بریس ارتودنسی طیف وسیعی از مشکلات دندانی را برطرف می‌کند. بریس ارتودنسی که به عنوان بریس دندان نیز شناخته می‌شوند، دستگاه‌های دندانی هستند که عمدتاً برای صاف کردن یا تراز دندان‌ها استفاده می‌شوند. آنها را می‌توان برای افرادی که دندان‌های کج و ناهنجار دارند، به کار برد. بریس‌های دندانی ظاهر صورت فرد را بهبود می‌بخشند و نگهداری مناسب از دهان را آسان‌تر و موثرتر می‌کنند. بنابراین، بریس‌ها به افراد در حفظ سلامت دندان در دراز مدت کمک می‌کنند.
در این مقاله از سایت دکتر قریشی به سوالاتی از جمله بریس در ارتودنسی چیست و نحوه نصب بریس دندانپزشکی پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.
بریس ارتودنسی چیست؟
بریس‌های دندانی به دلایل مختلفی توسط دندانپزشکان در درمان ارتودنسی استفاده می‌شود.
یکی از رایج‌ترین کاربردهای بریس‌ها در اصلاح دندان‌های ناهنجار (کج) و یا “بایت” بد است. در حالت نرمال، دندان‌های جلویی فک بالا ۲ تا ۳ میلی متر جلوتر از دندان‌های فک تحتانی هستند و تا حدودی آنها را می‌پوشانند. اگر هر مشکلی در این اندازه‌ها باشد، ناهنجاری بایت رخ داده است.
بایت‌های دندانی به نحوه تراز‌بندی و هماهنگی دندان‌های فک بالا و پایین زمانی که دهان بسته است، اشاره دارد. انواع مختلفی ناهنجاری بایت وجود دارد که شامل کراس بایت (جلوتر بودن دندان‌های فک پایین)، دیپ بایت (پوشاندن تمام دندان‌های فک پایین توسط دندان‌های فک بالا)، اپن بایت (عدم پوشاندن دندان‌های فک پایین توسط فک بالا)، آندربایت (پوشاندن دندان‌های فک بالا توسط دندان‌های فک پایین) است.
در گذشته، بریس‌ها ابزارهای فلزی و ناخوشایندی بودند که پوشیدن آنها دردناک بود و اغلب منجر به آسیب‌دیدگی داخل دهان و ایجاد زخم و آسیب می‌شد. علاوه بر این، ظاهر اکثر بریس‌ها نامناسب بود و از آنجایی که بریس‌ها معمولاً توسط نوجوانان و جوانان استفاده می‌شود، پوشیدن آنها اغلب منجر به از دست دادن عزت نفس می‌شود.
امروزه بریس‌ها کمتر به چشم می‌آیند و یا کلا مخفی هستند. براکت‌هایی که به هر دندان متصل می‌شوند، کوچکتر بوده و یا ممکن است به پشت دندان‌ها وصل شوند. علاوه بر این، براکت‌ها را می‌توان از سرامیک، پلاستیک، فلزات و یا ترکیبی از این مواد ساخت و همچنین می‌توان آن را به رنگ دندان درآورد. از طرف دیگر، براکت‌ها را می‌توان سفارشی کرد.
نحوه کارکرد بریس دندان‌ها
چگونه بریس‌ها دندان‌ها را حرکت می‌دهند؟
بریس‌ها با اعمال فشار مداوم بر روی دندان‌ها و فک‌ها موقعیت آنها را تغییر می‌دهند. بافت نرمی که دندان‌ها و استخوان‌ها را احاطه کرده است، رباط‌های پریودنتال هستند. این رباط‌ها دندان‌ها را در جای خود نگه می‌دارند و می‌توانند با حرکت دندان‌ها کشیده یا فشرده شوند. هنگامی که بریس‌ها دندان را به سمت راست حرکت می‌دهند، رباط سمت راست فشرده می‌شود و استخوان جدید در سمت چپ تشکیل می‌شود تا شکاف را پر کند و بالعکس.
