در مواقع لزوم، اجرای ارتودنسی پیشگیرانه می‌تواند کودک را در آینده از درمان‌های جدی‌تر بی‌نیاز کند. ارتودنسی پیشگیری برای شرایطی است که پزشک تشخیص دهد الگوی رشد فعلی دندان‌های کودک، در آینده منجر به ایجاد ناهنجاری در فک و دندان‌های وی خواهد شد. درواقع ارتودنسی پیشگیرانه کمک می‌کند فرزند شما در آینده دندان‌هایی مرتب و طرح لبخندی زیبا داشته باشد.
در این مطلب به صورت دقیق‌تر بررسی می‌کنیم که ارتودنسی پیشگیرانه چیست، چه فوایدی دارد و بهتر است از چه سنی آغاز شود. علائمی که نشان می‌دهند کودک احتمالا به ارتودنسی پیشگیری نیاز دارد، نیز مورد بحث قرار خواهند گرفت. با مطالعه این متن، به ضرورت انجام ارتودنسی پیشگیری پی خواهید برد.
هدف از ارتودنسی پیشگیرانه چیست؟
ارتودنسی پیشگیرانه در کودکان، راهی برای تشخیص زودهنگام مشکلات احتمالی رشد دندان و همین‌طور پیش‌بینی ناهنجاری‌های فک در آینده است. یک ارتودنتیست (متخصص ارتودنسی) با معاینه و بررسی‌های لازم، می‌تواند نحوه رشد دندان‌های کودک را به درستی ارزیابی کند و در صورت لزوم، اقدام به درمان اولیه و ارتودنسی پیشگیری کند.
اگر تشخیص پزشک این باشد که فرزند شما نیاز به ارتودنسی پیشگیرانه دارد، مقدمات آن را فراهم می‌کند تا روند رشد فک و دندان را تغییر دهد. به این ترتیب، ناهنجاری‌های فک و دندان فرزندتان، به صورت زودهنگام و با درمان‌های اولیه اصلاح خواهد شد. ارتودنسی پیشگیرانه باعث می‌شود نیازی به درمان ارتودنسی در بزرگسالی که با درد و هزینه بیشتری همراه است، وجود نداشته باشد.
بهترین سن شروع درمان ارتودنسی پیشگیری
در بعضی کشورها توصیه می‌شود کودکان به محض رشد اولین دندان‌های شیری با دندان‌پزشک ویزیت داشته باشند. البته این سن، برای تشخیص نیاز به ارتودنسی پیشگیرانه زود است اما اهمیت چک‌آپ و مراجعه به دندان‌پزشک، در سنین پایین را روشن می‌سازد. بهترین سن برای مراجعه اولیه به ارتودنتیست، ۷ سالگی است.
در این سن، متخصص ارزیابی خواهد کرد که کودک شما به درمان اولیه و مداخله زودهنگام نیاز دارد یا خیر. اولین مراحل درمان ارتودنسی پیشگیری در سنین ۸ تا ۹ انجام می‌شود. مراحل بعدی و تکمیلی آن از سن ۱۱ تا ۱۳ صورت می‌پذیرد. به طور معمول در ۱۳ سالگی، رشد فک تقریبا کامل شده است و دندان‌های شیری با دندان‌های دائمی جایگزین شده اند.
درصورت اهمیت ندادن به ارتودنسی پیشگیرانه در سن مناسب، دندان‌های کودک مطابق الگوی رشد غلط خود پیش‌روی کرده و در آینده نیاز به درمان‌های سخت‌تر و جدی‌تری خواهد داشت که اغلب با هزینه بیشتر و درسر بیشتر همراه اند. اما با اقدام به درمان‌های اولیه، دندان‌های دائمی در جای درست خود رشد می‌کنند و نیازی به روش ارتودنسی رایج و معمول در سنین بالاتر وجود ندارد.
علائم نیاز به ارتودنسی پیشگیرانه در کودکی
نشانه‌هایی وجود دارد تا بتوانید تشخیص دهید کودک شما به ارتودنسی پیشگیری نیاز دارد یا خیر. البته که تشخیص این امر، به عهده پزشک متخصص ارتودنسی است و شما نیز به هرحال با وجود یا عدم وجود این نشانه‌ها، باید در زمان مناسب به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. اما وجود این علائم، لزوم مراجعه به ارتودنتیست در ۷ سالگی را تشدید می‌کنند.
