لبخند لثه ای و ظاهر شدن بخشی از لثه فوقانی هنگام صحبت کردن و خندیدن یک ویژگی طبیعی در بدن برخی افراد است که عملکرد آن‌ها در انجام امور روزمره را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. با این حال، برخی افراد از لثه ای بودن لبخند خود راضی نیستند و این موضوع اعتماد به نفس آن‌ها را کاهش می‌دهد. امروزه روش‌های درمانی مختلفی برای رفع این مشکل وجود دارد که به افراد کمک می‌کند لبخند طبیعی داشته باشند.
برای آشنایی با علت لبخند لثه ای و روش‌های درمان و اصلاح آن تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
لبخند لثه ای (Gummi Smile) چیست؟
در حالت عادی زمانی که فرد لبخند می‌زند، بخشی از دندان‌ها و لثه بالایی دیده می‌شود. اگر هنگام خندیدن لثه بیش از حد نرمال (۲ میلی‌متر) نمایان شود، به آن لبخند لثه ای یا گامی اسمایل می‌گویند. حد نرمال در مردان و زنان و در سنین مختلف متفاوت است. در مردان حدود ۱ الی ۲ میلی‌متر و در زنان حدود ۳ الی ۴ میلی‌متر از لثه هنگام خندیدن نمایان می‌شود. این مقدار با افزایش سن به دلیل پایین آمدن لب بالا کاهش می‌یابد.
عواملی از قبیل ساختار فک و دندان، رشد لثه‌ها، و حتی برخی عادات حرکتی لب‌ها و صورت در بروز چنین وضعیتی نقش دارند.
انواع لبخند لثه ای
شدت و مقدار نمایان شدن لثه هنگام لبخند در همه افراد به یک اندازه و یک شکل نیست. برخی افراد لثه‌شان هنگام خندیدن، تنها کمی بیش‌تر از حد نرمال در معرض دید قرار می‌گیرد اما بعضی‌ها تمامی لثه و حتی محل تماس لب و لثه نیز قابل مشاهده است. از این رو انواع لبخند لثه ای به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شوند.
- خفیف: هنگام خندیدن، ۲ تا ۴ میلی‌متر از لثه فوقانی مشاهده می‌شود.
- متوسط: هنگام خندیدن ۴ تا ۶ میلی‌متر از لثه بالایی ظاهر می‌شود.
- شدید یا پیشرفته: در این حالت وقتی که فرد لبخند می‌زند بیش از ۶ میلی‌متر از لثه فوقانی او قابل مشاهده است.
لثه ای بودن چه عوارضی دارد؟
در لبخند لثه‌ای، موقعیت لثه‌ها باعث می‌شود فرد هنگام غذا خوردن و مسواک زدن به قسمت‌های انتهایی لثه و محل اتصال لثه به دندان آسیب برساند که نتیجه آن التهاب و خونریزی لثه است.
لبخند لثه ای بیش از آنکه مشکلات جسمانی برای فرد ایجاد کند، از نظر روحی و روانی زندگی او را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دیده شدن لثه هنگام خندیدن برای بسیاری از افراد خوشایند نیست. آن‌ها احساس می‌کنند هنگام صحبت کردن و خندیدن ظاهر زشتی دارند. همین موضوع باعث کاهش اعتماد به نفس‌شان شده و آن‌ها را دچار خجالت زدگی و کناره گیری از جمع می‌کند.
علت لبخند لثه ای چیست؟
لبخند لثه از عدم تناسب بین لثه و دندان‌ها نشات می‌گیرد. در واقع هر عامل ژنتیکی و مادرزادی یا عامل محیطی که این تناسب برهم بزند به عنوان علت لبخند لثه ای شناخته می‌شود. تشخیص علت گامی اسمایل در تعیین روش درمان موثر است. به طول کلی دلایل اصلی ایجاد خنده لثه ای عبارتند از:
کوتاهی دندان به دلیل پنهان ماندن بخشی از آن در زیر لثه
در برخی افراد کوتاه بودن دندان‌های بالا نسبت به ارتفاع لثه باعث ایجاد لبخند لثه ای می‌شود. علت کوتاهی دندان‌ها ممکن است ژنتیکی بوده یا بخشی از دندان زیر بافت لثه پنهان مانده باشد. دندان قروچه و ساییدگی شدید دندان نیز موجب کم شدن ارتفاع آن‌ها می‌شود.
