کامپوزیت دندان یکی از روش‌های محبوب و موثر در دندانپزشکی زیبایی است که به شما کمک می‌کند لبخندی زیبا و طبیعی داشته باشید. این ماده، با قابلیت تطبیق رنگ و شکل، به ترمیم دندان‌های آسیب‌دیده و اصلاح نواقص ظاهری آن‌ها می‌پردازد.
اگر به دنبال راهی برای بهبود زیبایی دندان‌های خود هستید، کامپوزیت دندان می‌تواند گزینه‌ای ایده‌آل برای شما باشد. در این مقاله، به بررسی انواع کامپوزیت، کاربردها، مزایا، معایب و نکات مهم در مراقبت از آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا با این روش جذاب بیشتر آشنا شوید و تصمیمی هوشمندانه برای لبخند خود بگیرید.
کامپوزیت دندان چیست؟
کامپوزیت چیست؟ کامپوزیت دندان (dental composite) یک ماده ترمیمی است که در دندانپزشکی برای اصلاح نواقص دندانی و زیبایی لبخند به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده از ترکیب رزین‌های پلاستیکی و ذرات ریز شیشه‌ای یا سرامیکی تشکیل شده است که به آن استحکام و زیبایی می‌بخشد. با پیشرفت تکنولوژی، برندهای معتبر جهانی محصولاتی با طیف رنگی وسیع، استحکام بالا، قابلیت پالیش‌پذیری تولید کرده‌اند که به راحتی با دندان‌های طبیعی ترکیب می‌شود و دوام و زیبایی را به طور همزمان به ارمغان می‌آورد.
از طرفی مقرون‌به‌صرفه بودن قیمت کامپوزیت دندان به همراه فرآیند سریع و نتایج طبیعی باعث شده این روش طرفداران زیادی داشته باشد. البته موفقیت این درمان تا حد زیادی به تخصص و مهارت دندانپزشک و نیز استفاده از مواد با کیفیت بستگی دارد. همچنین رعایت نکات مراقبتی بعد از انجام کامپوزیت نقش مهمی در حفظ زیبایی و ماندگاری آن خواهد داشت.
کاربرد کامپوزیت دندان
- اصلاح طرح لبخند
- ترمیم آسیب دیدگی دندان از قبیل شکستگی، ترک خوردگی، لب پریدگی و پوسیدگی
- پر کردن حفره‌های دندان
- اصلاح رنگ دندان، پوشش لکه و تغییر رنگ آن به منظور بازیابی رنگ و زیبایی طبیعی
- بستن فواصل بین دندانی
- فرم دهی دندان
- بهبود ظاهر دندان‌های جلو
- اصلاح اندازه و شکل دندان
- ترمیم ساییدگی دندان
- اصلاح فرم دندان نیش
تفاوت ونیر کامپوزیت و پرسلن
ونیر کامپوزیت و ونیر پرسلن هر دو برای بهبود ظاهر دندان‌ها استفاده می‌شوند اما تفاوت‌های قابل توجهی دارند.
ونیر کامپوزیت همان کامپوزیت بدون تراش است که از مواد رزینی ساخته شده و در مطب دندانپزشکی به صورت مستقیم بر روی دندان‌ها قرار می‌گیرد. سپس فرم داده شده و با تاباندن نور مخصوص (لایت کیور)، از حالت خمیری به حالت سفت و سخت در می‌آید.
این نوع ونیر قابلیت اصلاح و شکل‌دهی در حین کار را دارد و هزینه آن نسبت به ونیر پرسلن کمتر است. اما دوام کمتری داشته و بیشتر مستعد خراش و تغییر رنگ است.
در مقابل، ساختار ونیر پرسلن را مواد سرامیکی تشکیل می‌دهند که پس از قالبگیری دندان در آزمایشگاه تولید شده و سپس بر روی دندان‌ها چسبانده می‌شوند. این نوع ونیر از نظر زیبایی طبیعی‌تر به نظر می‌رسد و مقاومت بیشتری در برابر لکه‌ها و خراش‌ها دارد. اما هزینه آن بالاتر است و نصب آن به چندین جلسه درمانی نیاز دارد.
