هنگامی که برای درمان ناهنجاری و بهم ریختگی دندانهایتان به متخصص ارتودنسی مراجعه میکنید ممکن است به شما گفته شود که دندان عقل خود را بکشید. شاید این سوال در ذهنتان مطرح شود که ارتباط دندان عقل و ارتودنسی چیست و آیا برای ارتودنسی باید دندان عقل را کشید؟
برای یافتن پاسخ سوالات خود در مورد کشیدن دندان عقل در ارتودنسی و اینکه دندان عقل چه تاثیری بر ارتودنسی دارد تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
موقعیت دندان عقل در فک
قبل از اینکه در مورد اهمیت کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی صحبت کنیم باید بدانیم موقعیت این دندان در فک چگونه است و دندان عقل به کدام دندانها گفته میشود.
هر فرد بزرگسال بعد از رویش تمام دندانهای دائمی، در هر قوس فک خود ۱۶ دندان دارد که شامل ۴ دندان پیش (Incisor)، ۲ دندان نیش (Canine)، ۴ دندان آسیاب کوچک (Pre-Molar) و ۶ دندان مولر یا آسیاب بزرگ (Molar) است.
به سومین دندان مولر که در انتهای فک قرار گرفته است دندان عقل یا Wisdom tooth میگویند. به این ترتیب هر فرد بالغ در مجموع ۴ دندان عقل (۲ دندان در فک بالا و ۲ دندان در فک پایین) دارد.
آیا برای ارتودنسی باید دندان عقل را کشید؟
اگر وجود دندان عقل خللی در نصب دستگاه ارتودنسی، روند درمان و فرآیند جابجایی دندانها ایجاد نمیکند و امکان ارتودنسی دندان عقل همزمان با سایر دندانها وجود دارد، کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی ضروری نیست.
اما چنانچه فک بیمار فضای کافی برای حرکت و قرار گرفتن صحیح همه دندانها در کنار هم نداشته باشد یا کج بودن و نهفتگی دندان عقل روند منظم شدن دندانها را تحت تاثیر قرار دهد، کشیدن دندان عقل ضروت پیدا میکند.
کوچک بودن فک، بزرگی دندانها و شلوغی و ازدحام بیش از حد آنها مواردی هستند که باعث کمبود فضا در قوس فک میشوند.
در چه شرایطی کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی ضروری است؟
علاوهبر ایجاد فضای کافی برای جابجایی و منظم کردن دندانها، از جمله سایر دلایل کشیدن دندان عقل در ارتودنسی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ممانعت دندان عقل از حرکت و جابجایی دندانها در طول درمان ارتودنسی
- بهم زدن نتایج ارتودنسی بعد از منظم شدن دندانها در پایان دوره درمان
- درد شدید دندان عقل
- آسیب به استخوان فک، اعصاب و عروق فکی و دندانی
- فشار و آسیب به سایر دندانها
- افزایش احتمال پوسیدگی دندانهای مولر دوم
- خطر بروز عفونت و بیماریهای لثه
به طور کلی ضرورت کشیدن دندان برای ارتودنسی به میزان شلوغی دندانها و وجود فضای مناسب در قوس فک بستگی دارد و این موضوعی است که تنها توسط بهترین متخصص ارتودنسی میتواند به درستی تشخیص داده شود.
دندان عقل نهفته چیست؟
دندان عقل معمولا در سن تا ۲۵ سالگی رشد میکند و آخرین دندانی است که در دهان ظاهر میشود. از آنجایی که قوس فرد اغلب افراد فضای کافی برای رویش دندان مولر (مولار) سوم را ندارد، این دندان نمیتواند به درستی رشد کرده و در کنار سایر دندانها قرار بگیرد. به همین دلیل در استخوان فک یا زیر لثه باقی میماند. به دندان عقل به دام افتاده در زیر لثه دندان نهفته گفته میگویند.
