شکستن سیم ارتودنسی از جمله مشکلاتی است که برای افراد در طول درمان ارتودنسی پیش می‌آید. در بیشتر مواقع شکستن براکت ارتودنسی تحت تاثیر رفتارهای اشتباه بیمار ایجاد شده که باید سریعا نسبت به ترمیم و اصطلاح آن اقدام شود.
علاوه بر این مورد شکستن سیم ارتودنسی بر اثر قرار دادن غیر اصولی این لوازم بر روی دندان بیمار رخ می‌دهد. عدم توجه به نکات مهم و توصیه شده در هنگام نصب براکت توسط ارتودنتیست و رعایت نکردن روش‌های مراقبتی از طرف بیمار هر کدام سهم پر رنگی در شکستن براکت ارتودنسی دارند.
در این مقاله آموزشی دندانپزشکی و مشکلات ارتودنسی سعی داریم به بررسی علل شکستن براکت ارتودنسی و روش‌های جلوگیری و رفع شکستن سیم ارتودنسی بپردازیم.
مشکلات ارتودنسی و شکستن سیم ارتودنسی
یکی از مشکلات طول دوره درمان ارتودنسی که ممکن است برای بیمار دردسرهایی را ایجاد کند، شکستن سیم ارتودنسی و براکت نصب شده بر روی دندان‌ها می‌باشد. این اتفاق به حدی برای بیماران ناراحت کننده بوده که همواره به دنبال راه حلی برای جلوگیری و رفع شکستن براکت ارتودنسی هستند.
حتما بارها قبل از انجام ارتودنسی با خود مرور کرده‌اید که اگر براکت دندان بشکند چه باید کرد؟ در پاسخ این سوال می‌توان گفت رعایت اصول مراقبتی در طول دوره درمان بهترین راهکار برای مواجهه نشدن با شکستن سیم ارتودنسی و یا شل شدن براکت ارتودنسی است.
در این بخش با بررسی دلایل شکستن براکت ارتودنسی و همین طور عوارض ناشی از آسیب وارده با سیم و براکت نصب شده بر روی دندان‌ها، شما را با نکات مراقبتی در این زمینه آشنا می‌کنیم.
رفع شکستن سیم ارتودنسی، لق شدن براکت ارتودنسی و در نهایت شکستن و افتادن براکت ارتودنسی به دلیل تاثیر مستقیم با روند درمان مشکلات دندانی در این روش از اهمیت بالایی برخوردار است.
دلایل شکستن براکت ارتودنسی چیست؟
یکی از روش‌های موثر در جلوگیری از شکستن سیم ارتودنسی و مراقبت از براکت دندان شناخت دلایل بوجود آوردنده این عارضه است. کنده شدن براکت ارتودنسی چند دلیل اصلی دارد که به شکل نکات زیر به آنها اشاره خواهیم داشت:
قرارگیری نامناسب براکت و سیم ارتودنسی
قبل از قرار گرفتن براکت و تنظیم سیم ارتودنسی بر روی دندان‌ها باید شرایط آنها از نظر ارتودنتیست کاملا مساعد باشد. یک متخصص ارتودنسی قبل از اجرای ارتودنسی بر روی دندان باید حتما وضعیت دندان‌ها را مورد بررسی کامل قرار دهد. عواملی که ممکن است سبب شکستن براکت ارتودنسی به دلیل بی‌توجهی متخصص شوند شامل:
- عدم تمیزی دندان قبل از نصب براکت ارتودنسی
- عدم استفاده از چسب مقاوم در برابر بزاق و واکنش‌های ایجاد شده در دهان
- وسواس بیش از حد و تغییر مداوم براکت برای نصب در جای مناسب
- عدم توجه به مشکلات قابل پیش بینی در محل اتصال براکت به دندان‌ها
عادات رفتاری اشتباه بیمار در طول دوره ارتودنسی
عدم توجه به نکات مهم رفتاری و رعایت عادات غذایی خصوصا در ابتدای دوره درمان ارتودنسی و تداوم آن در طولانی مدت از دلایل اصلی شکستن سیم ارتودنسی می‌باشد. توصیه‌های ارتودنتیست در مورد مواد غذایی مجاز و غیر مجاز، نحوه تمیز کردن دندان‌ها و بریس‌ها در این زمان باید جدی گرفته شود.
