روکش دندان، غالبا برای دندان‌های آسیب‌دیده، ضعیف یا تغییر رنگ یافته استفاده می‌شود. این روش نه تنها ظاهر دندان را بهبود می‌بخشد، بلکه از آن در برابر آسیب‌های بیشتر محافظت می‌کند.
در این مقاله، انواع روکش دندان و عوارض احتمالی آن را بررسی می‌کنیم. همچنین به شما می‌گوییم که چگونه بهترین نوع روکش دندان را انتخاب کرده و از آن مراقبت کنید. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
روکش دندان چیست؟
روکش دندان چیست؟ روکش دندان یا همان (Dental crown cap) یک نوع پوشش و کلاهک است که در جنس‌ها و انواع مختلفی موجود است که روی دندان قرار میگیرد و در واقع یک پوشش محکم برای دندان‌هایی است که آسیب‌های زیادی دیده‌اند.
روکش هایی که برای اینکار طراحی می‌شوند، به طور کامل دندان را میپو‌شاند و مقاومت دندان را در برابر آسیب های احتمالی حفظ می‌کند، علاوه بر آن تاثیر زیادی در زیبایی لبخند شما دارند.
موارد استفاده از روکش دندان
معمولا هنگام ساخت، رنگ روکش نزدیک ترین رنگ به دندان شما درنظر گرفته خواهد شد.
از روکش کردن دندان، فقط برای دندان‌هایی که عصب کشی شده‌اند استفاده نمی‌شود. در واقع موارد استفاده از آن بیشتر است که در زیر به شرح کامل آن پرداخته‌ایم.
- مناسب دندان هایی با دیواره شکسته و یا پوسیدگی گسترده
- مناسب برای دندان‌هایی که عصب کشی شده‌اند که برای مقاوم شدن در برابر نیروهایی که به دندان وارد می‌شود یا به دلیل نازک شدن جداره احتمال شکستن شان وجود دارد.
- روکش کردن دندان جلو برای زیبایی دندان‌هایی که تغییر رنگ داده اند، دارای شکستگی های مادر زادی هستند یا اندازه‌های نامتناسب دارند، استفاده می‌شوند.
- روکش برای دندان‌های علامت دار، که تاج دندان آسیب دیده و یا ترک‌هایی روی سطح دندان است.
تغذیه نامناسب و رعایت نکردن بهداشت می تواند دندان‌ها را دچار پوسیدگی و تخریب کند. وارد شدن ضربه نیز ممکن است دندان را دچار شکستگی کند. اگر این تخریب حجم عمده ای از دندان را دربر گیرد، ساختار باقی مانده باید به وسیله روکش حتی یک روکش دندان ارزان، تقویت شود. در ادامه انواع مختلف این روکش ها را بررسی می کنیم.
روکش دندان مناسب چه افرادی است؟
کسانی که ممکن است به روکش کردن دندان نیاز داشته باشند عبارتند از:
- افراد با دندان‌های آسیب‌دیده
- افرادی که به دلیل عصب‌کشی، پرکردگی وسیع یا سایر موارد دندان‌های ضعیف دارند
- کسانی که از ظاهر دندان خود راضی نیستند
- افرادی که می‌خواهند زیبایی لبخند خود را بهبود بخشند
روکش دندان برای چه افرادی مناسب نیست؟
روکش می‌تواند یک راه حل موثر برای بهبود زیبایی و عملکرد دندان‌ها باشد؛ اما همه افراد کاندیدای خوبی برای استفاده از آن نیستند. در ادامه به کسانی که ممکن است روکش کردن دندان برایشان مناسب نباشد اشاره می‌کنیم:
- کسانی که به عفونت دندان یا بیماری لثه مبتلا هستند
- کسانی که دندان آنها به دلیل آسیب‌دیدگی بسیار شدید قابل نگهداری نیست
- افراد با عادات نادرست مثل دندان قروچه یا جویدن یخ و سایر اجسام سخت
- کسانی که به مواد به‌کاررفته در روکش حساسیت دارند
- افرادی که در حال گذراندن درمان خاصی از جمله ارتودنسی هستند
- افراد با انتظارات غیرمنطقی
انواع روکش دندان
روکش های دندان از نظر مواد سازنده به چند دسته تقسیم می‌شوند در زیر به بررسی این موارد می‌پردازیم.
