اروژن دندان یا سایش شیمیایی دندان (Dental Erosion) انحلال مواد تشکیل دهنده‌ی دندان در تماس مداوم و بدون واسطه مینا یا عاج دندان با یک ماده‌ی اسیدی را گویند. برخلاف پوسیدگی دندان علت اروژن دندان تنها وجود باکتری‌های دهانی نیست. علت‌های زیادی برای بوجود آمدن اروژن دندان در افراد وجود دارد که عدم مراجعه سروقت به پزشک متخصص به مرور زمان منجر به سایش دندان به طور کامل و از بین رفتن ساختار تشکیل دهنده‌ی دندان شود. از عوارض بارز و قابل مشاهده اروژن دندان که در اثر فرسایش مینای دندان به وجود می‌آید، می‌توان به ساییدگی دندان، خوردگی دندان جلو و در نهایت از بین رفتن مینای دندان جلو اشاره داشت.
- اروژن دندان یا سایش دندان چیست؟
- با دیگر انواع ساییدگی دندان آشنا شوید
- ابریژن دندان(ABRASION)
- اتریشن دندان (ATTRITION)
- ابفرکشن (ABFRACTION)
- پیشگیری از اروژن و سایش دندان
- علت ساییدگیدندان در خواب
- جمع بندی مطلب اروژن دندان
اروژن دندان که در بیشتر منابع پزشکی از آن تحت عنوان سایش دندان یاد می‌کنند، عارضه‌ای با فرسایش مینای دندان است که در کودکان نیز با حالت‌هایی مثل ساییدگی دندان کودک دیده می‌شود. در این مواقع درمان خانگی ساییدگی دندان پیشنهاد می‌شود. بهتر است برای رفع اروژن دندان با مراجعه به پزشک دوره درمان را گذرانده و دندان‌های خود را از آسیب جدی در اثر سایش دندان در امان نگهدارید.
فهرست عناوین
اروژن دندان یا سایش دندان چیست؟
اروژن دندان، باعث به وجود آمدن حساسیت در دندان‌های فرد مبتلا به سایش دندان می‌شود. به طوری که با خوردن غذاهای سرد یا گرم در دندان‌های خود احساس درد می‌کنند. تخریب کامل ساختار دندان در صورت عدم رسیدگی به موقع از آثار مخرب اروژن دندان است. برداشته شدن مواد معدنی از سطح دندان از عوامل مهم در ایجاد اروژن دندان یا سایش دندان است، بزاق دهان در این مورد می‌تواند نقش حفاظتی از مواد معدنی دندان را ایفا کرده و مانع ایجاد باکتری‌های ساینده دندان شود.
علل مختلف به وجود آورنده‌ی اروژن دندان چه می‌باشد؟
موارد مختلفی در به وجود آوردن اروژن دندان تاثیر دارند، که بخشی از آنها عوامل درونی بدن و مابقی عوامل بیرونی بدن به شمار می‌آیند. در این قسمت نقش علت‌های برونزا و درون زا را در ایجاد سایش دندان مشاهده کرده تا برای رفع اروژن دندان از بوجود آوردن این موارد تا حد امکان خودداری کنیم.
عوامل دورنی در اروژن دندان
اسید معده مخرب ترین عامل درونی در ایجاد اروژن دندان است. این اسید با استفراغ مکرر یا ایجاد ریفلاکس مداوم معده با دندان‌ها تماس پیدا کرده و باعث آسیب جدی به مینای دندان و سایش دندان می‌شود. بیماری‌هایی مثل لاغری عصبی و پرخوری عصبی که با استفراغ پس از خوردن غذا همراه است، عامل اصلی تاثیر اسید معده بر اروژن دندان است.
عوامل بیرونی در اروژن دندان
مصرف غذاهای اسیدی و تماس مستقیم آنها با دندان از عوامل بیرونی در ایجاد اروژن دندان است. مواد غذایی مثل: ترشیجات، سرکه، نوشیدنی‌های گازدار و انرژی زا، میوه‌های تازه خصوصا مرکبات، آب میوه‌هایی مثل آب انگور، آب سیب و مرکبات، آب نبات‌ها، ماست و سایر فرایند‌های تخمیری مثل پنیر و دیگر لبنیات و در نهایت مصرف ویتامین c و قرض جوشان و مواد غذایی مشابه باعث به وجود آمدن محیط اسیدی در دهان و تاثیر مستقیم بر مینای دندان و سایش دندان می‌شوند. موارد دیگری مثل مصرف داروهای اسیدی و استفاده از مسواک‌های زبر در ایجاد اروژن دندان تحت عوامل بیرونی موثر است.