مصرف غذاهای چسبنده و سفت، مسواک زدن نادرست با شدت بالا، استفاده خشن و سخت از خلال دندان و نخ دندان همگی در شکستن براکت ارتودنسی تاثیر مستقیم داشته و به رفتار بیمار بسیار وابسته است.
تاثیر وضعیت دندان‌ها بر روی براکت و سیم ارتودنسی
مینای ضعیف بعضی دندان‌ها قدرت کافی را برای نگهداشتن براکت بر روی دندان نداشته و همین امر در شکستن سیم ارتودنسی یا افتادن براکت ارتودنسی نقش بسزایی دارد. دندان‌های به ظاهر گچی با نقص‌های دیگر در قسمت اتصال براکت به دندان با مشکل مواجه هستند.
این عامل را می‌توان کم رنگ ترین دلیل شکستن سیم ارتودنسی و افتادن براکت ارتودنسی در نظر داشت. در این میان عادات رفتاری و عدم توجه کافی ارتودنتیست در هنگام نصب براکت و بریس بر روی دندان اثر گذار ترین موارد بر شکستن براکت ارتودنسی هستند.
عوارض شکستن سیم ارتودنسی
شکستن سیم ارتودنسی و یا انحراف در نحوه قرارگیری براکت بر روی دندان‌های ارتودنسی با بوجود آمدن مشکلات دندانی و کنده شدن روند مرتب سازی دندان‌ها در بیمار همراه است. علاوه بر این مورد دیگر عوارض شکستن براکت ارتودنسی را می‌توان در نکات زیر دسته بندی کرد:
- بدترین تاثیر شکستن سیم ارتودنسی دندان به تعویض افتادن ۲ الی ۳ ماهه دوره درمان ارتودنسی است.
- زخم‌های زبانی و دهانی ناشی از برخورد با سیم‌های شکسته و جدا شده در دهان از دیگر عوارض شکستن براکت ارتودنسی بوده که ممکن است با عفونت و درد زیاد همراه باشد.
- امکان استفاده مجدد از براکت و سیم کنده شده وجود نداشته بنابراین پرداخت هزینه چسباندن براکت ارتودنسی به قیمت سیم دندان اضافه می‌شود.
اقدامات لازم در هنگام شکستن سیم ارتودنسی
در هنگام مواجهه با شکستن سیم ارتودنسی و افتادن براکت ارتودنسی یک سری اقدامات مراقبتی و سریع می‌تواند در کاهش شدت آسیب‌های دیگر تاثیر داشته باشد. در این بخش با چند توصیه در هنگام شکستن براکت ارتودنسی دائمی با شما همراه هستیم.
۱. مراجعه به متخصص ارتودنسی
اولین اقدام در هنگام شکستن سیم ارتودنسی که بهتر است توسط بیمار انجام شود مراجعه به کلینیک و مشورت با ارتودنتیست تخصصی است. برای جلوگیری از مشکلات دیگر مثل آسیب رسیدن به بافت نرم دهان و ایجاد وقفه و اختلال در روند درمان بهتر است که بیمار در اسرع وقت به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کند.
۲. ارزیابی میزان خسارت
در صورت عدم دسترسی سریع به ارتودنتیست باید خودتان میزان آسیب را ارزیابی کنید. با کمک آینه، ناحیه مورد نظر را بررسی کرده و ببینید که براکت شکسته و یا فقط شل شده است.
اگر سیم ارتودنسی جا به جا نشده است، آن را دستکاری نکنید. در صورتی که براکت شکسته و سیم از جا درامد، سیم را از ناحیه نزدیک به براکت کناری قطع کنید و ناحیه را با موم ارتودنسی بپوشانید.
