در مواقع لزوم، اجرای ارتودنسی پیشگیرانه می‌تواند کودک را در آینده از درمان‌های جدی‌تر بی‌نیاز کند. ارتودنسی پیشگیری برای شرایطی است که پزشک تشخیص دهد الگوی رشد فعلی دندان‌های کودک، در آینده منجر به ایجاد ناهنجاری در فک و دندان‌های وی خواهد شد. درواقع ارتودنسی پیشگیرانه کمک می‌کند فرزند شما در آینده دندان‌هایی مرتب و طرح لبخندی زیبا داشته باشد.
در این مطلب به صورت دقیق‌تر بررسی می‌کنیم که ارتودنسی پیشگیرانه چیست، چه فوایدی دارد و بهتر است از چه سنی آغاز شود. علائمی که نشان می‌دهند کودک احتمالا به ارتودنسی پیشگیری نیاز دارد، نیز مورد بحث قرار خواهند گرفت. با مطالعه این متن، به ضرورت انجام ارتودنسی پیشگیری پی خواهید برد.
ارتودنسی پیشگیری چیست؟
ارتودنسی پیشگیری بهترین راه برای جلوگیری از نیاز افراد به ارتودنسی در بزرگسالی است.همان طور که از اسم ارتودنسی پیشگیری مشخص است. ارتودنسی پیشگیری جهت پیشگیری از نیاز افراد به ارتودنسی در سنین بزرگسالی است. ارتودنسی پیشگیری در سنین کودکی برای افراد انجام می‌شود. از این رو در ارتودنسی پیشگیری، شاهد بهبود سریعتر در کودکان خواهیم بود. با توجه به این مورد که ارتودنسی پیشگیری باید توسط متخصص ارتودنسی کودکان صورت گیرد، انتخاب یک متخصص ارتودنسی مجرب برای انجام ارتودنسی پیشگیری، از اهمیت به سزایی برخوردار است. ارتودنسی پیشگیری کم هزینه ترین راه برای زیبایی دندان است. ارتودنسی پیشگیری بهتر و سریعتر از سایر روش های ارتودنسی است.
هدف از ارتودنسی پیشگیرانه چیست؟
ارتودنسی پیشگیرانه در کودکان، راهی برای تشخیص زودهنگام مشکلات احتمالی رشد دندان و همین‌طور پیش‌بینی ناهنجاری‌های فک در آینده است. یک ارتودنتیست (متخصص ارتودنسی) با معاینه و بررسی‌های لازم، می‌تواند نحوه رشد دندان‌های کودک را به درستی ارزیابی کند و در صورت لزوم، اقدام به درمان اولیه و ارتودنسی پیشگیری کند.
اگر تشخیص پزشک این باشد که فرزند شما نیاز به ارتودنسی پیشگیرانه دارد، مقدمات آن را فراهم می‌کند تا روند رشد فک و دندان را تغییر دهد. به این ترتیب، ناهنجاری‌های فک و دندان فرزندتان، به صورت زودهنگام و با درمان‌های اولیه اصلاح خواهد شد. ارتودنسی پیشگیرانه باعث می‌شود نیازی به درمان ارتودنسی در بزرگسالی که با درد و هزینه بیشتری همراه است، وجود نداشته باشد.
بهترین سن شروع درمان ارتودنسی پیشگیری کودکان
در بعضی کشورها توصیه می‌شود کودکان به محض رشد اولین دندان‌های شیری با دندان‌پزشک ویزیت داشته باشند. البته این سن، برای تشخیص نیاز به ارتودنسی پیشگیرانه زود است اما اهمیت چک‌آپ و مراجعه به دندان‌پزشک، در سنین پایین را روشن می‌سازد. بهترین سن برای مراجعه اولیه به ارتودنتیست، ۷ سالگی است.
در این سن، متخصص ارزیابی خواهد کرد که کودک شما به درمان اولیه و مداخله زودهنگام نیاز دارد یا خیر. اولین مراحل درمان ارتودنسی پیشگیری در سنین ۸ تا ۹ انجام می‌شود. مراحل بعدی و تکمیلی آن از سن ۱۱ تا ۱۳ صورت می‌پذیرد. به طور معمول در ۱۳ سالگی، رشد فک تقریبا کامل شده است و دندان‌های شیری با دندان‌های دائمی جایگزین شده اند.
درصورت اهمیت ندادن به ارتودنسی پیشگیری کودک در سن مناسب، دندان‌های کودک مطابق الگوی رشد غلط خود پیش‌روی کرده و در آینده نیاز به درمان‌های سخت‌تر و جدی‌تری خواهد داشت که اغلب با هزینه بیشتر و درسر بیشتر همراه اند. اما با اقدام به درمان‌های اولیه، دندان‌های دائمی در جای درست خود رشد می‌کنند و نیازی به روش ارتودنسی رایج و معمول در سنین بالاتر وجود ندارد.