- اختلال در تنفس و تنفس دهانی بیش از حد
- اختلال در تکلم
- مشکلات جویدن غذا
- افتادن دیرهنگام یا زودهنگام دندان شیری
- بیرون زدگی و انحراف دندان‌های شیری
- نامتناسب بودن وضعیت فک ( جلو و عقب بودن یا انحراف به طرفین)
اگر این علائم در کودک دیده شود، احتمال این که نیاز به ارتودنسی پیشگیری داشته باشد، بالاتر است. پس حتما در ۷ سالگی، او را برای معاینه نزد یک متخصص ارتودنسی ببرید.
ضرورت انجام ارتودنسی پیشگیرانه
ناهنجاری‌های فک و دندان، شامل شلوغی و ازدحام دندان‌ها و نامرتب بودن آن‌ها، کوچک بودن فک، دندان نیش نهفته، دندان‌های جلو آمده و بیرون زده و … می‌شود. این ناهنجاری‌ها باعث بروز مشکلات سختی خواهد شد؛ از کاهش اعتماد بنفس بیمار گرفته تا مشکلات بلع و تنفس در کیس‌های حاد، مواردی است که می‌تواند برای این افراد درگیری ایجاد کند.
اگرچه که سخت‌ترین مشکلات ارتودنسی نیز در بزرگسالی با روش‌های خاص قابل درمان هستند ولی باید توجه کرد که درمان در سنین بالاتر با مشقت و سختی بیشتری همراه است، دیر بازده‌تر و گران‌تر است و گاهی نیز به جراحی اصلاحی فک و لثه نیاز پیدا می‌کند. درحالی که امروزه با افزایش آگاهی والدین، می‌توان توسط ارتودنسی پیشگیری در زمان مناسب، مانع بروز همه این مشکلات شد.
پس در سنین بین ۷ و ۸، مخصوصا اگر فرزندتان علائمی از ناهنجاری‌های فکی و دهانی بروز می‌دهد، حتما به یک ارتودنتیست مجرب مراجعه کنید تا با درمان به موقع و اولیه، طرح لبخندی زیبا همراه با سلامت فک و دندان را برای کودک دلبنتان تضمین کنید.
فواید ارتودنسی پیشگیری
اگر تا به اینجای متن را مطالعه کرده باشید، با مزایای ارتودنسی پیشگیری آشنا شده اید. در این بخش یک جمع بندی از فوایدی که ارتودنسی پیشگیرانه ایجاد می‌کند، خواهیم داشت.
- کنترل روند رشد فک
- اصلاح الگوی رشد دندان
- رفع مشکلات احتمالی یا فعلی تکلم، تنفس و جویدن
- رفع نیاز به ارتودنسی در سنین بزرگسالی
- رفع نیاز به جراحی احتمالی اصلاح فک
- کم دردسر بودن درمان نسبت به ارتودنسی در بزرگسالی
- به صرفه بودن هزینه‌های درمان نسبت به ارتودنسی در بزرگسالی
همه این مزایا، با مراجعه به موقع در ۷ سالگی به یک متخصص ارتودنسی، قابل دستیابی خواهد بود.
نحوه تشخیص نیاز به ارتودنسی پیشگیرانه، توسط پزشک
این پروسه معمولا دو مرحله کلی دارد:
- معاینه حضوری و فیزیکی
- بررسی رادیوگرافیک
ارتودنتیست معمولا در مرحله اول به معاینه فیزیکی و ارزیابی چشمی می‌پردازد؛ ساختار فک، لثه و دندان‌ها و … را با روش‌های خاص مورد بررسی قرار می‌دهد. سپس در مرحله بعد، تشخیص خود را با بررسی عکس‌های رادیولوژی بیمار و بازدید وضعیت ریشه‌های دندان و فک‌ها، تکمیل می‌کند. سپس در صورت لزوم به اجرای ارتودنسی پیشگیری اقدام خواهد کرد.
سخن پایانی
این مطلب به بیان ضرورت انجام ارتودنسی پیشگیرانه و مزایای آن اختصاص یافته است. ارتودنسی پیشگیری در کودکان، یک روش درمانی پیشگیرانه برای جلوگیری از بروز ناهنجاری‌های دندان و فک در آینده است. اقدام به ویزیت یک ارتودنتیست در ۷ سالگی می‌تواند تضمین الگوی رشد صحیح فک و دندان را برای فرزند شما تضمین کند. پس لطفا آن را جدی بگیرید.