ارتودنسی متحرک کودکان

اگر کودک شما دندان‌های نامرتبی دارد یا علائم ناهنجاری فک را در او مشاهده می‌کنید، احتمالا به دنبال درمان مشکلات بایت او هستید. یکی از گزینه‌های پیش روی شما ارتودنسی متحرک کودکان است. این روش یکی از بهترین و موثرترین راه‌ها برای اصلاح موقعیت دندان‌ها و درمان انواع مال اکلوژن در کودکان و نوجوانان است.

برای آشنایی بیشتر با ارتودنسی متحرک برای کودکان، مزایا، معایب و روش انجام آن تا پایان با ما همراه باشید.

ارتودنسی متحرک کودکان چیست؟

یکی از روش‌های درمانی متداول برای اصلاح ناهنجاری‌های فک و دندان کودکان، استفاده از ارتودنسی متحرک است. دستگاه ارتودنسی متحرک یک وسیله درمانی پزشکی، متشکل از سیم و آکریل است که درون دهان کودک قرار می‌گیرد و در صورت استفاده مرتب، به مرور موجب صاف شدن دندان‌ها و درمان مشکلات فک می‌شود. از ارتودنسی متحرک می‌توان برای پیشگیری از رشد نامنظم دندان‌های کودکان در سنین پایین و رفع ناهنجاری‌های یک یا هر دو فک استفاده کرد.

کودکان می‌توانند در زمان غذا خوردن، مسواک زدن و ورزش‌هایی مانند شنا، بدون نیاز به کمک والدین پلاک ارتودنسی را از دهان خارج کرده ودوباره سر جایش قرار دهد.

ارتودنسی متحرک برای کودکان چگونه انجام می‌شود؟

ارتودنسی متحرک برای کودکان معمولا با هدف هدایت برخی حرکت‌های دندانی در سنین پایین، جابجایی و حرکات ساده و خفیف یا پیچیده و شدید دندان‌ها انجام می‌شود. با توجه به نوع و شدت مشکلات فک و دندان ممکن است ارتودنتیست درمان ارتودنسی را فقط برای فک بالا، فقط برای فک پایین یا برای هر دو فک لازم بداند.

در برخی موارد ارتودنسی متحرک قادر به اصلاح مشکلات پیچیده فک و دندان کودک نیست و استفاده از ارتودنسی ثابت نتایج بهتری به همراه دارد. از این رو توصیه می‌شود انتخاب بهترین نوع ارتودنسی برای کودک خود را به ارتودنتیست بسپارید.

در ادامه نحوه انجام ارتودنسی متحرک کودکان را توضیح می‌دهیم.

ارتودنسی متحرک فک بالای کودکان

دستگاه ارتودنسی که برای فک بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد متشکل از کام و قلاب است. این ارتودنسی در مواردی که فک کودک کوچک است و فضای کافی برای جای گیری صحیح همه دندان‌ها ندارد، به کار می‌رود. کام برای فیکس شدن ارتودنسی در سقف دهان است و قلاب‌های ارتودنسی برای باز کردن فک و ایجاد فضای بیشتر کاربرد دارند. اگر نگاهی به عکس پلاک دندان کودکان بیندازید، این نوع ارتودنسی دارای یک پیچ و آچار مخصوص برای تنظیم میزان باز شدن فک است. با پیشرفت مراحل درمان، این پیچ توسط والدین یا دندانپزشک بازتر می‌شود.

ارتودنسی متحرک فک بالا در کودکانی که مشکل تنفس دهانی و تنگی کام دارند بسیار موثر است و موجب شکل گیری مناسب قوس دهانی فک بالا می‌شود.