برای درک نحوه عملکرد بریس‌ها، درک درستی از نحوه ساخت دندان‌ها نیاز است. قسمت قابل مشاهده دندان توسط بافتی به نام لثه احاطه شده است، در حالی که قسمت پایینی دندان در بافت نرمی که به عنوان غشای پریودنتال یا رباط شناخته می‌شود، احاطه شده است.
با اعمال فشار از سوی بریس ارتودنسی، غشای پریودنتال از یک طرف کشیده و از طرف دیگر فشرده می‌شود و باعث می‌شود دندان کمی لق شود. سپس استخوان جدید برای حمایت از دندان در قسمتی که رباط کشیده شده است، تشکیل می‌شود. این فرآیند بازسازی استخوان نامیده می‌شود.
برای مثال برای رفع مشکل شلوغی در دهان، بریس‌ها به شیوه زیر عمل می‌کنند:
ازدحام بیش از حد در دهان زمانی رخ می‌دهد که فک خیلی کوچک و دندان‌ها خیلی بزرگ باشند. بریس‌ها تک تک دندان‌ها را به عقب، جلو و عرض حرکت می‌دهند تا فضای کافی برای قرارگیری دندان‌ها در کنار هم ایجاد شود. بریس‌ها این کار را با اعمال فشار ثابت انجام می‌دهند تا به آرامی دندان‌ها را به موقعیت مورد نظر حرکت دهند. با حرکت دندان‌ها، استخوان اطراف آنها شکل خود را تغییر می‌دهد تا با موقعیت جدید خود سازگار شود.
انواع بریس ارتودنسی
جالب است بدانید که انواع بریس ارتودنسی وجود دارد. انتخاب بهترین نوع ارتودنسی به چند عامل بستگی دارد که شامل نوع مشکل دندان، شدت ناهنجاری و اولویت و ترجیحات شخصی فرد است. در زیر انواع بریس دندانپزشکی را توضیح می‌دهیم:
۱. بریس‌های فلزی ثابت
وقتی به بریس فکر می‌کنید، بریس‌های فلزی سنتی ممکن است همان چیزی باشند که تصور می‌کنید. در ساخت بریس ثابت دندان فلزی از نوارها، براکت‌ها و سیم‌های فولادی ضد زنگ استفاده می‌کنند تا به آرامی دندان‌ها را در طول زمان جابجا کنند.
بریس‌های فلزی ثابت جزو پرکاربردترین وسایل ارتودنسی هستند. اگرچه کمی ناخوشایند و شاید مزاحم به نظر برسند، اما مقرون به صرفه‌ترین راه برای جابجایی دندان‌ها برای قرار گیری در موقعیت بهتر هستند.
دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی یک براکت را روی هر دندان می‌چسباند، سپس یک سیم قوسی نازک و انعطاف پذیر را روی براکت‌ها قرار می‌دهد. نوارهای الاستیک کوچکی به نام لیگاتور سیم را محکم در جای خود نگه می‌دارند. بریس‌های فلزی هنگام لبخند قابل مشاهده هستند. شما می‌توانید لیگاتورهای شفاف یا همرنگ دندان را انتخاب کنید تا بریس‌ها کمتر دیده شوند.
۲. بریس‌های سرامیکی ارتودنسی
بریس سرامیکی ارتودنسی که گاهی به آنها بریس‌های شفاف نیز گفته می‌شود مانند بریس‌های فلزی عمل می‌کنند. تفاوت اصلی این دو این است که براکت‌ها، سیم‌ها و لیگاتورها همرنگ دندان هستند، بنابراین در هنگام لبخند ناخوشایند به نظر نمی‌رسند. با توجه به اینکه بریس‌های سرامیکی هنوز قابل مشاهده هستند، اما کمتر قابل توجه هستند. یکی از ایرادات بریس‌های سرامیکی این است که شکننده‌تر از بریس‌های فلزی هستند، بنابراین احتمال شکستن آنها بیشتر است.
