شاید شما هم اصطلاح اکلوژن و مال اکلوژن را شنیده باشید و برایتان این سوال پیش آمده باشد که اکلوژن چیست؟ اکلوژن به عنوان ارتباط تماسی دندان‌ها و فک بالا و پایین در هنگام بسته بودن دهان تعریف می‌شود.
اکلوژن نامتناسب یا همان مال اکلوژن را میتوان با درمان‌های دندانپزشکی مانند درمان ارتودنسی اصلاح کرد. در اینجا به بررسی برخی از مفاهیم اساسی میپردازیم که متخصص ارتودنسی دندان هنگام طبقه بندی اکلوژن بررسی میکنند.
عارضه مال اکلوژن چیست؟
مال اکلوژن عارضه‌ای است که به مرور شکل صحیح قرار گرفتن دندان‌ها روی هم را برهم می‌زند. حالت غیر طبیعی فک‌ها در اثر قرار نگرفتن مناسب زاوایه دندان‌ها نسبت به فک بالا و پایین اختلال مال اکلوژن نامیده می‌شود.
این اختلال در اثر وراثت و یا عادات بد رفتاری در کودکی و همین طور مشکلات ژنتیکی مثل ایجاد انحراف در حالت لب و فک بروز می‌دهد. عدم رسیدگی به موقع و با مشاهده علائم این ناهنجاری‌ها منجر به اختلالات در مفصل گیجگاهی فکی و مشکلاتی در یادگیری تکلم می‌شود.
طبقه بندی اکلوژن دندان
به نقل از منابع معتبری مثل westhoustonorthopedo، در دندانپزشکی از کلمه اکلوژن برای توصیف نحوه قرار گرفتن دندان‌ها در کنار هم هنگام گاز گرفتن استفاده می‌شود. هنگامی که دندان‌ها به درستی روی هم قرار نمی‌گیرند، به عنوان مال اکلوژن شناخته می‌شود. این عارضه چندین معیار دارد:
- نحوه قرار گرفتن دندانهای مولر روی هم
- نحوه قرار گرفتن دندانهای نیش روی هم
- موقعیت دندان‌ها نسبت به یکدیگر
با توجه به این توصیف، میتوان انواع اکلوژن دندانی را به صورت زیر دسته بندی کرد:
- اکلوژن نرمال
- مال اکلوژن کلاس ۱
- مال اکلوژن کلاس ۲
- مال اکلوژن کلاس ۳
در ادامه ویژگی هر دسته بندی را به شما توضیح می‌دهیم و بررسی میکنیم که عوارض هر مال اکلوژن چیست.
اکلوژن نرمال
در اکلوژن دندانی نرمال، دندانهای مولر یا همان آسیا در فک بالا، دقیقا روی دندانهای مولر فک پایینی قرار میگیرند و کاملا با هم تراز هستند. همچنین دندانهای جلویی هم کاملا با یکدیگر تراز بوده و هیچکدام، عقب تر یا جلوتر از فک دیگر قرار ندارند.
مال اکلوژن کلاس ۱
این طبقه بندی زمانی استفاده می‌شود که فک‌ها در موقعیت درستی قرار داشته و تراز باشند اما دندانهای فک بالا و پایین، کمی جلوتر یا عقب تر از همدیگر قرار گرفته باشند و دقیقا روی هم تراز نشوند. در این ناهنجاری ممکن است بین دندان‌ها فاصله وجود داشته باشد، دندان‌ها کج رشد کرده یا روی هم افتاده باشند.
مال اکلوژن کلاس ۲
باید بگوییم در این عارضه، فک بالا جلوتر از فک پایین قرار گرفته باشد. مال اکلوژن کلاس ۲ خود به دو دسته تقسیم می‌شود:
- دسته اول کلاس ۲: دندانهای جلویی بالایی به سمت جلو کج شده اند و جلوزدگی قابل توجهی دارند. این ناهنجاری به عنوان اورجت هم شناخته می‌شود.
- دسته دوم کلاس ۲: دندانهای جلویی بالایی به سمت داخل شیب دارند و باعث همپوشانی دندانهای پایینی می شوند که به این نا هنجاری، دیپ بایت گفته می‌شود.
در این مدل از ناهنجاری فک، ممکن است دندان‌ها شلوغ شده، کج شده یا چرخیده باشند.
مال اکلوژن کلاس ۳
این طبقه بندی زمانی استفاده می شود که فک و دندان های پایینی جلوتر از دندان های بالایی باشند. به این ناهنجاری، آندربایت نیز می‌گویند و بر اثر ابتلا به آن، دندان‌ها ممکن است شلوغ، کج یا چرخیده باشند.