ارتودنسی متحرک فک پایین کودکان

پلاک ارتودنسی فک پایین کاربرد کمتری نسبت به پلاک فک بالا دارد. در مواردی که فک پایین کودک یا دندان‌های این فک نیاز به اصلاح و بهبود وضعیت داشته باشند با تشخیص متخصص ارتودنسی می‌توان از پلاک‌های متحرک مخصوص فک پایین استفاده کرد. فک پایین جایی برای فیکس شدن قلاب ارتودنسی ندارد و معمولا پلاک دندان کودکان ندارد به صورت لق در دهان قرار می‌گیرد.

ارتودنسی متحرک دو فک

اگر هر دو فک کودک شما به ارتودنسی نیاز داشته باشد، باید هر دو پلاک متحرک فک بالا و پایین برای او تهیه شود. معمولا متخصص ارتودنسی برای کاهش درد و ناراحتی کودک، استفاده نوبتی از پلاک‌های متحرک در طول شبانه روز را توصیه می‌کند.

بهترین سن برای ارتودنسی متحرک کودکان

بهترین زمان برای آغاز ارتودنسی متحرک در کودکان، هنگامی است که دندان‌های شیری در حال افتادن هستند و چند دندان دائمی در دهان رشد کرده‌اند. یعنی دوره دندان‌های مخلوط که معمولا سنین ۷ تا ۱۰ سالگی را شامل می‌شود. در این سن استخوان فک هنوز در حال رشد است. بنابراین با کمک ارتودنسی متحرک می‌توان دندان‌ها را به سمت جایگاه اصلی خود هدایت و از رشد نامنظم آن‌ها پیشگیری کرد. در این سن امکان اصلاح وضعیت رشد استخوان فک نیز وجود دارد. شروع درمان ارتودنسی در سنین کودکی کم هزینه‌تر و موثرتر است و در زمان کوتاه‌تری به نتیجه می‌رسد.

انواع پلاک ارتودنسی متحرک کودکان

رایج‌ترین انواع پلاک ارتودنسی کودکان از یک صفحه اکریلیک، پیچ و سیم تشکیل شده است. اما برخی از آن‌ها بخش‌های دیگری مانند فنر و غلتک آکریلیک نیز دارند. این پلاک‌ها طبق استانداردهای از پیش تعیین شده و براساس وضعیت دندان‌ها به طور خاص برای هر بیمار طراحی و ساخته می‌شوند.

هر یک از این پلاک‌های متحرک ویژگی‌های خاصی دارند اما در نهایت هدف مشترک همه آن‌ها اصلاح ناهنجاری‌های فک و دندان است. ارتودنتیست با توجه به وضعیت بیمار بهترین نوع پلاک دندان کودکان را پیشنهاد می‌دهد.

انواع پلاک متحرک که به طور معمول برای کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد شامل موارد زیر است:

• پلاک شفاف
• پلاک ساده
• پلاک نگهدارنده یا ریتینر
• پلاک فانکشنال
• پلاک Invisalign
• پلاک quad helix
• پلاک sagittal

ارتودنسی متحرک برای کودکان چه مزایایی دارد؟

استفاده از پلاک ارتودنسی متحرک برای کودکان فواید بسیاری دارد و در مدت کوتاهی اثرات آن را روی دندان‌های کودک خود مشاهده کنید. از جمله مزایای درمان ارتودنسی متحرک به جای ارتودنسی ثابت در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• زیبایی و تنوع بالای رنگ و مدل‌ها
• احساس راحتی بیشتر
• کاهش درد ارتودنسی
• مسواک زدن و نخ دندان کشیدن ساده‌تر
• کاهش خطر پوسیدگی دندان و آسیب به لثه
• تمیز کردن راحت دستگاه ارتودنسی متحرک
• امکان خارج کردن ارتودنسی از دهان هنگام غذا خوردن یا موقعیت‌های خاص
• قیمت به صرفه نسبت عملکرد مناسب

معایب ارتودنسی متحرک کودکان

ارتودنسی متحرک برای کودک شما عارضه خاصی ایجاد نمی‌کند و برای سلامتی او ضرری ندارد. با این حال استفاده از این نوع ارتودنسی برای کودکان در سنین پایین با مشکلاتی همراه است که به عنوان معایب ارتودنسی متحرک در کودکان به شمار می‌آید. از جمله:

• زیاد شدن آب دهان و حالت تهوع در روزهای اولیه استفاده
• احساس ناراحتی از حضور شی اضافه در دهان
• حجیم بودن برخی پلاک‌های ارتودنسی متحرک
• مشکل در تکلم
• نرسیدن به نتایج درمانی مطلوب به دلیل خارج کردن مداوم دستگاه ارتودنسی از دهان توسط کودک
• ناتوانی ارتودنسی متحرک در درمان ناهنجاری‌های فک و بی‌نظمی شدید دندان‌ها

نحوه مراقبت از پلاک ارتودنسی متحرک کودک

ارتودنسی متحرک در کودکان یک درمان طولانی مدت است و میزان موفقیت آن تا حد زیادی به همکاری کودک و والدین او با متخصص ارتودنسی بستگی دارد. به علاوه، صبر و حوصله، استمرار و پیگیری درمان، مراجعه منظم به دندانپزشک و حفظ و نگهداری صحیح وسایل جانبی ارتودنسی کودکان در طول دوره درمان بسیار مهم است. در این بخش نکات مهم برای مراقبت از پلاک دندان کودک را برای شما آورده‌ایم.

خارج کردن صحیح

خارج کردن و قرار دادن پلاک متحرک ارتودنسی در دهان کار ساده‌ای است و متخصص ارتودنسی نحوه انجام این کار را به کودک و والدین او آموزش می‌دهد. والدین باید نظارت کنند که کودک می‌تواند پلاک را به طرز صحیحی خارج کند و دوباره در دهانش قرار دهد.

تنظیم اصولی

اصلی‌ترین مداخله والدین در درمان بی‌نظمی دندان‌های کودک با ارتودنسی متحرک، تنظیم اصولی دستگاه است. برای موفقیت درمان، دستگاه ارتودنسی باید مرتبا تنظیم شود تا چسبندگی آن به دندان‌ها حفظ و اصلاح شود. این کار با پیچاندن پیچ دستگاه قابل انجام است. ارتودنتیست به بیمار و والدین او آموزش می‌دهد که چه زمانی، چگونه به چه به میزان تنظیمات پلاک ارتودنسی را تغییر دهند.

استفاده مناسب

به کودک خود یادآوری کنید که فقط هنگام غذا خوردن و مسواک زدن می‌تواند پلاک ارتودنسی متحرک را از دهان خارج کند و در بقیه طول شبانه روز باید آن را در دهانش باقی بگذارد. همچنین به او بیاموزید که با پلاک بازی نکرده و فشار اضافه‌ای به آن وارد نکند.

رعایت نکات بهداشتی

در طول دوره درمان، مسواک زدن منظم دندان‌ها، استفاده از نخ دندان و تمیز کردن روزانه پلاک ارتودنسی باید با دقت انجام شود. برای تمز کردن پلاک‌ها می‌توانید از مسواک و خمیر دندان یا قرص‌های مخصوص استفاده کنید.

عادات غذایی

هنگامی که کودک از پلاک ارتودنسی متحرک استفاده می‌کند باید از مصرف خوراکی‌های سفت و چسبناک و نوشیدنی‌های گازدار خودداری کند. این خوراکی‌ها به دندان‌ها و پلاک متحرک صدمه می‌زنند.

استفاده از آب سرد

استفاده از آب داغ برای شستشوی پلاک ارتودنسی موجب خراب شدن آن خواهد شد. برای مراقبت صحیح از دستگاه ارتودنسی متحرک همواره با آب سرد آن را بشویید.

