ارتوسرجری، یکی از درمانهای مرسوم و موثر برای اصلاح ناهنجاریهای فک و دندان است. حتما میدانید که ارتودنسی چیست و چه کاربردی دارد. ارتودنسی یک درمان اصلاحی، برای مرتب کردن دندانهای ناهمانگ و فک ناهنجار است. لغت «سرجری» نیز به معنای جراحی است. ارتوسرجری به معنی ترکیب ارتودنسی و جراحی فک برای موارد حاد ناهنجاری های فک و دندان است.
در این مطلب خواهیم دید که ارتوسرجری دقیقا چیست، پروسه انجام آن چگونه است و در چه مواردی نیاز به این درمان حس میشود. همچنین به مراقبتهای بعد از جراحی فک اشاره مختصری خواهیم کرد. به طور کلی، هر آن چه که لازم است به عنوان مخاطب این درمان، قبل از اقدام به ارتوسرجری بدانید، در این متن مورد بحث قرار خواهد گرفت.
ارتوسرجری چیست؟
ناهماهنگ بودن وضعیت قرارگیری دندانها و ناهنجاری فک، میتواند از لحاظ روانی تاثیر منفی زیادی در افراد بگذارد و اعتماد بنفس آنها را به شدت خدشه دار کند. پس بهتر است به درمان آن اقدام شود.
ارتوسرجری در واقع درمانی تلفیقی از ارتودنسی و جراحی فک است. درصورتی که متخصص تشخیص بدهد ناهنجاری فک بسیار حاد است و با ارتودنسی به تنهایی درمان نمیشود، ارتوسرجری را پیشنهاد میکند. برای ناهنجاریهای متوسط فک، ارتودنسی به تنهایی کفایت میکند.
برای روش درمانی ارتوسرجری بهتر است هم زمان تحت نظر ارتودنتیست (دندانپزشک متخصص ارتودنسی) و متخصص جراحی فک باشید. زیرا همانطور که ذکر شد در این روش درمانی، در حین ارتودنسی، جراحی فک نیز انجام میشود. در غیر این صورت میتوانید برای تسهیل روند، به ارتودنتیستی مراجعه کنید که فلوشیپ جراحی یا ارتوسرجری را گذرانده است.
پروسه انجام ارتوسرجری چگونه است؟
تا به اینجا متوجه شدیم که ارتوسرجری چیست و به چه منظوری انجام میشود. ارتوسرجری سختترین ناهنجاریها را نیز درمان خواهد کرد و یک روش درمانی بسیار مطلوب برای این مشکل به شمار میآید. در این بخش به طور مختصر در مورد روند و مراحل انجام ارتوسرجری را بیان خواهیم کرد.
در اکثر موارد برای ارتوسرجری، ابتدا ارتودنسی انجام میشود. انجام ارتودنسی پیش از عمل جراحی، ما را به بهترین نتیجه خواهد رساند. ارتودنتیست، دندان بیمار را به روش مرسوم ارتودنسی میکند و زمانی که تشخیص دهد بیشترین نظم ناشی از ارتودنسی، به وجود آمده است، اقدام به عمل جراحی اصلاح فک خواهد کرد.
پروسه انجام ارتودنسی تا اقدام به عمل جراحی، به صورت میانگین ۱ سال تا ۱۸ ماه به طول خواهد انجامید. البته برای جراحی اصلاحی، نیاز به برداشتن سیمها نیست و عمل با وجود ارتودنسی نیز امکانپذیر است. جراحی فک معمولا بین دو تا پنج ساعت زمان خواهد برد.
بهترین زمان شروع درمان ارتوسرجری
ارتوسرجری بهتر است در سنی انجام شود که فک کماکان قابلیت تغییر وضعیت را داشته باشد، اما توامان بیمار باید در سنی باشد که استخوانها به رشد کامل رسیدهاند و قرار نیست بعد از آن رشد بیشتری داشته باشند. بنابرین میتوان گفت سالهای آخر دوره نوجوانی و آستانه ورود به جوانی (بین ۱۷ تا ۱۸ سالگی)، بهترین سن اقدام به درمان ارتوسرجری است.