علائم نیاز به ارتودنسی پیشگیرانه در کودکی
نشانه‌هایی وجود دارد تا بتوانید تشخیص دهید کودک شما به ارتودنسی پیشگیری نیاز دارد یا خیر. البته که تشخیص این امر، به عهده پزشک متخصص ارتودنسی است و شما نیز به هرحال با وجود یا عدم وجود این نشانه‌ها، باید در زمان مناسب به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. اما وجود این علائم، لزوم مراجعه به ارتودنتیست در ۷ سالگی را تشدید می‌کنند.
- اختلال در تنفس و تنفس دهانی بیش از حد
- اختلال در تکلم
- مشکلات جویدن غذا
- افتادن دیرهنگام یا زودهنگام دندان شیری
- بیرون زدگی و انحراف دندان‌های شیری
- نامتناسب بودن وضعیت فک ( جلو و عقب بودن یا انحراف به طرفین)
اگر این علائم در کودک دیده شود، احتمال این که نیاز به ارتودنسی پیشگیری داشته باشد، بالاتر است. پس حتما در ۷ سالگی، او را برای معاینه نزد یک متخصص ارتودنسی ببرید.
ضرورت انجام ارتودنسی پیشگیرانه
ناهنجاری‌های فک و دندان، شامل شلوغی و ازدحام دندان‌ها و نامرتب بودن آن‌ها، کوچک بودن فک، دندان نیش نهفته، دندان‌های جلو آمده و بیرون زده و … می‌شود. این ناهنجاری‌ها باعث بروز مشکلات سختی خواهد شد؛ از کاهش اعتماد بنفس بیمار گرفته تا مشکلات بلع و تنفس در کیس‌های حاد، مواردی است که می‌تواند برای این افراد درگیری ایجاد کند.
اگرچه که سخت‌ترین مشکلات ارتودنسی نیز در بزرگسالی با روش‌های خاص قابل درمان هستند ولی باید توجه کرد که درمان در سنین بالاتر با مشقت و سختی بیشتری همراه است، دیر بازده‌تر و گران‌تر است و گاهی نیز به جراحی اصلاحی فک و لثه نیاز پیدا می‌کند. درحالی که امروزه با افزایش آگاهی والدین، می‌توان توسط ارتودنسی پیشگیری در زمان مناسب، مانع بروز همه این مشکلات شد.
پس در سنین بین ۷ و ۸، مخصوصا اگر فرزندتان علائمی از ناهنجاری‌های فکی و دهانی بروز می‌دهد، حتما به یک ارتودنتیست مجرب مراجعه کنید تا با درمان به موقع و اولیه، طرح لبخندی زیبا همراه با سلامت فک و دندان را برای کودک دلبنتان تضمین کنید.
فواید ارتودنسی پیشگیری
اگر تا به اینجای متن را مطالعه کرده باشید، با مزایای ارتودنسی پیشگیری آشنا شده اید. در این بخش یک جمع بندی از فوایدی که ارتودنسی پیشگیرانه ایجاد می‌کند، خواهیم داشت.
- کنترل روند رشد فک
- اصلاح الگوی رشد دندان
- رفع مشکلات احتمالی یا فعلی تکلم، تنفس و جویدن
- رفع نیاز به ارتودنسی در سنین بزرگسالی
- رفع نیاز به جراحی احتمالی اصلاح فک
- کم دردسر بودن درمان نسبت به ارتودنسی در بزرگسالی
- دندان‌ها را می‌توان بدون نیاز به براکت‌ها و سیم‌های فلزی که گاها ناراحت کننده هستند ردیف و مرتب کرد.
- بالا نبودن هزینه ارتودنسی پیشگیری، هزینه ارتودنسی زودهنگام یک دوم تا یک سوم قیمت ارتودنسی فلزی است. بنابراین ارتودنسی پیشگیری بسیار به صرفه‌تر است.
- کاهش دادن و گاها از بین بردن نیاز به درمان ارتودنسی در سنین بالاتر
- ارتودنسی پیشگیری علاوه بر زیبا کردن لبخند کودک شما، مشکلات دندان را اصلاح نموده و همچنین سلامت دهان و دندان‌ها را بهبود می‌بخشد.
- متخصص ارتودنسی بر رشد دندان‌ها نظارت دارد و اطمینان حاصل می‌کند که دندان‌ها وضعیتی مرتبی داشته باشند. پیگیری ارتودنسی بسیار بهینه تر از درمان ارتودنسی است.
- به مرور عادت‌های آسیب زننده به سلامت دهان و دندان اصلاح می‌شود و گفتار درمانی کودک آسان تر می‌شود.