کوتاهی لب بالا
اندازه لب بالا یکی از ویژگی‌های ظاهری فرد است. اگر لب بالای فرد کوتاه باشد هنگام خندیدن لثه او نمایان شده و لبخند لثه ای دارد.
واکنش زیاد لب بالا هنگام خندیدن
بیش فعالی عضله لب بالا باعث می‌شود هنگامی که فرد لبخند می‌زند، لب بالا بیش از حد طبیعی از روی دندان‌ها بالا برود.
رشد بیش از حد بافت لثه
یکی دیگر از دلایل لبخند لثه ای، رشد بیش از حد بافت لثه (هاپیرتروفی یا هایپرپلازی لثه) است. بزرگ بودن لثه در برخی افراد مادرزادی و به علت وراثت یا اختلال‌های متابولیک اتفاق می‌افتد. اما درمان ارتودنسی و مصرف داروهایی از قبیل دیلانتین، سیکلوسپورین و انواع مسدود کننده‌های کانال کلسیم نیز می‌تواند موجب رشد غیر طبیعی بافت لثه شود.
التهاب لثه
شاید لثه اندازه طبیعی داشته باشد اما به دلیل بی توجهی به بهداشت دهان و دندان، بیماری های لثه و نقص درمان‌های ترمیمی دندان دچار التهاب شده باشد. در این صورت نیز فرد دارای لبخند لثه ای خواهد بود.
رشد بیش از حد استخوان فک بالا
مال اکلوژن، جلو زدگی و رشد زیاد فک بالا که به صورت برآمدگی (ماگزیلا) خود را نشان می‌دهد نیز یکی از دلایل پیدایش لثه هنگام لبخند زدن است. مکیدن انگشت، ترمیم غیر اصولی دندان، وارد آمدن ضربه و از دست دندان زودتر از موعد دندان‌های شیری از جمله دلایل جلو بودن فک بالا هستند.
لبخند لثه ای در کودکان
لبخند لثه‌ای تنها مختص بزرگسالان نیست. برخی کودکان نیز لبخندشان لثه ای است. لبخند لثه ای در کودکان به وضعیتی گفته می‌شود که بافت لثه کودک هنگام خندیدن بیش از ۴ میلی‌متر نمایان شود. در برخی کودکان لثه ای بودن لبخند به قدری مشهود است که می‌تواند اعتماد به نفس کودک را تا حد زیادی کاهش داده و مشکلات جدید برای او پیش آورد. لذا در درمان لبخند لثه ای کودکان نباید سهل انگاری کرد.
درمان لبخند لثه در کودکان
اگر سن کودک بسیار کم و فک و دندان‌ها در حال رشد باشند ممکن است مشکل او در آینده بهبود یابد. با این حال بهتر است در همان سنین پایین، وضعیت فک و دندان‌های کودک توسط دندانپزشک بررسی شود تا در صورت نیاز بتوان با روش‌های ساده و متناسب با سن کودک مانند روش‌های مختلف ارتودنسی، مشکل گامی اسمایل و ظاهر ناخوشایند لثه و دندان‌های او را هنگام خندیدن درمان کرد.
راه های درمان لبخند لثه ای
روش‌های مختلفی برای درمان لبخند لثه ای وجود دارد. دندانپزشک بر اساس، سن بیمار، شدت و علت ایجاد لبخند لثه ای بهترین طرح درمانی را انتخاب کرده و پیش می‌برد. در موارد خفیف و در سنین کودکی درمان لبخند لثه ای بدون جراحی امکان پذیر است اما موارد شدید و پیشرفته در سنین بالا چاره‌ای جز جراحی لبخند لثه ای ندارد.