۱. روکش استیل رنگ ثابت
یکی از ارزان‌ترین روکش‌های دندان، استفاده از روکش با جنس استیل است اما این نوع روکش، موقت بوده و معمولا برای دندان‌های آسیاب کودکان استفاده می شود. رنگ روکش دندان استیل از نام آن مشخص است.
۲. روکش دندان تمام فلز
این روکش ها کاملا از جنس فلز هستند که هم به رنگ زرد و هم به رنگ سفید موجود است. از مزایای این روکش می‌توان به تراش کم دندان هنگام روکش، مقاومت بالایشان که هنگام جویدن و گاز زدن هیچ ایرادی پیدا نمی کنند و عمر بالای آنها اشاره کرد. اما رنگ روکش تمام فلزی را می توان بزرگ ترین عیب آن دانست.
۳. روکش سرامیکی با پایه فلزی (پی اف ام)
روکش های دندان پی اف ام که از ترکیب سرامیک با فلز ساخته می‌شود، می‌تواند بسیار شبیه دندان های شما باشد. این مدل برای روکش کردن دندان جلو برای زیبایی، دندان های عقبی و همچنین بریج های بلند بسیار مناسب و کاربردی هستند.
در این مدل، فلز دور تا دور دندان را پوشش می‌دهد که به استحکام و مقاومت آن کمک می‌کند و برای زیبایی دندان از سرامیک استفاده می‌شود. از مزایای این روکش می‌توان به زیبایی آن، استحکام و طول عمر بالای روکش اشاره کرد.
۴. روکش دندان زیرکونیوم
این نوع روکش یکی از انواع روکش های سرامیک است که در بخش مرکزی آن از زیرکونیوم استفاده شده است. در واقع شباهت زیادی به روکش پی اف ام دارد ولی به جای فلز از فریم‌های زیرکونیوم استفاده می‌شود. رنگ زیرکونیوم‌ها سفید هستند و از مقاومت بالایی برخوردار می‌باشند.
از مزایای این مدل روکش‌ها، می‌توان به زیبایی آن، مقاومت بالا و استحکام و انعطاف‌پذیری آن نسبت به سایر روکش‌های دیگر و همچنین کاهش و حتی از بین بردن امکان آلرژی به آن در بیمارانی که به مواد فلز حساس هستند اشاره کرد.
۵. تمام سرامیک
جنس این روکش ها سرامیک است و هیچ نوع فلزی در آنها به کار نرفته است، رنگ روکش های دندان با این جنس می تواند بسیار شبیه به رنگ طبیعی دندان شما باشد که از مزایای آن به حساب می‌آید. این روکش ها می توانند برای زیبایی دندان های جلو و روکش دندان بعد از عصب کشی استفاده شوند.
اما باید در نظر داشته باشید که این نوع روکش نسبت به روکش هایی که از آلیاژ فلزی ساخته می‌شوند ضعیف تر هستند و مقاومت کمتری دارند.
۶. روکش بدون پایه
روکش بدون پایه یک نوع روکش بدون پست و کور است. در دندان‌هایی که مقدار زیادی از ساختار طبیعی آنها از دست رفته است، دندانپزشک برای پشتیبانی از روکش یک پست (پایه) داخل دندان قرار می‌دهد. در روکش بدون پست دندان، از این پایه استفاده نمی‌شود. در نتیجه، روکش به طور مستقیم روی دندان قرار میگیرد.