البته همانطور که ذکر شد، ارتوسرجری میتواند بدترین ناهنجاریها را در هر سنی به خوبی درمان کند ولی استارت این روش درمانی در سنین ذکر شده، بهترین و سریعترین نتیجه را در راحتترین حالت، به همراه خواهد داشت.
در چه مواردی، به ارتوسرجری نیاز است؟
هرچه مشکلات به همریختگی فک و دندان شدیدتر باشد، احساس نیاز به ارتوسرجری بیشتر حس میشود. شایعترین مواردی که برای درمان به ارتوسرجری یا ارتوگانتیک (نام دیگر ارتوسرجری) احتیاج خواهند داشت، به شرح زیر اند:
- جلو بودن یا عقب بودن بیش از حد یکی از فکها یا انحنای فک به طرفین.
- اختلاف اندازه بیش از حد فک بالا و پایین.
- ناهنجاریهای شدیدی که بر اثر حادثه و تصادف، در فک و دندان به وجود آمده اند.
- ناهنجاریهای ژنتیکی و مادرزادی فک در بیماران خاص.
برای تشخیص این که به ارتوسرجری نیاز دارید یا خیر، حتما باید به ارتودنتیست مراجعه کنید و به صورت دقیق معاینه شوید. اما برای تشخیص خانگی و تست اولیه توسط خود، میتوانید جلوی آینه ایستاده و دندانهای بالا و پایینتان را روی هم قرار دهید. اگر فک بالا و پایین دقیقا روی هم منطبق نشدند، (جلو عقب بودند، از طرفین انحراف داشتند و یا اندازه آنها تفاوت زیادی داشت)، برای مشورت به یک ارتودنتیست مراجعه کنید.
مراقبتهای بعد از جراحی در ارتوسرجری
عمل اصلاحی فک، برای چند روز بعد از جراحی، دردناک و ناراحت کننده خواهد بود. اما با توجه به میزان تاثیر مثبت آن در چهره، این عمل ارزش تحمل سختی را دارد.
برنامه غذایی بعد از جراحی فک
بعد از جراحی فک، برای یک هفته باید صرفا مایعات مصرف کنید. بعد از آن تا مدتی باید از پورهها و غذاهای نرم و همین طور انواع سوپ میل کنید. در این مدت برای اطمینان از دریافت کامل مواد غذایی مهم، میتوانید از مکملها بهره ببرید.
همچنین باید برای سه ماه، از خوردن غذاهایی که بافت سفت و سختی دارند و احتیاج به جویدن زیاد درمورد آنها حس میشود پرهیز کنید. فشار به فک در ماههای اول بعد از عمل، ممکن است نتیجه کار را مخدوش کند.
مسواک زدن بعد از جراحی
تا زمانی که بریدگی زخم عمل، بهبود تقریبی نیافته است، بهتر است که مسواک نزنید. محل برش جراحی، به طور معمول یک هفته بعد از عمل به مرحله ای میرسد که میتوانید مسواک بزنید. در هنگام مسواک زدن با آرامش و ملاطفت عمل کنید و یک مسواک با برس بسیار نرم و سختی کم، برای بعد از جراحی تهیه نمایید.
جمع بندی نهایی مبحث ارتوسرجری
ارتوسرجری درمانی ترکیبی از ارتودنسی و عمل جراحی اصلاح فک است. در این مطلب آموختیم ارتوسرجری چیست و انجام آن شامل چه مراحلی میشود. برای تشخیص مواردی که نیاز به درمان ارتوسرجری دارند، احتیاج به معاینه و بررسی دقیق ارتودنتیست است. ارتوسرجری سختترین ناهنجاریهای فک را درمان خواهد کرد. این ناهنجاریها ناشی از مشکلات ژنتیکی و یا حادثه و تصادف هستند.
فراموش نکنید که درمان ارتوسرجری، باید تحت نظر متخصص ارتودنسی و متخصص جراحی فک باشد. اما برای تسهیل روند میتوانید یک ارتودنتیست که فلوشیپ جراحی یا فلوشیب ارتوسرجری را گذرانده است، انتخاب کنید. امیدواریم این مطلب در فهم این که ارتوسرجری چیست و سایر مسائل مربوط به آن، به شما عزیزان کمک کرده باشد.
