زردی زبان در بیشتر مواقع یک عارضه بی خطر به حساب می‌آید و گاها با رعایت بهتر بهداشت دهان و دندان برطرف می‌گردد. علت زردی زبان در افراد مختلف متفاوت است.
سوالات گوناگونی پیرامون علت و درمان خانگی زردی زبان مطرح است، اینکه زردی زبان تا چه اندازه نشانگر یک بیماری خاص می‌باشد؟ آیا می توان از عارضه زردی روی زبان به سادگی گذشت؟
در این مطلب از وبسایت دکتر سعید قریشی به تفصیل درباره علت زرد شدن زبان می‌پردازیم؛ تا انتهای این متن با ما همراه باشید.
علت زردی زبان چیست؟
زردی زبان می‌تواند تحت تاثیر عواملی مانند، عادات بد غذایی، حساسیت به یک سری از داروها و لوازم بهداشتی، و مواردی مشابه باشد. زردی روی زبان که در بیشتر افراد با زردی سقف دهان نیز همراه است، بعنوان هشداری بر بررسی سلامت دهان و سیستم داخلی بدن به شمار می‌آید.
بنابراین داشتن اطلاعات کافی درباره علت این عارضه و موارد بوجود آورنده آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در این قسمت به یک سری از دلایل تاثیر گذار در این خصوص اشاره شده است.
محصولات بهداشتی دهان نامناسب
در بیشتر مواقع استفاده از دهان شویه‌های نامناسب، خمیر دندان‌ها و محصولات بهداشتی دهان که حاوی مواد خشک کننده دهان هستند، علت زرد شدن زبان هستند.
مواد تشکیل دهنده این محصولات نامبرده با آسیبی که به سلول‌های سطحی زبان وارد کرده باعث تحریک بیش از حد لایه سطح بیرونی زبان شده و تغییر رنگ آن را به دنبال دارد. از جمله این مواد می‌توان به پراکسیدها، اکالیپتوس، تیمول، مِنتول، الکل و غیره، اشاره داشت.
دخانیات و اثر مستقیم آن بهداشت دهان
مصرف روزانه دخانیات از بین رفتن سلول‌های دهان و زبان را به دنبال دارد. تنباکوی موجود در سیگار، قلیان و مواردی از این قبیل منجر به متورم شدن سلول‌های زبانی می‌شود.
همچنین باقی ماندن ذرات غذا و فاسد شدن این مواد غذایی را به دنبال دارد؛ این موارد همگی در زرد شدن روی زبان، تاثیر گذار می‌باشند.
بیماری یا عارضه زبان سیاه
گاهی علت زردی روی زبان عوارض ناشی از بیماری زبان سیاه می‌باشد، این بیماری ناشی از رشد قارچ و باکتری در دهان می‌باشد، که زبری و خشکی دهان و زبان را به دنبال دارند. سبزی روی زبان نیز از علائم این بیماری به شمار می‌آید.
خوراکی رنگی و حاوی رنگ‌های خوراکی
مواد چسبنده موجود در غذا و یا خوراکی‌ها تا مدت‌ها روی زبان باقی می‌مانند که در صورت عدم رعایت بهداشت دهان به مرور منجر به زردی روی زبان می‌شود. علاوه بر این رنگ‌های طبیعی و مصنوعی بکار رفته در مواد غذایی نیز زردی زبان و دندان را به دنبال دارد.
برفک دهان، یرقان، حساسیت و اگزما
برفک دهان که ناشی از رشد بیش از حد باکتری در دهان است به مرور زمان زردی روی زبان را به دنبال دارد. این علائم در بیشتر مواقع نیز می‌تواند، نشانگر بیماری یرقان با به اصلاح عامیانه زردی باشد.
در بیماری یرقان با نفوذ ماده بیلی روبین که در اثر مرگ گلبول‌های قرمز خون در بدن ایجاد می‌شود در چشم و دهان و زبان منجر به زردی در این قسمت‌های بدن می‌شود.
در موارد کمیاب تر دیگر ضعف سیستم دفاعی بدن در صورتی که منجر به اگزما شود، با رشد بی رویه باکتری‌ها در دهان زردی روی زبان را به دنبال دارد.
عفونت های معده
عفونت موجود در معده که منجر به ورم معده شده گاهی دلیل زردی روی زبان است، تورم جداره معده و فعالیت هلیکوباکتر پیلوری عامل اصلی این عارضه است.
تاثیر مواد غذایی چسبنده بر زردی روی زبان
مواد غذایی چسبنده مانند غذاهای سرخ کردنی، شکر، و برخی از کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده، می‌توانند به تجمع باکتری‌ها و ایجاد زردی روی زبان کمک کنند.