علت بروز مال اکلوژن مال چیست؟
عوامل زیادی وجود دارند که می‌توانند روی بروز ناهنجاری‌های بایت و دندان تاثیر داشته باشند. برخی از مهمترین دلایل بروز انواع اکلوژن دندان، شامل موارد زیر هستند:
- ژنتیک
- مکیدن انگشت توسط نوزاد
- افتادن زود هنگام دندانهای شیری
- عادات دهانی نامناسب
- آسیب به صورت
ارتباط مال اکلوژن با سردرد
در یک مجله عملی به نام pubmed.ncbi.nlm.nih.gov، یک تحقیق در خصوص ارتباط مال اکلوژن و سردرد در نوجوانان ۱۲ تا ۱۵ ساله منتشر شده است. طی این تحقیق مشخص شد که این عارضه و ناهنجاری می‌تواند روی بروز سردرد تاثیر داشته باشد و درمان آن تا حد زیادی سردردهای افراد را از بین خواهد برد.
حال ممکن است بپرسید علت سردرد بر اثر ابتلا به ناهنجاری بایت چیست؟ در پاسخ باید بگوییم هر گونه ناهنجاری و نامنظم بودن دندان‌ها، می‌تواند بر مفصل گیجگاهی (TMJ) تاثیر بگذارد و از این طریق، به سردرد یا حتی میگرن منجر شود.
روش‌های پیشگیری از بروز مال اکلوژن دندان
اصلی‌ترین دلیل ابتلا به انواع ناهنجاری های فک و دندان، ژنتیک است و به همین دلیل، راه زیادی برای جلوگیری از این مشکل وجود ندارد. با این حال والدین باید استفاده از شیشه شیر و پستانک را برای کودک خود محدود کنند. همچنین باید کودکان را تشویق کنند که انگشت‌های خود را نمکند.
چطور میتوان عارضه مال اکلوژن را تشخیص داد؟
برای تشخیص این ناهنجاری، لازم است که حتما به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. پزشک با معاینه فیزیکی و بررسی وضعیت فک و دندان‌ها، می‌تواند اکلوژن نرمال یا مال اکلوژن را تشخیص دهد. البته گاهی اوقات ممکن است به عکس برداری برای تشخیص دقیق‌تر نیاز باشد.
بعد از معاینه دقیق وضعیت فک و دندان، پزشک به شما می‌گوید که بهترین راه برای اصلاح این ناهنجاری ها چیست.
علائم بروز مال اکلوژن
مشخص‌ترین علائمی که بروز عارضه فک و دندان مال اکلوژن را نشان می‌دهند، به صورت ذیل بیان شده است:
- غیر طبیعی بودن قرارگیری دندان‌ها بر روی هم
- مشکلاتی که در هنگام غذا خوردن، جویدن مواد غذایی و گاز زدن انواع میوه‌جات رخ می‌دهد.
- مشکلات آشکاری که در ادای کلمات و حرف زدن بوجود می‌آید.
- تفس از راه دهان صورت گیرد.
- نامتوازن و نازیبا بودن قرارگیری فک بالا و پایین بر روی هم
انواع راه‌های درمان مال اکلوژن
برای از بین بردن بهم ریختگی های فک و دندان دو راه وجود دارد. در ادامه با دو روش رایج درمان عارضه‌های فک و دندان آشنا می‌شویم. لازم به ذکر است که مدت زمان درمان وابسته به وضعیت فک و دندان‌هایتان و قرارگیری در انواع کلاس بهم ریختگی بایت می‌تواند متغیر باشد.
ارتودنسی ثابت و درمان مال اکلوژن
در این روش درمانی ابزارات مخصوص به ارتودنسی به کار برده می‌شود. براکت‌ها بطور مستقیم به دندان نصب شده و امکان حرکت دادن آنها ممکن نیست. براکت‌های سرامیکی یا فلزی روی دندان‌ها چسبیده و با رشته سیم‌هایی به هم متصل هستند.
در این روش درمان، به مرور زمان ارتودنسی ثابت با ایجا نیرو به دندان‌ها فشار آورده و آنها را به تدریج حرکت داده و در محل متناسب قرار می‌دهد.
درمان مال اکلوژن با ارتودنسی نامرئی
از ارتودنسی نامرئی بیشتر برای فک بالا و دندانهای بالا که وضعیت نسبتا بهتری دارند کاربرد دارد. در این نوع ارتودنسی علاوه بر درمان بهم ریختگی زاویه فک و دندان، رسیدگی به بهداشت دهان و دندان بهتر صورت می‌گیرد.
با استفاده از نخ دندان و مسواک به راحتی می‌توانید دندان‌هایتان را تمیز کنید. توجه به توصیه‌های پزشک در این روش درمان مال اکلوژن منجر به سلامت دندان‌ها و جلوگیری از پوسیدگی آنها می‌شود.
شناخت اکلوژن و انواع آن به درمان به موقع مال اکلوژن کمک میکند. اگر علائم این ناهنجاری فک و دندان را در فرزندانتان مشاهده می‌کنید هر چه سریعتر نسبت به درمان آن قدام کنید.
مشکلات ناشی از ناهنجاری و بهم ریختگی دندان مثل نامتناسب شدن حالت چهره و همین طور عدم تسلط و تکلم مناسب منجر به پایین آمدن اعتماد به نفس افراد و اجتماع گریزی آنها می‌شود؛ با مراجعه به یک متخصص درصدد رفع مشکلات بایت باشید.
تداوی اکلوژن چیست؟؟؟؟
عالی بود