درمان انحراف فک (کجی فک)

انحراف فک یک ناهنجاری مربوط به استخوان فک است که معمولا برای فک پایین اتفاق می‌افتد. در حالت طبیعی و نرمال، خط میانی صورت (Mid-line discrepancy) و وسط چانه باید در یک راستا قرار بگیرند؛ اما در انحراف فک، فک پایین یا بالا به سمت راست یا چپ منحرف می‌شود. درمان انحراف فک گاهی با ارتودنسی و گاهی با جراحی فک انجام می‌شود.

 

 

 

علل انحراف فک چیست؟

انحراف فک می‌تواند به علت‌های مختلفی ایجاد شود. مهم‌ترین علل انحراف فک یکی از موارد زیر است:

 

۱. انحراف فک در اثر وارد شدن ضربه در کودکی یا نوزادی

به علت وجود اسکار در فک، رشد فک پایین در بعضی از کودکان نامتقارن می‌شود. به همین علت با رشد فک در سنین نوجوانی، انحراف و کجی فک بروز می‌کند.

 

۲. انحراف فک به علت همی مندیبولار هیپرتروفی

یک بیماری که به علت ناشناخته (احتمالا به علت‌های هورمونی) در اواخر دوران نوجوانی (مخصوصا خانم‌ها) موجب کجی فک و نامتقارن کردن آن می‌شود. این بیماری خود محدود شونده است اما موجب انحراف فک پایین می‌شود.

 

۳. انحراف فک بر اثر وراثت

یکی از اصلی‌ترین علت‌های انحراف و کجی فک وراثت است. نوزاد به صورت مادرزادی ممکن است با مشکلات مربوط به کجی فک به دنیا بیاید.

 

۴. شیفت فانکشنال

به علت تداخل دندان‌ در فک بالا و پایین هنگام بستن دهان یا کراس بایت خلفی، کودک فک پایین خود را به راست یا چپ منحرف می‌کند. اگر این نوع انحراف در کودکی تشخیص داده شود، به سرعت درمان می‌شود و انحراف فک در بزرگسالی نمود نمی‌کند.

 

۵. کجی فک به علت ضعیف بودن عضلات فک

 ضعیف بودن عضلات یک سمت صورت، یکی دیگر از علل انحراف فک است. در واقع ضعیف یا فلج شدن عضلات یک سمت، موجب افتادگی و انحراف فک می‌شود.

خوشبختانه با پیشرفت علم دندانپزشکی، جراحی فک و ارتودنسی انحراف فک باتوجه به نوع و شدت آن قابل درمان است.

 

 

درمان انحراف فک

درمان انحراف فک وابسته به مواردی مانند سن، نوع انحراف و شدت آن تعیین می‌شود. ارتودنسی فانکشنال یا جراحی فک از روش‌های درمانی موثر برای درمان انحراف فک به کار گرفته می‌شوند.

یک.

اگر کودک شما دچار ضربه به فک شده است، حتما او را تحت نظر متخصص ارتودنسی بگذارید تا در صورت نیاز به وسیله ارتودنسی فانکشنال از انحراف فک او پیشگیری کند.

دو.

در مورد افرادی که بیماری همی مندیبولار هیپرتروفی دارند، تا زمانی که رشد نامتقارن فک ادامه داشته باشد، امکان درمان انحراف فک وجود ندارد. گاهی متخصص ارتودنسی یا جراح فک، با قطع رشد سمتی که رشد بیشتری دارد، درمان انحراف کجی فک را پس از توقف رشد نامتوازن آغاز می‌کنند.

سه.

اگر انحراف فک بر اثر وراثت به وجود آمده باشد، بهتر است در سنین پایین‌تر برای درمان انحراف فک اقدام شود. متخصص ارتونسی یا جراح فک روش درمانی خود را متناسب با شدت کجی فک تعیین می‌کنند. ارتودنسی کاموفلاژ و یا ارتودنسی همراه جراحی موثرترین روش‌های ارتودنسی برای درمان انحراف فک هستند.

