ناهنجاریهای فک و دندان، نه تنها بر ظاهر چهره تاثیر میگذارند، بلکه میتوانند عملکرد جویدن و صحبت کردن را نیز مختل کنند. در این راستا، ارتودنسی و جراحی فک به عنوان دو روش مکمل در درمان این ناهنجاریها، نقش بسزایی ایفا میکنند.
این دو روش درمانی، با همکاری یکدیگر میتوانند نتایج چشمگیری را به ارمغان آورند و زندگی بیماران را به طرز قابل توجهی بهبود بخشند. اما آیا جراحی فک برای ارتودنسی همیشه لازم است؟ در این مطلب، به بررسی ارتباط عمیق بین این دو روش خواهیم پرداخت و به تمام سوالات شما در این خصوص پاسخ میدهیم.
ارتباط جراحی فک و ارتودنسی
ارتودنسی و جراحی فک، دو رویکرد تخصصی در علم دندانپزشکی هستند که اغلب در کنار هم برای اصلاح مشکلات پیچیده مربوط به موقعیت دندانها و فکها به کار میروند. ارتودنسی ثابت به تنهایی قادر به حل مشکلات اساسی فک نیست و جراحی فک نیز بدون آمادگی دندانی مناسب، نمیتواند نتایج ایدهآلی ارائه دهد؛ به همین دلیل، درمان ترکیبی ارتودنسی و جراحی فک برای اصلاح ناهنجاریهای شدید فکی ضروری خواهد بود.
توجه داشته باشید که اگر دندانپزشک تشخیص دهد برای درمان فرد به هر دو رویکرد ارتودنسی و جراحی نیاز است، ممکن است ارتودنسی قبل از عمل یا بعد از عمل انجام شود. این موضوع کاملا به وضعیت دندانهای بیمار و نوع ناهنجاری بستگی دارد.
در چه شرایطی نیاز به جراحی فک برای ارتودنسی داریم؟
لزوم انجام جراحی فک برای ارتودنسی تنها بعد از معاینه دقیق و بررسی وضعیت فک و دندانها توسط دندانپزشک متخصص قابل تشخیص است. اگر ارتودنتیست تشخیص دهد که هیچ یک از دستگاههای ارتودنسی قادر نیستند مشکلات فک و دندانهای بیمار را اصلاح کنند، فرد را برای انجام عمل جراحی به جراح فک و صورت ارجاع میدهد.
در موارد زیر نیاز به جراحی فک برای ارتودنسی وجود دارد:
- ناهنجاریهای شدید و اختلال در رشد فکی و اسکلتی مانند جلو آمدن یا عقبرفتن یکی از فکها
- عدم تطابق فکی و دندانی
- عدم تقارن و تناسب اجزای چهره
- انحراف فک
- کوچک بودن شدید فک بالا
- لبخند لثهای (مشخص بودن مقدار زیادی از لثه هنگام لبخند زدن)
- اختلال در صحبت کردن، تنفس و جویدن غذا
- سردرد مزمن و احساس درد شدید در ناحیه فک و مفصل گیجگاهی
- روی هم قرار نگرفتن لبها
- آپنه خواب
جراحی فک بهتر است یا ارتودنسی؟
هر دو روش، میتوانند تاثیرات مثبتی را در روند درمان مشکلات فک و دندان داشته باشند و به هیچ عنوان نمیتوان گفت یکی از این دو روش بر دیگری ارجحیت دارد. گاهی اوقات پزشکان این دو روش را مکمل هم میدانند و جراحی فک برای ارتودنسی را هم در روند درمان ناهنجاریهای فک و دندان جای میدهند؛ گاهی اوقات هم هر کدام از این دو روش به تنهایی میتوانند برای یک بیمار با شرایط خاص، مفید باشند.
آیا جراحی فک بدون ارتودنسی امکان پذیر است؟
در برخی افراد، دندانها در موقعیت صحیح قرار گرفتهاند و نیازی به ارتودنسی ندارند، اما به دلیل مشکلات فک، نیاز به جراحی ارتوگناتیک خواهد بود. در چنین شرایطی، ممکن است پزشک تشخیص دهد که به ارتودنسی قبل یا بعد از عمل جراحی نیازی نیست.
اول جراحی فک انجام شود یا ارتودنسی؟
در اکثر مواقع، ابتدا ارتودنسی انجام میشود و بعد از آن، ارتودنتیست جراحی فک برای ارتودنسی را پیشنهاد میدهد. در این شرایط کاربرد ارتودنسی چیه؟ در واقع ارتودنسی پیش از جراحی، دندانها را در موقعیت مناسبی قرار میدهد تا بعد از جراحی فک، دندانها به درستی با هم تماس پیدا کنند و بایت مطلوبی ایجاد شود.
