دلایل مختلفی وجود دارد که باعث بروز آسیب به عصب و ریشه دندانها شده و بخش زیادی از آن تخریب میشود. یکی از راههای ترمیم دندان خراب شده، پست و کور دندان است.
پست کردن دندان روشی است که در آن یک پایه داخل ریشه فعلی قرار میدهند تا بتوان بخشهای آسیب دیده را ترمیم و سالم کرد. البته برای پست و روکش دندان بهتر است همیشه به یک دندانپزشک متخصص مراجعه کرد تا همین باقی مانده دندانها نیز آسیب نبیند.
پست و کور دندان
هنگامی که یک دندان آسیب دائمی میبیند، راههای مختلفی برای ترمیم آن وجود دارد. انتخاب روش درمانی به نظر دندانپزشک و میزان آسیب وارد شده به دندان بستگی دارد. گاهی میزان آسیب به اندازهای است که باید دندانها را ایمپلنت کرد.
این در حالی است که بعضی اوقات، بخش زیادی از دندان و ریشه آن سالم باقی مانده است. در این صورت روشی به نام پست و کور دندان وجود دارد که دندانهای جلو و عقب را ترمیم میکند. معمولا بعد از عصب کشی برای حفاظت از دندان ترمیم شده به سراغ این روش میروند.
حفاظت از دندانهای طبیعی همیشه اولویت دندانپزشکان باتجربه است زیرا مقاومت و عمر طولانیتری دارد. در نتیجه از روشها و راههای مختلفی برای حفظ این شرایط استفاده میکنند. در ادامه با کور و پست گذاشتن دندان بیشتر آشنا میشویم.
پست دندان چیست؟ نحوه پست کردن دندان
برای درک بهتر کاری که با دندانها انجام میشود، باید به این سوال پاسخ دهیم که پست دندان چیست. پست دندان (Tooth Post) میلهای فلزی است که داخل ریشه و فک قرار میگیرد. برای اینکه بهتر متوجه شویم پست و روکش دندان چیست، باید ببینیم چه زمانی از آن استفاده میکنند.
تصور کنید در اثر ضربه یا عصب کشی، دندان به اندازهای ضعیف شده که نمیتوان روکش را مستقیما روی آن انجام داد. در این حالت نیاز به زیرسازی وجود دارد که به دندانپزشک کمک کند تا دندانها قوی باقی بمانند.
بنابراین پست به عنوان یک پایه عمل میکند تا بتوان کور و روکش را به آن اضافه کرد. با توجه به فرم فک و دندان عصب کشی شده، معمولا هنگام پست کردن دندان، دو میلیمتر از میله فلزی بیرون میماند. این مقدار برای نگهداری از مواد روکش کافی است.
کور یا بیلداپ دندان (Core)
برای اینکه بتوان روکش دندان را انجام داد، نیاز به یک ساختار داریم. حالا تصور کنید بخش زیادی از دندان از بین رفته و نمیتوان روکش را به درستی روی آن انجام داد. پس در این صورت باید چه کرد؟ چه موادی را برای زیرسازی روکش باید استفاده کرد؟
اینجا بوده که به سراغ کور یا بیلداپ دندان میرویم. برای کور یا بیلداپ دندان از موادی مانند کامپوزیت استفاده میکنند تا بتواند ساختاری مناسبی برای دندان آسیب دیده، فراهم کند. حالا اگر روکش روی کور کشیده شود، مقاومت دندان بالا خواهد بود.
پس میتوان در پاسخ به این سوال که پست و روکش دندان چیست، گفت این دو مکمل هم هستند تا ساختاری مناسب و قوی برای روکش دندان بسازند.
ساخت دندان روی ریشه
احتمالا شنیده باشید که اگر بخش زیادی از دندان از بین برود، به سراغ ساخت دندان روی ریشه میروند. این همان پست کردن دندان است که کمی بالاتر درباره آن صحبت کردیم. نکته مهمی که وجود دارد این است که اگر به دندانپزشک متخصص مراجعه نکنید، احتمال دارد به جای این روش به سراغ ایمپلنت برود.