این مواد غذایی ممکن است به دلیل چسبندگی و باقی‌ماندن در دهان، باعث ایجاد محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها شوند یا مشکلات گوارشی مختلفی ایجاد کنند که در نهایت، خود این مشکلات گوارشی هم عاملی برای زرد شدن زبان و علت تلخی دهان خواهند بود.
پیرسینگ
استفاده از پیرسینگ در ناحیه دهان می‌تواند به عفونت منجر شده و در نهایت، علت زردی زبان باشد. در واقع کسانی که پیرسینگ می‌زنند اگر به درستی نکات بهداشتی را رعایت نکنند، به عفونت و التهاب پاپیلا مبتلا خواهند شد که عاملی برای زردی زبان است.
خشکی دهان
گاهی اوقات خشکی دهان هم می‌تواند علت زرد شدن زبان باشد. نداشتن بزاق کافی در دهان، باعث رشد باکتری‌ها شده و به تدریج رنگ زبان را تغییر می‌دهد. علت خشکی دهان هم ممکن است عوارض جانبی برخی داروها باشد یا به دلیل خوابیدن با دهان باز ایجاد شود.
زبان جغرافیا
اگر با مشاهده عکس زبان زرد متوجه تکه‌های سفید یا قرمز رنگ در دو طرف زبان شدید، به احتمال زیاد شرایطی به نام زبان جغرافیا رخ داده است. این بیماری، یک وضعیت غیرسرطانی است که علت آن هنوز مشخص نشده و معمولا در کودکان ۴ تا ۵ ساله دیده می‌شود.
مصرف برخی داروها
مصرف برخی داروها به دلیل داشتن مواد رنگی یا ضعیف کردن سیستم ایمنی، می‌تواند علت زردی روی زبان و تلخی دهان باشد.
برای مثال می‌توان به داروهای کنترل کننده دیابت، رقیق کننده‌های خون، داروهای حاوی بیسموت، داروهای ضد سرطان، آنتی بیوتیک‌ها، لانزوپرازول، کلرهگزیدین، مینوسیکلین و غیره، اشاره کرد.
عفونت ادراری
ابتلا به عفونت ادراری هم یک علت زردی زبان است که بیشتر قسمت انتهایی زبان را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ اما اگر قسمت جلویی زبان زرد شده باشد، زردی زبان نشانه چیست؟ در این حالت احتمال عفونت دستگاه تنفسی فوقانی وجود دارد.
عمل لوزه
در صورتی که بعد از عمل لوزه به عفونت دهان یا دندان مبتلا شدید، به احتمال زیاد علت زرد شدن زبان هم به همین موضوع برمی‌گردد. برای درمان سریع زخم دهان بعد از عفونت لوزه، حتما بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید تا به عفونت دچار نشوید.
خلط بینی
خلط بینی و گلو به دلایل مختلفی مثل رفلاکس معده، آلرژی یا مشکلات بلع به وجود می‌آید و علاوه بر زردی زبان، بوی بد دهان را هم به همراه خواهد داشت. برای درمان خانگی زردی زبان در این شرایط، ابتدا باید به فکر رفع مشکل اصلی و از بین بردن خلط بینی باشید.
تب مخملک
بیماری تب مخملک که بیشتر در کودکان شایع است، موجب ورم کردن لوزه شده و در نتیجه رنگ زبان را تغییر می‌دهد. گاهی اوقات هم برجستگی‌هایی روی سطح زبان ایجاد می‌کند.
ایدز
بیماری ایدز هم می‌تواند علت زردی روی زبان و تلخی دهان باشد و در واقع زردی زبان یکی از علائم این بیماری است که در برخی از افراد خود را نشان می‌دهد. این موضوع به دلیل ضعیف شدن سیستم ایمنی و ابتلا به عفونت ایجاد خواهد شد.
علت زردی سقف دهان چیست؟
زردی زبان و موارد به وجود آورنده‌ی آن می‌توانند ارتباط مستقیم با علت زردی سقف دهان افراد داشته باشند، در قدم اول رعایت اصول بهداشتی و تغذیه‌ای از مهم ترین عوامل در پیشگیری از این عارضه است.
استرس و زردی با هم مرتبط است؟
داشتن استرس زیاد منجر به خشکی دهان و در عضی مواقع زردی روی زبان می‌شود، اما این عارضه ممکن است، بیشتر در افرادی که برای کنترل استرس خود دارو مصرف می‌کنند دیده شود.
علت لکه‌های قرمز روی زبان چیست؟
بیماری هایی مثل زبان جغرافیایی که بیشتر در کودکان ۴ تا ۵ سال دیده می‌شود، بیشتر مواقع با علائمی مثل لکه‌های قرمز روی زبان که اصولا با سوزش همراه است، قابل تشخیص می باشد. در این نوع بیماری زردی روی زبان در حاشیه این لکه‌ها دیده می‌شود.