لذا انتخاب بین ونیر کامپوزیت و پرسلن براساس نیازهای زیبایی، بودجه و شرایط دندانی بیمار انجام می‌شود.
کامپوزیت دندان برای چه کسانی مناسب است؟
افرادی می‌توانند از ونیر کامپوزیت استفاده کنند که از سلامت عمومی دهان و لثه برخوردار هستند و عفونت لثه، دندان‌های به شدت پوسیده و صدمه دیده ندارند. افراد با مشکلات جزئی زیر کاندیدای مناسبی برای کامپوزیت کردن دندان به حساب می‌آیند:
- پر کردن فواصل بین دندانی کم
- ترمیم و پر کردن دندان با مواد همرنگ دندان طبیعی
- صاف و یکدست کردن دندان‌ها از نظر فرم و اندازه
- سفید کردن دندان‌ها، رفع لکه، تغییر رنگ و زردی آن‌ها
- ترمیم ساییدگی، لب پرشدگی، ترک خوردن و شکستن جزئی دندان
کامپوزیت دندان برای چه کسانی مناسب نیست؟
افرادی که هر یک از ویژگی‌های زیر را دارند نباید از این تکنیک استفاده کنند:
- بهداشت دهان دندان ضعیف
- ابتلا به بیماری‌های پریودنتال یا عفونت لثه
- پوسیدگی با آسیب دیدگی شدید دندان
- شکستگی با ترک خوردگی عمیق دندان
- عادت دندان قروچه
- ضعیف بودن مینای دندان
- مشکلات فکی
- ناهنجاری‌های شدید دندانی مانند فاصله زیاد بین دندان‌ها
- حساسیت داشتن به مواد کامپوزیت
- ضعف سیستم ایمنی
- ابتلا به بیماری‌های خاص مانند دیابت کنترل نشده
- افراد تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی
- کودکان و نوجوانان کمتر از ۱۸ سال
- انتظارات غیر واقعی از کامپوزیت
- کشیدن سیگار و نوشیدن الکل
فراموش نکنید ناهنجاری‌های شدید فکی و دندانی با کامپوزیت قابل اصلاح نیست و فرد باید ابتدا تحت درمان ارتودنسی قرار بگیرد. اما در صورت کج بودن دندان یا ناهمترازی خفیف، کامپوزیت تا حدی به صاف شدن دندان‌ها کمک می‌کند. در هر صورت برای انتخاب بین کامپوزیت یا ارتودنسی باید با دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی مشورت نمایید.
مزایای کامپوزیت دندان
- هزینه مقرون به صرفه
- ظاهر زیبا و طبیعی
- حفظ بافت دندان
- عدم نیاز به تراش مینای دندان
- محافظت از سطح دندان در برابر پوسیدگی و سایش
- افزایش استحکام و مقاومت دندان
- سریع بودن فرآیند درمان
- بهبود رنگ و ظاهر دندان
- تنوع رنگ بالا و امکان انتخاب رنگ طبق سلیقه یا هماهنگی رنگ مواد کامپوزیتی با رنگ طبیعی دندان‌ها
- عدم آسیب به بافت لثه
- قابل ترمیم بودن
- افزایش جذابیت لبخند
معایب کامپوزیت دندان
- احتمال تغییر رنگ و لکه دار شدن به مرور زمان
- ماندگاری و طول عمر محدود (کامپوزیت دندان مادام العمر نیست)
- احتمال بروز التهاب و عفونت لثه
- امکان شکستگی و لب پر شدن کامپوزیت در صورت مراقبت نامناسب
- نیاز به ترمیم دوره‌ای
- احساس ناخوشایند در دهان به دلیل وجود مواد جدید و اضافه روی دندان
- احتمال حساسیت دندان به گرما و سرما برای مدت محدودی پس از نصب کامپوزیت
- عدم پوشش همه نقص‌های دندان مانند شکستگی‌های بزرگ یا چرخش شدید
- پوسیدگی دندان زیر کامپوزیت و ایجاد بوی بد دهان در صورت نصب نادرست و غیراصولی
کامپوزیت دندان چگونه انجام می‌شود؟
نحوه انجام کامپوزیت دندان چگونه است؟ کامپوزیت کردن دندان شامل مجموعه‌ای از اقدامات تخصصی و دقیق از آماده سازی اولیه دندان تا فرم دهی و پالیش نهایی است. آگاهی از چگونگی انجام کامپوزیت به شما کمک می‌کند با آگاهی بیشتری برای بهبود ظاهر دندان‌ها و اصلاح طرح لبخند خود تصمیم بگیرد و انتظارات واقع‌بینانه‌تری از نتایج داشته باشید.
