فاصله بین دندان ها (به انگلیسی: Diastema) یکی از مواردی است که میتواند زیبایی دهان و دندان فرد را تحت تاثیر قرار دهد؛ اما علت فاصله بین دندان کودکان، علت فاصله بین دندان جلو و به طور کلی دلیل فاصله بین دندان ها چیست؟ چگونه فاصله بین دندان ها را کم کنیم؟ آیا درمان خانگی فاصله بین دندان ها وجود دارد و از بین بردن فاصله دندان در خانه امکان پذیر است؟
روش‌های از بین بردن فاصله بین دندان‌ها با ارتودنسی بهترین روش و اصولی ترین روش از بین بردن فاصله بین دندان ها است. در این مطلب علل و درمان فاصله بین دندان ها را به طور کامل بررسی می‌کنیم.
فهرست عناوین
فاصله بین دندان ها چیست؟
فضا یا فاصله موجود در بین دو دندان، دیاستما (Diastema) نامیده میشود، این فاصله اغلب در بین دو دندان جلو و بالا مشاهده میشود، اما به طور کلی ممکن است در بین هر کدام از دندانهای مجاور هم، فاصله زیاد و غیرطبیعی وجود داشته باشد.
اغلب افرادی که بین دندان‌هایشان فاصله وجود دارد، مشکل چندانی با این قضیه ندارند و به دنبال درمان و اصلاح آن نیستند. اما اگر شما فکر می‌کنید که فاصله زیاد بین دندان‌ها بر زیبایی شما تأثیر منفی دارد، روش‌های دندانپزشکی مختلفی وجود دارد که می‌توانید برای از بین بردن فاصله بین دندان ها از آن استفاده کنید.
علت فاصله افتادن بین دندان‌ها چیست؟
دلیل فاصله بین دندان ها اعم از علت فاصله بین دندان کودکان، فاصله بین دندان نوزاد، فاصله بین دندان نیش، علت فاصله افتادن بین دندان های پایین و … میتواند موارد متعددی باشد. نقطه مقابل فاصله افتادن بین دندان ها، ازدحام آنها در دهان است. فاصله بین دندان های جلو و فاصله بین دندان های بالا رایج ترین شکل این عارضه است. در ادامه دلیل فاصله بین دندان ها را توضیح می‌دهیم:
۱. علت فاصله بین دندان کودکان
فاصله افتادن بین دندان‌ها اکثرا به صورت نامرتبی دندان ها در کودکی است و خود به خود اصلاح میشود. علت فاصله بین دندان کودکان و فاصله بین دندان نوزاد بخشی از روند ایجاد فاصله بین دندانهای شیری است که به جای گرفتن دندان های دائمی و بزرگ تر در آینده کمک می‌کند. علت فاصله بین دندان کودکان ممکن است زمانی که دندانهای شیری و دائمی هر دو در دهان وجود دارند نیز در ۸ تا ۹ سالگی مشاهده شود.
اگر نگران فاصله بین دندان نوزاد و علت فاصله بین دندان کودکان خود هستید، می‌توانید با دندانپزشک مشورت کنید؛ اما جای نگرانی نیست و فاصله بین دندان نوزاد و علت فاصله بین دندان کودکان خود به خود اصلاح خواهد شد.
۲. عدم تطابق طول قوس با دندان ها
بیشتر بودن طول قوس دندانی از تعداد دندان های موجود نیز میتواند علت فاصله بین دندان کودکان، علت فاصله افتادن بین دندان های پایین یا بالا باشد. فاصله بین دندان ها در این حالت میتواند به دلیل افتادن دندان، کوچک بودن دندان ها، بزرگ بودن اندازه فک، و یا کشیدن دندان که موجب رانده شدن دندان های مجاور میشود، به وجود بیاید.
۳. فرنوم بین دندان ها
فرنوم بین دندان ها نیز میتواند دلیل فاصله بین دندان ها، به خصوص علت فاصله افتادن بین دندان های پایین و یا بالا باشد. فرنوم یک بافت ضخیم و گوشتی در قسمت جلویی دهان است که روی لثه های بالا و پایین مشاهده میشود. این بافت میتواند موجب فاصله افتادن بین دندان ها و فاصله میان خط میانی دندان ها شود. در این حالت، بافت پیوندی بین دو دندان جلویی قرار گرفته و از نزدیک شدن آنها به یکدیگر جلوگیری می‌کند.
