وجه تسمیه دندان عقل این است که این آخرین دندان در سنین بالاتر و زمانی درمی‌آید که انتظار می‌رود فرد عاقل شده باشد؛ اما این دندان عقل عموماً دردسرساز می‌شود و زمانی که سرانجام از لثه بیرون می‌آید، مشخص می‌شود که در دهان جای کافی برای آن وجود ندارد.
دلیل داشتن دندان عقل
انسان‌شناسان معتقداند که دندان عقل در دوران گذشته به کار می‌آمده است و جایگزین دندان‌هایی می‌شده است که به دلیل پوسیدگی یا آسیب دیدن از دست می‌رفته یا در اثر خوردن مواد غذایی سفت و خام ساییده می‌شده است. اما امروزه دندان‌های عقل چندان مورد استقبال قرار نمی‌گیرد و به لطف در دسترس بودن غذاهای نرم‌تر، ارتقاء بهداشت دهان و دندان و کوچک شدن فک‌ها درآمدن این دندان‌ها در سنین بالا به بقیه دندان‌ها فشار می‌آورد.
از آنجایی که فضای کافی در دهان وجود ندارد، ممکن است دندان عقلی که تلاش می‌کند تا از لثه بیرون بزند، گیر بیفتد و مشکل دندان نهفته پیش بیاید. دندان عقل کاملاً نهفته دندانی است که اصلاً در دهان مشاهده نمی‌شود و تمام آن زیر لثه قرار دارد. دندان عقل نهفته جزئی تا حدی از لثه بیرون می‌زند و اگر دهان را کامل باز کنید، می‌توانید آن را انتهای دهان ببینید.
آیا کشیدن دندان عقل ضروری است؟
کشیدن دندان عقل نهفته ضروری نیست و بعضی دندان‌های عقل بدون ایجاد هیچ مشکلی در جای خود باقی می‌مانند. اما گاهی باکتری‌ها دور دندان نهفته جمع می‌شود و باعث پوسیدگی دندان، بیماری لثه و حتی عفونت و آبسه دندان می‌شود. تحت این شرایط چاره‌ای جز مراجعه به دندانپزشکی و قبول کردن جراحی کشیدن دندان عقل وجود ندارد.
اگر شما نیز با چنین مشکلاتی مواجه باشید، دندانپزشک پیش از آن که اقدام به کشیدن دندان عقل کند، ابتدا یک دوره درمان توصیه می‌کند و پیشنهاد می‌کند که بهداشت دهان و دندان را بهتر رعایت کنید. چنانچه انجام این اقدام‌ها کمکی به حفظ دندان نکرد، نگران نشوید، کشیدن دندان عقل عملی متداول است که در اکثر موارد به سادگی انجام می‌شود.
آیا دندان عقل باعث کج شدن بقیه دندان‌ها می‌شود؟
خیر. تصور اشتباهی وجود دارد که دندان‌های عقل هنگام درآمدن به بقیه دندان‌ها فشار می‌آورد، در نتیجه دندان‌ها حرکت می‌کند، کج و نامرتب می‌شود و روی هم قرار می‌گیرد. اما پژوهشگران نشان داده‌اند که فشار دندان عقل آن‌قدر نیست که باعث نامرتب شدن دندان‌ها بشود. در این مطالعه فشار روی دندان‌ها، در حضور دندان‌ها عقل و قبل از آن با سنسورهایی اندازه‌گیری شد و مشخص شد که هیچ تفاوتی بین این دو حالت وجود ندارد.
بنابراین اگر دندان‌هایتان کج و نامرتب شده است، دندان عقل را مقصر ندانید، این به‌هم‌ریختگی به احتمال زیاد از عامل‌های دیگری مانند استفاده نکردن از پلاک نگهدارنده (ریتینر) نشأت می‌گیرد. اگر از کجی و نامرتبی دندان‌های خود ناراحت هستید، بهترین کار این است که به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.