ایمپلنت کردن یک روش بسیار مفید و ضروری برای افرادی است که ریشه و تاج دندان را به طور کامل از دست دادهاند. فردی که هنوز قسمتی از دندانهایش سالم است، به راحتی با پست گذاشتن دندان میتواند آن را ترمیم کند. در نتیجه برای ترمیم دندانها به هر دندانپزشکی مراجعه نکنید.
پست و روکش دندان
حالا که متوجه شدیم پست دندان چیست باید به سراغ روکش برویم. روکش دندان (Crown) که برخی به آن تاج میگویند، یک لایه محافظتی است. این لایه محافظتی تمام سطح دندان را پوشانده و از آن در برابر ضربات مراقبت میکند.
یکی از موارد اصلی استفاده از روکش دندان زمانی است که عصب کشی کردهاید. در فرایند عصب کشی، دندان با ماده مخصوصی پر میشود. حالا باید به دلیل شکننده بودن دندان از یک روکش استفاده شود.
پست و روکش دندان روی بهبود ظاهر دندانها تاثیر میگذارد. همچنین قسمتهای باقی مانده از دندان را در برابر ضربات مختلف مراقبت میکند. با این حال به بهداشت و نگهداری آن اهمیت ندهید، به سرعت آسیب میبیند.
بهتر است به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندانها معاینه شود. علاوه بر این، از نخ دندان و مسواک استفاده کنید. در صورتی که عادت به مصرف آدامس و مواد شکلاتی دارید، باید بعد از روکش در این باره مراقبت بیشتری داشته باشید.
مراحل پست و روکش دندان
برای ساخت دندان روی ریشه لازم است تا ابتدا آمادهسازی انجام شود. یکی از مراحل اولیه آمادهسازی گرفتن عکس OPG است. این عکس که با اشعه ایکس گرفته میشود به وضوح ساختار دندان و ریشه در آن مشخص است. بعد از آن باید مراحل پست و روکش دندان به صورت زیر انجام شود:
- عصب کشی دندان آسیب دیده: در این مرحله دندانی که به عصب رسیده باید درمان شود. دندانپزشک معمولا با عصب کشی وضعیت داخلی دندان را بهبود میدهد. با این حال اگر آسیب وارد شده زیاد باشد، تاج دندان به طور قابل توجهی از بین رفته است.
- قالب پست دندان: برای قرار دادن پست، باید قالبی از دندان گرفته شود. این قالب برای ساخت پست به لابراتوار داده میشود. در این مرحله مهم است که حتما قالب پست به دقت گرفته شود در غیر این صورت باعث آسیب به دندان خواهد شد.
- نصب پست دندان: بعد از اینکه قالب پست دندان آماده شد، نوبت به نصب آن میرسد. با استفاده از چسب مخصوص، پست داخل دندان چسبیده میشود. خیلی مهم است که این قطعه به درستی داخل دندان نصب شود زیرا وظیفه اصلی نگهداری از کور و روکش برعهده پست است.
- قرار دادن روکش روی پست: آخرین مرحله از پست و کور دندان، وصل کردن روکش به پست است. بعد از اینکه پست خشک شد، باید کور روی آن نصب شود. از آنجایی که این مرحله از لحاظ ظاهری اهمیت دارد، باید با ظرافت زیادی انجام شود.
پست دندان جلو
پست دندان جلو از آن جهت که بیش از دندانهای دیگر در معرض دید قرار میگیرد، نیازمند ظرافت و دقت بیشتری است. به همین دلیل هرگز با مراجعه به دندانپزشک غیرحرفهای، سلامت و زیبایی دندانهای خود را به خطر نیندازید.
مراحل پست دندان جلو، درست مانند دندانهای دیگر است اما یک تفاوت اساسی دارد. باید حتما از روکشی کاملا همرنگ دندانهای خودتان استفاده شود. ممکن است گاهی افرادی را مشاهده کنید که رنگ دندانهای جلو آنها با هم متفاوت است. این به دلیل عدم استفاده از روکش مناسب است. پس حتما به دندانپزشک حرفهای مراجعه کنید تا مانع از این اتفاق شوید.