با دیگر انواع ساییدگی دندان آشنا شوید
ساییدگی دندان علاوه بر اروژن در انواع دیگری نیز وجود دارد. فرسایش مینای دندان و در نهایت خوردگی دندان و از بین رفتن آن از مخرب ترین آثار انواع ساییدگی دندان است. دو نوع دیگر از موارد سایش دندان که در از بین رفتن بافت دندان تاثیر دارند در این قسمت معرفی می‌شود.
ابریژن دندان(ABRASION)
این نوع سایش دندان با اروژن دندان متفاوت بوده و در اثر تماس مخرب یک وسیله با دندان به وجود می‌آید. قسمت شکل گیری رایج و اصلی این عارضه دندانی تاج دندان و در نزدیکی لثه بوده و گاها همراه با تحلیل و ضعف بافت استخوانی و لثه است.
از عوامل بوجود آورنده‌ی ابریژن دندان می‌توان به محکم مسواک زدن، استفاده از مسواک‌های زبر، خلال دندان، و دستگاه‌های مخرب داخل دهان اشاره داشت.
اتریشن دندان (ATTRITION)
علاوه بر اروژن دندان نوع دیگری از سایش دندان وجود دارد که ممکن است افراد مبتلا را درگیر عوارض ناشی از خوردگی دندان کند. به این نوع از سایش دندان که در اثر جویدن و به مرور زمان روی سطح جونده به وجود می‌آید اتریشن دندان گفته می‌شود. اتریشن دندان در اثر جویدن مواد اسیدی تشدید پیدا کرده بیشتر در سطح جونده دندان به وجود می‌آید و اصولا خوردگی دندان جلو تحت تاثیر این سایش بیشتر از اروژن دندان ایجاد می‌شود.
ابفرکشن (ABFRACTION)
این نوع سایش دندان مانند ابریژن در عاج دندان و کنار لثه ایجاد می‌شود اما عامل بوجود آورنده‌ی آن تماس مخرب دندان در هنگام حرکت فک به طرفین است.
پیشگیری از اروژن دندان و سایش دندان
با رعایت موارد زیر می‌توانید به راحتی از اروژن دندان و دیگر انواع سایش دندان جلوگیری کنید.
- از آشامیدن نوشیدنی‌های اسیدی مثل نوشابه و دیگر نوشیدنی‌های گازدار و انرژی زا خودداری کنید.
- تا جایی که می‌توانید از خوردن ترشیجات در کنار غذا خودداری کنید.
- روش صحیح مسواک زدن را از دندانپزشک خود یا افراد مطلع جویا شوید.
- مسواک زبر، خلال دندان تیز و سخت و همین طور خمیر دندان‌های ساینده را از لوازم بهداشتی دهان و دندان خود حذف کنید.
- مواد جویدنی که باعث خوردگی دندان‌های جلو و از بین رفتن مینای دندان می‌شود را کمتر مصرف کنید.
- در صورت داشتن علائم اروژن دندان و سایش دندان هر چه سریعتر نسبت به ترمیم مینای دندان جلو و همین طور رفع مشکل سایش در دیگر دندان‌ها اقدام کنید.
- از انجام درمان خانگی ساییدگی دندان تا جایی که ممکن است جلوگیری کرده و حتما برای رفع مشکل دندان‌های خود به پزشک مراجعه کنید.
علت ساییدگی دندان در خواب
به عمل فشار دادن دندان‌ها روی یک دیگر دندان قروچه یا بروکسیم گفته می‌شود. این عمل گاها بصورت غیر ارادی در خواب و یا در اثر هیجان و استرس در بیداری رخ می‌دهد. این عارضه بیشتر در کودکان دیده می‌شود. یکی از علت‌های بارز ساییدگی دندان در خواب و ساییدگی دندان کودک انجام عمل دندان قروچه است، که تحت تاثیر فشار دندان‌ها روی هم سایش دندان صورت می‌گیرد. این امر در دراز مدت باعث از بین رفتن مینای دندان شده و باید نسبت به ترک و از دست دادن این عادت بخصوص در کودکان اقدامات لازم صورت گیرد.
جمع بندی مطلب اروژن دندان
توجه به نگهداری و حفظ سلامت دندان، از مهم ترین نکاتی است که پس از مطالعه مطلب اروژن دندان و سایش دندان باید به آن توجه داشته باشید. با رعایت بهداشت دهان و دندان و رسیدگی به موقع به مشکلات دندان مثل اروژن دندان می‌توانید دندان‌های سالم و زیبا داشته باشید.
