ارتودنسی فانکشنال یکی انواع تجهیزات و دستگاه‌های ارتودنسی است که اغلب افراد چیزی در مورد آن نشنیده و نمی‌دانند.
این روش ارتودنسی نه تنها موجب صاف و مرتب شدن دندان‌های فرد می‌شود بلکه با تغییر ساختار اسکلت فک و اصلاح ناهنجاری‌ها و مشکلات بایت، افراد را از درمان‌های تهاجمی مانند جراحی فک نجات می‌دهد.
در ادامه این مقاله می‌خواهیم در مورد اینکه ارتودنسی فانکشنال چیست، انواع دستگاه های فانکشنال ارتودنسی و هزینه این روش درمانی بیشتر صحبت کنیم. همراه ما بمانید.
ارتودنسی فانکشنال چیست؟
ارتودنسی فانکشنال برخلاف ارتودنسی ثابت فلزی که بر حرکت دندان‌ها و قرار دادن آن‌ها در جای خود تمرکز دارد، به تغییر اندازه و شکل استخوان فک میپردازد.
این نوع ارتودنسی با تغییر موقعیت فک بالا و پایین باعث می‌شود فضای کافی در فک برای قرارگیری همه دندان‌ها ایجاد شده و دیگر نیازی به کشیدن دندان برای ارتودنسی نباشد.
همچنین دستگاه های فانکشنال ارتودنسی با رفع مواردی مانند چانه عقب رفته و سایر مشکلات ناشی از تراز نامناسب دندان‌ها یا فک‌ها موجب افزایش زیبایی و جذابیت چهره می‌شوند.
به نقل از انجمن ارتودنسی بریتانیا:
“دستگاه های فانکشنال ارتودنسی به طور عمده برای اصلاح مال اکلوژن کلاس II بکار می‌رود. این گروه شامل مشکلاتی است که باعث می‌شود فک و دندان‌های فک بالا جلوتر از فک و دندان‌های فک پایین قرار بگیرند.”
ارتودنسی فانکشنال متحرک و ثابت ؛ کدام بهتر است؟
اساس کار همه دستگاه های مورد استفاده در ارتودنسی فانکشنال که برای باز کردن فک و تغییر موقعیت و شکل آن استفاده می‌شود، یکسان بوده و تنها تفاوت در متحرک یا ثابت بودن آن‌ها است.
هر یک از این تجهیزات کاربرد، مزایا و معایب خاص خود را دارند و به طور دقیق نمی‌توان گفت کدام مورد بهتر است. معمولا دکتر ارتودنسی فانکشنال با توجه به سن بیمار، نوع و شدت ناهنجاری دستگاه مناسب او را انتخاب میکند.
ارتودنسی فانکشنال ثابت
ارتودنسی فانکشنال ثابت، یک قطعه است که روی دندان‌ها و فک نصب و تا پایان دوره درمان در موقعیت خود ثابت باقی می‌ماند.
این دستگاه نیاز به تعویض مکرر ندارد و بیمار نمی‌تواند بدون کمک متخصص ارتودنسی آن را از دهانش خارج کند.
عادت کردن به دستگاه فانکشنال ثابت ممکن است مدتی طول بکشد اما غذا خوردن و صحبت کردن با آن راحت است و فرد به سادگی می‌تواند دندان‌هایش را مسواک بزند.
ارتودنسی فانکشنال متحرک
ارتودنسی فانکشنال متحرک از قسمت‌های جداگانه‌ای برای فک بالا و پایین ساخته می‌شود. بیمار به راحتی می‌تواند هنگام غذا خوردن و مسواک زدن دستگاه ارتودنسی را از دهان خارج کند.
اگرچه محبوبیت و رواج ارتودنسی متحرک بیشتر است اما نتایج درمان تا حد زیادی به میزان همکاری بیمار و قرار دادن دستگاه روی دندان‌ها در بیشتر ساعات شبانه روز بستگی دارد.
این گزینه درمانی اغلب در مواردی که برای تنظیم عمکلرد فک‌ها و اصلاح بایت نیاز به تنظیم مکرر دستگاه ارتودنسی وجود دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع دستگاه فانکشنال ارتودنسی
در این بخش به بررسی انواع دستگاه فانکشنال ارتودنسی می‌پردازیم.
- دستگاه هربست (Herbst)
این دستگاه فانکشنال ثابت با کمک اتصالات و قطعات مختلف روی دندان‌های آسیاب در فک بالا قرار می‌گیرد تا با اعمال فشار خفیف مشکلات بایت را اصلاح کند.
از دستگاه هربست برای رفع فاصله عمودی بین دندان‌های بالا و پایین و نیز حرکت دادن فک پایین به سمت جلو استفاده می‌شود.
- دستگاه مارا (MARA)
دستگاه ارتودنسی فانکشنال ثابت مارا (Mandibular Anterior Repositioning Appliance) برای هدایت فک پایین به سمت جلو و همتراز کردن آن با فک بالا کاربرد دارد.
این دستگاه معمولا زمانی استفاده می‌شود که فک بالا بسیار جلوتر از فک پایین قرار گرفته باشد.