برای اینکار اندازه یک نخود از موم را برداشته و میان انگشتانتان گلوله کرده و روی ناحیه تیز سیم و براکت بچسبانید.
۳. بقیه براکت ها و سیم ارتودنسی را نیز بررسی کنید
پس از آنکه با موم ارتودنسی ناحیه مدنظر را پوشاندید و یا سیم را به داخل براکت برگردانید، نوبت آن است که برای اطمینان از عدم آسیب به سایر بخش های بریس، همه براکت ها را یکبار دیگر بررسی کنید.
اگر درمان شما از نوع ارتودنسی نامرئی لینگوال است قطعا کارتان برای بررسی میزان خسارت وارد شده در خانه سخت تر است. بنابراین بهتر است در اولین فرصت نوبت ویزیت خود را نزد متخصص رزرو کنید.
۴. تماس با مطب ارتودنسی و رزرو نوبت
حال که تمام اقدامات ضروری را در خانه انجام دادید، نوبت آن است که نوبت ویزیت خود را در مطب ارتودنسی رزرو کنید تا سر فرصت ارتودنتیست شما براکت ها و سیم ارتودنسی را تعمیر کند. توجه داشته باشید هرچه بیشتر در روند تعمیر براکت تعلل کنید، نتیجه درمان شما نیز به تاخیر می‌افتد.
در صورت شکستن پلاک ارتودنسی شفاف چه کنیم؟
تا اینجا تمام توضیحاتی که دادیم مربوط به شکستن براکت و یا سیم ارتودنسی در درمان ارتودنسی ثابت بوده است. بسیاری از بیماران، از ارتودنسی متحرک استفاده می‌کنند. در صورتی که شما از پلاک های ارتودنسی نامرئی و یا همان الاینرهای شفاف استفاده می‌کنید، در چنین مواقعی دستورات زیر را دنبال کنید:
- حتما بلافاصله پس از آسیب دیدن ارتودنسی نامرئی متحرک به متخصص ارتودنسی خود اطلاع دهید تا در صورت امکان پلاک شما را جایگزین کند.
- در صورتی که نوبت تعویض پلاک های ارتودنسی شما نزدیک است می‌توانید از پلاک های دور بعدی استفاده کنید.
- در صورتی که پلاک شما کاملا نشکسته باشد و تنها ترک خوردگی دارد، می‌توانید همچنان به استفاده از آن ادامه دهید.
توجه داشته باشید که ادامه استفاده از پلاک ترک خورده و یا استفاده از پلاک های دور بعدی حتما باید با مشورت ارتودنتیست انجام شود.
در صورتی که خسارت وارد شده به پلاک های شفاف آنقدر زیاد است که شکل خود را نمی‌توانند حفظ کنند، استفاده از آنها بی‌فایده است بنابراین سعی نکنید تا در قیمت ارتودنسی نامرئی صرفه جویی کنید چراکه درمان بی‌اثر خواهد شد.
چند نکته برای جلوگیری از افتادن براکت ارتودنسی
اگر نسبت به شل شدن براکت ارتودنسی شک دارید سعی کنید قبل از مسواک زدن حتما وضعیت براکت‌ها را چک کنید، در این وضعیت ممکن است براکت‌های شل شده تحت تاثیر مسواک زدن، کنده شوند. تا مدت زمان مشخص از غذاهای نرم استفاده کنید و تا جایی که می‌توانید به جای مسواک از دهانشویه برای تمیزی دهان و دندان استفاده کنید.
با رعایت نکات مراقبتی دندان در طول دوره درمان ارتودنسی بسیاری از مشکلات مثل شکستن سیم ارتودنسی قابل پیشگیری و درمان سریع است.