چهار.

اگر انحراف و کجی فک در اثر اختلالات دندان است، برای جلوگیری از پیشرفت کجی، باید به ارتودنتیست مراجعه کنید. معمولا این مشکل به خوبی در مراحل اولیه قابل درمان است. اگر در درمان انحراف فک کودک خود به موقع اقدام نکنید، موجب می‌شود که این انحراف موجب کجی پایدار می‌شود که در این صورت درمان به وسیله ارتودنسی جوابگو نخواهد بود.

 

روش‌های درمان انحراف فک در کودکی

۳ روش اصلی، برای درمان انحراف فک در دوران کودکی، مورد استفاده دندانپزشکان قرار می‌گیرد.

• دستگاه هیبرید فانکشنال Hybrid Functional (ارتودنسی فانکشنال)
• تصحیح کراس بایت خلفی با ارتودنسی
• تصحیح همپوشانی زودرس دندانی

 

 

درمان انحراف فک بدون جراحی

چنانچه انحراف فک در سنین کودکی تشخیص داده شود و در همان سنین جهت درمان اقدام شود، می‌توان با ارتودنسی به تنهایی آن را درمان نمود. اما در صورتیکه درمان در سنین بالاتر به خصوص بعد از بلوغ انجام شود نیاز به درمان ارتودنسی همراه با جراحی خواهد بود.

 

درمان انحراف فک با ارتودنسی

ارتودنسی بدون جراحی فک، تنها برای زیبایی دندان‌ها نیست. به طور کلی هدف از انجام ارتودنسی برای زیبایی صورت، زیبایی دندان‌ها، عملکرد صحیح دندان‌ها، افزایش بهداشت دهان و دندان است. انحراف و کجی فک با ارتودنسی نیز قابل درمان است.

با این وجود در برخی موارد، درمان ارتودنسی به تنهایی برای درمان انحراف فک و ناهنجاری‌های دندان و فک چاره ساز نیست.

 

عمل جراحی انحراف فک

در برخی بدشکلی های دندانی و فکی، به دلیل شدت میزان بدشکلی و حاد بودن مشکل، از جراحی فک برای درمان مشکل فک ها استفاده می شود. در این موارد یا سن فرد به گونه ای است که امکان رشد و اصلاح ساختارهای دندانی و فکی او وجود ندارد، و یا اینکه مشکل به قدری حاد می باشد که درمان آن با ارتودنسی طولانی مدت و نا ممکن است. به همین دلیل، بر مبنا نظر دندانپزشک، احتمال جراحی فک بدون ارتودنسی هست.

در این شرایط، استفاده از ارتودنسی با جراحی فک برای درمان بدشکلی دندانی و استخوانی فرد مورد نیاز است. ابتدا دندان های فرد به وسیله ارتودنسی در موقعیت مناسب قرار می گیرد و سپس از جراحی فک برای ایجاد تناسب در بین فک بالا و فک پایین استفاده می شود.

جراحی فک یا ارتوگناتیک توسط پزشک متخصص جراح فک و صورت انجام می شود و انواع مشکلات اسکلتی خفیف تا حاد موجود در استخوان های فک که شامل بی نظمی چانه و دندان ها می شود را اصلاح می کند که باعث بهبود عملکرد های دندان و دهان می شود.

 

معایب عمل جراحی انحراف فک

هزینه جراحی انحراف فک، درد زیاد بعد از جراحی انحراف فک، مراقبت‌های زیاد پس از جراحی از معایب عمل جراحی فک به حساب می‌آیند. در مواردی که انحراف فک با روش‌های ساده‌تر مانند ارتودنسی قابل درمان است، بهتر است عمل جراحی را به عنوان درمان کجی فک خود در نظر نگیرید. اما در صورتی که متخصص ناهنجاری فک و دهان تشخیص به عمل جراحی دهد، بهتر است هزینه جراحی را به درمان خانگی کجی فک ببخشید.