- اکتیویتور (Activators)
این دستگاه انواع مختلفی مانند اکتیویتور H، اکتیویتور V و دستگاه hyrax دارد که همه آن‌ها با اعمال نیرو به دندان‌ها و فک موجب هماهنگ شدن فک بالا و پایین و بهبود عملکرد آن‌ها می‌شوند.
- بایوتینور (Bionator)
بایوتینور یک دستگاه فانکشنال متحرک از جنس اکریلیک است که برای بهبود مشکلات ناشی از کوچک بودن فک پایین، تحریک رشد و حرکت دادن آن به سمت جلو استفاده می‌شود.
بخشی از دستگاه بایوتینور فانکشنال فک پایین پشت دندان‌های جلویی قرار گرفته و بخش دیگر آن با دندان‌های پایین تماس پیدا میکند تا با بسته شدن دهان، فک پایین را به سمت جلو بکشد.
- تویین بلاک (Twin Block)
این دستگاه ارتودنسی مشابه بایوتینور بوده و از جمله دستگاه‌های متحرک است. تویین بلاک از دو بخش تشکیل شده و با حجم کمتر و استفاده آسان‌تر موجب تغییر موقعیت فک‌ها می‌شود.
یکی از کاربردهای این دستگاه درمان اورجت دندان است.
- دستگاه فانکشنال متحرک فرانکل (Frankel)
دستگاه فرانکل فانکشنال متحرک خود انواع مختلفی دارد که هر یک برای درمان نوعی از ناهنجاری‌های بایت به کار می‌رود.
این دستگاه با تاثیر بر عضلات و بافت‌های نرم دهان و خنثی کردن نیروهای نامطلوب عضلانی، رشد فک را اصلاح میکند. از جمله کاربردهای اصلی دستگاه فرانکل درمان اورجت و اوربایت دندان است.
- پلاک فانکشنال (Plates)
پلاک فانکشنال ارتودنسی به متخصص ارتودنسی امکان می‌دهد که مشکل جلو بودن فک بالا و عقب بودن فک پایین را به خوبی اصلاح کند.
صحبت کردن با وجود این دستگاه در دهان اندکی دشوار است اما به دلیل متحرک بودن بیمار می‌تواند در موقعیت‌های خاص آن را از دهان خارج کند.
بهترین سن ارتودنسی فانکشنال چیست؟
در حالت کلی یک سن مشخص یا بازه سنی خاص برای شروع درمان ارتودنسی فانکشنال فک وجود ندارد. نوع مشکل و جنسیت کودک، سن مناسب برای ارتودنسی را تعیین میکند.
برخی معتقدند استفاده از دستگاه های ارتودنسی فانکشنال قبل از سن بلوغ یا جهش رشد نوجوانی و در طول این دوره بیشترین موفقیت را دارد.
این سن شامل ۱۱ تا ۱۴ سالگی برای پسران و ۱۰ تا ۱۳ سالگی برای دختران است.
ارتودنسی فانکشنال کودکان
ارتودنسی فانکشنال برای کودکان نقش پیشگیرانه دارد و با هدف جلوگیری از بروز یا پیشرفت ناهنجاری فک و دندان‌ها انجام می‌شود.
در صورتی که رشد فک بالا و پایین ناهماهنگ بوده یا فک پایین رشد کمتر از حد معمول داشته باشد به طوری که فک بالا حالت جلوزدگی پیدا کند، ارتودنتیست توسط دستگاه فانکشنال ارتودنسی کودکان رشد فک پایین را تحریک و آن را به سمت جلو هدایت میکند.
اگر فک پایین کوچک بوده فضای کافی برای رویش همه دندان‌ها را نداشته باشد، ارتودنسی فانکشنال با توسعه فضای فک، مکان مناسب برای همه دندان‌ها را فراهم میکند تا در بزرگسالی نیازی به کشیدن دندان برای ارتودنسی نباشد.
ارتودنسی فانشکنال بزرگسالان
ارتودنسی فانکشنال برای بزرگسالان نیز کاربرد دارد.
با وجود اینکه جابجایی و تغییر وضعیت استخوان فک بعد از سن بلوغ و تکمیل دوره رشد دشوار است اما مشکلات فکی بزرگسالان را نیز می‌توان با استفاده از دستگاه فانکشنال ارتودنسی فانکشنال اصلاح کرد.
البته در سنین بالاتر به دلیل پیچیدگی درمان و جابجایی سخت‌تر فک و دندان‌ها دوره درمان طولانی‌تر و درمان پر هزینه‌تر خواهد بود.
مزایا و معایب ارتودنسی فانکشنال
حال که دریافتید دستگاه فانکشنال ارتودنسی چیست و انواع آن کدام است، بهتر است برای تصمیم گیری بهتر و هوشمندانه‌تر در مورد انتخاب روش درمان، با مزایا و معایب ارتودنسی فانکشنال آشنا شویم.