- معاینه اولیه و مشاوره برای بررسی وضعیت دندان‌ها و انتظارات بیمار از کامپوزیت دندان
- آماده کردن سطح دندان، شامل تمیز و صیقلی نمودن و در صورت نیاز تراش جزئی سطح دندان
- انتخاب رنگ کامپوزیت متناسب با رنگ دندان‌های طبیعی و همچنین سلیقه و خواست متقاضی
- قرار دادن مواد کامپوزیت به صورت لایه به لایه
- تاباندن نور مخصوص برای سفت و محکم شدن مواد خمیری
- فرم دهی نهایی دندان با ابزار مخصوص
- پالیش دندان‌ها برای صاف و طبیعی شدن سطح دندان
- بررسی نهایی تنظیم بایت توسط دندانپزشک
انواع کامپوزیت دندان
کامپوزیت ها انواع مختلفی دارند که در این بخش به معرفی هر یک می‌پردازیم.
پرسلن
ونیر پرسلن پوسته‌ای بسیار نازک از جنس سرامیک یا چینی است که پس از قالبگیری دندان، در لابراتوارهای تخصصی ساخته شده و با چسب مخصوص روی دندان چسبانده می‌شود.
هدف از انجام اینکار پوشش عیوب و افزایش زیبایی ظاهری دندان‌ها است. برای نصب این نوع کامپوزیت لازم است دندان‌های جلویی به مقدار مختصری تراشیده شوند. شفافیت بالا و صیقلی بودن ونیر پرسلن، ظاهر بسیار زیبا و طبیعی به آن بخشیده و افراد زیادی را به انجام این درمان ترغیب می‌کند.
رزین کامپوزیت
رزین کامپوزیت به آن دسته‌ای از پرکننده‌های دندانی با مواد معدنی و مونومرها گفته می‌شود که با استفاده از پرتوهای آبی تولید شده در دستگاه لایت کیور روی سطح دندان‌ها سفت می‌شود. این نوع رزین اغلب به رنگ دندان است و برای ترمیم و اصلاح دندان‌های پوسیده و آسیب دیده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
IPS
کامپوزیت IPS ماده‌ای از جنس سرامیک شیشه‌ای فشرده داغ است که دلیل کیفیت و ساختار ویژه‌ای که دارد برای ترمیم اکثر دندان‌ها مناسب است. این کامپوزیت دوام و استحکام بالایی دارد و می‌توان از آن برای پر کردن حفره‌های دندان‌های قدامی و خلفی و افزایش استحکام تاج دندان‌ها استفاده کرد.
میکروفیل
اندازه ذرات تشکیل دهنده کامپوزیت میکروفیل یا ریزدانه کمتر از ۱۰۰ نانومتر است. همین ویژگی موجب پولیش پذیری بالا و ظاهر بسیار طبیعی آن می‌شود. ایجاد زیبایی طبیعی، این ماده را به گزینه‌ای مناسب برای ترمیم دندان‌های جلو تبدیل کرده است. با این حال کامپوزیت میکروفیل استحکام و دوام کمی دارد.