۴. عادات نامناسب و فاصله افتادن بین دندان ها
عاداتی مانند مکیدن انگشت و زبان، فشار دادن زبان و… نیز ممکن است علت فاصله بین دندان کودکان و فاصله بین دندان نوزاد باشد. عادت‌هایی از این دست در بیشتر مواقع علت فاصله افتادن بین دندان های پایین، جلو آمدن دندان ها، و فاصله بین دندان های بالا هستند.
۵. وجود مشکلات در خط میانی دندان ها
علت فاصله بین دندان های جلو مشکلاتی مانند کیست ها، تومورها، و یا دندان نهفته که بین دو دندان تحت فشار قرار می‌گیرد نیز میتواند باشد. هر کدام از این موارد از نزدیک شدن دندان های پیشین در دو طرف خط میانی جلوگیری می‌کنند و موجب فاصله افتادن بین دندان ها می‌شوند.
بنابراین عوامل ایجاد فاصله بین دندان ها را می‌توان بصورت زیر فهرست کرد:
- عدم انطباق بین اندازه استخوان فک و اندازه دندان‌ها
- کوچک بودن اندازه دندان‌ها برای استخوان فک
- عادت به مکیدن شست در دوران کودکی که باعث میشود دندانهای جلویی به سمت جلو کشیده شود.
- فشار آوردن با زبان به پشت دندانهای جلویی
- بیماری‌های پریودنتال که یکی از مهم‌ترین علل به وجود آمدن فاصله بین دندان ها در بزرگسالان محسوب میشود.
- فاصله زمانی طولانی بین افتادن دندانهای شیری و رشد دندانهای دائمی
روش‌های از بین بردن فاصله بین دندان ها
مهم‌ترین دلیل برای درمان فاصله بین دندان ها سلامت لثه هاست، می‌باشد عمل جویدن باید با دندان ها انجام شود و نه با لثه ها. از سوی دیگر، درمان فاصله بین دندانهای جلو زیبایی چهره و تکلم فرد را نیز بهبود می‌بخشد. در این قسمت می‌خواهیم ببینیم چگونه فاصله بین دندان ها را کم کنیم. از درمان خانگی فاصله بین دندان ها گرفته تا روش های پزشکی مانند ارتودنسی و همچنین از بین بردن فاصله دندان ها بدون ارتودنسی.
- ارتودنسی دندان فاصله دار
- بستن فاصله دندان با کامپوزیت
- کاشت دندان
- لمینت دندان
- روکش دندان
- دندان مصنوعی
- درمان خانگی فاصله بین دندان ها
ارتودنسی دندان فاصله دار
بهترین راه برای از بین بردن فاصله بین دندان‌ها در اغلب موارد، استفاده از ارتودنسی است؛ اما در عین حال این تهاجمی‌ترین، دردناک‌ترین و گران‌ترین راهکار برای مرتب کردن دندان‌هاست. به هر حال در بعضی از موارد، چاره‌ای به جزء استفاده از این روش وجود ندارد.
بیمارانی که از روش ارتودنسی برای درمان دندانهای فاصله دار استفاده می‌کنند، در طی ۶ ماه می‌توانند به هم رسیدن دندانهای فاصله‌دار خود و از بین رفتن کامل فاصله بین آنها را ببینند.
ارتودنسی با کمک یک سری رابط‌های کشی (به نام زنجیر کشی)، دندان‌ها را به هم نزدیک می‌کنند ؛ در عرض ۶ ماه، فاصله بین دندان‌ها از بین می‌رود و بهبودی چشمگیری در وضعیت ظاهری و لبخند شخص حاصل میشود.
نحوه عملکرد ارتودنسی از طریق وارد کردن یک فشار مداوم در طول یک دوره زمانی نسبتاً طولانی بر روی دندان‌ها و جابه‌جا کردن آرام و تدریجی آنها در یک جهت خاص می‌باشد. همزمان با جابه‌جا شدن دندان‌ها، شکل استخوان هم در اثر وارد آمدن فشار، تغییر می‌کند.
مدل‌های جدیدتر بریس‌ها که با نام “مینی بریس” شناخته می‌شوند، اندازه بسیار کوچک‌تری نسبت به بریس‌های قدیمی دارند و می‌توان از آنها برای درمان ناهنجاری‌هایی که از شدت کمتری برخوردارند، استفاده کرد.
استفاده از ارتودنسی اغلب در هنگامی لازم میشود که استخوان‌های فک و دهان دچار ناهنجاری‌های شدید بوده و نیاز به ردیف کردن داشته باشند ؛ در واقع، ارتودنسی که تا چند سال پیش به عنوان تنها راهکار درمانی شناخته می‌شدند، امروزه فقط به عنوان آخرین گزینه در روش‌های درمانی جای دارند.