عوارض زردی زبان چیست؟
حال که متوجه شدید زردی زبان نشانه چیست، ممکن است این سوال برایتان ایجاد شود که آیا زردی زبان مشکل ساز است و عوارضی به همراه دارد یا خیر؟ در پاسخ باید بگوییم زردی زبان به خودی خود مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما عوامل ایجاد کننده آن ممکن است خطرساز شوند.
بر این اساس می‌توان عوارض زردی زبان یا بهتر است بگوییم بیماری‌هایی که زردی زبان را به وجود آورده‌اند، عبارتند از:
- تضعیف شدید سیستم ایمنی
- زخم شدن کبد
- التهاب یا آسیب دیدن سیستم گوارشی
- بزرگ شدن طحال
- فلج مغزی یا ناشنوایی در کودکان مبتلا به یرقان
درمان خانگی زردی زبان چیست؟
اگر زردی زبان به دلیل ابتلا به بیماری‌های خطرناک باشد، باید حتما برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید. اما اگر علت زردی زبان به مصرف خوراکی‌های رنگی یا چسبنده، سیگار و مواردی از این قبیل برمی‌گردد، می‌توانید از طریق روش‌های خانگی این مشکل را رفع کنید.
برای درمان خانگی زردی زبان، راهکارهای زیر را امتحان کنید.
- حتما روزی چندبار با دقت بالا مسواک بزنید.
- بعد از هر وعده غذایی هم از دهانشویه استفاده کنید. حتما به نحوه استفاده از دهانشویه توجه داشته باشید.
- روزی یک بار مخلوط پراکسید هیدروژن و آب را با نسبت ۱ واحد پراکسید هیدروژن و ۵ واحد آب، به مدت ۶۰ ثانیه در دهان خود بگردانید. بعد از آن هم چند بار دهانتان را با آب بشویید.
- همچنین می‌توانید مقداری جوش شیرین را برای مدت یک دقیقه روی زبان قرار داده و بعد بشویید.
آیا زردی زبان می‌تواند نشانه سرطان باشد؟
متاسفانه بله، زردی زبان و سرطان باهم ارتباط دارند و گاهی اوقات یکی از نشانه‌های سرطان، زردی زبان است. اما این بدان معنا نیست که بلافاصله بعد از مشاهده زرد شدن زبانتان به سرطان مشکوک شوید.
حتما دلایل دیگر را بررسی کنید و فقط چون همین یک نشانه را دارید، پریشان و آشفته نشوید.
اقدامات پیشگیرانه
رعایت بهداشت دهان از پر رنگ ترین اقدامات در پیشگیری از عارضه زردی زبان و موارد ناشی از آن مثل تلخی زبان می‌باشد، در این قسمت به یک سری از نکات بهداشتی موثر اشاره می‌کنیم:
- بطور صحیح و در دفعات بیشتری مسواک بزنید.
- دهان خود را بعد از هر وعده غذایی با آب و یا دهان شویه‌های مخصوص بشویید.
- سطح زبان خود را با یک مسواک نرم تمیز نمایید.
- قبل از شستن دهان خود با آب آن را به مدت یک دقیقه با آب اکسیژنه تمیز نمایید.
- از موادی مثل جوش شیرین برای ضدعفونی دهان بهره برید.
- به فکر درمان بیماری‌های سینوسی خود باشید.
- دخانیات را هر چه سریعتر ترک نمایید.
- برنامه غذایی خود را بررسی و مواد غذایی چسبناک و شیرین را از آن حذف کنید.
- مواد غذایی فیبر دار را مصرف کنید و از خورد مواد غذایی پر نشاسته خودداری کنید.
- مواد غذایی خیلی داغ و اسیدی را مصرف نکنید و از خوردن کافئین یا الکل پرهیز نمایید.
- مصرف مواد مخدر را ترک نمایید.
- لبنیات و آب کافی را در سبد غذایی خود قرار دهید.
در این مقاله به طور مفصل به انواع علت زردی زبان پرداختیم. اکنون میدانیم که اگر زردی روی زبان به دلیل بهداشت نامناسب دهان و دندان باشد، با استفاده مناسب از مسواک و دهان شویه‌های مخصوص از بین می‌رود.
روش های مختلفی برای درمان خانگی زردی زبان وجود دارند که پیش از مراجعه به پزشک، می‌توانید آن‌ها را امتحان کنید. رعایت اصول بهداشتی و داشتن یک برنامه غذایی منسجم و موثر، تا حد زیادی این عارضه را کاهش می‌دهد.
در صورت تداوم زردی و تلخی زبان، حتما با پزشک معالج مشورت کنید.
سلام
حدود یک ماه دچار تلخی دهان هستم. روی زبانم ابتدا سفید بود و یک روز است که زرد شده است.
سونوگرافی کبد، کیسه صفرا، پانکراس و طحال دادم موردی نبوده است.
اما نه تلخی از بین می رود و نه سفیدی یا زردی.
علت چیست؟
ممنون