اقدامات لازم در صورت آسیب دیدن دهان بر اثر سیم
شما باید دهان خود را با استفاده از دهانشویه آنتی باکتریال یا ترکیب آب و نمک بشویید. با شستن دهان با این محلول‌ها، شما می‌توانید با تمیز نگه داشتن ناحیه آسیب دیده از جرم‌ها و باکتری‌های مضر، از آن محافظت کنید. شستشوی دهان همیچنین به کاهش ناراحتی شما کمک می‌کند، به علاوه می‌توانید از مسکن‌هایی که بدون نسخه پزشک در دسترس هستند مانند انبسول نیز استفاده کنید. تایلنول یا ادویل نیز می‌تواند مسکن مناسبی باشد اما محلول موضعی می‌تواند تسکین بیشتری را به همراه داشته باشد.
اگر سیم ارتودنسی شکست چه کاری نباید انجام دهم؟
سعی نکنید خودتان سیم را قطع کنید. تلاش برای قطع کردن سیم شکسته می‌تواند باعث شود به صورت تصادفی قطعه‌ای را که جدا کرده‌اید ببلعید. همچنین قبل از درمان تخصصی در یک اورژانس دندانپزشکی، مواردی که در بالا ذکر شد را انجام دهید.
در این مقاله به طور کامل به بررسی دلایل شکسته شدن براکت ارتودنسی و اقدامات ضروری هنگام افتادن این اتفاق پرداختیم. در صورتی که شکستن سیم ارتودنسی در طول درمان برای شما اتفاق افتاد با حفظ خونسردی کامل، مراحل گفته شده را طی کنید و هر چه سریع‌تر با متخصص خود تماس بگیرید.
دکتر سعید قریشی، متخصص ارتودنسی با ۳ شعبه مطب تخصصی در حوزه ارتودنسی دندان در تهران، کنار شماست در شرایط اورژانسی ارتودنسی به درمان سریع وضعیت بیماران کمک کنید. برای رزرو نوبت با شماره های کلینیک تماس بگیرید.
سلام
ببخشید شکستن براکت های اخری بد تره یا جلویی؟
سلام من یکی از ارتودنسی های ته دندونم کنده شده چسبش و یه تیکه کوچیک از ته ارتودنسی هم (سیم)کنده شده
باید از اول پک ارتودنسی بگیرم؟
سلام خسته نباشید
من ۱ ماه هست که فک بالام رو ارتودنسی کردم و دو روزه که فک پایینم رو ارتودنسی کردم،امروز متوجه شدم که براکت دقیقا دندون جلوییم،فک پایینم شل شده و لق میزنه،مشکلی پیش میاد
میشه لطفا هزینه حدودی درست کردن براکتم رو بهم بگین که در جریان باشم و آمادگی داشته باشم؟؟؟
سلام وقت شما به خوبی و خوشی من الان ردیف بالای دندان هام رو ارتودنسی کردم و سیمی که از بین اونها رد شده در آخر قسمتی که محل قرار گرفتن براکت ها به پایان رسیده کمی شکسته شده و کلا قسمت داخل دهان منو خراشیده و کلی زخم و درد برام آورده از اینها بگذریم میخواستم بدونم که اگه دکتر بخواد این سیمو درست کنه باید دوباره براکت هارو ورداره و هزینه پرداخت کنیم یا نه فقط قراره اون قسمت کوچیک بریده یا کنده بشه ؟
من دکترم چند وقتیه مسافرته برای همین نه میتونم از طریق تماس ازشون چیزی بپرسم نه میتونم حضوری راه حل مشکلم و بدونم میشه کمک کنید؟
سلام. ببخشید شما برای این مشکلتون چیکار کردید؟ منم الان دقیقا همین اتفاق واسم افتاده و همین سوال شمارو دارم.. ممنون میشم جواب بدید
سلام وقت بخیر.من دندونای پایینم دقیقا دوتا وسطی سمت راست،اون شل شده به ژوری که خیلی کم هم حتی برعکس میشه.یه ماه دیگه هم دقیقا میرم پیش دکتر.خواستم ببینم چیکار میتونم بکنم؟شلیه زیادی داره