۳. بریس‌های پلاستیکی متحرک
بریس‌های متحرک، به ویژه آنهایی که از پلاستیک ساخته شده‌اند، برای اصلاح بی‌نظمی‌های جزئی استفاده می‌شوند. با این حال، استفاده از آنها دشوار است زیرا نیاز به برداشتن و تمیز کردن دوره‌ای دارند. بریس‌های پلاستیکی به عنوان بریس متحرک دندان شناخته می‌شوند.
۴. بریس‌های زبانی یا لینگوال
بریس‌های لینگوال مشابه بریس‌های سنتی هستند. اما آنها به جای جلو، روی سطوح پشتی دندان قرار می‌گیرند. تمیز کردن این براکت‌ها بسیار دشوار است، البته با توجه به اینکه بریس های زبانی قابل مشاهده نیستند، افراد زیادی تمایل به استفاده از این نوع بریس دارند.
۵. بریس‌های خود بستن
بریس‌های خود بستن شبیه به بریس‌های فلزی سنتی هستند. تفاوت اصلی آنها این است که به جای لیگاتورها (بندهای الاستیک کوچک)، بریس‌های خود بستن از یک سیستم قفل داخلی برای نگه داشتن براکت در جای خود استفاده می‌کنند.
۶. بریس نامرئی یا اینویزیلاین
بریس‌های شفاف یا نامرئی (Invisalign) امروزه جایگزین بریس‌های سنتی شده‌اند. به جای براکت‌ها و سیم‌ها که در بریس سنتی استفاده می‌شود، در ارتودنسی نامرئی از یک پلاک یا ردیف کننده شفاف برای صاف کردن دندان‌ها در طول زمان استفاده می‌شود.
ارتودنسی نامرئی یا الاینرها شباهت زیادی به نایت گاردها دارند. این قالب‌ها اغلب از جنس پلاستیک است. بر خلاف بریس‌های فلزی، بریس نامرئی دندان قابل جابجایی هستند. اما شما باید هر روز حداقل ۲۲ ساعت آنها را روی دندان قرار دهید. در واقع فقط برای خوردن، نوشیدن و مسواک زدن دندان‌هایتان، می‌توانید بریس‌ها را بیرون بیاورید.
اجزای مختلف بریس دندان‌ها
بریس‌ها از قطعات و مواد مختلفی تشکیل شده‌اند که وظایف مختلفی را برای حرکت دندان‌ها انجام می‌دهند. هرچقدر ارتودنسی برای فرد پیچیده‌تر باشد، ممکن است به قطعات بیشتری نیاز باشد. با مشاهده عکس بریس دندان که در ادامه آوردیم می‌توانید نقش هر یک از اجزای بریس ارتودنسی را بهتر درک کنید:
- سیم‌های کمانی: سیم‌های کمانی بخشی از بریس‌ها هستند که در واقع دندان‌ها را حرکت می‌دهند و بیشتر کار برعهده آنان است. سیم ممکن است انعطاف‌پذیر باشد، اما با ادامه درمان، ممکن است از سیم سفت‌تری برای اعمال فشار بیشتر استفاده شود. آنها می‌توانند از فولاد ضد زنگ یا مواد رنگ دندان ساخته شوند. سیم‌های کمانی با نوارهای لاستیکی الاستیک(لیگاتورها) کوچک به براکت‌ها متصل می‌شوند و به عنوان راهنمای حرکت دندان‌ها عمل می‌کنند.
- براکت‌ها: براکت‌ها مربع‌هایی هستند که به جلوی هر دندان چسبانده شده‌اند و سیم کمانی را در جای خود نگه می‌دارند. این براکت‌ها با سیمان مخصوص دندانپزشکی به دندان‌ها چسبانده می‌شوند. وظیفه براکت‌ها این است که سیم کمانی را محکم نگه دارند تا بتواند دندان‌ها را با دقت حرکت دهد. براکت‌ها می‌توانند از جنس استنلس استیل، سرامیک رنگ دندان یا پلاستیک باشند.