علی‌رغم آنکه ارتودنسی، دردناک‌ترین و پُرهزینه‌ترین روش برای از بین بردن فاصله بین دندان‌ها محسوب میشود، اما امروزه پیشرفت‌های زیادی در این روش حاصل شده است که می‌توان با درد بسیار خفیف‌تر و مشکلات کمتری که از نظر زیبایی به وجود می‌آورد، از این روش استفاده کرد.
با این همه حال قبل از آنکه اقدام به استفاده از ارتودنسی نمایید، در مورد سایر گزینه‌هایی که وجود دارد و ممکن است برای شما مناسب‌تر باشد، با دندانپزشک خود یا متخصص ارتودنسی مشورت کنید.
بعد از آنکه دوره زمانی استفاده از ارتودنسی به پایان رسید، اغلب لازم است که از وسایل دیگری به نام نگهدارنده ارتودنسی (ریتینر) برای نگه داشتن دندان‌ها در وضعیت اصلاح شده استفاده شود تا وقتی که دهان کاملاً به نبودن ارتودنسی عادت کند.
با این حال اخیراً میزان استفاده از ارتودنسی به منظور ردیف کردن تدریجی دندان‌ها از همان ابتدای رشدشان، روز به روز بیشتر شده است.
انواع مختلفی از نگهدارنده‌ها وجود دارد که هزینه هر کدام هم با مدل‌های دیگر فرق دارد، اما به طور کلی نتیجه‌ای که از همه آنها به دست می‌آید کاملاً یکسان است.
استفاده از هر کدام از انواع نگهدارنده‌ها باید حتماً تحت نظر دندانپزشک باشد و در طول دوره درمان لازم است که مراجعات متعددی به دندانپزشک خود داشته باشید. همچنین نگهدارنده‌ها و بریس‌های ارتودنسی به مراقبت و بهداشت زیادی نیاز دارند تا از مشکلات و بیماری‌های احتمالی که می‌توانند برای دندان‌ها و لثه ایجاد کنند، جلوگیری شود.
بعضی از بیمه‌های درمانی ممکن است هزینه نگهدارنده‌ها را پوشش بدهند.
بستن فاصله دندان با کامپوزیت
برای فاصله‌هایی که کمی بزرگ‌تر باشند و یا هنگامی که یک شخص بخواهد مشکل فاصله دندانهای خود را سریع‌تر برطرف کند، بهتر است از روش کامپوزیت دندان استفاده شود.
کامپوزیت یک نوع رزین مخصوص و همرنگ دندان است که بر روی دندان گذاشته میشود و سپس با استفاده از یک نور مخصوص، محکم و سخت میشود ، به این ترتیب رزین محکم به دندان می‌چسبد.
از این کامپوزیت‌ها می‌توان برای بازسازی قسمت‌های شکسته و از دست رفته دندان‌ها و یا اصلاح دندان از نظر زیبایی ظاهری استفاده کرد. به فاصله تنها چند ساعت بعد از چسباندن کامپوزیت، دندان‌ها شکل عادی و طبیعی پیدا می‌کنند.
این عمل اغلب در مواردی انجام میشود که یک دندان، شکسته شده یا قسمتی از آن افتاده باشد ؛ اما امروزه استفاده از این روش برای از بین بردن فاصله بین دندان‌ها نیز کاملاً رایج شده است.
کامپوزیت‌ها یکی از کم‌هزینه‌ترین عمل‌هایی است که توسط دندانپزشکان انجام میشود ، فقط لازم است که از قبل در مورد هزینه‌های این عمل در محل اقامت خود، اطلاعات لازم را کسب کنید.
در صورتی که این عمل بخشی از یک درمان پزشکی نباشد و هزینه آن تحت پوشش بیمه قرار نگیرد، لازم است که هزینه آن را خودتان بپردازید.
اگرچه موادی که برای ساخت کامپوزیت دندان استفاده میشود تا حدودی مقاوم به لکه می‌باشد، اما به هر حال مقاومت آن مشابه با مینای اصلی دندان نیست. علاوه بر آن، مواد کامپوزیتی از نظر دوام و استحکام، در حد پایین‌تری نسبت به سایر روش‌های دندانپزشکی قرار دارند. حتی کامپوزیت‌ها می‌توانند باعث ترک خوردن یا شکسته شدن قسمت‌های سالم دندان نیز بشوند.
روکش دندان و لمینت دندان
این روش، در واقع مرحله بعد از استفاده از کامپوزیت‌ها محسوب میشود.
روکش دندان و لمینت دندان دو چیز متفاوت هستند که برای دو هدف مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لمینت دندان ونیر پورسلن یک لایه نازک است که به سطح جلوی دندان یا دندان‌هایی که قصد از بین بردن فاصله بین آنها را دارید، چسبانده میشود.