انواع پست دندان
همانطور که گفتیم پست، قطعهای است که داخل دندان قرار میگیرد. به همین دلیل جنسهای مختلفی دارد. با توجه به شرایط دندان، دندانپزشک پست مناسب را انتخاب میکند. به همین دلیل مهم است که حتما به یک دندانپزشک متخصص و باتجربه مراجعه کنید.
- پست و کور ریختگی یا پیشساخته
یکی از انواع پست و کور دندان، ریختگی یا همان فلزی است. دلیل اینکه به این پست، ریختگی میگویند این است که فلز داخل قالب ریخته شده و فرم میگیرد. به این عملیات در صنعت ریختگی میگویند. این مدل یکی از مقاومترین پستها بوده که در مقابل ضربه و شکسته شدن مقاومت بسیار بالایی دارد.
- پست فایبرگلاس و کور کامپوزیتی
مدل دوم پست و روکش دندانی که استفاده میشود، فایبرگلاس و کامپوزیتی است. در این مدل، دندانپزشک از یک پست فایبرگلاس ساخته شده برای جایگذاری داخل دندان استفاده میشود. سپس از یک کور کامپوزیتی برای روی آن استفاده میشود که ظاهری بسیار زیبا دارد.
مزیت این مدل پست و کور دندان این است که به دلیل انعطاف پذیری بهتر میتواند فشار را تحمل کند. همچنین مواد کامپوزیت با دندانهای طبیعی تطابق رنگی زیادی دارد.
- پست تیتانیوم و کور کامپوزیتی
همراه با کور کامپوزیتی میتوان از پست تیتانیوم هم استفاده کرد. پست تیتانیومی کمتر از جنسهای دیگر حساسیت میدهد زیرا از لحاظ بیولوژیکی با دهان سازگاتر است. مزیت پست تیتانیومی این است که در طول زمان تغییر شکل نمیدهد اما هزینه نسبتا بالاتری دارد.
- پست استنلس استیل و کور کامپوزیتی
مدل آخر پست و کور دندان که معمولا دندانپزشکها از آن استفاده میکنند، استنلس استیل و کامپوزیت است. استنلس استیل استحکام بسیار زیادی دارد و به همین دلیل برای دندانهای عقب استفاده میشود.
علاوه بر این، در برابر خوردگی مقاومت بالایی دارد و هزینه آن نسبتا پایین است که در مقایسه با استحکام این مدل پستها، گزینه بسیار مناسبی محسوب میشود.
قیمت و هزینه پست و روکش دندان
قیمت پست و کور دندان به طور میانگین بسته به نوع مشکل و شدت خراب بودن دندان، بین ۵ تا ۸ میلیون تومان متغیر است. به طور کلی نمیتوان یک هزینه یکسان را تعیین کرد. عوامل مختلفی روی قیمت پست و روکش دندان موثر هستند:
- جنس پست و کور
- تعداد دندانهای نیازمند به پست و روکش
- میزان خرابی دندان
- شماره دندان نیازمند به عصب کشی
- میزان تخصص دندانپزشک
- مطب و شهر محل مراجعه
اگر بخواهیم به صورت دقیق عوامل موثر روی قیمت پست و روکش دندان را در نظر بگیریم، همه موارد بالا مهم هستند. به عنوان مثال شماره دندانی که نیازمند به عصب کشی بوده بخشی از هزینههای درمان است. دندانهای عقب هزینه بالاتری برای کشیدن و عصبکشی دارند.
علاوه بر این، اینکه به کدام متخصص و دندانپزشک مراجعه میکنید، میتواند روی هزینه نهایی تاثیر بگذارد. دندانپزشکان باتجربه و ماهرتر هزینه بالاتری دریافت میکنند اما نتیجه نهایی باکیفیتتر خواهد بود.