- باندهای الاستیک فک: بریس‌ها در حرکت دادن دندان‌ها به تنهایی کارآمد هستند، اما گاهی اوقات نیاز به باندهای الاستیک دارند. باندهای الاستیک نوارهای لاستیکی کوچکی هستند که به براکت‌ها متصل می‌شوند و یک فک به فک دیگر را ارتباط می‌دهند. آنها به براکت فشار وارد می‌کنند تا یک دندان یا گروهی از دندان‌ها را در جهت خاصی حرکت دهند.
- باندهای فلزی: باندهای فلزی از فولاد ضد زنگ یا مواد شفافی ساخته می‌شوند که به دندان‌ها چسبانده می‌شوند و به دور هر دندان می‌پیچند تا براکت‌ها را در جای خود نگه دارند. باندها به عنوان لنگر برای بریس‌ها عمل می‌کند و سیم کمانی را در جای خود نگه می‌دارد.
- باکال تیوب: باکال تیوب شبیه لوله بوده که برای نگه داری سیم و براکت روی سطح خارجی دندان آسیاب نصب می شود. البته باید بگوییم که برای همه مشکلات دندانی باکال تیوب نصب نمی‌شود.
- هدگیر: از هدگیر برای اصلاح بایت و حمایت از فک در ارتودنسی خصوصا برای کودکان که استخوان‌های آنها در حال رشد است، استفاده می‌شود.
مراحل نصب بریس دندان
عکسبرداری، رفع مشکلات دندانی و باندینگ، جزو مهمترین مراحل نصب بریس دندان هستند.
باندینگ در ارتودنسی به معنی چسباندن براکت‌ها بر روی دندان‌ها است. باندنیگ در سه مرحله انجام می‌شود. ابتدا روی سطح دندان یک اسید خاص ریخته می‌شود تا متخلخل شود و چسب به خوبی روی آن بچسبد. سپس روی سطح دندان یک چسب رقیق به عنوان پرایمر ریخته می‌شود. در مرحله آخر چسب اصلی روی پایه براکت قرار می‌گیرد، سپس روی سطح براکت با سوند فشار داده می‌شود تا چسب اضافی خارج شود.
دو روش برای نصب بریس دندان وجود دارد که شامل روش باندنیگ (اتصال) مستقیم و غیر مستقیم در ارتودنسی است.
روش باندنیگ مستقیم برای نصب بریس دندان
- ارتودنتیست سطح هر دندان را آماده و تمیز می‌کند.
- سپس چسب مخصوصی را برای باندینگ مستقیم براکت‌های ارتودنسی روی دندان‌ها می‌زند.
- سپس براکت‌ها یکی یکی نصب می‌شوند و با استفاده از نور براکت‌ها روی دندان‌ها تثبیت می‌شوند.
- رتودنتیست پس از اتمام نصب بریس‌ها، چسب باقی مانده را جدا می‌کند.
- سپس از یک قوس فلزی برای اتصال همه براکت‌ها به یکدیگر استفاده می‌شود.
- بعد از اینکه هر براکت با باندهای لاستیکی به سیم کمانی وصل شد (به جز در مورد براکت‌های خود بستن)، نصب بریس دندان تمام می‌شود.
اگرچه باندینگ مستقیم براکت‌های ارتودنسی رایج است، اما این فرآیند دارای معایبی است. از یک طرف، مدت زمان نصب بریس دندان در این روش در مقایسه با باندینگ غیرمستقیم بیشتر طول می‌کشد و بنابراین برای بیمار ناراحت کننده‌تر است. همچنین باعث می‌شود که قرار دادن براکت‌ها برای متخصص ارتودنسی به کار بیشتری نیاز داشته باشد، زیرا او باید هر قطعه را با محاسبه دستی روی موقعیت دقیق هر دندان، قرار دهد.