برای جایگذاری ونیرها لازم است که ابتدا قسمت کوچکی از مینای دندان شما برداشته شود تا ونیر به شکل مناسبی جا بیفتد و ظاهری طبیعی داشته باشد.
ونیر غالباً همراه با کامپوزیت استفاده میشود تا بتواند ظاهر طبیعی و یکنواختی برای دندان ایجاد کند.
روکش دندان هم در واقع یک لایه نازک از جنس پورسلن هستند، با این تفاوت که به گونه‌ای طراحی شده‌اند که قسمت عمده سطح دندان را بپوشاند.
از روکش‌ها برای درمان اختلالات عملکردی دندان و نیز رفع مشکلات زیبایی استفاده میشود.
همچنین روکش‌ها ابزار مناسبی برای درمان آسیب‌دیدگی‌های دندان محسوب می‌شوند ، به طوری که دندانی که در اثر مصدومیت یا پوسیدگی، دچار شکستگی و یا ترک خوردگی شده است را با استفاده از روکش می‌توان بازسازی کرد، اما با استفاده از ونیر این امکان وجود ندارد.
کاشت دندان
ایمپلنت‌ها در واقع جایگزینی برای دندانهای دائمی هستند ، این دندان‌ها را می‌توان به صورت ثابت یا قابل برداشته شدن طراحی کرد و شکل آنها مطابق با شکل دندانهای طبیعی شما خواهد بود.
اگر فاصله بین دندانهای شما به اندازه یک دندان کامل باشد، بهترین راه برای از بین بردن این فاصله، کاشت یک دندان جدید می‌باشد.
در این روش، یک مینای مصنوعی دندان از طریق جراحی در محل فاصله بین دندان‌ها کاشته میشود.
در بعضی از موارد، این دندان جدید به دندانهای کناری چسبانده میشود. کاشت دندان یک عمل دندانپزشکی سطح بالا محسوب میشود که فقط باید توسط دندانپزشکان حرفه‌ای که آموزش و تخصص لازم را در این زمینه داشته باشند، انجام شود.
عمل کاشت دندان میتواند گران‌ترین راهکار برای از بین بردن فاصله بین دندان‌ها باشد.
اغلب بیمه‌های درمانی هم هزینه کاشت دندان را به جزء در مواردی که مربوط به یک مشکل پزشکی باشد، پوشش نمی‌دهند ؛ اما در عین حال این بهترین و ماندگارترین روش برای رفع مشکل است.
دندان مصنوعی
دندان مصنوعی وسیله‌ای برای جایگزینی دندانهای از دست رفته و بافت‌های نرم اطراف آن می‌باشد.
دو نوع اصلی از دندانهای مصنوعی وجود دارد که شامل سری کامل و جزئی می‌باشد.
این روش برای از بین بردن فاصله‌های خیلی بزرگ در بین دندان‌ها مناسب است ؛ در واقع دندانهای مصنوعی هنگامی استفاده می‌شوند که چند تا از دندانهای یک شخص کشیده شده یا افتاده باشد و مشکلاتی برای سلامت عمومی یا سلامت دهان و دندان وی به وجود آمده باشد.
در مورد فاصله‌های کوچک‌تر، معمولاً دندان مصنوعی هم مشابه با کاشت دندان خواهد بود.
با توجه به اینکه دندان مصنوعی یکی از گزینه‌های نهایی برای درمان مشکلات دهان و دندان است و اغلب با سلامت شخص در ارتباط است، بیمه‌های درمانی نیز هزینه آن را پوشش می‌دهند.
درمان خانگی فاصله بین دندان ها
خودمان چگونه فاصله بین دندان ها را کم کنیم؟ اگر به دنبال درمان خانگی فاصله بین دندان ها و از بین بردن فاصله دندان در خانه هستید، می‌توانید از از براکت های DIY یا نوار دندان استفاده کنید. برای درمان خانگی فاصله بین دندان ها با این چسب ها باید هر شب نواری را دور دندانی که می‌خواهید حرکت کند، بگذارید.
این درمان خانگی فاصله بین دندان ها برای از بین بردن فاصله دندان در خانه میتواند نتیجه بخش باشد. اما احتیاط کنید، زیرا ممکن است فاصله بین دندان ها بدتر شود یا هیچ تفاوتی را مشاهده نکنید. مسلما در درمان خانگی فاصله بین دندان ها و از بین بردن فاصله دندان در خانه، سلامت شما و دندان های تان در اولویت قرار نمی‌گیرد.
