contain aciclovir, for example, can speed the healing of a cold sore by 1 day on average. The antiviral medications aciclovir, valacyclovir, and famciclovir are also available as tablets. For severe cases, a doctor may recommend IV treatment.

چه زمانی برای ابتلا به تب خال لب به پزشک مراجعه کنیم؟

در بیشتر موارد، تبخال لب نیازی به مراجعه به پزشک ندارد و با درمان‌های خانگی بهبود می‌یابد. اما در صورت بروز موارد زیر، باید به پزشک مراجعه کنید:

تبخال لب بسیار شدید باشد یا با درمان‌های خانگی بهبود نیابد.
تبخال لب با علائم عمومی مانند تب، سردرد یا خستگی همراه باشد.
تبخال لب در نزدیکی چشم‌ها ظاهر شود.
سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشید (به عنوان مثال، به دلیل ابتلا به HIV یا مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی).
تبخال لب به طور مکرر عود کند.

آیا تبخال لب مسری است؟

بله، تبخال لب مسری است و می‌تواند از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده منتقل شود.

دلیل تب خال های زیاد روی لب چیست؟

تبخال‌های زیاد روی لب معمولا به دلیل فعال شدن مجدد ویروس HSV-1 در بدن ایجاد می‌شوند. عواملی مانند استرس، خستگی، بیماری، قرار گرفتن در معرض نور خورشید و ضعف سیستم ایمنی بدن می‌توانند باعث فعال شدن مجدد ویروس و بروز تبخال‌های متعدد شوند.

برای تبخال لب چی خوبه؟

برای تبخال لب استفاده از کمپرس سرد، کرم‌های ضد درد موضعی، پمادهای ضد ویروس موضعی و تقویت سیستم ایمنی بدن می‌تواند مفید باشد.

علت بروز تبخال لب در مادران باردار چیست؟

در دوران بارداری، سیستم ایمنی بدن مادر ضعیف‌تر می‌شود و احتمال فعال شدن مجدد ویروس HSV-1 و بروز تبخال لب افزایش می‌یابد. همچنین، تغییرات هورمونی در دوران بارداری نیز می‌توانند در بروز تبخال لب نقش داشته باشند.

تبخال لب که ناشی از ویروس HSV-1 است با علائمی مانند سوزش و ایجاد تاول در اطراف لب‌ها همراه می‌شود. این عارضه معمولا خود به ‌خود بهبود می‌یابد، استفاده از کمپرس سرد، کرم‌های ضد درد و پمادهای ضد ویروسی موضعی می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.

همچنین، تقویت سیستم ایمنی بدن و رعایت بهداشت فردی نقش مهمی در پیشگیری از عود تب خال لب دارند. با این حال، برای معاینه دقیق و دریافت درمان تخصصی، بهتر است به کلینیک دکتر سعید قریشی(دندانپزشک) مراجعه کنید.

۵/۵ - (۱ امتیاز)