۱- درمان لبخند لثه ای با ارتودنسی
برای اصلاح خنده لثه ای خفیف تا متوسط که به علت مال اکلوژن و ناهنجاری‌های فکی ایجاد شده است، ارتودنسی بهترین روش درمان است. ارتودنسی لبخند لثه ای از جمله روش‌های غیر تهاجمی است که زمان زیادی برای رسیدن به نتیجه مطلوب نیاز دارد. در این روش ارتودنتیست سعی می‌کند با ارتودنسی فک بالا به کمک دستگاه‌های ارتودنسی ثابت یا متحرک برجستگی لثه را از بین بده و موقعیت فک و دندان‌ها را به گونه‌ای اصلاح کند که هنگام خندیدن مقدار کمتری از بافت لثه نمایان شود.
۲- جراحی لب برای لبخند لثه ای
یکی از روش‌های جراحی لبخند لثه ای، عمل جراحی لب بالا است. اگر علت دیده شدن لثه هنگام خندیدن، کوچکی و کوتاهی یا بیش فعالی لب بالا باشد، با جراحی لب می‌توان آن را درمان کرد. در این جراحی وضعیت و موقعیت لب فوقانی به نحوی تغییر داده می‌شود که لثه ای بودن لبخند را کاهش دهد. این روش جایگزین مناسبی برای عمل جراحی فک است.
۳- درمان لبخند لثه ای با ونیر یا روکش دندان
در مواردی که ارتفاع دندان‌های فرد به دلیل ساییدگی با عوامل ژنتیکی کوتاه‌تر از حالت عادی است، می‌توان با قرار دادن روکش دندان، مشکل را حل کرد. لمینت دندان و ونیر کامپوزیت باعث بلند شدن دندان و ایجاد تناسب بین اندازه لثه و دندان‌ها می‌شوند.
۴- درمان لثه بلند با کانتورینگ یا اصلاح خط لثه
گاهی علت دیده شدن لثه هنگام لبخند زدن، پنهان بودن بخش از دندان زیر بافت لثه است. یعنی لثه بلندتر از حالت نرمال است و باید آن را اصلاح کرد. در این حالت می‌توان با برداشتن بافت اضافی لثه که روی دندان قرار دارد، خط لثه را عقب رانده و طول تاج دندان را افزایش داد.
به طور کلی از دو روش جراحی برای درمان لثه بلند استفاده می‌شود:
جراحی لثه با لیزر
لیزر درمانی لثه برای گامی اسمایل خفیف تا متوسط کاربرد دارد. در ای روش با کمک لیزر مخصوص دندانپزشکی بخش از بافت لثه از روی دندان حذف می‌شود. مزیت این روش عدم نیاز به تیغ جراحی، خونریزی و بخیه بافت لثه است. در واقع این روش ایمن، دقیق و کاملا تخصصی است و دوره بهبودی کوتاهی نیز دارد.
جراحی لثه با تیغ جراحی (ژنژیوکتومی)
اگر لثه ای بودن لبخند شدید بوده و بخش زیادی از دندان در لثه نهفته باشد، جراحی با لیزر کارآیی ندارد و باید جراحی لثه برای افزایش طول تاج دندان انجام می‌شود. در این عمل، جراح بخشی از بافت ضخیم و بیش از حد لثه و حتی استخوان را برمی‌دارد. با این روش جراحی سطح قابل مشاهده دندان افزایش یافته و محل اتصال لب به لثه نیز بالاتر برده می‌شود تا لب به درستی لثه را بپوشاند.
۵- جراحی فک لبخند لثه ای
برای درمان لبخند لثه ای ناشی از برجستگی و جلو زدگی فک بالا، از روش جراحی فک استفاده می‌شود. در جراحی فک لبخند لثه ای، فک بالا به صورت عمودی جابجا می‌شود تا یک وضعیت عادی و طبیعی برای صورت بیمار ایجاد شود. این جراحی تحت بی هوشی کامل صورت می‌گیرد و نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. گاهی لازم است بعد از عمل جراحی فک، برای تکمیل درمان ارتودنسی دندان نیز انجام شود.