اما اگر ناهنجاری فک بسیار شدید باشد و انجام ارتودنسی را سخت کند، متخصص ارتودنسی ابتدا جراحی را انجام میدهد و بعد از آن، مراحل ارتودنسی آغاز خواهد شد.
درمان سرجری فرست
در بخش قبل توضیح دادیم که ارتودنسی میتواند قبل یا بعد از جراحی انجام شود اما معمولترین حالت آن، قبل از عمل جراحی است. در صورتی که پزشک تشخیص دهد میتوان قبل از ارتودنسی از جراحی استفاده کرد، روش درمان سرجری فرست انجام خواهد شد.
Surgery First برای بیمارانی که ناهنجاریهای شدید فکی دارند و نیازمند اصلاح سریع و چشمگیر در ظاهر و عملکرد فک و صورت هستند، مناسب است. هدف اصلی از انجام این روش، تسریع روند درمان و کاهش طول دوره ارتودنسی است؛ زیرا با انجام جراحی در ابتدا، پتانسیل رشد و تغییر شکل استخوان فک به حداکثر میرسد و حرکت دندانها در فک اصلاحشده آسانتر و سریعتر صورت میگیرد.
توجه داشته باشید که این روش به برنامه ریزی دقیق، هماهنگی بین جراح فک و متخصص ارتودنسی، و ارزیابی دقیق شرایط بیمار نیاز دارد.
کدام ناهنجاری ها را تنها با ارتودنسی میتوان درمان کرد؟
درمان برخی از ناهنجاریها، نیازی به جراحی فک برای ارتودنسی ندارد و فقط با انتخاب یک یا چند روش ارتودنسی، میتوان دندان و فک را به موقعیت درست هدایت کرد. برای مثال مشکلات زیر فقط با ارتودنسی قابل رفع خواهند بود:
- نامرتبیهای جزئی دندانها: مانند شلوغی کم تا متوسط دندانها، فاصله بین دندانها (دیاستم)، چرخشهای خفیف دندانی.
- مالاکلوژنهای خفیف (مال اکلوژن کلاس ۱): مانند اوربایت، آندربایت یا کراسبایت خفیف.
- دندانهای نهفته: مانند دندانهای نیش نهفته که میتوان با کمک ارتودنسی آنها را به موقعیت مناسب هدایت کرد.
- مشکلات مربوط به دندانهای از دست رفته: میتوان با ارتودنسی فضای خالی دندان از دست رفته را بست یا فضا را برای ایمپلنت حفظ کرد.
- اصلاح انحراف خط وسط دندانها (Dental Midline): زمانی که انحراف جزئی باشد، با ارتودنسی قابل اصلاح است.
اگر میخواهید بدانید آیا مشکلات شما فقط با ارتودنسی رفع میشود یا نیاز به جراحی فک برای ارتودنسی دارد، لازم است با یک دندان پزشک یا ارتودنتیست ماهر مشورت کنید.
مراحل ارتودنسی و جراحی فک چقدر طول میکشد؟
برای ارتودنسی و جراحی فک طی شدن یک دوره درمان تقریبا دو ساله توسط متخصص ارتودنسی پیش بینی شده که به این صورت میباشد:
- دوره مرتب سازی دندانهای بیمار با ارتودنسی دندانها به مدت ۱۲ الی ۱۸ ماه وابسته به وضعیت دندانها طول میکشد.
- پس از اتمام دوره درمان ارتودنسی جراحی فک با وجود تجهیزات ارتودنسی در دندان شروع میشود.
- با اتمام جراحی فک برای رفع نامنظمیهای موجوذ عمل ارتودنسی به مدت ۶ الی ۱۲ ماه توسط متخصص ارتودنسی تمدید شده و ادامه مییابد.
بهترین سن برای جراحی فک و ارتودنسی
به طور کلی سن مشخصی برای انجام جراحی فک و ارتودنسی دندان وجود ندارد و بیمار با توجه وضعیت و شرایطی که دارد در هر سنی میتواند تحت درمان قرار بگیرد. با این حال بهترین زمان برای جراحی فک زمانی است که استخوانهای فرد بالغ شده و از جهش رشد نوجوانی گذر کرده باشد. جراحی ارتوسرجری به طور معمول در سنین ۱۸ تا ۴۵ سالگی انجام میشود.