ماکروفیل
سایز ذرات تشکیل دهنده کامپوزیت ماکروفیل از ۱۰ تا ۵۰ میکرومتر و بزرگتر از سایر انواع آن است. این ماده پولیش پذیری مناسبی ندارد از این رو استفاده از آن منسوخ شده است.
نانوفیل
نانوفیل یا نانوکامپوزیت یکی از بهترین و پرکاربردترین انواع کامپوزیت دندان است که از ذراتی با ابعاد ۲۰نانومتر ساخته می‌شود. این ماده به حالت مایع و بسیار روان است به همین دلیل به راحتی در حفره‌های دندانی نفوذ می‌کند و استحکام بالایی دارد. لذا برای پرکردن و ترمیم دندان‌های عقبی که فشار زیادی تحمل می‌کنند مناسب است.
پولیش پذیری بالا، مقاومت در برابر ساییدگی، چسبندگی زیاد، استحکام و ماندگاری بالا، شکل پذیری مناسب و تنوع رنگ گسترده از بهترین ویژگی‌های این کامپوزیت هستند.
هیبرید
کامپوزیت هیبریدی از ترکیبی ذرات با اندازه ۴۰ نانومتر و ذرات ۱۰ تا ۵۰ میکرومتری ساخته می‌شود. به همین دلیل به اندازه میکروفیل پولیش پذیر و به اندازه ماکروفیل مستحکم است. این کامپوزیت برای دندان‌های جلو مناسب است اما ممکن است به مرور زمان دچار تغییر رنگ شده و درخشندگی اولیه را از دست بدهد.
نانوهیبرید
با ترکیب کامپوزیت هیبرید و ذرات نانو نوع دیگری از کامپوزیت با نام کامپوزیت نانوهیبرید تولید می‌شود. این ماده رنگ و ظاهر کاملا طبیعی و قیمت مناسبی دارد. در عین حال برای اصلاح شکل و رنگ دندان با نانوهیبرید نیازی به تراش مینای دندان نیست.
فلو
کامپوزیت فلو از مواد رزینی تشکیل شده ویسکوزینه کمتری نسبت به سایر انواع دارد. کاربرد اصلی این ماده پر کردن حفره‌های کوچک و ترمیم نواحی از دندان است که نیاز به ترمیم دقیق دارند. همچین از کامپوزیت فلو می‌توان برای اصلاح بی‌نظمی و نواقص دندانی استفاده کرد.
مراقبت های لازم بعد از انجام کامپوزیت
ماندگاری کامپوزیت دندان به کیفیت مواد مورد استفاده، مهارت دندانپزشک و رعایت مراقبت های لازم بعد از انجام کامپوزیت بستگی دارد. مراقبت ضعیف پس از درمان خطر بروز عوارض کامپوزیت را افزایش می‌دهد. از این رو برای افزایش دوام زیبایی لبخند بعد از کامپوزیت و دوری از عوارض احتمالی موارد زیر را مد نظر قرار دهید:
- مصرف غذاهای نرم و مایعات در روز انجام درمان
- رعایت بهداشت دهان و دندان
- عدم استفاده از مسواک برقی
- استفاده صحیح از نخ دندان
- عدم استفاده از خمیردندان‌های ساینده
- پرهیز از مصرف بیش از حد مواد غذایی رنگی مانند چای، قهوه، سس، انواع توت
- خودداری از گاز زدن و جویدن خوراکی‌های سخت
- پرهیز از نوشیدن الکل
- عدم مصرف دخانیات
- استفاده از دهانشویه‌های فاقد الکل
- مراجعه سریع به دندانپزشک در صورت بروز هرگونه مشکل برای کامپوزیت از قبیل لب پر شدگی
- استفاده از محافظ دهان در صورت داشتن عادت دندان قروچه
سوالات متداول
در ادامه به سوالات پرتکرار شما پاسخ می‌دهیم.
طول عمر کامپوزیت دندان چقدر است؟
ماندگاری کامپوزیت دندان به طور متوسط ۵ تا ۷ سال است اما در صورت مراقبت و نگهداری مناسب قطعا دوام بیشتر خواهد داشت.