۶- درمان لبخند لثه ای با بوتاکس
یکی از روش‌های درمان لبخند لثه ای بدون جراحی استفاده از بوتاکس است. این درمان برای کسانی کاربرد دارد که لب بالا آن‌ها هنگام خندیدن بیش از حد بالا می‌رود و موجب نمایان شدن لثه می‌شود. پزشک با تزریق بوتاکس، عضله لب را به خواب می‌برد تا از تغییرات و فعالیت زیاد آن جلوگیری شود. در نتیجه هنگام خندیدن لب کمتر بالا می‌رود و تا حد زیادی لثه را می‌پوشاند. ایراد این روش ماندگاری کوتاه (کمتر از ۴ ماه) آن است که باید به طور مرتب تکرار شود.
درمان خانگی لبخند لثه ای
اگر شما هم از جمله کسانی هستید که برای هر مشکلی به دنبال درمان خانگی می‌گردند، باید بدانید هیچ درمان خانگی برای لبخند لثه ای وجود ندارد. دیده شدن لثه هنگام خندیدن به دلیل مشکلات فک و دندان یا شکل و واکنش عضلات لب اتفاق می‌افتد که درمان و اصلاح آن به روش‌های کاملا تخصصی و استفاده از دستگاه‌های مخصوص نیاز دارد. پس بهتر اسن به جای گشتن برای درمان خانگی لبخند لثه ای در اولین فرصت به متخصص ارتودنسی مراجعه نمایید.
درمان لثه ای بودن لبخند چه مزایایی دارد؟
- رفع مشکلات ناشی از ناهنجاری و ناهماهنگی فک و دندان‌ها
- اصلاح ناهمواری خط لثه
- حذف بافت اضافی و مزاحم لثه روی دندان
- اصلاح طرح لبخند
- افزایش زیبایی ظاهری
- افزایش اعتماد به نفس
سوالات متداول
- کدام روش درمان خنده لثه ای برای من بهتر است؟
مناسب‌ترین روش برای درمان لبخند لثه ای هر فرد توسط دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی و با توجه به شرایط سلامتی و جسمی، سن بیمار، شدت لثه ای بودن لبخند و علت ایجاد آن تشخیص داده می‌شود. در موارد خفیف، معمولا درمان لبخند لثه ای با ارتودنسی بهترین روش است.
- برای درمان لبخند لثه ای به چه متخصصی مراجعه کنم؟
برای حل این مشکل باید ب متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. ناهنجاری‌های فک و نامرتبی دندان‌های شما را رفع کرده و به طور همزمان مشکل خنده لثه ای شما را حل می‌کند.
- برای درمان لبخند لثه ای در کودکان از چه روشی استفاده می‌شود؟
اگر شدت مشکل کم باشد، با افزایش سن و تکمیل رویش دندان‌ها و رشد استخوان‌های فک، لثه ای بودن لبخند رفع می‌شود. اما در موارد شدید، دندانپزشک از روش ارتودنسی برای حل مشکل استفاده می‌کند.
به طور خلاصه می‌توان گفت لبخند لثه ای هیچ اختلالی در عملکرد فک‌ها، دندان‌ها و صورت فرد ایجاد نمی‌کند. مگر در مواردی که علت لثه ای بودن لبخند ناهنجاری فک یا ساییدگی دندان‌ها باشد. در این صورت فرد در گاز زدن، جویدن و بلع غذا، تنفس، تکلم و تلفظ کلمات دچار مشکل می‌شود.
برای تشخیص علت دیده شدن لثه هنگام خندیدن و صحبت کردن و انجام اقدامات درمانی مناسب به دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی مراجعه نمایید.
مطالب مرتبط
علت تورم و قرمزی لثه کودکان | روش‌های درمان تورم، عفونت کودکان
دندان در آوردن نوزادان و کودکان
نگهدارنده و ریتینر (پلاک) بعد از ارتودنسی در کودکان: ثابت و متحرک
درمان و علت لکه‌های سیاه، سفید، قهوه‌ای و زرد روی دندان کودکان
خونریزی لثه و دندان در کودکان: علت و درمان
علل و روش های اصلاح مکیدن زبان نوزاد