۷. لمینت دندان فوری
لمینت دندان فوری یا لمینت متحرک یک روش نوین در دندانپزشکی زیبایی است که به شما اجازه می‌دهد لبخند خود را به سرعت و بدون نیاز به زمان طولانی بهبود بخشید. این نوع لمینت دندان که یک نوع لمینت دندان بدون تراش محسوب می‌شود، بیشتر از آنکه جنبه درمانی داشته باشد، جنبه زیبایی دارد.
رایج ترین عوارض روکش دندان
از شنیدن عوارض روکش دندان، از جمله بعد از ایمپلنت و عصب کشی تعجب نکنید و نگران نشوید. عوارض روکش دندان بعد از عصب کشی بیشتر زمانی رخ می دهند که عمل نصب آن به درستی و توسط یک متخصص ماهر انجام نشده و یا بیمار مراقبت های لازم را انجام نداده باشد.
در ادامه مهم ترین و شایع ترین عوارض روکش های دندان را بررسی می کنیم.
احتمال عفونت بعد از روکش دندان
یکی از عوارض روکش کردن دندان، احتمال بروز عفونت پس از نصب آنها است. این احتمال در صورتی قوی خواهد شد که قبل از انجام کار، محیط داخلی دهان به خوبی تمیز و از عدم وجود کوچکترین عفونت در ناحیه دندان مورد نظر اطمینان حاصل نشده باشد.
هر متخصص پروتز پیش از شروع کارش ابتدا باید آن ناحیه را به خوبی تمیز کرده و مطمئن باشد که هیچگونه ذره خارجی در آن ناحیه وجود ندارد تا از بروز عفونت دندانی و سایر عوارض روکش دندان جلوگیری شود.
آلرژی به روکش دندان بعد از عصب کشی
امکان بروز حساسیت و آلرژی به مواد به کار رفته در روکش نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که ممکن است پیش بیاید. البته این حساسیت زیاد رخ نداده و غالبا در مدت کوتاهی درمان می شود.
در صورت بروز آلرژی، متخصص پروتز از داروهای ضد حساسیت برای بیمار استفاده خواهد کرد. البته با توجه به تفاوت جنس روکش دندان، حساسیت افراد به انواع روکش ها نیز می تواند متفاوت باشد.
روی هم قرار نگرفتن فک ها به طور کامل
مشکل در تطابق فک ها روی یکدیگر نیز از عوارض روکش به حساب می‌آید. پس از نصب روکش، اگر ارتفاع روکش دندان از سایر دندان ها کمتر یا بیشتر باشد، مشکل ایجاد می شود. کمتر بودن ارتفاع سبب اعمال فشار بیشتر روی سایر دندان ها می شود، زیرا دندان روکش شده از دسترس خارج است.
بیشتر بودن ارتفاع روکش نیز به فک ها اجازه نمی دهد تا به درستی روی هم قرار بگیرند. در نتیجه در لثه فرو می روند و به بافت آن آسیب می‌زنند.
لق شدن روکش دندان ایمپلنت
این مورد در صورت نصب اشتباه روکش به وجود خواهد آمد. در صورت لق شدن و افتادن روکش دندان بعد از عصب کشی، بیمار باید مجددا هزینه ای را برای نصب روکش دندان تقبل کند؛ البته در صورتی که در نتیجه این مشکل آسیبی به دندان وارد نشده باشد.
پوسیدگی دندان یکی از عوارض روکش دندان
پوسیدگی و خراب شدن دندان می تواند بسیار نگران کننده باشد؛ اگر روکش دندان به خوبی در جای خود نصب نشود، میکروب‌ها و مواد غذایی زیر آن نفوذ کرده و موجب پوسیدگی دندان خواهند شد.
به همین دلیل توصیه می کنیم این کار را به یک متخصص مجرب بسپارید، چرا که بعد از قرار دادن روکش، جابجا کردن آن بسیار دشوار خواهد بود.