روش باندنیگ غیرمستقیم برای بریس دندان
تکنیک باندینگ غیرمستقیم بریس‌ها در ابتدا برای بریس‌های زبانی ایجاد شد. این تکنیک آسان‌تر از باندینگ مستقیم بریس‌ها است، زمان کمتری می‌برد و به ارتودنتیست اجازه می‌دهد تا بدون تماس با بزاق، زبان یا داخل گونه بیمار، دقیق‌تر کار کند. باندینگ غیر مستقیم بریس‌ها به صورت زیر انجام می‌شود:
- ارتودنتیست دندان‌ها را اندازه گیری می‌کند و گچ می‌سازد.
- تمام براکت‌ها را با دقت در قالب قرار می‌دهد.
- سپس آتل‌های شفافی برای انتقال براکت‌ها از قالب به دندان‌ها می‌سازد.
- دندان‌های بیمار آماده می‌شود. (تمیز کردن، پولیش کردن و خشک کردن).
- سپس روی بریس‌هایی که هنوز در قالب هستند، چسب می‌زند و با کمک نور خاصی روی دندان تثبیت می‌کند.
- سپس بعد از تثبیت چسب، بریس‌ها را روی دندان‌ها قرار می‌دهد.
- هنگامی که بریس‌ها قرار گرفتند، باید قالب‌ها برداشته شوند.
- سپس باقی مانده چسب تمیز می‌شود.
- در نهایت، سیم کمانی با باندهای پلاستیک به براکت وصل می‌شود. البته براکت خود بستن به این مرحله نیاز ندارد.
آیا نصب بریس ارتودنسی درد دارد؟
فرآیند باندینگ ارتودنسی باعث درد نمی‌شود. وقتی ارتودنتیست براکت‌ها را در دهان تنظیم می‌کند، ممکن است کمی احساس ناراحتی کنید. همچنین استفاده از وسایل ارتودنسی در دهان نیز ممکن است سبب درد و ناراحتی شما شود.
نصب بریس دندان چقدر طول می‌کشد؟
همانطور که انواع مختلفی از بریس‌های ارتودنسی وجود دارد، روش‌های مختلفی نیز برای قرار دادن بریس‌ها وجود دارد، همین امر در مدت زمان نصب بریس تاثیر می‌گذارد.
مدت زمان گذاشتن بریس فک به تکنیک مورد استفاده بستگی دارد. قرار دادن مستقیم براکت به زمان بیشتری برای بیمار نیاز دارد. حداقل ۳۰ دقیقه در هر فک مورد نیاز است. سپس بعد از آن زمانی برای قرار دادن سیم کمانی و الاستیک‌ها نیاز است، بنابراین همه اینها به یک ساعت زمان نیاز دارد.
اما چه مدت طول می‌کشد تا بریس‌ها به طور غیر مستقیم نصب شوند؟ این روش راحتتر است و می‌توان آنها را تنها در ۱۵ دقیقه روی هر فک قرار داد. برای قرار دادن کامل براکت‌ها در هر دو فک به علاوه تمام مراحل آماده‌سازی تقریباً ۱ ساعت زمان نیاز است.
قیمت بریس ارتودنسی
قیمت بریس ارتودنسی به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد، برای مثال جنس براکت، نوع ارتودنسی، روش نصب بریس ارتودنسی و… همه روی قیمت بریس ارتودنسی تاثیر می‌گذارد. در هنگام انتخاب انواع بریس ارتودنسی به سختی کار و همچنین قیمت آن توجه کنید. برای مثال ارتودنسی لینگوال یکی از روش‌های سخت در ارتودنسی محسوب می‌شود، به همین دلیل قیمت آن بیشتر است.
عوامل موثر بر قیمت بریس ارتودنسی در زیر ارائه شده است:
- نوع مشکلات دندانی و شدت آن
- جنس اجزای بریس مانند براکت و سیم‌های کمانی
- سن بیمار، (قیمت بریس دندان کودک با دندان بزرگسال متفاوت است.)