هزینه ارتودنسی متحرک برای کودکان

زمانی که صحبت از فرق ارتودنسی ثابت و متحرک می‌شود یکی از مهمترین موارد بحث هزینه و قیمت ارتودنسی است. هزینه ارتودنسی متحرک کودکان کمتر از ارتودنسی ثابت است. البته هزینه پلاک‌های متحرک برای هر کودک با توجه به وضعیت دندان‌ها و سایر مشکلات فکی و دندانی او متفاوت خواهد بود. به طور کلی عواملی از قبیل شدت مشکلات و بهم ریختگی دندان‌ها، نوع دستگاه ارتودنسی مورد استفاده، تعداد پلاک‌های مورد نیاز، سطح تخصص و تجربه و میزان دستمزد ارتودنتیست، نیاز به ارتودنسی یک فک یا هر دو فک روی هزینه‌های ارتودنسی برای کودکان تاثیر می‌گذارد.

امکان پرداخت اقساطی هزینه ارتودنسی و نیز پوشش برخی بیمه‌های درمانی، فشار هزینه‌های ارتودنسی را برای بیماران را کاهش داده است.

سوالات متداول ارتودنسی متحرک کودکان

• هدف از انجام ارتودنسی متحرک در کودکان چیست؟

تنظیم عملکرد فک‌ها و دندان‌ها، ترک عادات دهانی بد کودکان مانند مکیدن انگشت که عواقب بدی برای دندان‌ها دارد، اصلاح موقعیت دندان‌ها، جلوگیری از پیشرفت و درمان انواع مال اکلوژن، رفع اختلال در عملکرد عضلات صورت، اصلاح فرم فک بالا و پایین و وضعیت آنها نسبت به یکدیگر از جمله کاربردها و اهداف ارتودنسی متحرک و پلاک ارتودنسی کودکان است.

• ارتودنسی متحرک کودکان چند ساعت در طول شبانه روز باید استفاده شود؟

پلاک دندان کودکان باید به صورت دوره‌ای و طبق دستور پزشک استفاده شود. روند درمانی و تعداد ساعاتی که کودک باید از دستگاه را در دهان قرار دهد به وضعیت بیمار و نوع دستگاه بستگی دارد. به طور کلی دستگاه ارتودنسی باید ۲۲ ساعت در طول شبانه روز روی دندان‌ها قرار بگیرد تا نتایج درمانی مطلوب حاصل شود.

• نحوه گذاشتن پلاک ارتودنسی کودکان چگونه است؟

پس از طراحی و ساخت پلاک ارتودنسی متحرک، با توجه به نوع پلاک، ارتودنتیست نحوه گذاشتن و برداشتن آن را به کودک و والدین او آموزش می‌دهد. اگر کودک شما بازیگوش است و دقت لازم برای استفاده منظم و صحیح از ارتودنسی متحرک را ندارد، شما باید نظارت کافی را انجام دهید.

ارتودنسی متحرک روشی موثر و کارآمد برای اصلاح وضعیت بهم ریخته و شلوغ دندان‌ها و درمان مشکلات بایت کودکان است. با این روش کودک درد و ناراحتی کمتری را احساس می‌کند. او می‌تواند در مواقع ضروری مانند موقعیت‌های خاص، زمان غذا خوردن، مسواک زدن یا ورزش کردن پلاک ارتودنسی را به راحتی از دهان خود خارج کرده و مجددا در جای خود قرار دهد. اگرچه نتایج درمان تا حد زیادی به همکاری و پایبندی کودک به استفاده از پلاک‌ها بستگی دارد اما با نظارت والدین ارتودنسی متحرک می‌تواند جایگزین بریس‌های ارتودنسی ثابت برای کودکان شود.

مطالب مرتبط

همه چیز درباره‌ی کشیدن دندان دائمی کودکان لبخند لثه ای چیست و چگونه درمان می شود؟ لق شدن دندان دائمی و شیری اطفال و کودکان درمان ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی جراحی فرنوم لب بالا و زبان (فرنکتومی) چیست و چرا انجام می‌شود؟ به همراه شرح عوارض آن درمان و علت لکه‌های سیاه، سفید، قهوه‌ای و زرد روی دندان کودکان