انتخاب بهترین روکش دندان
روکش‌های دندان بسته به مواد مورد استفاده، نوع طراحی و فرآیند تولید ممکن است از نظر قیمت، زیبایی و استحکام با هم متفاوت باشند. شما باید با مشورت دندان پزشک بهترین روکش دندان را برای خودتان انتخاب کنید؛ در جدول زیر قیمت روکش دندان و سایر ویژگی‌های آن مقایسه شده است:
|
نوع روکش |
استحکام | زیبایی | قیمت |
|
سرامیکی |
مناسب (اما ممکن است فشار زیاد را تحمل نکند) | طبیعی و زیبا |
متوسط تا بالا |
|
پی اف ام |
خوب | خوب (اما ممکن است خط سیاه در لثه ایجاد کند) |
متوسط |
|
فلزی |
مقاوم و بادوام | کم |
کم تا متوسط |
| زیرکونیوم | مقاوم و بادوام | طبیعی و زیبا |
بالا |
به یاد داشته باشید دندانپزشک تنها فردی است که می‌تواند به شما در انتخاب بهترین جنس روکش دندان کمک کند.
کدام روکش دندان مناسب‌تر است؟
حالا که در بخش قبل، با انواع روکش دندان آشنا شدید، شاید بپرسید، بهترین نوع روکش دندان کدام است؟ نمی‌توان پاسخ دقیقی به این سوال داد، چرا که انتخاب روکش با توجه به شرایطی که هر فرد دارد. مزایا و معایب هر کدام، محل دندانی که نیاز به روکش دارد (دندان‌های جلویی یا دندان‌های پشت)، قیمت روکش دندان و غیره تعیین می‌شود.
متوسط ماندگاری روکش دندان چقدر است؟
به نقل از «healthline»، طول عمر روکش دندان می‌تواند بین پنج تا ۱۵ سال متغیر باشد. بعضی از روکش‌ها از سایرین مقاوم‌تر هستند. بنابراین ممکن است طول عمر بیشتری داشته باشند. از سوی دیگر، نحوه مراقبت از روکش هم می‌تواند روی طول عمر آن تاثیر بگذارد.
آیا روکش دندان درد دارد؟
اینکه روکش دندان درد دارد یا خیر نیز برای بسیاری از بیماران جای سوال دارد. در پاسخ آیا روکش دندان درد دارد باید گفت که بعد از روکش دندان، ممکن است کمی درد و حساسیت داشته باشید که موقتی است. اگر این درد ادامه دار شد، ممکن است علت چیز دیگری باشد که باید به پزشک مراجعه کنید تا روکش های دندان مجدد بررسی شوند.
بعد از روکش دندان چه مراقبت‌هایی لازم است؟
به طور کلی روکش دندان بعد از عصب کشی برای همیشه نیازمند رعایت زیادی است تا از اتفاقات احتمالی که باعث شکستن و خراب شدن روکش می‌شو جلوگیری کنید.
- از خوردن غذاهای سفت و سخت که فشار زیادی به دندان می‌آورد جلوگیری کنید.
- بعد از خوردن هر وعده غذایی سعی کنید دندان هایتان را تمیز کنید.
- از مسواک‌های نرم و روان استفاده کنید تا به مرور زمان، آسیبی به روکش دندان وارد نشود.
- حتما از خمیردندان های که حاوی فلوراید هستند استفاده کنید.
در این مقاله به طور کامل به سوال روکش دندان چیست پاسخ دادیم. روکش دندان برای کسانی که دندان‌های آسیب‌دیده یا ضعیف دارند، مناسب است. انتخاب از میان انواع روکش دندان باید با توجه به نیازها، شرایط و انتظارات فرد انجام شود.
از آنجا که انواع مختلفی از روکش با ویژگی‌ها و قیمت‌های متفاوت وجود دارد، مشاوره با دندانپزشک برای انتخاب مناسب‌ترین گزینه بسیار مهم است.