بهترین مارک های کامپوزیت کدامند؟
Bisco، Coltent،DMG ،DMP ، Ivoclar Vivadent، Kerr،Tokuyama Dental ، SDI، Saremco و Gradia از جمله برترین برندهای تولید کننده کامپوزیت دندان هستند.
آیا کامپوزیت دندان درد دارد؟
کامپوزیت دندان یک روش کم تهاجهی و بدون درد است. در صورت نیاز این فرآیند دندانپزشکی با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و فرد هیچ دردی را احساس نمی‌کند.
آیا کامپوزیت نیاز به ترمیم دارد؟
یکی از ویژگی‌های مثبت کامپوزیت دندان، امکان ترمیم آن است. در صورتی که کامپوزیت شما دچار ترک خوردگی، لب پر شدگی یا شکستگی شود می‌توانید برای ترمیم آن به دنداپزشک مراجعه کنید. البته در صورت مراقبت صحیح نیازی به ترمیم نخواهید داشت.
آیا رنگ کامپوزیت دندان تغییر می‌کند؟
بله؛ احتمال تغییر رنگ کامپوزیت دندان به مرور زمان وجود دارد. البته این مسئله به سادگی رخ نمی‌دهد مگر اینکه شما بهداشت دهان و دندان‌های خود را رعایت نکنید، سیگار بکشید یا در مصرف نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های حاوی رنگدانه زیاده روی نمایید.
آیا می‌توان رنگ کامپوزیت را عوض کرد؟
بله، در صورتی که کامپوزیت شما تغییر رنگ دهد یا از رنگ آن راضی نباشید، دندانپزشک می‌تواند با انجام اقدامات ترمیمی، رنگ کامپوزیت را عوض یا اصلاح کند.
آیا کامپوزیت باعث بوی بد دهان می‌شود؟
کامپوزیت دندان به خودی خود باعث ایجاد بوی بد دهان نمی‌شود. اما انجام نادرست و غیر اصولی کامپوزیت، پوسیدگی دندان، ابتلا به عفونت و بیماری لثه، مصرف برخی خوراکی‌ها و داروهای خاص، استعمال دخانیات و بی‌توجهی به بهداشت دهان و دندان می‌تواند سبب بوی بد دهان بعد از کامپوزیت شود.
علت عفونت لثه بعد از کامپوزیت چیست؟
حساسیت لثه به مواد کامپوزیت، رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، تجمع جرم و پلاک در محل اتصال کامپوزیت به دندان از جمله دلایل عفونت لثه بعد از کامپوزیت هستند. این بیماری با علائمی مانند بوی بد دهان، تورم و قرمزی لثه همراه است. در موارد شدیدتر خونریزی و خروج ترشحات چرکی از لثه مشاهده می‌شود.
همانطور که متوجه شدید کامپوزیت دندان راه‌حلی موثر و ارزان برای ارتقا سلامت و زیبایی دندان‌های شما است. این تکنیک دندانپزشکی با ویژگی‌هایی چون تطابق رنگی بالا و استحکام مناسب، می‌توانند لبخند شما را به طور چشمگیری تغییر دهند.
اگر به دنبال درمانی حرفه‌ای و با کیفیت برای دندان‌های خود هستید، دکتر سعید قریشی گزینه‌ای عالی برای شماست. برای بهره مندی از نتایج فوق‌العاده این درمان و داشتن لبخندی زیبا و طبیعی با شماره‌های مطب تماس بگیرید.
مطالب مرتبط
لبخند لثه ای چیست؟ ۶ درمان قطعی برای اصلاح خنده لثه ای
همه چیز درباره ارتودنسی دندان جلو + قیمت
آپنه خواب چیست؟ علت و درمان قطعی آپنه
آنچه که باید در مورد کشیدن دندان بدانید
جدول هزینه بلیچینگ دندان در سال ۱۴۰۴
بهترین آنتی بیوتیک برای گلو درد شما کدام است؟ انواع آنتی‌بیوتیک برای گلودرد بزرگسالان و کودکان