- ارتودنسی پیشگیری سریع تر به نتیجه می‌رسد و لازم نیست بارها به مطب متخصص ارتودنسی مراجعه نایید.
- اصلاح زودهنگام بدشکلی دهان باعث می‌شود، کودک اعتماد به نفس و حس رضایت بیشتری از ظاهر خود داشته باشد.
- احتمال آسیب دیدن دندان‌ها که ردیف و مرتب هستند کمتر است.
همه این مزایا، با مراجعه به موقع در ۷ سالگی به یک متخصص ارتودنسی، قابل دستیابی خواهد بود.
روش‌های انجام ارتودنسی پیشگیری:
روش‌های متفاوتی برای ارتودنسی پیشگیری وجود دارد. اما به صورت معمول، دو روش برای ارتودنسی پیشگیری پیش روی پزشک است.
ارتودنسی پیشگیری به روش ارتودنسی ثابت
روش ارتودنسی ثابت در واقع همان ارتودنسی متداولی است که شاهد آن هستیم. براکت‌هایی بر روی دندان‌ها قرار می‌گیرد و با سیمی، این براکت‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند. برای کودکان، از براکت‌های رنگی برای زیبایی بیشتر و همچنین تمایل بیشتر کودکان به ارتودنسی، استفاده می‌شود.
ارتودنسی پیشگیری به روش هدگیر
هدگیر در واقع وسیله‌ای است که در صورت نیاز به ارتودنسی فک بالا، از آن استفاده می‌شود. هدگیر در ارتودنسی پیشگیری با فشار آوردن، سعی می‌کند استخوان فک بالا را تکان دهد.
ارتودنسی پیشگیری فضای نگهدارنده
در برخی موارد، کودکان دندان‌های شیری خودشان را زودتر از موعد از دست می‌دهند یا آن که دندان شیری، زودتر از زمانی که باید، از لثه کودک کشیده می‌شود. در چنین مواردی احتمال پر شدن فضای دندان دائمی با دندان‌های کناری افزایش پیدا می‌کند و چنین موردی می‌تواند مانع از قرارگیری دندان دائمی در جای خودش شود. در صورتی که با چنین مشکلی مواجه شوید از روش فضای نگهدار برای پیشگیری ارتودنسی استفاده می‌شود.
در ارتودنسی پیشگیری برای رفع این مورد، قالبی فلزی تهیه می‌شود و بر روی دندان کودک قرار می‌گیرد تا فاصله بین دو دندان حفظ شود تا دندان بتواند به صورت طبیعی در جای خود قرار بگیرد. در صورتی که ارتودنسی پیشگیری صورت نگیرد، در نوجوانی علاوه بر نیاز به عمل لثه برای خارج کردن دندان قرار گرفته در لثه، نیاز به ارتودنسی نیز وجود خواهد داشت. هزینه ارتودنسی بسیار بیشتر از هزینه ارتودنسی پیشگیری است.
نحوه تشخیص نیاز به ارتودنسی پیشگیرانه، توسط پزشک
این پروسه معمولا دو مرحله کلی دارد:
- معاینه حضوری و فیزیکی
- بررسی رادیوگرافیک
ارتودنتیست معمولا در مرحله اول به معاینه فیزیکی و ارزیابی چشمی می‌پردازد؛ ساختار فک، لثه و دندان‌ها و … را با روش‌های خاص مورد بررسی قرار می‌دهد. سپس در مرحله بعد، تشخیص خود را با بررسی عکس‌های رادیولوژی بیمار و بازدید وضعیت ریشه‌های دندان و فک‌ها، تکمیل می‌کند. سپس در صورت لزوم به اجرای ارتودنسی پیشگیری اقدام خواهد کرد.
هزینه ارتودنسی پیشگیری
در مقایسه با هزینه های درمان رایج ارتودنسی در بزرگسالان و نوجوانان، ارتودنسی پیشگیری بسیار کم هزینه تر بوده و طول مدت درمان ارتودنسی پیشگیری کوتاه‌تر است. با این وجود محاسبه هزینه ارتودنسی زود هنگام(ارتودنسی پیشگیری) فقط بعد از بررسی وضعیت دندان ها و فک کودک شما توسط متخصص ارتودنسی امکان پذیر است.
سخن پایانی
این مطلب به بیان ضرورت انجام ارتودنسی پیشگیرانه و مزایای آن اختصاص یافته است. ارتودنسی پیشگیری در کودکان، یک روش درمانی پیشگیرانه برای جلوگیری از بروز ناهنجاری‌های دندان و فک در آینده است. اقدام به ویزیت یک ارتودنتیست در ۷ سالگی می‌تواند تضمین الگوی رشد صحیح فک و دندان را برای فرزند شما تضمین کند. پس لطفا آن را جدی بگیرید.