- روش‌های مختلف باندینگ
- انتظارات و خواسته‌های بیمار
- طول دوره درمانی
- تجربه و میزان مهارت پزشک ارتودنسی
هزینه ارتودنسی دندان در سال ۱۴۰۳ از قیمت ۲۰ میلیون تا ۸۰ میلیون متغیر است.
نکات مهم بعد از نصب بریس دندان
جهت نگهداری صحیح از بریس‌ها باید حساسیت به خرج دهید، زیرا بریس‌ها می‌توانند غذا را به دام بیندازند و باعث ایجاد پلاک بیشتر از حد معمول روی دندان شوند، بنابراین باید در تمیز کردن دندان‌های خود مراقبت بیشتری داشته باشید. همچنین باید مراقب آنچه می‌خورید باشید. به عنوان مثال، از خوردن غذاها و نوشیدنی‌های شیرین اجتناب کنید. نکات مهم بعد از نصب بریس دندان در ادامه ارائه شده است:
- برای روز اول از غذاهای نرم استفاده کنید. از مصرف نان سفت، سبزیجات خام و میوه‌های سفت خودداری کنید.
- بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید. زمانی که بریس دارید، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بسیار حائز اهمیت است.
- اگر سیم یا باندی شل شد، نگران نباشید. این اتفاق گهگاهی می‌افتد. اگر سیم بیرون زده و آزار دهنده است، از یک ابزار کند استفاده کرده و با احتیاط، به آرامی سیم را زیر سیم کمانی اصلی فشار دهید.
- لق شدن دندان‌ها در طول درمان قابل انتظار است. نگران نباشید! طبیعی است. ابتدا باید دندان‌ها لق شوند تا بتوان آنها را حرکت داد. دندان‌ها دوباره در موقعیت‌های اصلاح شده جدید خود به‌طور محکم ثابت می‌شوند.
- دندان‌ها و فک‌ها تنها در صورتی می‌توانند به سمت موقعیت‌های اصلاح شده خود حرکت کنند که بیمار به طور مداوم از کش، هدگیر یا سایر وسایلی که تجویز شده استفاده کند.
سوالات متداول
- بریس دندان چیست؟
بریس‌ها ابزارهای دندانپزشکی هستند و به اصلاح مشکلات دندان برای مثال شلوغی دندان‌ها، دندان‌های کج یا دندان‌هایی که هم تراز نیستند، کمک می‌کنند.
- انواع بریس ارتودنسی چیست؟
بریس‌های فلزی، بریس‌های سرامیکی، بریس‌های خود بستن، بریس‌های زبانی، الاینرها یا بریس‌های نامرئی، بریس‌های پلاستیکی از انواع بریس ارتودنسی است.
- قیمت بریس ارتودنسی چقدر است؟
جنس براکت، روش نصب بریس، نوع مشکلات دندانی، طول دوره درمانی، انتظارات و خواسته های بیمار و همچنین روش‌های مختلف باندنیگ روی قیمت بریس ارتودنسی تاثیر گذار است.
جمع بندی
بریس دندانی یک درمان ارتودنسی است که برای صاف کردن و تراز کردن دندان‌های کج استفاده می شود. دندان‌های کج می واند باعث پوسیدگی و مشکلات لثه شود. ناهماهنگی شدید دندان‌ها نیز می‌تواند در صحبت کردن و غذا خوردن مشکل ایجاد کند. به غیر از داشتن یک لبخند زیبا، اصلاح دندان‌های کج می تواند سلامت دهان و دندان را نیز بهبود بخشد و تمیز کردن و مسواک زدن دندان ها را آسان‌تر می کند.
ساختار دندان هر فرد منحصر به فرد است. اگر قصد دارید از بریس استفاده کنید، بهتر است گزینه‌های خود را با یک متخصص ارتودنسی حرفه‌ای در میان بگذارید.
مطالب مرتبط