مهمترین مزایای دستگاه فانکشنال ارتودنسی فانکشنال شامل موارد زیر است:
- گسترش قوس فک ایجاد فضای کافی برای رویش همه دندان‌ها
- کاهش احتمال کشیدن یک یا چند دندان برای ارتودنسی
- بهبود موقعیت دندان‌ها
- رفع مشکلات ناشی از تراز نامناسب فک و دندان‌ها مانند عقب رفتگی چانه
- بهبود نمای صورت با اصلاح موقعیت فک بالا و پایین
- اصلاح عادات بد مانند تنفس دهانی و قرارگیری نامناسب زبان
- بهبود تنفس و رفع مواردی مانند خروپف و آپنه انسدادی خواب
- رفع اختلال عمکلرد مفصل گیجگاهی با کاهش فشار وارد بر مفصل فک و عضلات اطراف آن
- پیشگیری از نیاز درمان‌های تهاجمی مانند جراحی فک
- کاهش دردها و علائم ناشی از ناهمترازی فک‌ها مانند سردرد، درد شانه، گردن درد و زنگ زدن گوش
در مقابل این مزایا، دستگاه های ارتودنسی فانکشنال معایب و محدودیت‌های زیر را نیز به همراه دارند:
- طولانی بودن دوره درمان به دلیل فشار ملایم به فک و دندان‌ها
- نیاز به همکاری بیمار در صورت استفاده از دستگاه‌های متحرک
- محدودیت در غذا خوردن، لزوم مصرف خوراکی‌های نرم و آبکی و ممنوعیت خوراکی‌های سفت
- نیاز به تعویض دستگاه ارتودنسی
- دشواری در صحبت کردن و ادای صحیح کلمات
- هزینه نسبتا بالا
- احتمال نیاز به ارتودنسی ثابت معمولی دندان‌ها بعد از ارتودنسی فانکشنال
مدت زمان درمان ارتودنسی فانکشنال چقدر است؟
طول دوره درمان با دستگاه ارتودنسی فانکشنال معمولا شامل دو مرحله است.
مرحله اول شامل جابجایی و اصلاح وضعیت استخوان فک بالا و پایین بوده و با توجه به شدت ناهنجاری، سن و میزان همکاری بیمار حدود ۹-۱۲ ماه طول می‌کشد.
در مرحله دوم ارتونتیست با نصب بریس‌های ارتودنسی فلزی سنتی به تغییر موقعیت و صاف کردن دندان‌های نامرتب میپردازد.
این دوره نیز به طور متوسط ۹ تا ۱۸ ماه زمان می‌برد. افرادی که دندان‌های مرتب و هماهنگی دارند از مرحله دوم بی‌نیاز هستند.
هزینه ارتودنسی فانکشنال چه قدر است؟
هزینه ارتودنسی فانکشنال حداقل ۴۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان است که هزینه تصویربرداری فک و دندان‌ها، هزینه نصب و تنظیم و موارد دیگر نیز به آن اضافه می‌شود.
قیمت ارتودنسی فانکشنال به عوامل متعددی از قبیل نوع ارتودنسی (ثابت یا متحرک)، نوع دستگاه مورد استفاده، تخصص و مهارت دندانپزشک، نیاز به درمان‌های جانبی و غیره دارد.
مسلما تعیین مبلغ دقیق این روش درمانی بدون معاینه و بررسی وضعیت فک و دندان‌ها توسط متخصص ارتودنسی و تشخص روش درمان امکان‌پذیر نیست.
قیمت دستگاه ارتودنسی فانکشنال
هزینه دستگاه فانکشنال ارتودنسی از ۴۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان شروع شده و در صورت نیاز به ارتودنسی با دستگاه hyrax مبلغ ۱۵.۰۰۰.۰۰۰ تومان به هزینه ارتودنسی اضافه می‌شود.
البته نباید فراموش کرد که قیمت دستگاه‌های مختلف با هم متفاوت است و کیفیت دستگاه تاثیر مستقیمی بر قیمت آن دارد.
بهترین دکتر ارتودنسی فانکشنال
اگر برای تشخیص نوع مشکل و اصلاح وضعیت فک و دندان‌های خود به دنبال بهترین دکتر ارتودنسی فانکشنال هستید، مطمئنا دکتر سعید قریشی به عنوان یکی از بهترین متخصصان ارتودنسی و ارتوپدی فک و صورت، پزشکی ایده آل برای شما خواهد بود.
مراجعه به دکتر سعید قریشی برای بیماران به معنای بهره‌مندی از دانش آکادمیک، آموزش‌های تخصصی و سال‌ها تجربه موفق ایشان در زمینه درمان انواع اختلالات و ناهنجاری‌های فک و دندان با استفاده از روش‌های مختلف ارتودنسی ثابت و متحرک است.
همین الان برای دریافت نوبت آنلاین اقدام کنید و درمان خود را به تعویق نیندازید.
توصیه می‌شود در صورت مشاهده علائم ناهماهنگی فک‌ها و جلوزدگی یا عقب رفتگی یکی از آن‌ها در هر سنی، با متخصص ارتودنسی مشورت نمایید.
تشخیص به موقع نوع ناهنجاری، بهترین راه برای تعیین روش و سن مناسب شروع درمان ارتودنسی کودک شما است.