با این حال اغلب منابع “بهترین سن برای ارتودنسی جراحی فک برای زنان را از ۱۴ تا ۱۶ سالگی و برای مردان از ۱۷ تا ۲۱ سالگی میدانند.” (به نقل از منبع معتبر mayoclinic)
مزایای جراحی فک برای ارتودنسی
انجام جراحی فک برای ارتودنسی مزایای زیر را برای بیماران به همراه دارد:
- رفع مشکلات مربوط به تناسب بایت و بستن فکها
- بسته شدن راحت و بدون فشار لبها
- بهبود عملکرد فک و دندانها برای گاز زدن، جویدن و بلعیدن غذا
- اصلاح تلفظ کلمات و مشکلات گفتاری
- توزیع یکنواخت فشار روی دندانها و کاهش خطر شکستگی، ساییدگی و لب پر شدن آنها
- کاهش فشار بر مفصل گیجگاهی و استخوان فک
- رفع سردرد، درد گردن و فک
- برقراری توازن در اجزای صورت
- کاهش احتمال گاز گرفتن لب و گونه
عوارض احتمالی جراحی فک برای ارتودنسی
جراحی فک برای ارتودنسی ممکن است با عوارض و مشکلاتی پس از انجام عمل مواجه باشد. در این قسمت به چند مورد از این موارد اشاره میکنیم:
- درد ناشی از جراحی که پس از انجام این عمل حس میشود.
- التهاب و تورم در قسمتهای جراحی شده
- خونریزی در بخشهای تحت عمل جراحی فک
- عفونت های ثانویه که ممکن است در اثر مراقبت نادرست رخ دهد.
- آسیب به بافت و ساختار طبیعی لثه، استخوان و دندان
- عوارض مربوط به داروهای بیهوشی و بی حسی
هزینه ارتودنسی و جراحی فک
هزینه ارتودنسی و ارتوسرجری به عوامل مختلفی مانند نوع براکتهای ارتودنسی، تخصص و مهارت جراح، موقعیت و سطح امکانات و تجهیزات کلینیک، نوع و پیچیدگی جراحی، مراقبتهای بعد از جراحی و غیره بستگی دارد.
در صورتی که برای ارتودنسی و جراحی فک شما توسط دکتر سعید قریشی انجام شود، ارتودنسی قیمت مناسب تری خواهد داشت که به شرح جدول زیر است:
نوع خدمات | شروع قیمت (سال ۱۴۰۴) |
ارتودنسی ثابت دو فک | ۴۵.۰۰۰.۰۰۰ تومان |
ارتودنسی ثابت یک فک | ۳۵.۰۰۰.۰۰۰ تومان |
هزینه ارتوسرجری (جراحی فک ارتودنسی) | ۶۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان |
قیمت ارتودنسی متحرک face mask | ۲۲.۰۰۰.۰۰۰ تومان |
دستگاه فانکشنال | ۲۲.۰۰۰.۰۰۰ تومان |
ارتودنسی با دستگاه hyrax (به هزینه درمان اضافه میشود) | ۱۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان |
ارتودنسی سرامیکی قیمت به ازای هر فک اضافه میشود | ۸.۰۰۰.۰۰۰ تومان |
هزینه براکت دیمون | ۲۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان |
نکات مهم در انجام جراحی فک و ارتودنسی بطور همزمان
- به جراحی فک و ارتودنسی، ارتوسرجری میگویند. این عمل برای افرادی که از ناهنجاریهای فکی همچون اپن بایت، دیپ بایت، کراس بایت و دیگر مشکلات فکی رنج می برند توصیه میشود.
- جراحی فک و ارتودنسی از ترکیب دو عمل مهم در درمان و زیبایی دندان و فک تحت نظارت یک متخصص ارتودنسی و در شرایط تایید شده بیمار صورت میگیرد.
- عمل جراحی فک با بیهوشی و مراجعه به اتاق عمل همراه بوده بنابراین بررسی وضعیت سلامت بیمار قبل از انجام جراحی فک و ارتودنسی از بسیار مهم است.
- سن مناسب برای مراجعه بیمار جهت استفاده از روش جراحی فک و ارتودنسی برای رفع مشکلات دندان و فک به تشخیص متخصصان ارتودنسی بین ۱۸ الی ۴۵ سال است.
- رژیم غذایی و فعالیت فیزیکی افراد چندین روز پس از انجام جراحی فک و ارتودنسی باید تحت نظارت و توصیههای ارتودنتیست و پزشک جراح فک تعیین شود.
- هزینه انجام عمل جراحی فک و ارتودنسی دائمی به دلیل انجام چندین روش درمانی به طور همزمان متغیر بوده و وابسته به شرایط تعیین میشود.
در این مقاله سعی کردیم با بیان مطالب جامع به سوالات شما در مورد جراحی فک برای ارتودنسی و موارد مرتبط با آن پاسخ دهیم. اگر به درمان ارتودنسی و جراحی فک نیاز دارید یا میخواهید در این زمینه با بهترین دکتر ارتودنسی در تهران مشورت کنید، همین الان برای مراجعه به دکتر سعید قریشی به صورت آنلاین نوبت دریافت کرده و مراحل درمان خود را نزد یک ارتودنتیست با تجربه آغاز نمایید.