حتی اگر دندان عقل راهی به سمت خارج لثه و محیط دهان پیدا کند به شکل نامناسبی در انتهای قوس فک قرار میگیرد. دندان عقل کج، نهفته یا نیمه نهفته با فشاری که به دندانهای مجاور وارد میکند، مشکلاتی را برای آنها ایجاد کرده و باعث پوسیدگی و بهم ریختگی سایر دندانها میشود.
دندان عقل نهفته چگونه بر ارتودنسی تاثیر گذار است؟
دندان عقل نهفته با فشاری که به دندانهای کناری خود وارد میکند، باعث حرکت آنها به سمت جلو یا عقب میشود. همین مسئله باعث بهم ریختگی و نامرتبی دندانها شده و حتی احتمال برگشت دندان بعد از ارتودنسی را افزایش میدهد.
از طرفی، وجود دندان عقل نهفته در انتهای قوس فک فضا لازم برای جابجایی دندان را اشغال کرده و جلوی حرکت دندانها در اثر اعمال نیرو توسط دستگاه ارتودنسی را میگیرد. در نتیجه روند درمان کند شده و حتی ممکن است ارتودنسی ناموفق باشد.
همچنین تقلای دندان عقل نهفته برای خارج شدن از لثه باعث آسیب فیزیکی به سایر دندانها شده و احتمال پوسیدگی دندانها، تخریب ریشه و عفونت لثه را افزایش میدهد. آسیب دیدن دندانها در طول ارتودنسی، روند درمان را مختل کرده و افزایش هزینه ارتودنسی را در پی دارد.
ضرورت کشیدن دندان عقل در ارتودنسی
اهمیت و ضرورت کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی را میتوان به طور خلاصه این گونه بیان کرد:
- ایجاد فضای کافی در فک برای صاف شدن و حرکت دندانها به سمت موقعیت صحیح
- افزایش سرعت حرکت دندانها و کاهش طول دوره درمان ارتودنسی
- پیشگیری از بازگشت دندان بعد از ارتودنسی
- برداشتن فشار اضافه از روی دندانهای مولر دوم و جلوگیری از آسیب دیدن آنها
- جلوگیری از کج شدن دندانها بعد از ارتودنسی و نیاز به درمان مجدد
از کجا بفهمم باید قبل از ارتودنسی دندان عقلم را بکشم؟
تشخیص نیاز به کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی، بر عهده ارتودنتیست است. متخصص ارتودنسی بعد از معاینه اولیه و بررسی وضعیت فک و دندانهای بیمار و نیز با کمک تصاویر رادیولوژی، تشخیص میدهد که آیا وجود دندان عقل مزاحمتی برای ارتودنسی ایجاد میکند یا خیر.
حتی برای ارتودنسی کودکان که دندان عقل آنها هنوز رشد نکرده است، دندانپزشک متخصص قبل از شروع درمان، وضعیت دندان عقل، احتمال نهفتگی و کج درآمدن آن و آسیبی که ممکن است به دندانهای مجاور وارد کند را به دقت بررسی میکند. با این کار میتواند در مورد کشیدن دندان عقل در زمان مناسب یا تنظیم بریسها برای ارتودنسی دندان عقل، تصمیم بهتری بگیرد تا آسیبی به سایر دندانها وارد نشود.
در این مطلب به بررسی ارتباط دندان عقل و ارتودنسی و ضروت کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی پرداختیم.
همانطور که متوجه شدید اگر دندان عقل روند درمان و نتایج ارتودنسی را تحت تاثیر قرار ندهد لازم نیست آن را بکشید. در صورتی که متخصص ارتودنسی شما تشخیص دهد با وجود دندان عقل احتمال شکست درمان، از دست رفتن نتایج و نیاز به ارتودنسی مجدد وجود دارد راهی جز کشیدن دندان عقل در ارتودنسی باقی نمیماند.
اگر برای مرتب کردن دندانهای خود به دنبال بهترین متخصص ارتودنسی در تهران هستید، همین حالا با مطب دکتر سعید قریشی تماس بگیرید.