سوالات متداول
عمر پست و کور دندان چقدر است؟
عمر پست و کور دندان بستگی به جنس آن و مهارت دندانپزشک هنگام اتصال دارد. معمولا اگر دندانپزشک متخصص آن را انجام دهد، پست و کور بین ۵ تا ۱۵ سال دوام خواهد داشت.
پست و کور بهتر و محکم تر است یا ایمپلنت؟
اگر هنوز مقداری از دندان سالم باقی مانده و میتوان روی آن پست را سوار کرد، پست و کور گزینه بهتری است. با این حال اگر بخش اصلی دندان از بین رفته باید به سراغ ایمپلنت رفت.
پست دندان به لثه آسیب نمی رساند؟
اگر پست دندان توسط دندانپزشک متخصص انجام شده باشد، به هیچ عنوان به لثه آسیب نمیرساند.
آیا دندان کشیده شده امکان پست و کور دارد؟
از آن جایی که دندان کشیده شده فضایی در داخل ریشه برای قرار گرفتن پست ندارد، نمیتوان از این روش برای ترمیم آن استفاده کرد.
برای پست و روکش چقدر از دندان باید سالم باشد؟
باید میزانی از دندان سالم باشد که بتواند فشار وارد شده توسط پست و کور را تحمل کند. به همین دلیل وجود عفونت میتواند خطرناک باشد. تعیین میزان سالم بودن دندان، برعهده دندانپزشک متخصص است.
چطور بدانیم دندان به پست و کور نیاز دارد یا خیر؟
بهترین روش این است که به یک دندانپزشک مراجعه کنید تا دندانها و شرایط فک شما را بررسی کند.
احتمالا بسیاری از ما در طول زندگی حداقل یکبار نیاز به پست و کور دندان داریم. بنابراین مهم است که حتما به سراغ یک دندانپزشک کاربلد و ماهر برویم تا آسیبی به باقیمانده دندانها وارد نشود. نکته مهمی که وجود دارد این است که حتما یک جلسه برای مشاوره به دندانپزشک مراجعه کنید تا از روند کلی درمان مطلع شوید. زمانی که مطمئن شدید، این روش درمان برای شما مناسب است، به یک دندانپزشک متخصص مراجعه کنید.
عالی بود.متشکرم
با سلام و خسته نباشید، دکتر دندان مرا جهت پست و کر عصبکشی کرده و با پانسمان پر کرده ولی هیچ میله ای جهت استحکام ریشه در دندانم قرار نداده با پانسمان قالبگیری کرده، و تمام پانسمان ریخته، چطور دندان خالی را میخواهد روکش کند
سلام. آیا دندان کشیده شده امکان پست و کور دارد؟
نه عزیزم. نیاز ب ریشه داره باید اون رو پیچ بزاری با روکش
ممنون از توضیحات خوبتون، و مطالب مفیدتون 👏🏼
خیلی به دردم خورد و سوالاتمو جواب داد.
دستمریزاد. خسته نباشید 🌷
عالی توضیح دادین👍👍👍👍
یه سوال دارم ممنون میشم پاسخ بدین من عصب کشی ام رو انجام دادم و کارهای اولیه اش برای انجام پست انجام دادم اما هنوز پست رو انجام ندادم بهم گفتن اگر دیر بیای تحویل بگیری پست خراب میشه این حقیقت داره ؟اگر خراب شه دیگه امکان ایجاد پست نیست؟؟
ممنون میشم اگر فوری جواب بدین
ممنون از توضیحاتتون.عالی بود.
توضیحات بسیار خوب بود اما قیمت حدودی هم داده نشد فقط اینکار لابراتواری و قالبگیری و خرید post و core از جانب دندانپزشک پروتز در حد هزینه عصب کشی تقلیل دادید لطفا در مورد نصب post و core چنانچه از جنس تیتانیوم باشد با روکش نهایی توضیح بفرمایید،با سپاس.
سلام چن روزی میشه ک پست و کور انجام دادم اما درد میکنه و لثه ام سیاه شده مشکلی داره؟